ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ-ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ-ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Αντιγόνη-Άλμπα Παπακωνσταντίνου Εντεταλμένη Διδασκαλίας Φ.Π.Ψ. Ακαδημαϊκό έτος: 2017-2018
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΘΕΣΜΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΘΡΗΣΚΕΙΑ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΘΕΣΜΟΣ Ο κοινωνικός θεσμός ορίζεται με πολλούς τρόπους και κάθε φορά εξαρτάται από την έμφαση που δίνει ο κάθε ερευνητής σε κάποιες πλευρές της έννοιας ή από το θέμα που επιθυμεί να μελετήσει. Θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι ο κοινωνικός θεσμός είναι ένα σύμπλεγμα κοινωνικά καθιερωμένων και οργανωμένων ρόλων, πρακτικών και σχέσεων που αφορούν στην ικανοποίηση κάποιου κοινωνικού σκοπού ή ανάγκης. Δύο βασικά χαρακτηριστικά: 1. Αναφέρεται ή εμπεριέχει σχηματοποιημένους και επαναλαμβανόμενους ρόλους που ασκούν τα μέλη ενός κοινωνικού συνόλου και τις μεταξύ τους σχέσεις, 2. Αφορά συλλογική δραστηριότητα που ικανοποιεί κάποια βασική ανάγκη για την ύπαρξη και τη λειτουργία μίας κοινωνίας
Βασικοί Θεσμοί Εκπαίδευση Παράγωγα των θεσμών Σχολείο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΘΕΣΜΟΣ Βασικοί Θεσμοί Εκπαίδευση Παράγωγα των θεσμών Σχολείο Οι θεσμοί είναι αλληλεξαρτώμενοι με την έννοια ότι ο τρόπος που λειτουργεί ένας θεσμός επηρεάζεται και ρυθμίζεται από τις λειτουργίες ή τις πρακτικές κάποιου άλλου θεσμού. Οι αλληλεξαρτήσεις αυτές δεν είναι πάντα ισότιμες μεταξύ τους. Οι λειτουργίες του κάθε θεσμού εξαρτώνται από τον τρόπο οργάνωσης και το επίπεδο ανάπτυξης μιας κοινωνίας. Οι θεσμοί μπορεί να είναι μονολειτουργικοί ή πολυλειτουργικοί με πρωτεύουσες και δευτερεύουσες λειτουργίες. Το εύρος και η σημασία των λειτουργιών καθορίζουν τη σπουδαιότητα του θεσμού για την κοινωνία.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ Κοινωνική διαφοροποίηση: διάκριση των μελών μιας κοινωνίας ή κοινωνικής ομάδας, ανάλογα με τις θέσεις που κατέχουν, καθώς και τους ρόλους, των οποίων αυτά είναι φορείς. Κοινωνική στρωμάτωση: εμπεριέχει το στοιχείο της αξιολόγησης αυτών των θέσεων και της ταξινόμησής τους σε μια ιεραρχική κλίμακα, ανάλογα με τα κριτήρια που κάθε κοινωνία θεσπίζει. Αποκαλούνται «κοινωνικές» γιατί παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στην κοινωνική οργάνωση και γιατί επιτελούν κοινωνικές λειτουργίες. Είναι συνδεδεμένες με την ομάδα ή τις ομάδες στις οποίες κάθε άτομο ανήκει και διαμορφώνονται ανάλογα με τον τρόπο που είναι οργανωμένες και λειτουργούν.
Η κοινωνική θέση και ο κοινωνικός ρόλος είνια έννοιες ταυτόσημες; ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ Ένα άτομο πόσες κοινωνικές θέσεις έχει; όσες και οι ομάδες στις οποίες συμμετέχει. Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την κοινωνική θέση κάποιου; είναι είτε βιολογικά προσδιορισμένες, είτε κατανέμονται με βάση την καταγωγή, είτε κατακτώνται από τα άτομα μέσω της δράσης τους ως αποτέλεσμα προσωπικής πορείας και επιλογής. Κοινωνικός ρόλος: είναι οι απαιτήσεις της κοινωνίας από τους φορείς των κοινωνικών θέσεων Από την κοινωνική θέση των ατόμων απορρέουν βασικές προσδοκίες, που στην ουσία είναι έκφραση των κοινωνικών αξιών και κανόνων που διέπουν τη συγκεκριμένη θέση. Η κοινωνική θέση και ο κοινωνικός ρόλος είνια έννοιες ταυτόσημες;
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ Πρόκειται για έννοιες αλληλεξαρτώμενες και συμπληρωματικές. Ο κοινωνικός ρόλος είναι η δράση, η συμπεριφορά που αντιστοιχεί και εκφράζει την εκάστοτε κοινωνική θέση. Οι κοινωνικοί ρόλοι σήμερα είναι το ίδιο σαφής με το παρελθόν; Οι κοινωνικοί ρόλοι διακρίνονται σε άτυπους και τυπικούς, όμως επειδή η διάκριση δεν είναι πάντα σαφής μπορεί να προβάλλουν περισσότερο ως μικτοί ρόλοι. Τι αντιλαμβάνεστε ως σύγκρουση ρόλων; Η συμμετοχή των υποκειμένων σε πολλές κοινωνικές θέσεις ή η κατοχή μίας κοινωνικής θέσεις που εμπεριέχει αντιφατικούς μεταξύ τους ρόλους μπορεί να οδηγήσει σε εσωτερική ή εξωτερική σύγκρουση ρόλων.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ Πώς τα άτομα γνωρίζουν και προσαρμόζονται στις απαιτήσεις μιας κοινωνικής θέσης και του ρόλου που αντιστοιχεί σ’αυτήν; Κανονιστικό υπόδειγμα (Durkheim, Parsons, Shils) Λέξεις κλειδιά: αφομοίωση και συμμόρφωση Η ανθρώπινη συμπεριφορά γίνεται αντιληπτή ως αυτονόητη προσαρμογή στις απαιτήσεις του ρόλου, ως συμμόρφωση στους κανόνες που προσδιορίζουν το περιεχόμενο του ρόλου. Συμβολική Αλληλέπίδραση (Goffman) Λέξεις κλειδιά: ερμηνεία και προσαρμογή Η ανθρώπινη συμπεριφορά γίνεται αντιληπτή ως αναγνώριση των προσδοκιών, ερμηνεία του ρόλου και προσαρμογή του υποκειμένου στα κοινωνικά αποδεκτά πρότυπα.