ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ / ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 2η

ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ Β΄ ΚΛΙΣΗΣ ΚΑΤΑΛΗΞΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣ ~ ο / ωτερος –α - ον ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣ ~ ο / ωτατος – η – ον Η επιλογή μεταξύ -ο- και -ω- για τις καταλήξεις των παραθετικών των δευτερόκλιτων επιθέτων εξαρτάται από το εάν η παραλήγουσα του επιθέτου στο θετικό βαθμό είναι φύσει / θέσει μακρά ή βραχεία.

ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ Β΄ ΚΛΙΣΗΣ ΚΑΤΑΛΗΞΗ - οτερος / οτατος Εάν η παραλήγουσα του επιθέτου είναι φύσει μακρά [ η, ω, δίφθογγος ] ξηρός - ξηρότερος - ξηρότατος Εάν η παραλήγουσα του επιθέτου είναι θέσει μακρά [ως θέσει μακρά λογίζεται οποιαδήποτε συλλαβή –ανεξαρτήτως του φωνήεντος που περιέχει– εφόσον ακολουθείται από δύο ή περισσότερα σύμφωνα ή από διπλό σύμφωνο ( ζ, ξ, ψ) ] σεμνός, σεμνότερος, σεμνότατος ἔνδοξος - ἐνδοξότερος - ἐνδοξότατος πικρός – πικρότερος - πικρότερος

ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ Β΄ ΚΛΙΣΗΣ ΚΑΤΑΛΗΞΗ - οτερος / οτατος Τα : ἀνιαρός, ἰσχυρός, ψιλός, φλύαρος, πρᾶος , τρανός, λιτός ἀνιαρότερος, ἀνιαρότατος Όσα είναι σύνθετα με β΄ συνθετικό τα ουσιαστικά λύπη, ψυχή, τιμή, νίκη και κῦρος, κίνδυνος, θυμός εὐψυχότερος, εὐψυχότατος Τα : κενός, στενός, ξένος κενότερος, κενότατος

ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ Β΄ ΚΛΙΣΗΣ ΚΑΤΑΛΗΞΗ - ωτερος / ωτατος Εάν η παραλήγουσα του επιθέτου είναι βραχεία [ ε, ο ] νέος – νεώτερος – νεώτατος Τα επίθετα που λήγουν σε: -ιος, -ικος, -ιλος, -ιμος, -ινος δόκιμος, δοκιμώτερος, δοκιμώτατος Τα επίθετα που λήγουν σε: -ακος, -αλος, -αμος, -ανος, -ατος δυνατός, δυνατώτερος, δυνατώτατος Τα επίθετα που λήγουν σε: -αρος, -υρος, -χος ἥσυχος, ἡσυχώτερος, ἡσυχώτατος

ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ ΤΡΙΤΟΚΛΙΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ σε ης – ης – ες [ σιγμόληκτα ] ων – ων – ον [ ενρινόληκτα ] ΚΑΤΑΛΗΞΗ έστερος – α –ον [ συγκριτικός βαθμός ] έστατος – η –ον [ υπερθετικός βαθμός ] σαφής – σαφέστερος – σαφέστατος δυσδαίμων – δυσδαιμονέστερος –δυσδαιμονέστατος ΑΚΟΜΑ Το επίθετο: ἁπλοῦς ~~ ἁπλούστερος - ἁπλούστατος Το επίθετο: πένης ~~ πενέστερος - πενέστατος

ΑΝΩΜΑΛΑ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός 1. αἰσχρός ὁ, ἡ αἰσχίων τὸ αἴσχιον αἴσχιστος 2. ἐχθρὸς ὁ, ἡ ἐχθίων τὸ ἔχθιον ἔχθιστος και ομαλά ἐχθρό-τερος ἐχθρό-τατος 3. ἡδὺς ὁ, ἡ ἡδίων τὸ ἥδιον ἥδιστος 4. καλός ὁ,ἡ καλλίων τὸ κάλλιον κάλλιστος 5. μέγας ὁ, ἡ μείζων τὸ μεῖζον μέγιστος 6. ῥᾴδιος ὁ, ἡ ῥᾴων τὸ ῥᾷον ῥᾷστος 7. ταχύς ὁ, ἡ θάττων τὸ θᾶττον τάχιστος 8. ἀγαθὸς ὁ,ἡ ἀμείνων τὸ ἄμεινον ἄριστος » ὁ, ἡ βελτίων τὸ βέλτιον βέλτιστος ὁ ἡκρείττων τὸ κρεῖττον κράτιστος ὁ, ἡ λῴων τὸ λῷον λῷστος 9. κακός ὁ, ἡ κακίων τὸ κάκιον κάκιστος ὁ, ἡ χείρων τὸ χεῖρον χείριστος 10.μακρός μακρό-τερος μακρό-τατος — μήκιστος 11. μικρός μικρό-τερος μικρό-τατος ὁ,ἡ ἐλάττων τὸ ἔλαττον ἐλάχιστος 12. ὀλίγος ὁ, ἡ μείων τὸ μεῖον ὀλίγιστος 13. πολὺς ὁ, ἡ πλείων τὸ πλέον πλεῖστος  

ΚΛΙΣΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΑΝΩΜΑΛΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ Τα συγκριτικά σε -ίων, -ιον ή -ων, -ον είναι δικατάληκτα επίθετα της γ΄ κλίσης με τρία γένη

ΠΕΡΙΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΩΝ Όλα τα επίθετα (και τα επιρρήματα) μπορούν να σχηματίσουν και περιφραστικά παραθετικά ως εξής: Συγκριτικός: μᾶλλον + θετικός βαθμός επιθέτου Υπερθετικός: μάλιστα + θετικός βαθμός επιθέτου εὐδαίμων, μᾶλλον εὐδαίμων, μάλιστα εὐδαίμων ****Οι μετοχές σχηματίζουν παραθετικά ΜΟΝΟ ΠΕΡΙΦΡΑΣΤΙΚΑ δυνάμενος, μᾶλλον δυνάμενος, μάλιστα δυνάμενος

ΠΟΙΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΔΕ ΣΧΗΜΑΤΙΖΟΥΝ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ Δεν σχηματίζουν παραθετικά τα επίθετα που σημαίνουν: ύλη λίθινος τόπο θαλάσσιος χρόνο ἐνιαύσιος = ετήσιος μέτρο πηχυαῖος συγγένεια ή καταγωγή πατρικός μόνιμη κατάσταση θνητός, ἀθάνατος

ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ ΘΕΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ σε –ως ΓΕΝΙΚΗ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΥ του ΟΥΔΕΤΕΡΟΥ του ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥ ΕΠΙΘΕΤΟΥ στο ΘΕΤΙΚΟ ΒΑΘΜΟ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΩΝΤΑΣ το ν στην ΚΑΤΑΛΗΞΗ με ς ΕΠΙΘΕΤΟ ΓΕΝΙΚΗ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΥ Θ.Β ΕΠΙΘΕΤΟΥ ΑΦΑΙΡΕΣΗ του ν και ΠΡΟΣΘΗΚΗ του ς ΕΠΙΡΡΗΜΑ δίκαιος δικαίω -ν δικαίω +ς δικαίως σαφής σαφῶ - ν σαφῶ +ς σαφῶς καλός καλῶ - ν καλῶ +ς καλῶς

ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣ ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΕΝΙΚΟΥ του ΟΥΔΕΤΕΡΟΥ στο ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΥ ΒΑΘΜΟ του ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥ ΕΠΙΘΕΤΟΥ χωρίς το άρθρο δικαίως – δικαιότερον σαφῶς – σαφέστερον καλῶς – κάλλιον τιμίως - τιμιώτερον

ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣ ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΥ του ΟΥΔΕΤΕΡΟΥ στον ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟ ΒΑΘΜΟ του ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥ ΕΠΙΘΕΤΟΥ χωρίς το άρθρο δικαίως – δικαιότατα σαφῶς – σαφέστατα καλῶς – κάλλιστα τιμίως - τιμιώτατα

ΑΝΩΜΑΛΑ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ ΘΕΤΙΚΟΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ εὖ ἄμεινον, βέλτιον, κρεῖττον ἄριστα, βέλτιστα, κράτιστα κακῶς χεῖρον, κάκιον χείριστα, κάκιστα καλῶς κάλλιον κάλλιστα μάλα μᾶλλον μάλιστα ὀλίγον μεῖον, ἔλαττον, ἧττον ὀλίγιστα, ἐλάχιστα, ἥκιστα πολύ πλέον πλεῖστον, πλεῖστα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗ Στο Ιστολόγιο του 1ου Γυμνασίου Χαλανδρίου http://blogs.sch.gr/1gymchal/ Ανάρτηση ΠΡΟΣΘΕΤΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Γ΄ ΤΑΞΗ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 13 Νοεμβρίου 2015

ΚΑΛΟ ΔΙΑΒΑΣΜΑ!!!!