Θέμα: «Ηλεκτρομαγνητική Ακτινοβολία - Κινητά Τηλέφωνα και Υγεία» Μπαλάσκας Αθανάσιος Ηλεκτρονικός Φυσικός (M.Sc.) Ραδιοηλεκτρολόγος Α’ Εκπαιδευτικός 1ου ΓΕΛ Αγίας Παρασκευής Θέμα: «Ηλεκτρομαγνητική Ακτινοβολία - Κινητά Τηλέφωνα και Υγεία» Αγία Παρασκευή, Απρίλιος 2016

Ζούμε σε έναν κόσμο ο οποίος «κολυμπά» σε κάθε είδους ακτινοβολία Α. Εισαγωγή Ζούμε σε έναν κόσμο ο οποίος «κολυμπά» σε κάθε είδους ακτινοβολία

Τι είναι ακτινοβολία; Ποια η προέλευση της; Ενέργεια πού διαδίδεται (ακτινοβολείται) στο χώρο με τη μορφή ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. Ποια η προέλευση της; 1. Φυσική προέλευση Κοσμική ακτινοβολία, ηλιακή ακτινοβολία, ακτινοβολία εδάφους κλπ. 2. Ανθρώπινη προέλευση Ακτινοβολίες πού εκπέμπονται από πάσης φύσεως ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές.

Ηλεκτρομαγνητικό Φάσμα Ιονίζουσα Ακτινοβολία (Ραδιενεργός ακτινοβολία) Μη ιονίζουσα ακτινοβολία (Μη ραδιενεργός ακτινοβολία)

Συνηθέστερες μη ιονίζουσες ακτινοβολίες

Εφαρμογές ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ

ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ

Οδηγίες Έκθεσης στην Η/Μ ακτινοβολία Η Η/Μ ακτινοβολία δημιουργεί πεδία και ρεύματα στο ανθρώπινο σώμα τα οποία είναι υπεύθυνα για θερμικές και μη θερμικές δράσεις. Για την προστασία την ανθρώπινης υγείας οι διεθνείς οργανισμοί (ICNIRP, WHO κα) παρέχουν οδηγίες έκθεσης θεσπίζοντας όρια σε κατάλληλα φυσικά μεγέθη. Μεταξύ άλλων φυσικών μεγεθών θεσπίζονται όρια: Για την ένταση του ηλεκτρικού πεδίου (E) Η αρχή της προφύλαξης επιτάσσει «καλύτερα ασφαλής παρά μετανιωμένος» (κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε)

Ελληνική Νομοθεσία-Όρια Έκθεσης Ν.4070/2012

(Ρυθμός ειδικής απορρόφησης) (Watt/kg) SAR (Ρυθμός ειδικής απορρόφησης) (Watt/kg) Ορισμός: Ποσότητα Η/Μ ισχύος που απορροφάται από ορισμένη μάζα ιστού μέσα σε ορισμένο χρόνο. Εκτεταμένη χρήση του μεγέθους γίνεται στα κινητά τηλέφωνα και οι κατασκευαστές είναι υποχρεωμένοι να αναγράφουν τον SAR στο συνοδευτικό εγχειρίδιο για τις συσκευές που παράγουν. Νομοθεσία: Αυστηρότερη τιμή του SAR σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία. 1,2 Watt/kg (για έκθεση στο κεφάλι)

Ενδεικτική καταγραφή SAR κινητών 2015

Νήπια, παιδιά και ενήλικοι Συχνότητα: 835MHz Εκπεμπόμενη ισχύς: 600mW

Κατανομή θερμοκρασίας σε ενήλικα πριν και μετά τη χρήση κινητού τηλεφώνου

Β. Δημοσκοπική Έρευνα 2016

Ταυτότητα Έρευνας Δείγμα: 245 άτομα Σκοπός: Να διαπιστωθεί πόσο ενημερωμένη είναι η κοινή γνώμη σε θέματα ακτινοπροστασίας Πληθυσμός: Όλες οι ηλικίες Μέθοδος: Ερωτηματολόγιο Χρόνος διεξαγωγής: Από 1/11/2015 έως 30/11/2015 Φορέας υλοποίησης: 1ο Γενικό Λύκειο Αγίας Παρασκευής (τμήμα Β2)

Αποτελέσματα Έρευνας Το 97,6% διαθέτουν κινητό τηλέφωνο. Το 51,8% αγόρασαν το πρώτο τους κινητό τηλέφωνο σε ηλικία μικρότερη των 14 ετών, ενώ το 17,6% σε ηλικία από 14 έως και 18 ετών. Το 61,2% επέλεξαν το κινητό τηλέφωνο με κριτήριο την τιμή, ενώ έπονται τα κριτήρια της μάρκας και της εμφάνισης. Το 48,4% χρησιμοποιούν καθημερινά το κινητό τηλέφωνο έως 2 ώρες, ενώ το 51,6% πάνω από δύο ώρες. Το 92,3% χρησιμοποιούν το κινητό τηλέφωνο για πρόσβαση στο διαδίκτυο.

Αποτελέσματα Έρευνας Το 72,3% προβληματίζονται για την ακτινοβολία που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα. Το 68,4% θεωρούν ότι τα κινητά τηλέφωνα εκπέμπουν ραδιενέργεια! Το 51,4% χρησιμοποιούν Bluetooth ή hands-free. Το 82,8% δεν γνωρίζουν τι είναι ο SAR. Το 40,5% θεωρούν ότι είναι εθισμένοι με τη χρήση του κινητού τηλεφώνου.

Γ. Ηλεκτρομαγνητική ρύπανση στις σχολικές μονάδες της Αγίας Παρασκευής

Πηγές Ηλεκτρομαγνητικής ρύπανσης στην Αγία Παρασκευή Κεραίες Ραδιοφώνου και Τηλεόρασης στον Υμηττό Κεραίες Ραδιοφώνου και Τηλεόρασης στην Πάρνηθα Κεραίες που υπάρχουν στο ραδιομέγαρο της ΕΡΤ Κεραίες Στρατιωτικών Μονάδων Κεραίες κινητής τηλεφωνίας (79 κεραίες)

Το Μάιο του 2014 και τον Ιανουάριο του 2015 ο Σύνδεσμος για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Πόλεων της ΒΑ Αττικής, κατόπιν αιτήματος του Δήμου Αγίας Παρασκευής πραγματοποίησε μετρήσεις ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στις περισσότερες σχολικές μονάδες του δήμου και τα αποτελέσματα παρουσιάζονται συνοπτικά στη συνέχεια:

Ποσοστιαία συνεισφορά κάθε πηγής Η/Μ ακτινοβολίας στη συνολική επιβάρυνση

1ο Νηπιαγωγείο Αγίας Παρασκευής

4ο Νηπιαγωγείο Αγίας Παρασκευής

5ο Νηπιαγωγείο Αγίας Παρασκευής

1ο Δημοτικό Αγίας Παρασκευής

2ο Δημοτικό Αγίας Παρασκευής

4ο Δημοτικό Αγίας Παρασκευής

5ο Δημοτικό Αγίας Παρασκευής

6ο Δημοτικό Αγίας Παρασκευής

7ο Δημοτικό Αγίας Παρασκευής Πρέπει να ξαναγίνει μέτρηση Υπήρξε εγκατάσταση νέας κεραίας κινητής τηλεφωνίας πλησίον της σχολικής μονάδας Πρέπει να ξαναγίνει μέτρηση

10ο Δημοτικό Αγίας Παρασκευής

11ο Δημοτικό Αγίας Παρασκευής

1ο Γυμνάσιο Αγίας Παρασκευής

3ο Γυμνάσιο Αγίας Παρασκευής

5ο Γυμνάσιο Αγίας Παρασκευής

1ο Γενικό Λύκειο Αγίας Παρασκευής

3ο Γενικό Λύκειο Αγίας Παρασκευής

4ο Γενικό Λύκειο Αγίας Παρασκευής

Συμπεράσματα μετρήσεων Η μεγαλύτερη ποσοστιαία επιβάρυνση προέρχεται από συχνότητες που χρησιμοποιούν: Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί Οι τηλεοπτικοί σταθμοί Οι ένοπλες δυνάμεις Η υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας Σε κανένα από τα σημεία όπου πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις δεν υπήρξε υπέρβαση των ορίων ασφαλούς έκθεσης σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Εκτός από το 3ο Γενικό Λύκειο η συνεισφορά της κινητής τηλεφωνίας στη συνολική επιβάρυνση είναι σχετικά μικρή.

Μετρήσεις εντός Σχολικού Συγκροτήματος του 1ου ΓΕ.Λ. Αγίας Παρασκευής 1o ΓΕ.Λ. Αγίας Παρασκευής

των οδών Ειρήνης και Αμαρυλλίδος Κεραία κινητής τηλεφωνίας στη συμβολή των οδών Ειρήνης και Αμαρυλλίδος Κεραίες τοποθετημένες σε ιστό από την πλευρά του Υμηττού Κεραίες της Πάρνηθας

Δ. Τρόποι προφύλαξης - Προτάσεις

Δ1. Τρόποι προφύλαξης από την ακτινοβολία του κινητού Χρησιμοποιείτε bluetooth, hands free και ανοιχτή ακρόαση. Μην έχετε το τηλέφωνο στην τσέπη σας όταν μιλάτε από bluetooth ή hands free. Οι ευάλωτες περιπτώσεις (παιδιά, εγκυμονούσες γυναίκες, χρήστες βηματοδοτών) να αποφεύγουν την παραμονή τους κοντά σε κεραίες. Προτιμήστε τις σταθερές τηλεφωνικές γραμμές, ιδιαίτερα όταν κάνετε κλήσεις μεγάλης διάρκειας. Αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε το κινητό τηλέφωνο σε σημεία με κακό σήμα όπου το τηλέφωνο εκπέμπει σε πλήρη ισχύ για να συνδεθεί. Μοιράζετε το χρόνο ομιλίας σας κρατώντας το κινητό και από τις δύο πλευρές του κεφαλιού. Μην αφήνετε το τηλέφωνο ανοιχτό δίπλα σας όταν κοιμάστε, αφού και σε κατάσταση stand by στέλνει σήμα κάθε λίγα λεπτά στην πλησιέστερη κεραία κινητής τηλεφωνίας. Αν χρησιμοποιείτε smartphone, ενεργοποιείτε την δυνατότητα κατεβάσματος δεδομένων μέσω του δικτύου κινητής τηλεφωνίας, μόνο την ώρα που θέλετε να περιηγηθείτε στο ίντερνετ.

Δ2. Προτάσεις Επανεξέταση των ορίων ασφαλούς έκθεσης. Θέσπιση ελαχίστων αποστάσεων για την εγκατάσταση των κεραιών κινητής τηλεφωνίας. Υποχρεωτική θέσπιση της συνεγκατάστασης (colocation) των κεραιών κινητής τηλεφωνίας από διαφορετικές εταιρίες. Η χωροθέτηση των σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας πρέπει να είναι αποτέλεσμα προηγούμενης μελέτης ακτινοπροστασίας. Καθιέρωση υποχρεωτικών ετησίων αιφνιδιαστικών μετρήσεων γύρω από εγκαταστάσεις κινητής τηλεφωνίας. 

Δ2. Προτάσεις Άμεση ανάκληση της άδειας λειτουργίας αν διαπιστώνονται παραβάσεις των ορίων ασφαλούς έκθεσης. Υποχρεωτική συμμόρφωση με τη νέα νομοθεσία (εντός εύλογου χρονικού διαστήματος) των ήδη εγκατεστημένων σταθμών βάσης. Διάλογος με τις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας για τη διαμόρφωση ενός μοντέλου δικτύου κινητής επικοινωνίας που θα έχει ως σκοπό τη μείωση της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας και την αναβάθμιση των υπηρεσιών. Ενημέρωση του κοινού με αντικειμενικότητα για την έως τώρα επιστημονική γνώση.  

Εθνικό Παρατηρητήριο Ηλεκτρομαγνητικών Πεδίων Χρήσιμες Ιστοσελίδες Εθνικό Παρατηρητήριο Ηλεκτρομαγνητικών Πεδίων https://paratiritirioemf.eeae.gr/index.php?lang=el Ενημερωτική Πύλη κατασκευών κεραιών http://keraies.eett.gr/ Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας http://eeae.gr

Δύο διαφάνειες χωρίς λόγια

Η χρήση της Τεχνολογίας ΔΕΝ μπορεί να υποκαταστήσει την ανθρώπινη επαφή και νόηση!

Μήπως η μέρα που φοβόταν ο Αϊνστάιν έφτασε;

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!