Μετεγχειρητική Νοσηλευτική Φροντίδα Άμεση Μετεγχειρητική Φροντίδα Η μετεγχειρητική εκτίμηση του ασθενούς από την «κεφαλή μέχρι τα πόδια» περιλαμβάνει (αλλά δεν περιορίζεται) στα ακόλουθα: · Γενική εμφάνιση · Ζωτικά σημεία · Επίπεδο συνείδησης · Συναισθηματική κατάσταση · Αριθμός αναπνοών · Χρώμα δέρματος και θερμοκρασία · Δυσφορία/ πόνος · Ναυτία/έμετοι · Είδος ενδοφλεβίως χορηγούμενων υγρών και ρυθμός χορήγησης · Κατάσταση επίδεσης τραύματος · Εκροή υγρού στις γάζες του τραύματος ή/και στο στρώμα/σεντόνια του κρεβατιού του ασθενούς · Διούρηση (καθετήρας ή δυνατότητα ούρησης) · Κινητικότητα όλων των άκρων

Η συχνότητα με την οποία γίνεται η εκτίμηση του ασθενούς κατά την παρακολούθησή του, καθορίζεται από την πολιτική του νοσοκομείου ή από τις οδηγίες του ιατρού. Μετά από μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις, η νοσηλευτική εκτίμηση, γενικά, γίνεται κάθε 15 λεπτά στη διάρκεια της πρώτης ώρας και, αν ο ασθενής είναι σε σταθερή κατάσταση, κάθε 30 λεπτά για τις επόμενες 2 ώρες. Στη συνέχεια, εκτιμάται ανά ώρα κατά τη διάρκεια των επόμενων 4 ωρών και ακολούθως, ανά 4 ώρες. Ο ρυθμός αξιολόγησης του ασθενούς ενδεχομένως να ποικίλλει, ανάλογα με την κατάστασή του και το πρωτόκολλο που ισχύει για το κάθε είδος επέμβασης. Ιδιαίτερη σημασία έχει η άμεση ενημέρωση του χειρουργού αν διαπιστωθεί οποιαδήποτε ένδειξη επικείμενου shock ή οποιασδήποτε άλλης επιπλοκής που είναι επικίνδυνη για τη ζωή του ασθενούς.

Μετά την αρχική εκτίμηση του ασθενούς και τη λήψη μέτρων για την ασφάλειά του (π.χ. ρύθμιση του ύψους του κρεβατιού σε χαμηλή θέση, ανύψωση των πλαϊνών προστατευτικών κιγκλιδωμάτων, τοποθέτηση του κομβίου κλήσης για βοήθεια σε θέση προσεγγίσιμη από τον ασθενή), ο νοσηλευτής μελετά τις μετεγχειρητικές οδηγίες του ιατρού. Οι οδηγίες αυτές κατευθύνουν τον νοσηλευτή στη φροντίδα του ασθενούς κατά τη διάρκεια της μετεγχειρητικής περιόδου. Για παράδειγμα, οι οδηγίες προσδιορίζουν το επιτρεπτό επίπεδο δραστηριότητας του ασθενούς, την ακολουθούμενη δίαιτα, τα φάρμακα που θα χορηγηθούν για τον πόνο και τη ναυτία, την αντιβιοτική αγωγή, τη αναγκαιότητα συνέχισης των προεγχειρητικά χορηγούμενων φαρμάκων, τη συχνότητα μέτρησης των ζωτικών σημείων, την ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και τις εργαστηριακές εξετάσεις που θα γίνουν (π.χ. μέτρηση αιμοσφαιρίνης και καλίου ορού). Στα περισσότερα νοσοκομεία, οι οδηγίες που έχουν γραφεί προεγχειρητικά ξαναγράφονται μετά τη χειρουργική επέμβαση, δεδομένου ότι η κατάσταση του ασθενούς έχει μεταβληθεί.

Επιπλοκές από το Τραύμα Τα τραύματα επουλώνονται είτε κατά πρώτο είτε κατά δεύτερο είτε κατά τρίτο σκοπό Η επούλωση κατά πρώτο σκοπό προτιμάται όταν το τραύμα δεν παρουσιάζει κάποια επιπλοκή, είναι καθαρό και εμφανίζει ελάχιστη απώλεια ιστού. Τα χείλη του τραύματος συμπλησιάζουν ικανοποιητικά (έρχεται το ένα σε επαφή με το άλλο), με την εφαρμογή ραμμάτων ή μεταλλικών κλιπς. Αυτός ο τύπος χειρουργικού τραύματος επουλώνεται γρήγορα. Μετά την επούλωση αναμένεται η δημιουργία μικρής μόνο ουλής.

Η επούλωση κατά δεύτερο σκοπό αναφέρεται στην επούλωση που λαμβάνει χώρα όταν το τραύμα είναι μεγάλο, με ακανόνιστο σχήμα και όταν υπάρχει χάσμα (λόγω απώλειας ιστών). Η απώλεια ιστών δεν επιτρέπει την προσέγγιση των χειλέων του τραύματος. Επομένως, το τραύμα γεμίζει από κοκκιωματώδη ιστό. Αυτός ο τύπος τραύματος επουλώνεται βραδύτερα, είναι περισσότερο επιρρεπής σε επιμολύνσεις και συνδυάζεται με ανάπτυξη περισσότερου ουλώδους ιστού.

Εάν αφεθεί να περάσει αρκετός χρόνος κα τελικά το τραύμα συρραφεί, πρόκειται για επούλωση κατά τρίτο σκοπό. Η διαπύηση του τραύματος είναι περισσότερο πιθανή στην περίπτωση αυτή. Επειδή δεν έχει γίνει συμπλησίαση των χειλέων του τραύματος, η αναγέννηση των ιστών γίνεται με τη δημιουργία κοκκιωματώδους ιστού. Η σύγκλιση του τραύματος έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας μεγάλης ουλής.

ΕΠΟΥΛΩΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ Σκοπός 1ος Σκοπός 2ος Σκοπός 3ος

Η πλήρης επούλωση του χειρουργικού τραύματος, από τη στιγμή της δημιουργίας της χειρουργικής τομής, γίνεται σε τέσσερις φάσεις. Εντούτοις, ο χρόνος επούλωσης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως είναι η ηλικία, η κατάσταση της θρέψης του ασθενούς, η γενική κατάσταση της υγείας του, το είδος και η θέση του τραύματος. Η εκροή υγρών (εξιδρώματος) από το τραύμα είναι αποτέλεσμα της φλεγμονώδους διεργασίας και παρατηρείται στις δύο πρώτες φάσεις της επούλωσης του τραύματος. Η εκροή υγρού οφείλεται στην πλούσια αιμάτωση των ιστών που περιβάλλουν το τραύμα και αποτελείται από εξαγγειωμένα υγρά και κύτταρα. Η εκροή υγρού περιγράφεται ως ορώδης, οροαιματηρή, ή πυώδης.

Στάδια Επούλωσης Τραύματος Στάδια Επούλωσης Τραύματος   Στάδιο Ι: Από τη χειρουργική επέμβαση μέχρι τη 2η μετεγχειρητική ημέρα. Στο τραύμα αναπτύσσεται φλεγμονή προκειμένου να προετοιμασθούν οι περιβάλλοντες ιστοί για την επούλωση. Τα αιμοφόρα αγγεία συσπώνται και παρατηρείται η δημιουργία θρόμβων. Ακολουθεί αγγειοδιαστολή, με την οποία προσφέρονται περισσότερο αίμα, λευκά αιμοσφαίρια και ινωδοπλαστίνη στην περιοχή του τραύματος. Τα ενδοθηλιακά κύτταρα αρχίζουν να δημιουργούν αγγεία και να αποκαθιστούν την αιμάτωση των ιστών του τραύματος. Η ήπια αύξηση της θερμοκρασίας θεωρείται φυσιολογική. Στάδιο ΙΙ: 3η έως 14η μετεγχειρητική ημέρα. Υπάρχουν λιγότερα λευκά αιμοσφαίρια. Στο τραύμα αρχίζει να σχηματίζεται κολλαγόνο και να δημιουργείται κοκκιωματώδης εξέρυθρος ιστός με πλούσια αιμάτωση. Στάδιο ΙΙΙ: 15η μετεγχειρητική ημέρα έως την 6η εβδομάδα μετεγχειρητικά. Το τραύμα συνεχίζει να ενισχύεται με ίνες κολλαγόνου. Καθώς η αιμάτωση του τραύματος μειώνεται, ο ουλώδης ιστός φαίνεται ροδόχρους και ελαφρά υπερυψωμένος. Στάδιο IV: Αρκετοί μήνες έως ένα έτος μετά τη χειρουργική επέμβαση. Το τραύμα αρχίζει να συστέλλεται και η ουλή καθίσταται επίπεδη, μικρότερη και λευκωπή.

Το ορώδες υγρό περιέχει, κατά κύριο λόγο, τον ορό του αίματος Το ορώδες υγρό περιέχει, κατά κύριο λόγο, τον ορό του αίματος. Το υγρό αυτό είναι καθαρό ή ελαφρώς κίτρινο και λεπτόρρευστο. · Το οροαιματηρό υγρό περιέχει ένα συνδυασμό ορού και ερυθρών αιμοσφαιρίων. Είναι σχετικά παχύρρευστο και έχει εξέρυθρο χρώμα. Αυτός είναι ο συνηθέστερος τύπος υγρού που παροχετεύεται από τα μη επιπλεγμένα χειρουργικά τραύματα. Το πυώδες υγρό αποτελείται από λευκά αιμοσφαίρια, ράκη ιστών και μικρόβια. Το πυώδες έκκριμα είναι αποτέλεσμα λοίμωξης. Συνήθως είναι παχύρρευστο και η χροιά του ποικίλλει ανάλογα με τον υπεύθυνο μικροοργανισμό. Ενδέχεται, επίσης, να έχει δυσάρεστη οσμή.

Τα συνήθη σημεία κατά την εκτίμηση του ασθενούς που παρουσιάζει επιμόλυνση του τραύματος, είναι η εκροή δύσοσμου πυώδους υγρού και η ερυθρότητα, η αυξημένη τοπικά θερμοκρασία και το οίδημα γύρω από τα χείλη της τομής. Επιπλέον, ενδέχεται να παρουσιάζει πυρετό, ρίγη, ταχύπνοια και ταχυκαρδία. Η νοσηλευτική φροντίδα περιλαμβάνει την εφαρμογή των ακόλουθων μέτρων: · Τήρηση των κανόνων ασηψίας (π.χ. σωστή τεχνική πλυσίματος των χεριών). · Τήρηση των κατευθυντήριων οδηγιών του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων (CDC) όσον αφορά τη φροντίδα του τραύματος. · Τήρηση των κανόνων ασηψίας κατά τις αλλαγές του τραύματος, τους χειρισμούς και τη διαχείριση των σωλήνων παροχέτευσης. · Εκτίμηση των ζωτικών σημείων και ιδιαίτερα της θερμοκρασίας. · Αξιολόγηση των χαρακτηριστικών του υγρού που παροχετεύεται από το τραύμα (χρώμα, οσμή, ποσότητα). · Εκτίμηση της κατάστασης της τομής (συμπλησίαση των χειλέων του τραύματος, ράμματα, κλιπς, ή παροχετεύσεις).

Καθαρισμός, πλύσεις και τοποθέτηση γαζών στο τραύμα, σύμφωνα με τις οδηγίες. Συχνά ζητάται η χρήση αποστειρωμένου φυσιολογικού ορού. Το διάλυμα ιωδιούχου ποβιδόνης (Betadine) δεν συνιστάται πλέον για τη φροντίδα του τραύματος. · Διατήρηση της ενυδάτωσης του ασθενούς και θρεπτική υποστήριξη αυτού. · Καλλιέργεια του υγρού που παροχετεύεται από το τραύμα πριν την έναρξη της χορήγησης αντιβιοτικής αγωγής. · Χορήγηση αντιβιοτικών και αντιπυρετικών σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες. · Ψυχολογική υποστήριξη του ασθενή και της οικογένειας.

Η διάσπαση του τραύματος συνίσταται σε διαχωρισμό των στρωμάτων του Η αντιμετώπιση εξαρτάται από την έκταση της διάσπασης του τραύματος. Αν είναι εκτεταμένη, γίνεται εκ νέου συρραφή του χειρουργικού τραύματος στην αίθουσα του χειρουργείου. Η εκσπλάγχνωση συνίσταται σε πρόπτωση των σπλάγχνων μέσω τραύματος που έχει παρουσιάσει διάσπαση

Αυτές οι σοβαρές επιπλοκές πιθανόν να είναι αποτέλεσμα καθυστερημένης επούλωσης ή ενδέχεται να εμφανισθούν αμέσως μετά τη χειρουργική επέμβαση. Ενδέχεται, επίσης, να παρατηρηθούν μετά από απότομη αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (π.χ. βήχας, πτάρνισμα ή έμετος). Όταν συμβεί διάσπαση του τραύματος πρέπει να γίνεται αμέσως επικάλυψη αυτού με αποστειρωμένες γάζες που έχουν εμποτισθεί με διάλυμα φυσιολογικού ορού. Για την αποκατάσταση αυτών των επιπλοκών ο ασθενής υποβάλλεται σε επείγουσα χειρουργική επέμβαση. Μετά την ικανοποιητική επούλωση του τραύματος (συνήθως 5-10 ημέρες μετά τη χειρουργική επέμβαση), ο νοσηλευτής ή ο ιατρός αφαιρεί τα ράμματα ή τα κλιπς. Κατά την αφαίρεση των ραμμάτων ή κλιπς τηρούνται όλοι οι κανόνες ασηψίας. Για την περαιτέρω ενίσχυση του τραύματος μπορούν να τοποθετηθούν στην τομή ειδικές αυτοκόλλητες ταινίες (ή Steri-Strips), ανάλογα με την τακτική του νοσοκομείου ή τις προτιμήσεις του ιατρού.