Krzysztof Piesiewicz Man is soul clothed in a body (ο άνθρωπος είναι μια ψυχή ντυμένη με ένα σώμα) Krzysztof Piesiewicz

Μικρή βιογραφία Γεννήθηκε στη Βαρσοβία το 1945, λίγο μετά την απελευθέρωση της πόλης από τους Ναζί. Το 1970, αποφοίτησε από τη Νομική του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας. Προς το τέλος της δεκαετίας του 70 ασχολήθηκε ολοένα και περισσότερο σε πολιτικές υποθέσεις, υπερασπίζοντας αντιπάλους του κομμουνιστικού καθεστώτος καθώς και ως νομικός σύμβουλος της Αλληλεγγύης του Λεχ Βαλέσα. Συμμετείχε επίσης στην επιτυχή καταδίκη των δολοφόνων του Jerzy Popiełuszko ενός καθολικού ιερέα, ο οποίος δολοφονήθηκε για τις πολιτικές και θρησκευτικές του πεποιθήσεις . Το 1982 συνάντησε το σκηνοθέτη Krzysztof Kieślowski, ο οποίος σκόπευε να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ για τις πολιτικές δίκες κατά την περίοδο του στρατιωτικού νόμου. Ο Piesiewicz συμφώνησε να βοηθήσει το σκηνοθέτη, αν και αμφέβαλε για το πόσο ήταν εφικτό να γυριστεί ένα αντικειμενικό φιλμ για τη δικαιοσύνη σε πραγματικές συνθήκες- πράγματι γρήγορα συνειδητοποίησαν ότι η παρουσία της κάμερας έδειχνε να επηρεάζει τις αποφάσεις των δικαστών (συχνά υπέρ του κατηγορουμένου), πράγμα που έκανε ακόμα δυσκολότερο να επιτύχουν την πρόθεσή τους – να καταδείξουν τις αυθαιρεσίες του δικαστικού συστήματος. Ο Kieślowski αποφάσισε να ερευνήσουν το συγκεκριμένο θέμα μέσω μυθοπλασίας, κι έτσι οι δυό τους συνεργάστηκαν πρώτη φορά στη συγγραφή της ταινίας No End, 1984. Ο Piesewicz επέστρεψε στη δικηγορία, αλλά κράτησε επαφή με τον Kieślowski και τρία χρόνια αργότερα δημιούργησαν μια σειρά από τηλεοπτικές ταινίες βασισμένων στις Δέκα Εντολές, το The Decalogue. Η σειρά ανίχνευε τα ηθικά και συναισθηματικά διλλήματα στη σύγχρονη κοινωνική και πολιτική ζωή της Πολωνίας. Στη συνέχεια έκαναν το The Double Life of Véronique και την τριλογία Three Colors (Blue, White, Red), η οποία ήταν μια προσπάθεια αντίστοιχη με το Δεκάλογο - η δραματοποίηση των ιδεών της ελευθερίας, της ισότητας και της συναδέλφωσης(liberty, equality, and fraternity). Ο Piesiewicz υπήρξε ο co-writer του Kieślowski σε όλες τις ταινίες του δεύτερου μετά το No End.

φιλμογραφία Faith (2011) (pre-production) screenplay Nadzieja (2007) (trilogy "Heaven, Hell and Purgatory") (written by) L'enfer (2005) (writer) ... aka "Hell" - International (English title) Heaven (2002/I) (screenplay) (trilogy "Heaven, Hell and Purgatory") Cisza (2001) (writer) ... aka "Silence" - International (English title) Three colours : Red (1994) Three colours: White (1994) Three colours: Blue (1993) La double vie de Véronique (1991) "Dekalog" (10 episodes, 1989-1990) Bez konca (1985) (writer) ... aka "No End" - International (English title)

Πνευματικότητα - Δεκάλογος Κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού νόμου στις Εκκλησίας έβρισκαν καταφύγιο άνθρωποι , τόσο σωματικά όσο και πνευματικά. Αυτό έθετε ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα – αυτή η ανάγκη των ανθρώπων για το απόλυτο και το μυστηριακό είναι επίκτητη ή εγγενής; Τα σενάρια του Δεκάλογου επιχειρούσαν να απαντήσουν σε αυτό το κεντρικό ερώτημα. Στο Δεκάλογο επιχειρήσαμε να φτιάξουμε ένα πορτραίτο της καθημερινής ζωής στην Πολωνία. Ήταν ένα σύμπαν που λειτουργούσε σε ένα αυστηρό πλαίσιο σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Αυτός όμως (ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός) λειτουργούσε σαν μια σκανδάλη, σαν ένα βασικό ερέθισμα αναζήτησης του απόλυτου, της πνευματικότητας ακόμα και της μεταφυσικής.

Δεκάλογος Δεκάλογος I - «Τίμα τον ένα και μοναδικό Θεό σου» Στην πρώτη ταινία της σειράς, ένας καθηγητής πανεπιστημίου μαθαίνει στο μικρό του γιο να σκέφτεται με βάση τη λογική και του διδάσκει την επιστημονική μέθοδο, όμως τελικά έρχεται αντιμέτωπος με την απρόβλεπτη μοίρα. Η φύση περιφρονεί τη λογική, με τραγικά αποτελέσματα. Δεκάλογος II - «Δεν πρέπει να καταχράσαι το όνομα του Θεού σου» Στη δεύτερη ταινία, η ηρωίδα επισκέπτεται τον βαριά άρρωστο άντρα της στο νοσοκομείο. Είναι έγκυος και ίσως αυτή να είναι η τελευταία της ευκαιρία για να αποκτήσει παιδί, αλλά δεν είναι ο άντρας της ο πατέρας. Ρωτάει τον διευθυντή της πτέρυγας και γιατρό του, αν ο άντρας της θα πεθάνει. Αν ζήσει, θα κάνει έκτρωση. Αν πεθάνει, τότε είναι ελεύθερη να κρατήσει το παιδί. Πώς μπορεί όμως ο γιατρός να αποφασίσει για τη ζωή η το θάνατο ενός αγέννητου παιδιού; Δεκάλογος III - «Κράτα Ιερή τη μέρα του Κυρίου» Παραμονή Χριστουγέννων, μια νύχτα όταν οι οικογένειες βρίσκονται μαζί και κανείς δε θέλει να μένει μόνος. Η Εύα επισκέπτεται των πρώην εραστή της Ζάους αργά το βράδυ έξω από σπίτι του. Τα παιδιά του έχουν κοιμηθεί και το γιορτινό τραπέζι έχει σχεδόν τελειώσει. Την ακολουθεί και χωρίζουν το ξημέρωμα.

Δεκάλογος Δεκάλογος IV - «Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου» Η Άνκα είναι 20 χρονών και σπουδάζει στη δραματική σχολή. Η μητέρα της έχει πεθάνει εδώ και χρόνια και η ίδια ζει μαζί με τον πατέρα της, τον Μίχαλ, ο οποίος συχνά φεύγει μακριά σε επαγγελματικά ταξίδια. Στο τελευταίο του ταξίδι, η Άνκα βρίσκει έναν φάκελο στο δωμάτιό του, πάνω στον οποίον υπάρχει η επιγραφή: «Να μην ανοιχτεί πριν απ' το θάνατό μου». Δεκάλογος V: Μικρή ιστορία για φόνο («Ου φονεύσεις») Βαρσοβία, 1988. Ένας οδηγός ταξί πλένει το αμάξι του. Ο Γιάσεκ, ένας νεαρός επαρχιώτης, περιπλανιέται στην πόλη. Ο Πιότρ, ένας νέος δικηγόρος, ετοιμάζεται να δώσει τις τελευταίες εξετάσεις για να πάρει την άδεια άσκησης του επαγγέλματος. Ένας φόνος, μια σύλληψη και μια καταδίκη σε θάνατο ενώνουν τις μοίρες των τριών ανθρώπων... Δεκάλογος VI - «Μικρή ιστορία για τον έρωτα» Στη δεύτερη τηλεταινία που προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες, από τις δέκα του Δεκαλόγου, ο Πολωνός σκηνοθέτης Κριστόφ Κισλόφσκι εξετάζει, με αφορμή την έκτη εντολή «ου μοιχεύσεις», τα μοτίβα του έρωτα και της ηδονοβλεψίας μέσα από τη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε έναν δεκαεννιάχρονο, τον Τόμεκ, και μια μεγαλύτερή του γυναίκα, τη Μάγδα. Ο Τόμεκ έχει μεγαλώσει σε ορφανοτροφείο και πλέον ζει με τη θετή του μητέρα. Από το δωμάτιό του παρακολουθεί με ένα τηλεσκόπιο την ιδιωτική ζωή της Μάγδας, η οποία ζει στην απέναντι πολυκατοικία. Όπως σε όλες τις ταινίες του Δεκαλόγου έτσι κι εδώ οι ήρωες ζούνε στο ίδιο μεγάλο κτιριακό συγκρότημα στη Βαρσοβία. Η εμμονή του Τόμεκ για τη Μάγδα τον οδηγεί στο να σκαρφίζεται ψεύτικες αφορμές για να έρθει σε επικοινωνία μαζί της, μέχρι τη στιγμή που της ομολογεί τη συμπεριφορά και τα συναισθήματά του.

Δεκάλογος Δεκάλογος VII - «Ου κλέψεις» Η Μάικα, μια νεαρή φοιτήτρια που τελειώνει το πανεπιστήμιο, μένει με τους γονείς της στο γνωστό κτιριακό συγκρότημα της Βαρσοβίας όπου ζουν όλοι οι ήρωες του Δεκαλόγου. Έχει μια εξάχρονη κόρη, την Άνια, την οποία μεγαλώνουν οι γονείς της σαν να ήταν δική τους κόρη. Η μητέρα της Μάικα, που ποτέ δεν ήταν υποστηρικτική ή στοργική με τη δική της κόρη, αναπτύσσει πιο τρυφερή σχέση με την «κλεμμένη» Άνια. Η φοιτήτρια όμως δεν είναι ανήλικη πια κι επιθυμεί να φύγει για τον Καναδά, αλλά χρειάζεται την έγγραφη άδεια της μητέρας της πριν αποκτήσει διαβατήριο το παιδί της. Δεκάλογος VIII - «Ου ψευδομαρτυρήσεις» Η Ελβιέτα Λόραντς ξεκινά από τη Νέα Υόρκη για την Πολωνία με σκοπό να ερευνήσει, μεταξύ άλλων, τι απέγιναν οι Εβραίοι επιζήσαντες του ΄Β Παγκοσμίου πολέμου. Προσεγγίζει την καθηγήτρια φιλοσοφίας του πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, Σοφία, της οποίας τις διαλέξεις πάνω στην ηθική φιλοσοφία παρακολουθεί με ζωηρό ενδιαφέρον... Δεκάλογος IX - «Μην επιθυμήσεις τη γυναίκα του πλησίον σου» Στην ένατη τηλεταινία του κινηματογραφικού αριστουργήματος Δεκάλογος, ο Κριστόφ Κισλόφσκι δραματοποιεί για ακόμα μια φορά, δίχως επιφανειακούς συναισθηματισμούς, τα υπαρξιακά διλήμματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι στη ζωή τους. Ο Ρομάν μαθαίνει ότι είναι ανίκανος. Αναγνωρίζοντας τις σεξουαλικές ανάγκες της γυναίκας του, την ενθαρρύνει να βρει εραστή. Η ίδια είναι απρόθυμη καθώς αγαπάει τον Ρομάν. Τελικά αποκτά εραστή έναν φοιτητή, τον Μάριο. Ο Ρομάν, παρά τις διαβεβαιώσεις του, ζηλεύει και διακατέχεται από την ιδέα ότι η Χάνκα ίσως ακολούθησε κρυφά τη συμβουλή του. Την παρακολουθεί και αρχίζει να σκέφτεται την αυτοκτονία... .

Δεκάλογος Δεκάλογος X - Μην επιθυμήσεις τα αγαθά του πλησίον σου Στο τελευταίο επεισόδιο του κύκλου*, ένας πατέρας πεθαίνει αφήνοντας την πολύτιμη συλλογή γραμματοσήμων του στους δυο του γιους. Παρότι δε γνωρίζουν πολλά για το χόμπι του πατέρα τους είναι απρόθυμοι να πουλήσουν. Μαθαίνουν ότι λείπει ένα μόλις γραμματόσημο για να ολοκληρωθεί κάποιο πολύτιμο σετ στη συλλογή του. Για να το φέρουν στην κατοχή τους τα αδέρφια εμπλέκονται σε εκβιασμούς με τρίτους, υποψιάζονται ο ένας τον άλλον και ταυτόχρονα έρχονται πιο κοντά, μετά από χρόνια αποξένωσης. Κάτοικοι του ίδιου συγκροτήματος πολυκατοικιών στη Βαρσοβία, οι κεντρικοί ήρωες όλων των ταινιών είναι απλοί άνθρωποι που γεύονται τα υπαρξιακά ύψη και βάθη της ζωής, ερχόμενοι σε διαλεκτική μαζί της. Η τελική λύτρωση δεν είναι αυτή που ενδιαφέρει τον Κισλόφσκι -πολύ λιγότερο τα ηθικοπλαστικά μηνύματα- όσο οι επιλογές που κάνει ο καθένας στη ζωή του.

Πνευματικότητα – τρία χρώματα Ο Τα θέματα που επεξεργάστηκα στην τριλογία ήταν τα ιδεώδη της Γαλλικής Επανάστασης: ελευθερία, ισότητα, αλληλεγγύη. Ξεκίνησα να το γράφω το 1989 μετά την πτώση του Τείχους – αφορμή ήταν ο τρόπος με τον οποίο έβλεπα να λειτουργούν αυτά τα ιδεώδη στη Πολωνική κοινωνία.

Μπλε - Ελευθερία Οι άνθρωποι δεν ήθελαν στην πραγματικότητα ελευθερία. Έλεγαν ότι ήθελαν την ελευθερία να παίρνουν αποφάσεις αλλά στην πραγματικότητα αυτές οι αποφάσεις τους έκαναν δούλους σε μια νύχτα. Π.χ ελεύθερα αποφάσισαν να εργάζονται περισσότερο για να βγάζουν περισσότερα λεφτά. Αλλά ήταν μια απόφαση που στην πραγματικότητα το πνεύμα του υλισμού ήθελε να πάρουν. Δουλεύοντας σκληρά, κατέληξαν απολύτως εξαρτημένοι από τον υλισμό, πιστεύοντας ότι αυτός ο τρόπος για να αποδράσουν από τη μοναξιά τους. Τελικά συνειδητοποίησαν ότι όλο αυτό ήταν μια παγίδα.

Άσπρο – Ισότητα. Η ισότητα είναι μια όμορφη ιδέα που χρησιμοποιήθηκε από τα συγκεντρωτικά καθεστώτα για να δημιουργήσει συνθήκες ολοκληρωτισμού και να καταστρέψει την αίσθηση αποδοχής οτιδήποτε ήταν διαφορετικό.

Κόκκινο – αλληλεγγύη. Η αλληλεγγύη είναι μια έμπρακτη μορφή αγάπης, αλλά η αγάπη έχει γίνει πλέον πολύ δύσκολο να βρεθεί. Από την άλλη, η αλληλεγγύη είναι η μόνη που μπορεί να μας σώσει. Χωρίς αυτήν, τα άλλα δύο ιδεώδη είναι στην πραγματικότητα επικίνδυνα, όπως έχουμε διαπιστώσει στη χώρα μου. Έχω διαπιστώσει ότι οι πιο επικίνδυνοι άνθρωποι είναι αυτοί που ευαγγελίζονται το κοινό καλό. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα, κοινό καλό, υπάρχει μόνο προσωπική ευτυχία στο περιορισμένο σύμπαν του καθενός μας.

Πνευματικότητα - Heaven Γεννήθηκα στη Βαρσοβία λίγο μετά την απελευθέρωση από τους Ναζί και συνεχώς άκουγα ανθρώπους να συζητούν για γεγονότα μέσα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τους αγαπημένους που είχαν χάσει. Μεγάλωσα ανάμεσα σε ανθρώπους που είχαν αναγκαστεί να πολεμήσουν, να σκοτώσουν και να διαπράξουν τρομερά πράγματα με στόχο να προφυλάξουν άλλους από το να περάσουν τα ίδια. Αυτοί οι άνθρωποι συνέχιζαν να είναι όμορφοι, παρά τις φρικτές εμπειρίες που είχαν ζήσει, είχαν τον Παράδεισο μέσα τους.

Πνευματικότητα – Hell, Purgatory Τώρα γνωρίζω ανθρώπους που έχουν τα πάντα και συνεχίζουν να ανταγωνίζονται και να προσπαθούν να χειραγωγήσουν τους άλλους. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν την κόλαση μέσα τους. Οι περισσότεροι έχουν το Καθαρτήριο μέσα τους. πιθανότατα, είναι και οι περισσότερο ενδιαφέροντες από πλευράς σεναρίου – είναι άνθρωποι που έχουν συνείδηση (και βρίσκονται σε ένα διάλογο μ΄αυτήν).

Τεχνική - θέμα Όταν ξεκινάω να γράψω ένα σενάριο, υπάρχει πάντα ένα βασικό θέμα, μια ιδέα που θέλω να συζητήσω με τους θεατές. Ξεκινάω ρωτώντας τον εαυτό μου αν αυτό το θέμα είναι σημαντικό κι αν έχω να πω κάτι σε σχέση με αυτό. Στην πραγματικότητα όλα τα θέματα νομίζω ότι ξεκινούν από τον τρόπο που βλέπω τον κόσμο, από την εσωτερική προοπτική που έχω για τον κόσμο και τους ανθρώπους. Μόνο αφού βρω το θέμα αρχίζω να γράφω.

Τεχνική - χαρακτήρες Αν θέλω να ερευνήσω ένα θέμα, τη μοναξιά για παράδειγμα, δεν αναζητώ το υλικό μου σε εφημερίδες ή σε ταινίες με το ίδιο θέμα. Αντί για αυτό, αναζητώ τους χαρακτήρες που καταφέρνουν να εκφράσουν καλύτερα την ιδέα που θέλω. Δεν γνωρίζω πως επιλέγω αυτούς τους χαρακτήρες, πιθανότητα από ένστικτο και διαίσθηση. Μπορεί να είναι νέοι ή γέροι, άνδρες ή γυναίκες, αλλά από τη στιγμή που τους έχω βρει ζω μαζί τους, περνώ χρόνο μαζί τους. τότε μόνο μπορώ να ξέρω πως αντιδρούν, τι κάνουν μπροστά σε ένα ερέθισμα. Καθώς γράφω, δεν προσπαθώ να προβλέψω τι θα συμβεί στους χαρακτήρες μου. Γράφω σκηνή σκηνή σαν να ζούσα ο ίδιος αυτή τη ζωή. Οι περισσότεροι κεντρικοί χαρακτήρες μου είναι γυναίκες, καθώς οι γυναίκες σου δίνουν περισσότερη ελευθερία να εκφραστείς, έχουν μεγαλύτερη παλέτα συναισθηματικών αντιδράσεων. Είναι πιο όμορφες και πιο άμεσες από τους άνδρες αλλά την ίδια στιγμή μπορούν να είναι βίαιες και υπολογιστικές.

Τεχνική – αισθητική γραφής Ένας συγγραφέας, πιστεύω, πρέπει να ξεκινάει ρωτώντας τον εαυτό του τι θέλει να πει, αλλά δεν πρέπει ποτέ να έχει μια αποστολή. Κάποιος που αισθάνεται ότι βρίσκεται σε αποστολή μπορεί πολύ εύκολα να καταλήξει ιδεολόγος- κι ένας ιδεολόγος έχει μόνο ένα τρόπο να βλέπει τον κόσμο. Ο καλλιτέχνης νομίζω ότι οφείλει με τρόπο ειλικρινή και ευγενικό να επιχειρεί να περιγράψει το ανθρώπινο τοπίο, την ανθρώπινη συνθήκη. Τίποτα περισσότερο. Προσωπικά, δεν θα ήθελα να διδάξω ηθική σε κανένα.

Συμβουλές Ένας συγγραφέας πρέπει να εκπαιδεύσει τον εαυτό του να σταματάει και να επικεντρώνει σε στοιχεία του κόσμου που τον περιβάλλει. Ένας σεναριογράφος πρέπει, επίσης, να εξοικειωθεί με τη γλώσσα του φιλμ. Το σινεμά δεν έχει σχέση με το διάλογο. Ένας σεναριογράφος που επιχειρεί να αποδώσει το πνεύμα του σεναρίου μέσω διαλόγου θα αποτύχει. Πρέπει να μάθει να χρησιμοποιεί τις λέξεις με τέτοιο τρόπο ώστε ο αναγνώστης να βλέπει εικόνες πρώτα και μετά συναισθήματα. Οι λέξεις θα φτιάξουν προτάσεις, οι προτάσεις εικόνες και μέσω των εικόνων θα δημιουργηθούν τα συναισθήματα. Αυτό είναι η τέχνη του σεναρίου. Θέλει πολύ μεγάλη προσπάθεια να περιγράψεις με λέξεις τις εικόνες που δείχνουν τον πόνο, τη χαρά, την απόγνωση και τον έρωτα. Είναι δύσκολο αλλά όχι αδύνατο – μπορείς να το μάθεις παρατηρώντας πίνακες μεγάλων ζωγράφων.

Συμβουλές ΙΙ Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, πιστεύω ότι οι ταινίες μυθοπλασίας θα αποτελέσουν μια απάντηση στον όγκο της κινούμενης εικόνας. Θα ασχολούνται με προβλήματα που οι δημοσιογράφοι και τα ντοκιμαντέρ δεν μπορούν να μας δείξουν- θα μιλάνε για τα κίνητρα, για τα όνειρα, για την ευτυχία, το μίσος, για κάθετι που δεν είναι ορατό… Για μπορεί να μαθαίνουμε νέα από τη Σαγκάη και τη Νέα Υόρκη αλλά συνεχίζουμε να μην καταλαβαίνουμε τους ανθρώπους που συναντάμε στο δρόμο.

Συμβουλές ΙΙΙ Η πραγματική καλλιτεχνικότητα λαμβάνει χώρα σε ασκητικό περιβάλλον. Δεν πρέπει να πεινάς ή να φύγεις από το βολικό σου σπίτι αλλά σίγουρα πρέπει να διώξεις άλλους πειρασμούς όπως μια εύκολη και γρήγορα καρριέρα, την αναζήτηση της δόξας και τη λάμψη. Πρέπει να παρατηρείς τον κόσμο και να λες την αλήθεια. Το να επιλέξεις την τιμιότητα και την αλήθεια είναι ο μικρός ηρωισμός που ένας καλλιτέχνης πρέπει να κάνει.