Σακχαρώδης διαβήτης 1

Αιτιολογική κατάταξη ΣΔ (ADA 2007) Τύπος 1 (καταστροφή βήτα κυττάρων, που συνήθως οδηγεί σε απόλυτη ανεπάρκεια ινσουλίνης) Α. διαμεσολαβούμενος από ανοσολογική βλάβη Β. ιδιοπαθής Τύπος 2 (αντίσταση στην ινσουλίνη και σχετική ανεπάρκεια ινσουλίνης σε άλλοτε άλλη αναλογία) Γενετικά ελλείμματα στη λειτουργία του βήτα κυττάρου (MODY, μιτοχονδριακός διαβήτης) Γενετικά ελλείμματα στη δράση της ινσουλίνης (αντίσταση στην ινσουλίνη τύπου Α, λιποατροφία) Νοσήματα εξωκρινούς μοίρας παγκρέατος (παγκρεατίτιδα, κυστική ίνωση, παγκρεατεκτομή, αιμοχρωμάτωση, νεοπλασία) Ενδοκρινοπάθειες (μεγαλακρία, Cushing, γλυκαγόνωμα, φαιοχρωμοκύττωμα, υπερθυρεοειδισμός, αλδοστερόνωμα, σωματοστατίνωμα) Φάρμακα (πενταμιδίνη, νικοτινικό, γλυκοκορτικοειδή, διαζοξείδιο, βήτα αγωνιστές, θειαζιδικά , δυφαινυλυδαντοίνη, αλφα-ιντερφερόνη) Λοιμώξεις (συγγενής ερυθρά, κυτταρομεγαλοιός) Ασυνήθεις μορφές ανοσολογικού τύπου Γενετικά σύνδρομα (Down, Klinefelter, Turner , Prader-Willi)  Σακχαρώδης διαβήτης στην εγκυμοσύνη

Χρονική εξέλιξη του ΣΔ1

Παθογένεια του ΣΔ1 Εκλεκτική καταστροφή βήτα κυττάρων Ινσουλίτιδα (διήθηση από λεμφοκύτταρα-ατροφία) Γενετική προδιάθεση Γονίδια MHC  (HLA-DR3,DQB1*0201) Γονίδια Non-MHC Αυτοαντισώματα (ICA): (>75% των ατόμων με πρόσφατο ΣΔ1, 4% σε συγγενείς πρώτου βαθμού, 5-10% σε ΣΔ2). Σε συνδυασμό με τη διαπίστωση μειωμένης απόκρισης ινσουλίνης στη ενδοφλέβια δοκιμασία ανοχής γλυκόζης, είναι προγνωστικό ανάπτυξης ΣΔ1 σε ποσοστό>50% σε 5 χρόνια. Ινσουλίνη Αποκαρβοξυλάση του γλουταμικού οξέως (GAD) Πρωτείνη σχετιζόμενη με ινσουλίνωμα (αλφα και βήτα)(IA2) Mεταφορέας ψευδαργύρου(ZnT8) Ο ρόλος της κυτταρικής ανοσίας Ο ρόλος του θύμου /λεμφικών οργάνων (αρνητική επιλογή λεμφοκυττάρων έναντι αυτοαντιγόνων) Συσχέτιση με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα (αυτοάνοσος θυρεοειδίτιδα, κοιλιοκάκη, αδρεναλίτιδα) Πρόληψη ΣΔ1 : Μόνο σε πειραματόζωα

επιδημιολογία Η επίπτωση του ΣΔ1 αυξάνεται παγκόσμια Γεωγραφία)/Εθνικότητα. (Φινλανδία, 65 νέες περιπτώσεις ανά per 100,000 παιδία κάτω των 15 ετών, ενώ στην Κίνα 0.1 ανά per 100,000 ) Ηλικία Από τις συχνότερες χρόνιες παθήσεις των παιδιών. Παρουσιάζει ένα peak στην ηλικία 4-6 ετών και ένα δεύτερο 10-14 ετών Παραμένει η πιο συχνή μορφή διαβήτη στην παιδική ηλικία Φύλο ( γενικά δεν υπάρχουν διαφορές, όπως σε άλλα αυτοάνοσα νοσήματα) Γενετική προδιάθεση (κίνδυνος ανάπτυξης ΣΔ1 σε όλη τη διάρκεια της ζωής %) Χωρίς οικογενειακό ιστορικό-0,4% Παιδί διαβητικής μητέρας-1-4% Παιδί διαβητικού πατέρα-3-8% Παιδί δύο διαβητικών γονέων-30% Αδερφός διαβητικού-3-6% Δυζυγωτικοί δίδυμοι-8% Μονοζυγωτικοί δίδυμοι-30% σε 10 χρόνια μετά τη διάγνωση και 65% σε ηλικία 60 ετών Περιβαλλοντικοί παράγοντες Ιογενείς λοιμώξεις(εντεροιοί) Εμβόλια Δίαιτα(γάλα αγελάδας σε μικρή ηλικία) Παχυσαρκία Ανεπάρκεια Βιτ D Περιγεννητικοί παράγοντες(προεκλαμψία μητέρας, νεογνικός ίκτερος, χαμηλό βάρος γέννησης)

Κλινική εικόνα Νεοεμφανισθείσα πολυουρία, πολυδιψία, απώλεια βάρους, υπεργλυκαιμία, κετοναιμία κετονουρία Διαβητική κετοξέωση Υπεργλυκαιμία σε παιδιά με οικογενειακό ιστορικό ΣΔ1 LADA (latent autoimmune diabetes of the adults)

LADA Γενετικά χαρακτηριστικά τύπου 1 και τύπου 2 ΣΔ Ικανό ποσοστό(7%) με “ΣΔ2” έχουν αντισώματα έναντι των νησιδίων η GAD65 O ρυθμός καταστροφής των βήτα κυττάρων είναι βραδύτερος. Τη στιγμή της διάγνωσης έχουν ακόμη σχετική επάρκεια ινσουλίνης Τα άτομα αυτά πολλές φορές αντιμετωπίζονται αρχικά ως ΣΔ2 αλλά ανταποκρίνονται φτωχά στα αντιδιαβητικά δισκία, χρειάζονται σύντομα ινσουλίνη σε διάστημα μηνών η ετών Έχουν αυξημένο κίνδυνο διαβητικής κετοξέωσης

Κλινικά χαρακτρηριστικά ΣΔ1 ΣΔ2 MODY Ηλικία διάγνωσης Συνήθως <25 αλλά μπορεί να συμβεί σε κάθε ηλικία Συνήθως >25 αλλά η επίπτωση αυξάνεται στους έφηβους λόγω αύξησης της παχυσαρκίας <25 Βάρος Συνήθως λεπτά αλλά λόγω της επιδημίας παχυσαρκίας πολλοί διαγιγνώσκονται παχύσαρκοι >90% παχύσαρκοι Παρόμοια με το γενικό πληθυσμό Αυτοαντισώματα Υπάρχουν Απόντα Εξάρτηση από ινσουλίνη Ναι Όχι όχι Ευαισθησία στην ινσουλίνη Φυσιολογική όταν ρυθμίζονται Μειωμένη Φυσιολογική(μπορεί να είναι μειωμένη στους παχύσαρκους) Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ 5-10% 75-90% Επικρατής τρόπος κληρονομικότητας Κίνδυνος διαβητικής κετοξέωσης Υψηλός Χαμηλός

Σκευάσματα ινσουλίνης Ταχείας δράσης ινσουλίνες Διαλυτές ινσουλίνες(κρυσταλλική ινσουλίνη, regular) Ανάλογα ινσουλίνης υπερταχείας δράσεως Ινσουλίνες παρατεταμένης δράσης Πρωταμινική η NPH (ισοφανική ) Ψευδαργυρούχος ινσουλίνη Glargine (ανάλογο) Detemir (ανάλογο) Degludec(ανάλογο)

Copyright © 2016 McGraw-Hill Education. All rights reserved. Legend: Date of download: 8/6/2016 Copyright © 2016 McGraw-Hill Education. All rights reserved.

Σχήματα ινσουλινοθεραπείας Η ενιέμενη υποδόρια ινσουλίνη εισέρχεται στη συστηματική κυκλοφορία, ενώ η ενδογενής εκκρίνεται στο πυλαίο σύστημα Η προσέγγιση της φυσιολογικής κατάστασης επιτυγχάνεται με εξασφάλιση βασικής ινσουλίνης και προγευματικής ινσουλίνης

Αντλία συνεχούς χορήγησης ινσουλίνης προσομοιάζει τη φυσιολογική έκκριση ινσουλίνης Ηλεκτρονικές προγραμματιζόμενες μικρές συσκευές συνεχούς χορήγησης ινσουλίνης υποδορίως. Ανοικτό σύστημα με δυνατότητα προγραμματισμού Βασικός ρυθμός έγχυσης ινσουλίνης πού προγραμματίζεται με δυνατότητα μεταβαλλόμενου ρυθμού έγχυσης ανά ώρα Ώσεις ινσουλίνης μετά από παρέμβαση του ασθενούς (προγευματικά η οποτεδήποτε για διόρθωση τυχόν σημαντικής υπεργλυκαιμίας) Συστήματα συναγερμού καλής λειτουργίας Συστήματα παρακολούθησης της χορηγούμενης ποσότητας ινσουλίνης Δυνατότητα αποθήκευσης προγραμμάτων Κύριες ενδείξεις 1.Εντατικοποιημένο σχήμα ινσουλινοθεραπείας με συχνές υπογλυκαιμίες 2. Συχνές υπογλυκαιμίες, νυχτερινές υπογλυκαιμίες, υπογλυκαιμίες σχετιζόμενες με άσκηση 3. Εγκυμοσύνη 4. Επανειλημμένα επεισόδια διαβητικής κετοοξέωσης 5. Φαινόμενο της αυγής 6. Γαστροπάρεση 7. Επιλογή του ασθενούς για βελτίωση τρόπου ζωής και ευελιξία

Μεταβαλλόμενος βασικός ρυθμός Οι ανάγκες του οργανισμού σε βασική ινσουλίνη, δεν είναι σταθερές όλο το 24 ωρο (αντλία) Φαινόμενο της αυγής Άσκηση μειώνει τις ανάγκες Λήψη κορτικοειδών αυξάνει τις ανάγκες τις απογευματινές ώρες Εμηνορρυσιακός κύκλος Εγκυμοσύνη Λοιμώξεις Ώσεις ινσουλίνης ανάλογα με τον τρόπο απορρόφησης των υδατανθράκων Ταχεία απορρόφηση υδατανθράκων Βραδεία απορρόφηση υδατανθράκων, λίπη Καθυστέρηση απορρόφησης τροφής σε γαστροπάρεση Παρατεταμένο χρονικά γεύμα σε δεξιώσεις