ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ΠΜΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ, 2016-2017 Δίκαιο Θαλάσσιας Ασφάλισης Χριστίνα Μπατάλη Επιβλέποντες Καθηγητές: Δ. Χριστοδούλου, Ε. Κινινή

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ Πρόκειται για τη χρηματική αποτίμηση του ασφαλιστικού συμφέροντος Διακρίνεται σε: -Αρχική: η αποτίμηση του ασφαλιστικού συμφέροντος κατά το χρόνο σύναψης της ασφαλιστικής σύμβασης -Τρέχουσα: η αποτίμηση του ασφαλιστικού συμφέροντος κατά το νομικό δευτερόλεπτο πριν την επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου Τελική: η αποτίμηση του ασφαλιστικού συμφέροντος μετά την επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου

Η ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΩΣ ΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΜΑΤΟΣ Χερσαία Ασφάλιση-Ν.2496/1197→Αρ. 16 παρ. 1: Για τον υπολογισμό του ασφαλίσματος λαμβάνεται υπόψη η τρέχουσα ασφαλιστική αξία Θαλάσσια Ασφάλιση-ΚΙΝΔ →Αρ. 268: Για τον υπολογισμό του ασφαλίσματος λαμβάνεται υπόψη η αρχική ασφαλιστική αξία (Ratio: η ανάγκη βεβαιότητας στις συναλλαγές διευκολύνεται από την αρχική αξία που θεωρείται γνωστή ή ευκολότερα εξακριβώσιμη) Δυνατότητα συμβατικής αποτίμησης της ασφαλιστικής αξίας (268 εδ. β’ ΚΙΝΔ / 16 παρ. 3 Ασφ. Ν. )

ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΑ ΟΡΙΑ ΕΥΘΥΝΗΣ ΤΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΣΦΑΛΙΣΜΑΤΟΣ Θαλάσσια Ασφάλιση= Ασφάλιση Ζημιών → Σύστημα συγκεκριμένης κάλυψης (Αρχή Αποζημιωτικού Χαρακτήρα της Ασφάλισης) Παράμετροι οριοθέτησης ευθύνης Ασφαλιστική Ζημία: η βλάβη του συμφέροντος που προήλθε από τη πραγματοποίηση του κινδύνου που ανέλαβε να καλύψει ο ασφαλιστής Ασφαλιστική Αξία: η αποτίμηση του ασφαλιστικού συμφέροντος Ασφαλιστικό Ποσό: το ανώτατο χρηματικό όριο ευθύνης του ασφαλιστή

ΘΕΣΜΟΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ-ΣΚΟΠΟΣ Πρόκειται για θεσμό που έχει ευρεία χρήση στη θαλάσσια ασφάλιση (οι συμβάσεις θαλάσσιας ασφάλισης που δεν περιέχουν ρήτρα συμβατικής αποτίμησης συνιστούν πλέον την εξαίρεση) Σκοπός: Εμπορικός-Επιχειρηματικός Ταχεία εκκαθάριση της ασφαλιστικής σχέσης (Εξασφαλιστική Λειτουργία Ασφάλισης). Στόχος να καταβληθεί το συντομότερο το ποσό της ασφαλιστικής κάλυψης ώστε να υπάρξει ρευστότητα και να μπορεί να επανεπενδυθεί στην επιχειρηματική δραστηριότητα του ασφαλισμένου (π.χ. χρηματοδότηση αντικατάστασης βλαβέντος ή εκπλήρωση υποχρεώσεων που συνδέονται με την ασφαλισμένη περιουσία). Η βεβαιότητα της ταχείας εκκαθάρισης προτιμάται σε σχέση με την ακρίβεια του υπολογισμού της ασφαλιστικής ζημίας.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ Ρητή Συμφωνία των μερών-Έγγραφος Τύπος (Δεν αρκεί απλώς σιωπηρή αποδοχή της δηλωθείσας εκ μέρους του ασφαλισμένου αξίας από τον ασφαλιστή) Βάση για τον υπολογισμό ασφαλίσματος-συνιστά πλήρη απόδειξη που υπερισχύει κάθε άλλης (154/2015ΕφΘεσσαλ., 739/2003ΑΠ: «Αν έλαβε χώρα αποτίμηση της αξίας από τον ασφαλιστή, η οποία έγινε αποδεκτή, τότε η αποτίμηση αυτή υπερισχύει έναντι κάθε άλλου αποδεικτικού μέσου και αποστερεί τον ασφαλιστή από το δικαίωμα να αποδείξει τυχόν μικρότερη αξία του πράγματος, εκτός αν η αποτίμηση έγινε από τον ασφαλισμένο κατά τρόπο δόλιο») Δε μπορεί να προσβληθεί για πλάνη-προσβολή κατά τις διατάξεις του ΑΚ μόνο για απάτη και απειλή (268 ΚΙΝΔ) # Αντίθεση προς την αντίστοιχη διάταξη της χερσαίας ασφάλισης (16 παρ. 3 Ασφ.Ν.) που επιτρέπει προσβολή και για πλάνη

ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ-ΣΧΕΣΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΠΟΖΗΜΙΩΤΙΚΗ ΑΡΧΗ Αποζημιωτική Αρχή= Απαγόρευση Υπερασφάλισης (απαγορεύεται η χρήση της ασφαλιστικής σύμβασης για πορισμό κέρδους-αποκαθίσταται μόνο η πράγματι επελθούσα ζημία στο ασφαλιστικό συμφέρον)→ πρόκειται για διατάξεις που προστατεύουν την έννομη τάξη, είναι δημοσίας τάξεως, μη δυνάμενες να μεταβληθούν με την ιδιωτική βούληση (ΟλΑΠ 6/1990) Η συμφωνία αποτίμησης τυχόν υψηλότερη της αντικειμενικής αξίας του συμφέροντος- δεσμευτική Η συμβατική αποτίμηση δεν συνιστά εξαίρεση από την αποζημιωτική αρχή Νομοθετική σκοπιμότητα: διευκόλυνση των συναλλαγών με διακανονισμό της ζημίας και ταχεία εκκαθάριση της ασφαλιστικής σχέσης

ΣΧΕΣΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΠΟΖΗΜΙΩΤΙΚΗ ΑΡΧΗ (ΣΥΝ.) Όρια: ο τυχόν προκύψας πλουτισμός να μην συνιστά «πρόκληση» (Ι. Ρόκας), η συμβατική αξία να μην αποκκλίνει σημαντικά από την αντικειμενική αξία ( Ρ. Χατζηνικολάου-Αγγελίδου), να μην πρόκειται για δόλια υπερασφάλιση εκ μέρους του ασφαλισμένου 2135/1987 Εφ.Αθ.: «…υπό την απαραίτητη προϋπόθεση ότι η συμβατική αποτίμηση των ασφαλισθέντων δεν είναι σημαντική υψηλότερη από τη πραγματική ασφαλιστική αξία…και τέτοια θεωρείται όταν υπάρχει υπέρβαση πέραν του 6-7% της αξίας του ασφαλισμένου πράγματος..» 6/1990 ΟλΑΠ: «η δυνάμενη να συναχθεί εξαίρεση από τη δημοσίας τάξεως αρχή της απαγορεύσεως της υπερασφαλίσεως πρέπει να γίνει δεκτό ότι τελεί υπό τον εκ του σκοπού της απαγορεύσεως της υπερασφαλίσεως επιβαλλόμενο περιορισμό της μέχρι των ορίων της μη μεταβολής της ασφαλιστικής συμβάσεως σε σύμβαση κερδοσκοπική ή πλουτισμού και μόνο του ασφαλιζομένου»

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ Ιδιωτικό Ασφαλιστικό Δίκαιο, Ράνια Χατζηνικολαόυ-Αγγελίδου, Εκδόσεις Σάκουλλα 2012, σ. 232 επ. Περί των ορίων της συμβατικής ελευθερίας στον καθορισμό της ασφαλιστικής αξίας ιδίως στη θαλάσσια ασφάλιση, Δ.Φ. Χριστοδούλου, Αναμνηστικός Τόμος Καθηγητή Α.Μ. Αντάπαση , Εκδόσεις Α.Ν. Σάκκουλα 2013 Απαγόρευση πλουτισμού και εκτίμηση του ασφαλισμένου πράγματος, Ι. Ρόκας, ΝΒ 1987, Τόμος 35, σ. 1406-1413 Ασφαλιστικο Δίκαιο-Εισηγήσεις, Ι. Ρόκας, Νομική Βιβλιοθήκη 2014, σ. 109 επ.