Ποιος είναι φίλος μου; Δημοτικό Σχολείο Παλαιφύτου Δ΄τάξη 2013-2014 Δ΄τάξη 2013-2014 Υπεύθυνη δασκάλα: Φιλιππίνα Παπακωνσταντίνου

Ένας αλλιώτι-κος φίλος Με τι ασχοληθήκαμε Οι φίλοι μου κι εγώ Η σημασία της φιλίας Ένας αλλιώτι-κος φίλος Λογοτε-χνία και φιλία Διάση-μοι φίλοι Ποιος είναι φίλος μου;

Στόχοι του προγράμματος Να αισθανθούν άνετα και να εκφραστούν ελεύθερα για τον εαυτό τους πρώτα κι ύστερα για τους φίλους τους . Να συνειδητοποιήσουν πώς η συμπεριφορά μας επηρεάζει τη φιλία μας. Να αποδέχονται ως φίλους άτομα από διαφορετικές ομάδες και με ιδιαίτερες ανάγκες. Να χαρούν από την επικοινωνία τους και να δημιουργήσουν πραγματικές φιλίες.

Οι φίλοι μου κι εγώ Στην ενότητα αυτή μιλήσαμε για τον εαυτό μας με σκοπό να τον γνωρίσουμε καλύτερα πρώτα οι ίδιοι και μετά οι φίλοι μας. Λαμβάνοντας υπόψη ότι για να χτίσεις μια υγιή και γερή σχέση-φιλία πρέπει πρώτα να γνωρίσεις τον εαυτό σου, να τον εκτιμήσεις, να δεις τι σε κάνει να χαίρεσαι και τι να λυπάσαι στις σχέσεις σου με τους άλλους ώστε μέσα από αυτή τη γνώση να τους εκτιμήσεις ως προσωπικότητες με ανάλογες ανάγκες σαν τις δικές σου, να τους σεβαστείς, να τους καταλάβεις, ξεκινήσαμε την κουβέντα μας από τα πιο κοινά, αλλά και πολύ προσωπικά πράγματα στον άνθρωπο, το όνομά μας.

Δραστηριότητα 1η Καθίσαμε όλοι σ’ έναν κύκλο και αρχίσαμε να λέμε ο καθένας το όνομά του και κάτι σχετικά με αυτό, πώς το απέκτησε, γιατί τον ονόμασαν έτσι, αν του αρέσει ή όχι και γιατί. Έτσι καταλάβαμε ότι αυτό το τόσο κοινό πράγμα είναι για τον καθένα ξεχωριστό, γιατί τον συνδέει με κάτι αγαπητό, του δίνει υπόσταση και ταυτότητα. Στο τέλος γράψαμε όλοι τα ονόματά μας σε μια κόλλα χαρτί και ζωγραφίσαμε ό,τι σκέφτηκε ο καθένας αυθόρμητα τη στιγμή εκείνη.

Δραστηριότητα 2η Σαν συνέχεια από το προηγούμενο ακολούθησε συζήτηση, πάλι σε κύκλο - όλες οι συζητήσεις μας γινόταν σε κύκλο, γιατί άρεσε πολύ στα παιδιά – γύρω από θέματα τα οποία είναι σημαντικά για την ανάδυση της αυτογνωσίας και αυτοεκτίμησης καθώς και τη συνειδητοποίηση της μοναδικότητας καθενός ανθρώ- που. Μιλήσαμε για τα ενδιαφέροντα και τις προτιμήσεις, τις ικανότητες και δεξιότητες καθενός, τα χαρακτηρι- στικά του, τις συνήθειες, τα ταλέντα-χαρίσματα του, τα συναισθήματα που βιώνει σε διάφορες καταστάσεις.

Στο τέλος της συζήτησης, που βέβαια μας πήρε πάνω από μία ώρα, είπα στα παιδιά να ζωγραφίσουν ό,τι θέλουν με την προϋπόθεση όμως να μπορούν να απαντήσουν πάνω του γραπτώς σε 12 ερωτήσεις τις οποίες θα τους έγραφα στον πίνακα και έτσι θα δημιουργούσαν ο καθένας την προσωπική του καρτέλα. Οι ερωτήσεις που τους δόθηκαν ήταν: Πώς είμαι; Η προσωπικότητά μου Τι κάνω καλά; Τι δεν κάνω καλά; Ποια είναι τα θετικά μου στοιχεία;

6. Ποια είναι τα αγαπημένα μου πρόσωπα; 6. Ποια είναι τα αγαπημένα μου πρόσωπα; 7. Ποια είναι τα αγαπημένα μου μέρη; 8. Ποιες είναι οι αγαπημένες μου συνήθειες; 9. Ποια είναι τα χρώματα που αγαπώ; 10. Τι όνειρα κάνω για το μέλλον; 11. Γιατί νομίζω ότι με αγαπούν οι άλλοι; 12. Τι εύχομαι για τον κόσμο; Δραστηριότητα 3η Ύστερα τους έδωσα να συμπληρώσουν χώρια ο καθένας ένα έντυπο όπου θα περιέγραφαν τον εαυτό τους με βάση κάποιες ερωτήσεις. Με το φύλλο αυτό παίξαμε το παιχνίδι «Ποιος είμαι;», όπου εγώ διάβαζα ένα ένα τα χαρτιά τους και αυτά προσπαθούσαν να καταλάβουν ποιος ήταν αυτός που περιγρα- φόταν. Και οι δύο δραστηριότητες τους άρεσαν πολύ.

Η σημασία της φιλίας Την κουβέντα μας γι’ αυτή την ενότητα την ξεκινήσαμε θέτοντας στα παιδιά την ερώτηση: « Τι σας έρχεται στο μυαλό, όταν ακούτε τη λέξη φιλία;» Ακολούθησε πραγματικά ένας καταιγισμός απαντήσεων. Για να μην τις ξεχάσουμε είπα να τις γράψουμε κάπου. Αμέσως τα παιδιά πρότειναν να φτιάξουμε ένα αγοράκι κι ένα κοριτσάκι και μέσα τους να γράψουμε τις λέξεις που λέγανε. Δραστηριότητα 1η Φτιάξαμε λοιπόν τα παιδάκια, τα κόλλησα στον πίνακα και ερχόντουσαν δύο δύο τα παιδιά και έγραφαν την ίδια λέξη ο ένας στο κοριτσάκι κι άλλος στο αγοράκι.

σεβασμός θυσία αγάπη εμπιστοσύνη

Συνεχίσαμε την κουβέντα μας μιλώντας για τη σημασία της φιλίας, πόσο σημαντικοί είναι οι φίλοι και γιατί; πότε τους χρειαζόμαστε; μπορούμε να εμπιστευόμαστε όλους όσους μας λένε ότι είναι φίλοι μας; μπορεί κάποιοι φίλοι να μας οδηγήσουν σε όχι καλούς δρόμους; πότε μπορεί να χαλάσει μια φιλία; τι βοηθάει να διατηρηθεί μια φιλία κ.α. Δραστηριότητα 2η Μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης, η οποία ήταν ιδιαίτερα εποικοδομητική και ζωηρή, έδωσα σε κάθε παιδί μια λευκή κόλλα Α4 στο τέλος της οποίας ήταν γραμμένο το όνομα ενός συμμαθητή του. Πάνω σ’ αυτήν την κόλλα

έγραφε ο καθένας κάτι γι’ αυτόν που είχε το όνομά του και ύστερα τη δίπλωνε ώστε να μη φαίνεται αυτό που είχε γράψει και την έδινε σε κάποιο άλλο παιδί. Αφού έγραψαν όλα τα παιδιά για όλους τους συμμαθητές τους, μάζεψα τις κόλλες και τις μοίρασα ώστε να πάρει ο καθένας αυτήν που είχε το όνομά του. Στη συνέχεια κάθε παιδί διάβαζε αυτά που του είχαν γράψει οι συμμαθητές του. Την κόλλα αυτή την κράτησαν για ενθύμιο, γιατί τους άρεσε πολύ. Σημείωση: Για να αποφευχθεί ο κίνδυνος να στεναχωρη- θεί κάποιος από αυτά που του έγραψαν οι άλλοι, στη συζήτηση που προηγήθηκε είχαμε τονίσει ότι πρέπει να προσπαθούμε να βλέπουμε τα θετικά στοιχεία του άλλου

για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε μια φιλία και να μη μένουμε στα αρνητικά του, όπως συνηθίζουμε, όπως επίσης και να δεχόμαστε κάποιες παρατηρήσεις από τους φίλους μας που θα μας βοηθήσουν να γίνουμε καλύτεροι. Πράγματι όλα τα παιδιά διάβασαν, αλλά και άκουσαν με μεγάλο ενδιαφέρον τι τους είχαν γράψει οι συμμαθητές τους και δέχτηκαν τις όποιες παρατηρήσεις τους θετικά.

Δραστηριότητα 3η Για να αποκτήσουν τη συνήθεια να νοιάζονται για τον άλλον χωρίς διακρίσεις και να παίζουν χωρίς να μαλώνουν (το κατά δύναμη) παίξαμε το παιχνίδι «Βρες το ταίρι σου». Το παιχνίδι έχει ως εξής: έκοψα χαρτάκια στα οποία έγρα- ψα το όνομα κάθε παιδιού και τα τύλιξα για να μη φαίνεται. Περνώντας από κάθε ομάδα διάλεγε καθένας ένα χαρτάκι, το έβλεπε κρυφά και αν δεν είχε το όνομά του το κρατούσε. Τώρα το παιδί που έτυχε ήταν το ταίρι του και έπρεπε στη διάρκεια όλης της ημέρας να του δείχνει αγάπη π.χ. αν τύχαινε ένα παιδί το οποίο δεν ήταν τόσο καλό στο τρέξιμο και στο διάλειμμα έπαιζαν ένα ομαδικό παιχνίδι που είχε τρέξιμο, δε θα απόφευγε να διαλέξει αυτό το παιδί

για να μη χάσει, ας πούμε, η ομάδα του ή δε θα του φόρτω- νε το φταίξιμο για μια πιθανή ήττα. Έτσι κάθε παιδί δεχόταν την αγάπη από κάποιο άλλο και έπρεπε να δείξει αγάπη σε κάποιο άλλο. Στο τέλος της ημέρας έλεγαν ποιος νόμιζαν ότι τους είχε ταίρι. Το παιχνίδι είχε μεγάλο ενδιαφέρον και πολύ καλά αποτελέσματα, γιατί ήδη από την πρώτη ώρα μου είπαν: «Κυρία, δε μαλώσαμε καθόλου στο παιχνίδι!» Περίμεναν κάθε μέρα με ιδιαίτερη ανυπομονησία να πάρουν το καινούριο χαρτάκι με το καινούριο ταίρι τους και στο τέλος της ημέρας με ιδιαίτερη πάλι χαρά ήθελαν να αποκαλύψουν ποιος νομίζουν ότι τους είχε ταίρι. Έτσι με τις μέρες όλοι πήραν για ταίρι όλους και όλη η τάξη δέθηκε περισσότερο.

Ένας αλλιώτικος φίλος Στην ενότητα αυτή, όπως καταλαβαίνετε, συζητήσαμε για την αποδοχή ως φίλου κάποιου προσώπου που διαφέρει από εμάς και αυτός μπορεί να είναι ένας συμμαθητής μας από άλλη χώρα ή με κάποια ιδιαίτερα προβλήματα π.χ. κινητικά, διανοητικά κ.α. Ήταν ωραία συγκυρία το γεγονός ότι η κουβέντα μας αυτή συνέπεσε χρονικά με την Παγκόσμια Εβδομάδα για την Εκπαίδευση που διοργανώνεται κάθε χρόνο από την Action Aid και που φέτος αφορούσε την εκπαίδευση παιδιών με ειδικές ανάγκες. Έτσι συμπεριλάβαμε τη συμμετοχή μας στο πρόγραμμα της Action Aid στο δικό μας πρόγραμμα για τη φιλία μια και το σύνθημα της

«Στείλτε όλους τους φίλους μου σχολείο» εκστρατείας αυτής φέτος ήταν «Στείλτε όλους τους φίλους μου σχολείο» και είχε να κάνει και με τη διαφορετικότητα και τη φιλία.

Λογοτεχνία και φιλία Στη διάρκεια όλου του προγράμματος τα παιδιά διάβαζαν βιβλία σχετικά με τη φιλία που υπήρχαν στη βιβλιοθήκη του σχολείου και ύστερα ζωγράφιζαν κάποια εικόνα απ’ το βιβλίο αυτό, την έφερναν στην τάξη, την κρεμούσαμε στον τοίχο και μας έλεγαν λίγα λόγια για την υπόθεση του βιβλί- ου. Σιγά σιγά όλα τα παιδιά διάβασαν όλα τα σχετικά βιβλία. Βασικό όμως βιβλίο, από το οποίο βέβαια διαβάσαμε μέσα στην τάξη μόνο μερικά αποσπάσματα- αυτό με το τριαντάφυλλο και αυτό με την αλεπού- ήταν «Ο μικρός πρίγκιπας». Με βάση αυτά τα δύο αποσπάσματα κάναμε κουβέντα για τη σημασία της φιλίας και τη σπουδαιότητά της στη ζωή μας.

Μετά την ολοκλήρωση του σχολιασμού ζήτησα από τα παιδιά να πουν κάποιες σκέψεις τους για τη φιλία, τις οποίες και γράψανε σε δυο μεγάλες κόλλες χαρτί. Θέλησαν επίσης να βρουν παροιμίες για τη φιλία, τις οποίες διαβάσαμε στην τάξη κι ύστερα κάθε παιδί διάλεξε μία και τη φιλοτέχνησε.

Διάσημοι φίλοι Στην ενότητα αυτή, που ήταν και η τελευταία, ζήτησα από τα παιδιά να μου πουν κάποιους φίλους που έχουν αφήσει «ιστορία» με τη φιλία τους. Αμέσως μου ανέφεραν τα γνωστά ζευγάρια από τα θρησκευτικά και την ιστορία: Χριστός και Λάζαρος Φίλιππος και Ναθαναήλ Μέγας Βασίλειος και Γρηγόριος Θεολόγος Δαβίδ και Ιωνάθαν Αχιλλέας και Πάτροκλος Μέγας Αλέξανδρος και Ηφαιστίωνας Δάμων και Φιντίας

Τα δύο τελευταία ζευγάρια τους τα ανέφερα εγώ. Είπαμε τις γνωστές ιστορίες του Χριστού και του Λαζάρου, του Φίλιππου και του Ναθαναήλ, του Δαβίδ και του Ιωνάθαν , του Μεγάλου Βασιλείου και του Γρηγορίου Θεολόγου, του Αχιλλέα και του Πάτροκλου και τους ζήτησα να βρουν πληροφορίες για τα δύο τελευταία ζευγάρια που δεν γνώριζαν. Ακολούθησε ανακοίνωση των πληροφοριών και μια μικρή συζήτηση για το τι τους εντυπωσίασε σ’αυτές τις φιλίες και τι μας δίνουν σαν μήνυμα.

Αξιολόγηση του προγράμματος Σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος τα παιδιά συμμετείχαν με ιδιαίτερη χαρά και ενδιαφέρον. Ήταν ένα θέμα που τα άγγιζε και είχαν πολλά να πουν, αλλά και πολλά να συνειδητοποιήσουν. Πιστεύω ότι οι στόχοι του πραγματοποιήθηκαν με επιτυχία. Τα παιδιά εκφράστηκαν ελεύθερα, είπαν τις απόψεις τους, τα παράπονά τους, τις ανησυχίες τους. Λύσανε κάποιες μικροπαρεξηγήσεις τους, προβληματίστηκαν και πήραν αποφάσεις. Έπαιξαν, διάβασαν, δημιούργησαν, χάρηκαν.

Τέλος! Ακόμη συνειδητοποίησαν ότι: πρέπει να αποδεχόμαστε τη μοναδικότητα κάθε ανθρώπου και δεν πρέπει να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τους άλλους. Οι καλές φιλίες χρειάζονται προσπάθεια για να δημιουργηθούν και να διατηρηθούν. Τέλος!