BULLYING

Μπούλινγκ, η νέα μάστιγα Η βία μεταξύ των παιδιών ήταν ένα πρόβλημα χωρίς όνομα που τα τελευταία χρόνια γιγαντώθηκε και έγινε ιδιαίτερα σοβαρό.

Το bullying δεν είναι φυσιολογική συμπεριφορά. Σωματικός εκφοβισμός είναι τα χτυπήματα, τα σπρωξίματα, οι κλωτσιές κλπ. Λεκτικός εκφοβισμός είναι η κοροϊδία, οι διακρίσεις κοκ. Κοινωνικός εκφοβισμός είναι η διάδοση φημών, η καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, η απομόνωση από την ομάδα κλπ. Επίσης υπάρχει ο εκφοβισμός μέσω διαδικτύου, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω μηνυμάτων στο κινητό τηλέφωνο κλπ. Στη συμπεριφορά του bullying υπάρχει μια διαφορά ισχύος ανάμεσα σ’ αυτούς που την ασκούν και σ’ αυτούς που την υφίστανται. Όλη η εξουσία είναι στο άτομο ή στην ομάδα που την ασκεί. Τα άτομα που εκφοβίζουν τους άλλους, δείχνουν απέχθεια και περιφρόνηση σ’ αυτούς που προσπαθούν να βλάψουν. Πιστεύουν ότι μέσα απ’ αυτή τη συμπεριφορά γίνονται πιο σημαντικοί. Το bullying δεν είναι φυσιολογική συμπεριφορά.

ΘΥΜΑΤΑ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ

Η ρατσιστική βία Την τελευταία δεκαετία, που παιδιά από διάφορες εθνικότητες άρχισαν να πηγαίνουν στα σχολεία όλης την ελληνικής επικράτειας, τα πράγματα αγρίεψαν. Οι διαφορετικές κουλτούρες, οι δυσκολίες στη γλώσσα, το διαφορετικό χρώμα, ήταν από μόνοι τους λόγοι για να γίνουν στόχοι παιδιά μεταναστών. Και μεγαλώνοντας, τα παιδιά που είχαν υποστεί βία γίνονταν ακόμα πιο βίαια απέναντι σε μικρότερα παιδιά, συνήθως άλλης εθνικότητας. Η ρατσιστική βία είναι μία μάστιγα.

Η εμπειρία του bullying Μόνο αν έχεις ζήσει το bullying στο σχολείο ή στη γειτονιά που μεγάλωσες, μπορείς να καταλάβεις πόσο σοβαρό πρόβλημα μπορεί να γίνει η απειλή από τους συμμαθητές σου. Κρατάω τον αγγλικό όρο, γιατί η ελληνική λέξη «εκφοβισμός» περιγράφει πολύ πιο ανώδυνα όσα ο όρος bullying περιλαμβάνει: απειλή, ξυλοδαρμό, τρόμο, άρνηση, καταρράκωση προσωπικότητας, τραύματα που σε ακολουθούν μια ζωή και που δύσκολα επουλώνονται. Κι επειδή στα ελληνικά δεν υπάρχει μία λέξη που να περιγράφει συνοπτικά όλα αυτά, τυπικά, μέχρι πρόσφατα το πρόβλημα δεν μπορούσε να εντοπιστεί.

Τι είναι ο Εκφοβισμός μέσω του Διαδικτύου (Cyber Bullying); Ο εκφοβισμός μέσω του Διαδικτύου είναι οποιαδήποτε πράξη Εκφοβισμού, Επιθετικότητας, Παρενόχλησης,  Τρομοκρατικής ή Αυταρχικής συμπεριφοράς που θεσπίζεται και πραγματοποιείται μέσω της χρήσης των ψηφιακών συσκευών επικοινωνίας, συγκεκριμένα του Διαδικτύου και των κινητών τηλεφώνων και η οποία επαναλαμβάνεται ανά τακτά ή άτακτα χρονικά διαστήματα.

Τι περιλαμβάνει ο εκφοβισμός μέσω διαδικτύου; • Πειράγματα με στόχο τη διασκέδαση   • Διάδοση άσχημων-προσβλητικών  φημών online   • Αποστολή ανεπιθύμητων μηνυμάτων (υβριστικά-προσβλητικά) • Παρενόχληση • Δυσφήμηση σε τρίτους  (άλλους πλέον του θύματος)  Μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου,  μηνυμάτων μέσω κινητού,  φωτογραφίες και βίντεο στο διαδίκτυο, ιστοσελίδες, μπλογκς, chat rooms κ.ά.

Ο εκφοβισμός μέσω του Διαδικτύου μπορεί να είναι άμεσος ή έμμεσος εμπλέκοντας και άλλα άτομα που ενδεχομένως να μην γνωρίζουν καν το θύμα. Τα μέσα που χρησιμοποιούνται για τον εκφοβισμό μέσω του Διαδικτύου είναι: το Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο (email), τα Γραπτά Μηνύματα (Text Messaging),  οι Ιστότοποι Κοινωνικού Δικτύου (Social Networking Sites), τα Μέρη Συζητήσεως στο Διαδίκτυο (Chat Rooms), τα Blogs, τα Web Sites, ακόμα και τα διαδικτυακά παιχνίδια (Internet Gaming).

Συνέπειες Το cyber bullying φαντάζει ίσως αθώο αστείο μεταξύ των παιδιών. Μπορεί όμως να έχει πολύ σοβαρές συνέπειες για τη ζωή του θύματος. Συμπεριφορές όπως: αποχή από τα μαθήματα, κοινωνική απομόνωση, απότομη πτώση στις σχολικές επιδόσεις, εκτέλεση πράξεων αντίθετων με τον χαρακτήρα του παιδιού ή παράνομες πράξεις λόγω εκβιασμού, επίμονη επιθυμία του παιδιού να αλλάξει σχολείο ή το όνομα του, κατάθλιψη ακόμη και αυτοκτονία, θα πρέπει να μας προβληματίσουν.

Τρόποι αντιμετώπισης "Σε κάθε περίπτωση που γίνουμε αποδέκτες κάποιας εκ των συμπεριφορών που προαναφέρθηκαν ή γενικότερα συμπεριφοράς που δεν συνάδει με την προσωπικότητα του εφήβου, κινητοποιούμαστε άμεσα", σημειώνει η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Οι γονείς καλούνται να ακούσουν το παιδί με προσοχή και να το προτρέψουν να αναφέρει όσο πιο αναλυτικά γίνεται τα γεγονότα και τα πρόσωπα που το έχουν φέρει σε δύσκολη θέση. "Έχουμε τη δυνατότητα να αποκλείσουμε τον αποστολέα των ενοχλητικών μηνυμάτων και να αγνοήσουμε αυτά. Όταν πρόκειται για απειλητικά μηνύματα, μπορούμε να αναφέρουμε το περιστατικό στις Αρχές (Αστυνομία).

Γενικά, μπορούμε σε κάθε περίπτωση να έρθουμε σε επικοινωνία με τις Αρχές και να προσπαθήσουμε, σε συνεννόηση με τη Διοίκηση του σχολείου, να εντοπίσουμε τη λύση στους κόλπους του σχολείου και εξωδικαστικά χωρίς να δημιουργήσουμε επιπλέον  προβλήματα στα εμπλεκόμενα μέρη. Επίσης, η Γραμμή Βοηθείας του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου απευθύνεται σε εφήβους και στις οικογένειές τους. Μπορεί κανείς να επικοινωνήσει, είτε καλώντας στον αριθμό χωρίς χρέωση για αστικές και υπεραστικές κλήσεις 800 11 800 15, από Δευτέρα έως Παρασκευή και ώρες 09:00 - 15:00, είτε αποστέλλοντας ηλεκτρονικό μήνυμα στο help@saferinternet.gr. Υπογραμμίζεται ότι στα παραπάνω στοιχεία δεν έχει κατηγοριοποιηθεί ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός αλλά ο τρόπος - τρόποι με τους οποίους αυτός εκφράζεται.

ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΑΙΤΙΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΑΙΤΙΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ Το πρόβλημα της σχολικής βίας και πιο συγκεκριμένα η παιδική και εφηβική επιθετικότητα και παραβατικότητα που εκδηλώνεται κυρίως στο σχολείο είναι σύνηθες φαινόμενο που μαστίζει στις μέρες μας. Ένας από τους κύριους παράγοντες που ωθούν τα παιδιά να ασκήσουν βία είναι το οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο ζουν. Μελέτες σχετικές με το θέμα, έχουν αποδείξει ότι οι υπερβολικές στερήσεις και οι συνεχείς απαγορεύσεις που επιβάλλουν οι γονείς στα παιδιά τους μπορεί να προκαλέσουν ψυχική αναταραχή και απογοήτευση σε αυτά, ιδίως όταν αισθάνονται ότι δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν μια επιθυμία τους. Υπάρχει τότε πιθανότητα αυτή η απογοήτευση να φέρει την έκρηξη της βίαιης αντίδρασής τους. Έτσι οι υπερβολικά αυστηροί γονείς ενισχύουν τις επιθετικές τάσεις του αλλά και αντίθετα οι υπερβολικά παραχωρητικοί γονείς δεν θέτουν όρια στη συμπεριφορά του παιδιού. Ένας ακόμη λόγος που οδηγεί τα παιδιά στην ενδοσχολική βία είναι η παραμέληση ή η απόρριψη από τους γονείς τους. Η στέρηση της προσοχής των γονιών τους γεννά σε ορισμένα άτομα εσωτερική ανασφάλεια, έλλειψη αυτοπεποίθησης και δυστυχία. Γι’ αυτό το λόγο προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή των αγαπημένων τους προσώπων, προβαίνοντας σε βίαιες ενέργειες με τη σκέψη ότι με αυτό τον τρόπο οι γονείς τους θα ασχοληθούν μαζί τους.

Επιπρόσθετα, ένας τρόπος με τον οποίο γίνονται επιθετικά τα παιδιά είναι η μίμηση. Όταν οι γονείς χρησιμοποιούν αθέμιτα μέσα και κυρίως βία για να επιβληθούν ,έχουν ως αποτέλεσμα να μεταδώσουν στα παιδιά τους αυτές τις συμπεριφορές και να τους μιμούνται. Ιδιαίτερα όταν μέσα στην οικογένεια υπάρχουν διαταραγμένες σχέσεις μεταξύ των γονιών , τα παιδιά βλέποντας τους γονείς τους να ασκούν βία ο ένας στον άλλον είτε λεκτική είτε σωματική , μαθαίνουν να ζουν έτσι και θεωρούν πως η άσκηση βίας είναι κάτι το φυσιολογικό. Έτσι και αυτά με την σειρά τους έχουν επιθετική συμπεριφορά προς τους συμμαθητές τους. Επιπλέον, στην περίπτωση που οι ίδιοι δέχονται μέσα στο σπίτι τους επιθετικότητα αισθάνονται τόσο καταπιεσμένοι και κακομεταχειρισμένοι και για να ξεσπάσουν προκαλούν και αυτοί βία .  Το σχολείο είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες, το οποίο επηρεάζει το προφίλ του θύτη καθώς εξίσου και το προφίλ του θύματος.Το σχολείο διέπεται από κανόνες,που ρυθμίζουν την συμπεριφορά των μελών του και προβλέπει ποινές για όσους δεν υπακούν σε αυτούς τους κανονισμούς.Στόχος των ποινών είναι οι μαθητές να συμπεριφέρονται υπεύθυνα και ώριμα. Με την πειθαρχία αποτρέπεται η ανάρμοστη συμπεριφορά και διασφαλίζεται η ομαλή λειτουργία της σχολικής κοινότητας.Ωστόσο κάποιες φορές οι ποινές αυτές δεν εφαρμόζονται πάντα, με αποτέλεσμα οι μαθητές να κρίνουν πως η βίαιη συμπεριφορά είναι και σωστή.

Οι συνθήκες του σχολείου επηρεάζουν αρνητικά τους μαθητές, τους δημιουργούν συναισθήματα λύπης, το υπερφορτωμένο πρόγραμμα δεν τους επιτρέπει να έχουν άλλες δραστηριότητες, με αποτέλεσμα να έχουν τάσεις εσωστρέφειας, να είναι αντικοινωνικοί, η υπομονή τους να εξαντλείται εύκολα και να οδηγούνται στο να ξεσπάνε σε συνομήλικους ή μικρότερους μαθητές του σχολείο τους. Οι εκπαιδευτικοί με τη σειρά τους δεν βρίσκονται δίπλα στους μαθητές και ίσως αυτό να οφείλεται και στις πολυάριθμες τάξεις που δεν τους επιτρέπουν να έχουν άμεση επικοινωνιακή επαφή με τους μαθητές. Έτσι οι μαθητές χωρίς να ξέρουν σε ποιον να απευθυνθούν, καταλήγουν στη βία, πιστεύοντας ότι εκείνη είναι η μοναδική λύση για τα προβλήματά τους. Το άτομο μπορεί να εμφανίσει νευρολογικά και παθολογικά προβλήματα πράγμα που είναι βασικός παράγοντας εκτός από την απόδοση του στο σχολείο αλλά και πώς θα συμπεριφέρεται στους συμμαθητές του. δείξουν με έμμεσο τρόπο αυτά που περνάνε. Αντίθετα οι μαθητές με θετικές οικογενειακές εμπειρίες και απουσία ενδο-οικογενειακών προβλημάτων παρουσιάσουν σε μικρότερα ποσοστά επιθετική και παραβατική συμπεριφορά.

Ποιοι ασκούν Bullying? Τα άτομα που ασκούν μπούλινγκ είναι συνήθως εκείνα τα οποία είναι καταπιεσμένα ή αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις στο σπίτι χωρίς να μπορούν να αντιδράσουν. Αντιγράφωντας αυτές τις συμπεριφορές ξεσπούν με αρνητικό τρόπο πάνω σε πιο αδύναμα πρόσωπα πιστεύοντας πως έτσι δείχνουν δυνατοί καθώς το ατομο που δέχεται αυτή τη συμπεριφορά τις περισσότερες φορές δεν αντιδρά από φόβο ή ντροπή.

ΤΕΛΟΣ!