Ερμηνεύοντας μια μεγάλη ήττα: το εκλογικό κόστος αποδοχής και μη εφαρμογής των μνημονιακών μεταρρυθμίσεων από τη ΝΔ Γιάννης Κωνσταντινίδης, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Βένη Μουζακιάρη, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Βάλια Σαββίδου, University of Leicester

Το ερέθισμα: μετατοπίσεις ψήφου από ΝΔ Από ΝΔ n Ποσοστά Προς ΣΥΡΙΖΑ 432 12,5% Προς ΠΟΤΑΜΙ 327 4,5% Σταθεροί 2332 ΝΔ ΣΥΡΙΖΑ 12,5% ΠΟΤΑΜΙ 4.,5%

Ερευνητικό ερώτημα, υποθέσεις και δεδομένα Ερώτημα: Πώς ερμηνεύεται η μετακίνηση ψηφοφόρων από τη ΝΔ προς τον ΣΥΡΙΖΑ και το Ποτάμι μεταξύ 2012 και 2015; Σε ποιο βαθμό μπορεί να ερμηνευτεί στη βάση της θεματικής εγγύτητας ή απόκλισης μεταξύ ψηφοφόρων και κομμάτων; Υποθέσεις: Η μαζική μετατόπιση από ΝΔ προς Σύριζα πραγματοποιήθηκε εξαιτίας της διαφωνίας με το Μνημόνιο Η μικρότερη μετατόπιση από ΝΔ προς Ποτάμι πραγματοποιήθηκε εξαιτίας της μη αποτελεσματικής εφαρμογής του Μνημονίου. Δεδομένα: Βάση δεδομένων Choose4Greece 2015

Οι θέσεις των κομμάτων Η ΝΔ και τα κόμματα-υποδοχείς των ψηφοφόρων που απομακρύνθηκαν

Ο οικονομικός άξονας Ερωτήσεις ΝΔ ΣΥΡΙΖΑ Ποτάμι 1. Η κατάργηση φορέων του δημοσίου είναι απαραίτητη για τη μείωση του ελλείμματος. 1 4 2 2. Τομείς, όπως η ενέργεια θα πρέπει να βρίσκονται υπό δημόσιο έλεγχο ακόμη και εάν είναι οικονομικά ζημιογόνοι για το κράτος. 5 4. Η δημοσιονομική λιτότητα, αν και σκληρή, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να επέλθει η ανάπτυξη στην Ελλάδα. 3 5. Οι μισθοί των ειδικών μισθολογίων θα πρέπει να επιστρέψουν στα προ Μνημονίων επίπεδα, καθώς έχει υπάρξει σχετική δικαστική απόφαση. 6. Ο φόρος ακίνητης περιουσίας (ΕΝ.ΦΙ.Α.) θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο στους κατόχους μεγάλης ακίνητης περιουσίας. 7. Για την καταπολέμηση της ανεργίας οι εργαζόμενοι θα πρέπει να αποδεχθούν τη μείωση του κατώτατου μισθού τους. Οι τοποθετήσεις δίνονται σε μια πενταβάθμια κλίμακα όπου το 1 σημαίνει Συμφωνώ Απολύτως και το 5 Διαφωνώ Απολύτως

Ο κοινωνικο-πολιτισμικός άξονας Ερωτήσεις ΝΔ ΣΥΡΙΖΑ Ποτάμι 8. Τα παιδιά μεταναστών που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να πάρουν την ελληνική ιθαγένεια. 5 1 9. Ο εγκλεισμός μεταναστών σε κέντρα κράτησης μέχρι να εξεταστούν αιτήματα παραμονής είναι μια καλή λύση στο πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης. 2 10. Οι μετανάστες χωρίς άδεια παραμονής θα πρέπει να απελαθούν άμεσα από την Ελλάδα. 4 12. Θα πρέπει να γίνει διαχωρισμός κράτους και εκκλησίας. 13. Οι πιστοί θρησκειών διαφορετικών από τη χριστιανική θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να φτιάξουν τους δικούς τους χώρους λατρείας στην Ελλάδα. 14. Θα πρέπει να επιτρέπεται η καύση των νεκρών σε αποτεφρωτήρια στην Ελλάδα. 15. Η πολιτεία θα πρέπει να λάβει αυστηρά περιοριστικά μέτρα κατά των διαδηλώσεων για την εύρυθμη λειτουργία των πόλεων 3 16. Η αστυνομική βία είναι αποδεκτή σε περίπτωση που χρησιμοποιείται για πρόληψη και καταστολή επεισοδίων 17. Τα άτομα του ιδίου φύλου θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να υπογράψουν σύμφωνο συμβίωσης 19. Η κατοχή μαλακών ναρκωτικών για προσωπική χρήση θα πρέπει να αποποινικοποιηθεί 26. Η ελεύθερη είσοδος (χωρίς εισφορά) στα νοσοκομεία θα πρέπει να αποτελεί βασικό αγαθό της κοινωνικής πολιτικής 27. Όσοι φοιτητές δεν ολοκληρώνουν τις σπουδές τους εντός ενός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος θα πρέπει να διαγράφονται από τα ιδρύματα στα οποία φοιτούν 30. Οι διαδηλώσεις αποτελούν πλέον μόνο ευκαιρίες για τις συντεχνίες να επιδείξουν τη δράση τους

Σύνοψη της πολιτική ατζέντας της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ και του Ποταμιού ΝΔ: Οικονομικός άξονας: συνδέθηκε με το Μνημονίο (υπέρ μεταρρυθμίσεων, ελεύθερης αγοράς και περιορισμό κράτους) Κοινωνικό-πολιτισμικός άξονας: κοινωνικά συντηρητική ΣΥΡΙΖΑ: Οικονομικός άξονας: πλήρης εναντίωση με Μνημονίο (σταθερή απόκλιση από ΝΔ) Κοινωνικό-πολιτισμικός άξονας: κοινωνικά φιλελεύθερη/προοδευτική Ποτάμι: Οικονομικός άξονας: παρόμοιοι πολιτικοί στόχοι με ΝΔ + εξορθολογισμός δημόσιων οικονομικών και προάσπιση κράτους πρόνοιας

Οι θέσεις της ΝΔ και των πρώην ψηφοφόρων της Η ΝΔ και οι ψηφοφόροι που απομακρύνθηκαν

Θεματική Απόκλιση από ΝΔ Οικονομικός άξονας ΝΔ Διαρροές προς ΣΥΡΙΖΑ Διαρροές προς Ποτάμι 1. Η κατάργηση φορέων του δημοσίου είναι απαραίτητη για τη μείωση του ελλείμματος. 1 +1,7 +0,8 2. Τομείς, όπως η ενέργεια θα πρέπει να βρίσκονται υπό δημόσιο έλεγχο ακόμη και εάν είναι οικονομικά ζημιογόνοι για το κράτος. 5 -2,4 -1,2 3. Η δημοσιονομική λιτότητα, αν και σκληρή, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να επέλθει η ανάπτυξη στην Ελλάδα. 3 +0,7 -0,6 5. Οι μισθοί των ειδικών μισθολογίων θα πρέπει να επιστρέψουν στα προ Μνημονίων επίπεδα. -0,4 6. Ο φόρος ακίνητης περιουσίας (ΕΝ.ΦΙ.Α.) θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο στους κατόχους μεγάλης ακίνητης περιουσίας. 4 -2,3 -1,1 7. Για την καταπολέμηση της ανεργίας οι εργαζόμενοι θα πρέπει να αποδεχθούν τη μείωση του κατώτατου μισθού τους. 2 +2,1 +1,3

Θεματική Απόκλιση από ΝΔ Κοινωνικό-πολιτισμικός άξονας ΝΔ Διαρροές προς ΣΥΡΙΖΑ Διαρροές προς Ποτάμι 8. Τα παιδιά μεταναστών που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να πάρουν την ελληνική ιθαγένεια. 5 -2,6 -2,95 9. Ο εγκλεισμός μεταναστών σε κέντρα κράτησης μέχρι να εξεταστούν αιτήματα παραμονής είναι μια καλή λύση στο πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης. 1 1,85 1,52 14. Θα πρέπει να επιτρέπεται η καύση νεκρών σε αποτεφρωτήρια στην Ελλάδα 2 +0,4 -0,3 17. Τα άτομα του ιδίου φύλου θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να υπογράψουν σύμφωνο συμβίωσης 4 0,97 1,79 18. Το δικαίωμα στην υιοθεσία θα πρέπει να δίνεται μόνο σε ετερόφυλα ζευγάρια 1,28 1,66 19. Η κατοχή μαλακών ναρκωτικών για προσωπική χρήση θα πρέπει να αποποινικοποιηθεί -1,67 -2,14 26. Η ελεύθερη είσοδος (χωρίς εισφορά) στα νοσοκομεία θα πρέπει να αποτελεί βασικό αγαθό της κοινωνικής πολιτικής -2,43 -1,52 27. Όσοι φοιτητές δεν ολοκληρώνουν τις σπουδές τους εντός ενός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος θα πρέπει να διαγράφονται από τα ιδρύματα στα οποία φοιτούν 1,47 0,71

Επιρροή Θεματικής Απόκλισης στη Μετακίνηση Ψήφου Η διαρροή από τη ΝΔ προς τον ΣΥΡΙΖΑ

Επιρροή Θεματικής Απόκλισης στη Μετακίνηση Ψήφου Η διαρροή από τη ΝΔ προς τον ΣΥΡΙΖΑ Διαφορές στα οικονομικά ζητήματα, αλλά και σε δύο ερωτήματα περισσότερο αξιακού (;) χαρακτήρα (περιορισμός διαδηλώσεων, διαγραφή «αιώνιων φοιτητών») Στατιστικά σημαντικές σχέσεις:  Κατάργηση των δημόσιων τομέων (1)  Παραμονή των τομέων ενέργειας υπό δημόσιο έλεγχο (2)  Εφαρμογή ΕΝ.ΦΙ.Α μόνο σε κατόχους μεγάλης ακίνητης περιουσίας (6)  Περιοριστικά μέτρα κατά των διαδηλώσεων (15)  Ελεύθερη πρόσβαση στα νοσοκομεία (26)  Διαγραφή «αιώνιων φοιτητών» (27)  Δημογραφικές μεταβλητές φύλου και μορφωτικού επιπέδου

Επιρροή Θεματικής Απόκλισης στη Μετακίνηση Ψήφου Η διαρροή από τη ΝΔ προς το Ποτάμι

Επιρροή Θεματικής Απόκλισης στη Μετακίνηση Ψήφου Η διαρροή από τη ΝΔ προς το Ποτάμι Διαφορές σε ζητήματα κοινωνικό-πολιτισμικού άξονα, αλλά όχι και στα ζητήματα οικονομικής πολιτικής - οι προς το Ποτάμι διαρρέοντες ψηφοφόροι φαίνεται να είναι περισσότερο κοινωνικά προοδευτικοί. Στατιστικά σημαντικές σχέσεις:  Μετανάστες χωρίς άδεια παραμονής να απελαθούν άμεσα (10)  Εάν η πολυπολιτισμικότητα είναι ένα αρνητικό φαινόμενο (11)  Διαχωρισμός κράτους-εκκλησίας (12)  Καύση νεκρών σε αποτεφρωτήρια (14)  Μέτρα ενάντια των διαδηλώσεων (15)  Αποδοχή αστυνομικής βίας (16)  Φύλο

Πρώτος έλεγχος των αρχικών υποθέσεων Η μετακίνηση των ψηφοφόρων από ΝΔ προς ΣΥΡΙΖΑ βασίζεται σε: διαφοροποιήσεις επί οικονομικών ζητημάτων διαφοροποιήσεις επί δύο κοινωνικών ζητημάτων (αυστηρά μέτρα ενάντια στις διαδηλώσεις, διαγραφή των «αιώνιων» φοιτητών) Η μετακίνηση των ψηφοφόρων από ΝΔ προς το Ποτάμι βασίζεται σε: διαφοροποιήσεις επί δύο κοινωνικών ζητημάτων μόνο

Δεύτερη ευκαιρία στην υπόθεση για το Ποτάμι Η αλληλεπίδραση των θέσεων στους δύο άξονες

Αναζήτηση αλληλεπιδράσεων Με τις αλληλεπιδράσεις επιδιώκουμε: να ανιχνεύσουμε την αλληλεπίδραση δύο μεταβλητών στη μετακίνηση ενός ψηφοφόρου από τη ΝΔ προς το Ποτάμι να επαληθεύσουμε την αρχική μας υπόθεση σχετικά με τη διαρροή προς το Ποτάμι στην προσπάθεια αναζήτησης μιας περισσότερο μεταρρυθμιστικής οικονομικής πολιτικής

Κατάργηση Φορέων Δημόσιου Τομέα & Διαχωρισμός Κράτους και Εκκλησίας

Πώς η αλληλεπίδραση επηρεάζει τις μετακινήσεις; Για όσους συμφωνούν με τον διαχωρισμό εκκλησίας-κράτους, η θέση τους για τη μείωση του δημόσιου τομέα επηρεάζει ισχυρότερα στην απόφαση διαρροής από τη ΝΔ Η κατεύθυνση είναι αντίθετη για όσους διαφωνούν με τη μείωση του δημοσίου (δηλαδή η διαρροή προς ΣΥΡΙΖΑ είναι μεγαλύτερη) Οι μετακινήσεις προς Ποτάμι και ΣΥΡΙΖΑ είναι εντονότερες για τους κοινωνικά φιλελεύθερους (πάνελ 1-2) Οι κοινωνικά συντηρητικοί ψηφοφόροι της ΝΔ δε μετακινήθηκαν διόλου (πάνελ 8-9)

Κατακλείδα Η μαζική μετατόπιση από ΝΔ προς Σύριζα πραγματοποιήθηκε εξαιτίας της διαφωνίας με το Μνημόνιο  Η μικρότερη μετατόπιση από ΝΔ προς Ποτάμι πραγματοποιήθηκε εξαιτίας της μη αποτελεσματικής εφαρμογής του Μνημονίου  Οι δυο αρχικές μας υποθέσεις επαληθεύτηκαν στην περίπτωση της διαρροής προς τον ΣΥΡΙΖΑ Στην περίπτωση της διαρροής προς το Ποτάμι, ενώ δεν έχουμε ξεκάθαρες αποδείξεις, παρατηρούμε ότι οι κοινωνικά φιλελεύθεροι επηρεάστηκαν από εντονότερα φιλομεταρρυθμιστικές τάσεις