7ο ΓΕ..Λ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Σχ. Έτος 2015-16 « ΟΙΝΟΣ ΕΥΦΡΑΙΝΕΙ ΚΑΡΔΙΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟΥ»   ( Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ) 7ο ΓΕ..Λ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Σχ. Έτος 2015-16

ΜΑΘΗΤΕΣ : Αποστόλου Άγγελος – Φοίβος Αυδίκος Ηλίας Βασιλείου Ευάγγελος Βίλλης Ιωάννης Βλάχος Δημήτριος Βλάχου Ναταλία Βραβορίτου- Καζούκα Νικολέτα- Μιχαήλα Γάλλιου Λαμπρινή Γιούνη Πολυξένη Γιώτη Αντιγόνη Γιώτης Μάριος Γουόκερ Γεώργιος Γρίβας Ηλίας Δεμερτζή Δήμητρα Δήμου Καλλιόπη Δήμου Μαρία Ευαγγελίδης Κωνσταντίνος Ευαγγέλου Ιφιγένεια-Λαμπρινή Ζάρρας Σωτήριος Θέμου Ελευθερία Θεοδωράκη Όλγα Ιωαννίδη Μαρία - Έλενα ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ : Παντελή Ολυμπία , ΠΕ 14.04 Ντούρος Ιωάννης, ΠΕ 04.01

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ Ο θεός Διόνυσος διέδωσε την καλλιέργεια του αμπελιού και τη χρήση του κρασιού

ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ Καταγράφονται κρασοκατανύξεις Το κρασί παρουσιάζεται σαν το καθημερινό ποτό θεών και ανθρώπων

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ (1) Το παλαιότερο είδος αμπελιού προέρχεται από την Εγγύς Ανατολή πριν από το 4000 π.Χ. Το κρασί αναφέρεται συχνά στην Παλαιά Διαθήκη. Τα κρασιά είχαν μεγάλη σημασία στη μινωική, στην ελληνική και στην ετρουσκική επικράτεια. Στην αρχαία Ελλάδα το κρασί ήταν σκοτεινόχρωμο και συνήθως πινόταν ανακατεμένο με νερό.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ (2) Η οινοποιία συνεχίστηκε και κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους Ακολουθώντας τα ταξίδια του Κολόμβου, το αμπέλι και η οινοποιία μεταφέρθηκαν στο Μεξικό , τη Νότια Αμερική και τη Νότια Αφρική. Η καλλιέργεια του αμπελιού συνεχίζεται έως σήμερα σε σχεδόν ολόκληρο τον κόσμο

ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΓΙΑ ΤΟ ΚΡΑΣΙ (1) Μια φορά και ένα καιρό ,ο θεός Διόνυσος φιλοξενήθηκε από το βασιλιά της Αιτωλίας Οινέα. Ευχαριστήθηκε πολύ από τη φιλοξενία του και για ανταπόδοση θέλησε να του κάνει ένα δώρο. Πήρε ένα μικρό και τρυφερό κλίμα αμπελιού και τύλιξε τις ρίζες του με λάσπη για να μην ξεραθεί. Αφού πήρε ένα μικρό κούφιο κόκαλο αηδονιού το έβαλε μέσα και ξεκίνησε.

ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΓΙΑ ΤΟ ΚΡΑΣΙ (2) Ο δρόμος όμως ήταν μακρινός και το αμπέλι ολοένα μεγάλωνε. Ο Διόνυσος τότε βρήκε ένα μεγαλύτερο κόκαλο λιονταριού και το έβαλε μέσα. Περπάτησε πάλι πολύ και είδε ότι το αμπέλι μεγάλωσε πάλι τόσο , που πετάχτηκε έξω από τη θήκη του. Έψαξε λοιπόν και βρήκε ένα κόκαλο γουρουνιού και έβαλε το αμπέλι μέσα.

ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΓΙΑ ΤΟ ΚΡΑΣΙ (3) Ώσπου έφτασε κάποτε στην Αιτωλία. Ο Οινέας πήρε με χαρά το δώρο του και το φύτεψε. Αυτό μεγάλωσε και κάρπισε και έδωσε καρπούς ωραία και ζουμερά σταφύλια. Ο Οινέας έφαγε μερικά και άλλα τα έστυψε και τα έκανε μούστο. Είδε με περιέργεια ότι ο μούστος ζυμώθηκε και έγινε κρασί.

ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΓΙΑ ΤΟ ΚΡΑΣΙ (4) Το κρασί όμως πήρε και τις χάρες και τα ανάποδα από τα ζώα που με τα κόκαλά τους το μεγάλωσαν. Έτσι όπως πιεί λίγο κρασί νοιώθει σαν πουλί που κελαηδάει. Όποιος πιεί περισσότερο θεριεύει και γίνεται σαν λιοντάρι και ζητά καυγάδες. Και σαν πιεί ακόμα περισσότερο γίνεται σαν το τετράποδο που μέσα στο κόκαλό του ο Διόνυσος το έβαλε τελευταίο……….

ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ( 1 ) Την ημέρα του Αγίου Τρύφωνα ( 1η Φεβρουαρίου) δεν επιτρέπεται να γίνει καμιά γεωργική εργασία , σε όλα τα μέρη της Ελλάδας , γιατί ο Άγιος Τρύφωνας , θεωρείται προστάτης των αμπελιών και φύλακας των αγρών. Οι αμπελουργοί κάνουν αγιασμό στην εκκλησία και μ’ αυτόν ραντίζουν τα αμπέλια και τα χωράφια τους.

ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ( 2 ) Στις 6 Αυγούστου ( του Σωτήρος ) πηγαίνουν τα πρώτα κόκκινα σταφύλια στην εκκλησία , όπου ευλογούνται Στις 29 Αυγούστου ( του Αη – Γιαννιού του Αποκεφαλιστή ) , τρώνε μόνο κόκκινα σταφύλια ( όχι άσπρα ή μαύρα ) , γιατί τα κόκκινα σταφύλια συμβολίζουν το αίμα του Προδρόμου.

ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ( 3 ) Το κρασί μεταγγίζεται ( «σύρεται» ) , από βαρέλι σε βαρέλι , για να διαυγαστεί , μέρες του χειμώνα που είναι ιδιαίτερα κρύες , αλλά με ηλιοφάνεια , για να είναι το κρασί , λαμπερό και φωτεινό , όπως το φως του ήλιου.

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ Ιδροκοπά ο γεωργός ολοχρονίς στ’ αμπέλι ώσπου στο τέλος γίνεται η αγουρίδα μέλι. Ο ύπνος θρέφει το παιδί κι’ ο ήλιος το μοσχάρι και το κρασί το γέροντα τον κάνει παλικάρι. Ο τρελός είδε το μεθυσμένο και φοβήθηκε.

ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ Άσχημη μάνα , όμορφο παιδί και τρελό εγγόνι. ( αμπέλι, κλήμα, κρασί ) Όσο είν’ όξω ησυχάζει, κι’ άμα μπει μέσα φουρτουνιάζει. ( κρασί )

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ( 1 ) Αμπέλι μου πλατύφυλλο και κοντοκλαδεμένο για δεν ανθείς, για δεν καρπείς, σταφύλια για δε βγάζεις; Μου χάλασες παλιάμπελο κι’ εγώ θα σε πουλήσω! Σταφύλι μου και μοσχοστάφυλο της άνοιξης τριαντάφυλλο, εγώ κρασί δεν έπινα, ρακί για να μεθύσω! Τώρα τα πίνω και τα δυο για να σ’ αλησμονήσω!

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ( 2 ) Μπαίνω μέσ’ στ’ αμπέλι σα νοικοκυρά να κι’ ο νοικοκύρης που ’ρχεται κοντά. - Έλα, νοικοκύρη, να τρυγήσουμε κόκκινα σταφύλια να πατήσουμε και στη Βενετιά να τα πουλήσουμε!