Διοικητική Πρακτική 4ο μάθημα Διοικητική Πρακτική 4ο μάθημα Μαρία Μπατσικούρα
Το πεδίο αναφοράς της υγείας: τα τέσσερα «c» Care – φροντίδα, με την έννοια της συνολικής αντιμετώπισης του θέματος της υγείας σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο Cure – θεραπεία, με την έννοια που συμπεριλαμβάνει και την αποκατάσταση της υγείας Control – έλεγχος των παραγόντων κινδύνου, κυρίως μέσα από μέτρα δημόσιας υγείας Community – η κοινότητα, ως το πεδίο εφαρμογής της πολιτικής υγείας, ιδιαίτερα στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας
Φύση και ταξινόμηση της Φροντίδας Υγείας Φύση Επίπεδο παροχής Πρόληψη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Θεραπεία Δευτεροβάθμια Φροντίδα Υγείας Αποκατάσταση Τριτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Πηγή: Σπάρος, 2001 Φροντίδα Υγείας (Health care) και Περίθαλψη (treatment) Νοσοκομειακές & εξωνοσοκομειακές υπηρεσίες ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ Δημόσια υγιεινή πρόληψη
Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
Η συνάρτηση παραγωγής στο νοσοκομείο Ψ = f (α , κ , ε , υ) όπου: Ψ = το προϊόν α = το ανθρώπινο δυναμικό κ = η κτηριακή υποδομή ε = ο εξοπλισμός - τεχνολογία υ = τα υλικά και αναλώσιμα Ψ = Α {β (Γιατροί) + β2 (Νοσηλευτές) + β3 (Προσωπικό) + β4 (Κρεβάτια) + ...+ β10 Φάρμακα)}. 6
Το νοσοκομειακό προϊόν: Περίπτωση νοσηλείας (case) = νοσηλευόμενος ασθενής Ημέρα νοσηλείας (patient day) ……και οι λόγοι της ανομοιογένειας του: Οι μεγάλες διαφορές στη συνάρτηση παραγωγής που χαρακτηρίζει τη νοσηλεία περιπτώσεων σε διαφορετικές διαγνωστικές κατηγορίες - Η ανομοιογένεια της κάθε μέρας νοσηλείας από την άποψη των παραγωγικών πόρων που απασχολούνται κάθε ημέρα για τη νοσηλεία μίας περίπτωσης 7
Λειτουργικά μεγέθη του νοσοκομείου: Το "κρεβάτι" (Κ) Μέτρο της δυναμικότητας του νοσοκομείου Ο αριθμός των νοσηλευόμενων ασθενών (Α) Η ημέρα νοσηλείας (Η) Το χρονικό διάστημα που περιέχει μία διανυκτέρευση Η διάρκεια νοσηλείας (Δ) Εξαρτάται από τις ανάγκες του ασθενούς, αλλά ταυτόχρονα επηρεάζεται και αντικατοπτρίζει τον τρόπο λειτουργίας και οργάνωσης του τμήματος στο οποίο νοσηλεύεται 8
ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΔΙΕΘΝΩΣ
ΤΟ «ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΥΣΤΗΜΑ» ή Ιδιωτικό μοντέλο (ΗΠΑ) ΤΟ «ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΥΣΤΗΜΑ» ή Ιδιωτικό μοντέλο (ΗΠΑ) Πλήρης ελευθερία επιλογής γιατρών και ασθενών Λειτουργία με τις δυνάμεις της αγοράς Κυρίαρχη η ιδιωτική ασφάλιση Υγειονομική κάλυψη: προσωπική ευθύνη Είτε κάλυψη μέσω της ιδιωτικής ασφάλισης Είτε άμεσες πληρωμές Στην απόλυτη μορφή του δεν συνίσταται πουθενά Η συντριπτική πλειοψηφία των προμηθευτών υγείας είναι ιδιώτες
ΤΟ «ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΥΣΤΗΜΑ» ή Ιδιωτικό μοντέλο (ΗΠΑ) μειονεκτήματα ΤΟ «ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΥΣΤΗΜΑ» ή Ιδιωτικό μοντέλο (ΗΠΑ) μειονεκτήματα Μεγάλες υγειονομικές ανισότητες (περισσότεροι από 50 εκατ. ανασφάλιστοι) Απουσία κεντρικού σχεδιασμού και συντονισμού. Υψηλό διοικητικό και διαχειριστικό κόστος Βασίζεται στο κέρδος και είναι προσανατολισμένο κύρια στη θεραπευτική παρέμβαση και την αποκατάσταση και πολύ λιγότερο στην πρόληψη Γεωγραφικές ανισότητες στην περιφερειακή κατανομή των υπηρεσιών υγείας
ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Κοινωνική αλληλεγγύη, ισότιμη κάλυψη των αναγκών όλων των πολιτών Το κράτος εγγυάται ένα μίνιμουμ «επίπεδο» υπηρεσιών για όλους τους πολίτες Οι συντελεστές παραγωγής μπορεί να ανήκουν στο κράτος, στα ασφαλιστικά ταμεία ή ακόμα και στους ιδιώτες Δύο βασικοί τύποι δημοσίων συστημάτων: BEVERIDGE (Μ. Βρετανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία) χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό οι παραγωγικοί συντελεστές ανήκουν στο κράτος η υγεία είναι δημόσιο αγαθό, παρά ατομικό δικαίωμα BISMARK (π.χ Γαλλία, Γερμανία) χρηματοδότηση από την κοινωνική ασφάλιση (sickness funds), εισφορές εργοδοτών & εργαζομένων παραγωγικοί συντελεστές ανήκουν στο κράτος, την τοπική αυτοδιοίκηση, στα ασφαλιστικά ταμεία ή και σε ιδιώτες Στην πράξη τα συστήματα δεν χρηματοδοτούνται μόνο από τη μια ή την άλλη πηγή αλλά από περισσότερες, έχοντας μία ως κύρια (προεξάρχουσα) πηγή
Πλεονεκτήματα δημοσίου συστήματος Διασφάλιση καθολικής και ισότιμης κάλυψης των πολιτών ανεξάρτητα από την οικονομική τους δυνατότητα Κεντρικός σχεδιασμός και ανάπτυξη των υπηρεσιών μέσω των οποίων τίθενται υγειονομικοί στόχοι και προτεραιότητες (priority setting) Κεντρική χρηματοδότηση μέσω της οποίας επιχειρούνται κρατικές παρεμβάσεις για τον έλεγχο των δαπανών, τη βελτίωση της ποιότητας, την περιφερικοποίηση των υπηρεσιών κ.α Προτεραιότητα είναι οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας, πρόληψης H Ιατρική πρακτική δεν διαστρεβλώνεται με την παρεμβολή του χρήματος O (ακραίος) επαγγελματικός ανταγωνισμός μεταξύ των υγειονομικών είναι περιορισμένος Διασφάλιση στη συνέχεια στη φροντίδα
Μειονεκτήματα του δημοσίου συστήματος Ανάπτυξη της γραφειοκρατίας Υπόθαλψη επαγγελματικής χαλαρότητας των γιατρών (πιθανή μειωμένη παραγωγικότητα?) Μεγάλες λίστες αναμονής Περιορισμένη επιλογή προμηθευτή υγείας Απουσία αποτελεσματικών μηχανισμών που θα προάγουν την αποτελεσματικότητα, την ποιότητα και το μάνατζμεντ
Διαφορές ιδιωτικού και δημοσίου συστήματος Ιδιωτικό Δημόσιο Κεντρικός σχεδιασμός √ Κεντρική χρηματοδότηση Ιδιωτική δαπάνη Κεντρικός συντονισμός και έλεγχος Περιφερειοποίηση των υπηρεσιών Καθολική κάλυψη των πολιτών Ισότιμη κάλυψη των πολιτών Δημόσια υγεία και προληπτική δράση Ελεύθερη επιλογή γιατρού Ελεύθερη επιλογή ασθενή από γιατρό Άσκηση ιδιωτικής ιατρικής Λειτουργία ιδιωτικών κλινικών Ελεύθερη εγκατάσταση γιατρού Ελεύθερη τιμολόγηση υπηρεσιών
ΜΙΚΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην κοινωνική ασφάλιση Βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην κοινωνική ασφάλιση Υπηρετούν την αρχή της κοινωνικής δικαιοσύνης Το κράτος καθορίζει τη στρατηγική αλλά και το επίπεδο οργάνωσης και διοίκησης Διασφάλιση ενός ελαχίστου επιπέδου υπηρεσιών υγείας σε όλο τον πληθυσμό Ποικιλία όσον αφορά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των υπηρεσιών