ΕΝΟΤΗΤΑ 1 το υποκειμενο – μορφες του υποκειμενου ΕΝΟΤΗΤΑ 1 το υποκειμενο – μορφες του υποκειμενου Ν. ΕΛΛ. ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

Υποκείμενο είναι ο όρος της πρότασης –πρόσωπο, ζώο ή πράγμα- που κάνει ή δέχεται μια ενέργεια ή βρίσκεται σε μια κατάσταση: Ο μαθητής προετοιμάζει τα μαθήματά του Η γη θερμαίνεται από τον ήλιο Το μωρό κοιμάται

Το υποκείμενο βρίσκεται όταν απαντάμε στην ερώτηση ποιος και δείχνει ποιος κάνει αυτό που λέει το ρήμα της πρότασης.

Οι μορφες του υποκειμενου Το υποκείμενο του ρήματος μπορεί να έχει τις εξής μορφές: Ουσιαστικό: Το λεωφορείο εμφανίστηκε στη στροφή του δρόμου. Αντωνυμία: Εμείς αποφασίσαμε να πάμε εκδρομή. Ουσιαστικοποιημένο επίθετο: Ο καλύτερος ας νικήσει - Το πρωινό είναι ένα πλήρες γεύμα. Ουσιαστικοποιημένη μετοχή: Ο πικραμένος κάποτε θα γελάσει. Άκλιτη λέξη με άρθρο: Το αύριο μας περιμένει. Πρόταση με άρθρο: Το ότι έχεις καλές προθέσεις δεν αρκεί. Πρόταση χωρίς άρθρο*: Είναι φανερό ότι η ζέστη θα κρατήσει για μέρες. Πρέπει να διαβάσουμε για το διαγώνισμα.

Υποκειμενο απροςωπων ρηματων και εκφραςεων *Πρόταση χωρίς άρθρο που εισάγεται με το ότι (δευτερεύουσα ειδική) ή με το να (δευτερεύουσα βουλητική) χρησιμοποιείται ως υποκείμενο σε απρόσωπα ρήματα (αξίζει, μπορεί, φαίνεται, λέγεται, επιτρέπεται κ.λπ.) και απρόσωπες εκφράσεις (είναι σίγουρο, είναι φανερό, είναι γνωστό, είναι κρίμα, είναι ανάγκη, είναι καιρός κ.λπ.).

ΠαρΑλειψη υποκειμΕνου Το υποκείμενο παραλείπεται όταν: ΠαρΑλειψη υποκειμΕνου Το υποκείμενο παραλείπεται όταν: είναι α΄ και β΄ προσώπου, αφού φαίνεται εύκολα από την κατάληξη του ρήματος. Π.Χ. Θα διαβάσετε (εσείς) το επόμενο μάθημα. Είμαι αποφασισμένος να γράψω καλά στις εξετάσεις. είναι στο γ΄ πρόσωπο και εννοείται από τα συμφραζόμενα. Π.χ. Η Νίκη ξεκίνησε να διαβάζει το πρωί και τελείωσε (η Νίκη) το απόγευμα. είναι μια γενική έννοια. Π.χ. Πώς σε λένε (οι άνθρωποι). εννοείται μόνο ένα υποκείμενο στην έννοια του ρήματος. Π.χ. Σημαίνει την αρχή της λειτουργίας (η καμπάνα) πρόκειται για φυσικά φαινόμενα. Π.χ. Χαράζει σε λίγο (η μέρα).

αςκηςεις 1. Οι αιχμάλωτοι βρέθηκαν δεμένοι. 1. Οι αιχμάλωτοι βρέθηκαν δεμένοι. 2.    Είναι καλύτερα να φύγεις. 3.    Ο φοβισμένος δεν ενεργεί σωστά. 4.   Όποιος φοβάται, ας φύγει. 5.   Άνθισαν οι μυγδαλιές! 6.   Την παράσταση έκλεψε ένα σκυλάκι. 7.   Το άκουσαν κι εκείνοι. 8.   Το άριστα είναι δύσκολο. 9.   Οι νέοι έχουν δικαίωμα στο όνειρο. 10. Είναι δύσκολο να τα ξέρεις όλα!

11. Στο πίσω μέρος της αίθουσας υπήρχαν ελεύθεροι σκοπευτές. 12 11. Στο πίσω μέρος της αίθουσας υπήρχαν ελεύθεροι σκοπευτές. 12. Οι μικροί σέβονται τους μεγάλους. 13. Όσοι δεν έρθουν, θα χάσουν. 14. Η συντροφιά σου είναι πολύ ευχάριστη. 15. Το τώρα με ενδιαφέρει πιο πολύ. 16. Κι εσύ ήρθες πολύ αργά! 17. Οι δραστηριότητες θα παρουσιαστούν αύριο. 18. Κάποιοι δεν συμμερίζονται αυτή την άποψη. 19. Το ότι έφυγες γρήγορα δεν είναι δικαιολογία. 20. Έρχονται και ξανάρχονται στο νησί οι ξένοι.

21. Είναι ανάγκη επιτακτική να μιλήσουμε οι δυο μας. 22 21. Είναι ανάγκη επιτακτική να μιλήσουμε οι δυο μας. 22. Ο βρεγμένος τη βροχή δε την φοβάται. 23. Το χθες και το σήμερα είναι αυτό που γνωρίζουμε. 24. Και βέβαια, ο σύλλογος διδασκόντων θα παραστεί στην τελετή. 25. Έφυγαν μακριά τα πουλιά, τα χελιδόνια.

ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ