ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΦΟΡΟΔΟΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ
ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΦΟΡΟΔΟΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΝΟΜΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ - άρθρο 4 παρ. 5 Σ. << Οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους.>> -άρθρο 78 παρ. 1 Σ. <<……. που καθορίζει το υποκείμενο της φορολογίας και το εισόδημα, το είδος της περιουσίας, τις δαπάνες και τις συναλλαγές ή τις κατηγορίες τους, στις οποίες αναφέρεται ο φόρος.>>
ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΝΟΜΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ - άρθρο 78 παρ. 1 Σ. <<……. που καθορίζει το υποκείμενο της φορολογίας και το εισόδημα, το είδος της περιουσίας, τις δαπάνες και τις συναλλαγές ή τις κατηγορίες τους, στις οποίες αναφέρεται ο φόρος.>>
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΦΟΡΟΔΟΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΒΑΣΕΙ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΥ (Προσώπου) ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ Εισοδήματος Περιουσίας δαπάνες και συναλλαγές ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ Δαπάνες διαβίωσης Δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ 1. ΒΑΣΕΙ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ Προσωπική κατάσταση Οικονομική κατάσταση Κοινωνική κατάσταση Κατάσταση υγείας
ΝΟΜΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ άρθρο 78 παρ. 1 <<…. που καθορίζει το υποκείμενο της φορολογίας…..>> προσδιορισμός προσώπου και κατηγορίες πολιτών στο πλαίσιο κρατικής προστασίας στο άρθρο 21 Σ. (οικογένεια, γάμος, μητρότητα, παιδική ηλικία, πολύτεκνες οικογένειες, ανάπηροι πολέμου θύματα πολέμου, χήρες και ορφανά θυμάτων πολέμου, ανίατοι πάσχοντες, νεότητα, γήρας, ανάπηροι, άστεγοι, άποροι.)
2. ΒΑΣΕΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΟΜΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΑ Α. Εισόδημα Άρθρο 78 παρ. 1 Σ. ΚΡΙΤΗΡΙΑ Α. Εισόδημα Β. Περιουσία Γ. Δαπάνες και συναλλαγές
Α. ΒΑΣΕΙ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Πρωταρχικός - βασικός - κύριος τρόπος προσδιορισμού Καθορίζεται στον Ν. 4172/2013 <<Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος>> Άρθρο 7 παρ. 1: φορολογητέο εισόδημα Άρθρο 7 παρ. 2: κατηγορίες εισοδημάτων Άρθρα 15, 29, 40, 43, 58: φορολογικοί συντελεστές ανάλογα με την κατηγορία εισοδήματος ΚΥΡΙΑΡΧΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΣΤΗΝ (ΑΜΕΣΗ) ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΗ ΦΟΡΟΔΟΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ (ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ) ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ
Β. ΒΑΣΕΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Δευτερεύων και επικουρικός τρόπος προσδιορισμού Δείκτης οικονομικής δύναμης Η απόκτηση περιουσίας με επαχθή αιτία χρησιμεύει για τον προσδιορισμό φοροδοτικής ικανότητας αφού: Δυνατότητα απόκτησης περιουσίας με επαχθή τρόπο = δυνατότητα ανταπόκρισης και στην αντίστοιχη φορολογία
Η απόκτηση περιουσίας με χαριστική αιτία χρησιμεύει για τον προσδιορισμό της φοροδοτικής ικανότητας προκειμένου ο αποκτών να ανταποκριθεί στη φορολογία κληρονομιών – δωρεών – γονικών παροχών – κερδών από λαχεία Τα δικαιώματα επί της ακίνητης περιουσίας χρησιμεύουν για τον προσδιορισμό της φοροδοτικής ικανότητας προκειμένου να ανταποκριθεί στην προβλεπόμενη φορολογία [Ν. 4223/2013 <<ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΟΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ>> (ΕΝ.Φ.Ι.Α.)]
Γ. ΒΑΣΕΙ ΔΑΠΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ Αυτοματοποιημένος τρόπος που λειτουργεί εκ των προτέρων υποθετικά και εκ των υστέρων επαληθευτικά Ο δυνάμενος να καταναλώσει και να αποκτήσει περιουσιακά στοιχεία, έχει και την φοροδοτική ικανότητα να ανταποκριθεί στην προβλεπόμενη φορολογία για κάθε συγκεκριμένη δαπάνη και συναλλαγή
Σπουδαιότερος επιρριπτόμενος φόρος δαπανών και συναλλαγών για τον καταναλωτή -πολίτη είναι ο φόρος προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) Ν. 2859/2000
3. ΒΑΣΕΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ Έκτακτος και σε ανάγκη χρησιμοποιούμενος τρόπος, οφειλόμενος κυρίως στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής που προκύπτει από την παραοικονομία Ο μόνος τρόπος προσδιορισμού της φοροδοτικής ικανότητας ( για την άμεση φορολογία) σε ανυπαρξία εισοδήματος ή και περιουσίας
ΝΟΜΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ: συνδυασμός των συνταγματικών διατάξεων των άρθρων 4 παρ. 5 Σ. (<<…ανάλογα με τις δυνάμεις τους…>>) και 78 παρ. 1 (<<….τις δαπάνες και τις συναλλαγές…>>) Άρθρο 30 Ν. 4172/2013 (Κ.Φ.Ε.): εναλλακτικός τρόπος υπολογισμού της ελάχιστης φορολογίας εισοδήματος εναλλακτικός τρόπος προσδιορισμού της ελάχιστης φοροδοτικής ικανότητας, βάσει τεκμηρίων δαπανών διαβίωσης και δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων