Στρατηγικός προγραμματισμός (Strategic Planning) & Tο πλάνο Μάρκετινγκ (Marketing Plan)

Στρατηγικός προγραμματισμός Η διαδικασία δημιουργίας μιας εταιρικής αποστολής (mission), εταιρικών στόχων στρατηγικών στόχων και στρατηγικής μάρκετινγκ και ενός πλάνου μάρκετινγκ. Στρατηγική μάρκετινγκ Στρατηγική εντοπισμού και ανάλυσης μιας αγοράς στόχου και η ανάπτυξη ενός μίγματος μάρκετινγκ για την κάλυψη των αναγκών της. Πλάνο Μάρκετινγκ Ένα έγγραφο που περιγράφει τις ενέργειες που πρέπει να πραγματοποιηθούν για να εφαρμοστούν και να ελεγχθούν οι δραστηριότητες μάρκετινγκ μιας εταιρείας.

Στοιχεία στρατηγικού προγραμματισμού Κύρια πλεονεκτήματα Ευκαιρίες & απειλές Ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα Στρατηγικοί στόχοι Τακτικοί στόχοι Εκτελεστικοί στόχοι FIGURE 2.1

Το πρόγραμμα Μάρκετινγκ (marketing plan) Έιδη προγραμμάτων Στρατηγικά Βαθύς χρονικός ορίζοντας (> 5 χρόνια) Μεγάλο μέθεθος πόρων Χαμηλός βαθμός λεπτομέρειας Τακτικά Μεσαίος χρονικός ορίζοντας (1-5 χρόνια) Μεσαίο μέγεθος πόρων Μεσαίος βαθμός λεπτομέρειας Εκτελεστικά Σύντομος χρονικός ορίζοντας (1 χρόνος ή λιγότερο) Μικρό μέγεθος πόρων Υψηλός βαθμός λεπτομέρειας

Το πρόγραμμα Μάρκετινγκ (marketing plan) Σύνοψη προγράμματος (Executive Summary) Εισαγωγή, κύρια στοιχεία προγράμματος, κόστη εφαρμογής Ανάλυση παρούσας κατάστασης – πού είμαστε & γιατί; Το περιβάλλον μάρκετινγκ Εξωτερικό περιβάλλον (Ανταγωνιστικοί, οικονομικοί, πολιτικοί, νομικοί, τεχνολογικοί και κοινωνικοπολιτιστικοί παράγοντες) – ευκαιρίες & απειλές Εσωτερικό περιβάλλον (πλεονεκτήματα & μειονεκτήματα) Οι πελάτες Παρούσες και πιθανές μελλοντικές ανάγκες Πόσο αποτελεσματικά τις καλύπτουν τα προϊόντα μας Τι τμήματα πελατών υπάρχουν στην αγορά και πως αυτά περιγράφονται Η αγορά (ελκυστικότητα και προοπτικές σε πωλήσεις, κέρδη, πελάτες, ανταγωνισμό, ρυθμό ανάπτυξης)  οικονομική βιωσιμότητα επένδυσης Παρόντες στόχοι Μάρκετινγκ

Το πρόγραμμα Μάρκετινγκ (marketing plan) Εναλλακτικοί Στόχοι ΜΚΤ – που μπορούμε να πάμε & γιατί; Αξιολόγηση στόχων με βάση τα στοιχεία της ανάλυσης της παρούσας κατάστασης Επιλογή στόχου ΜΚΤ– που θα πάμε και γιατί; Συμφωνία πλεονεκτημάτων επιχείρησης και ευκαιριών αγοράς Πιθανότητα μετατροπής μειονεκτημάτων σε πλεονεκτήματα και απειλών σε ευκαιρίες Καθαροί, κατανοητοί & μετρήσιμοι στόχοι Χρονικό πλάνο πραγματοποίησής τους Συμφωνία με τη στρατηγική της επιχείρησης

Το πρόγραμμα Μάρκετινγκ (marketing plan) Στρατηγική – πως θα πάμε και γιατί; Επιλογή στρατηγικής εισόδου Επιλογή αγοράς στόχου – τμηματοποίηση (δημογραφικά, ψυχογραφικά, γεωγραφικά χαρακτηριστικά, χρήση προϊόντος κλπ.) Ανάπυξη του μίγματος μάρκετινγκ Διατηρητέο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα Περιγραφή δραστηριοτήτων που θα εκτελεστούν αναλυτικά Πράξεις, κόστη, ευθύνες, χρονοδιάγραμμα Σύστημα εκτίμησης & ελέγχου (evaluation & control system) Πάμε καλά ή όχι; Πως θα μετρηθεί η επιτυχία του προγράμματος; Ποιά θα είναι τα στάνταρντ απόδοσης Τι μηχανισμοί θα χρησιμοποιηθούν για έλεγχο Αναφορές (reports), προϋπολογισμοί (budgets), ποσοστώσεις (quotas), επιτροπές, προτυποποίηση του κόστους (cost standardization), έλεγχοι (audits).

Διαδικασία διεθνούς στρατηγικής Μάρκετινγκ Κατανόηση των περιβαλλοντικών παραγόντων που επηρεάζουν τη δραστηριοποίηση εταιρειών διεθνώς (SLEPT analysis) Ανάλυση Τμηματοποίηση διεθνών αγορών, εντοπισμός και ανάλυση ευκαιριών Ανάπτυξη στρατηγικής Ανάπτυξη διεθνών στρατηγικών Μάρκετινγκ, και διαδικασιών προγραμματισμού & ελέγχου Επανατροφοδότηση & επαναξιολόγηση Επιλογή στρατηγικής εισόδου Εφαρμογή Χτίσιμο αξίας με αποτελεσματικές στρατηγικές μίγματος μάρκετινγκ

Το εσωεπιχειρησιακό (ΕΣΠ) περιβάλλον Στόχοι και κουλτούρα Στύλ διοίκησης Χρηματοοικονομική θέση επιχείρησης – πόροι Είδος, κατάσταση, βαθμός χρησιμοποίησης παγίων επιχείρησης (κτίρια, οικόπεδα, μηχανήματα, ευρεσιτεχνίες) επηρεάζουν: Ποιότητα/ποσότητα προϊόντος Κόστος παραγωγής Κόστος διανομής Διοίκηση εφοδιαστικής αλυσίδας (Supply chain management) Ποιότητα ανθρώπινων πόρων & βαθμός εξειδίκευσής τους Έρευνα & ανάπτυξη, δημιουργικότητα

Το εξωεπιχειρησιακό (ΕΞΠ) περιβάλλον Παθητική αντιμετώπιση Ενεργητική αντιμετώπιση

Το Κοινωνικό - Πολιτιστικό περιβάλλον Κανονιστικό περιβάλλον Αξίες, έθιμα, κανόνες Θρησκεία Φαγητό Χρονική ακρίβεια Αισθητικές αντιλήψεις Κανόνες ηθικής Έθιμα και παραδόσεις Γλώσσα Συμβολική επικοινωνία Εκπαιδευτικό σύστημα Δημογραφικό περιβάλλον Πληθυσμός Διάρθρωση και κατανομή πληθυσμού Κινητικότητα πληθυσμού Ποσοστό γυναικών που εργάζεται Επίπεδο μόρφωσης Εισόδημα Τρόπος ζωής (Lifestyle) Ύψος εισοδήματος Διάθρωση δαπάνης εισοδήματος (κατανάλωση, αποταμίευση, επένδυση) Διάθρωση κατανάλωσης (καλάθι νοικοκυράς) Διάρθρωση αποταμίευσης – επένδυσης Κατανομή χρόνου εργασίας – σχόλης Είδη δραστηριοτήτων & χρόνος για σχόλη Κοινωνικές αξίες Ατομισμός (Individualism) Πόθος επιτυχίας (Performance orientation) Απασχολισμός Επιδίωξη ανέσεων Παντοδυναμία οικονομικής αρχής

Το Κοινωνικό - Πολιτιστικό περιβάλλον Τάσεις Αυξάνονται οι ηλικιωμένοι σαν % πληθυσμού Αυξάνονται οι ανύπαντροι με ή χωρίς παιδιά Πολυεθνικές κοινωνίες Αλλάζει ο ρόλος των δύο φύλων Μάρκετινγκ για gay καταναλωτές Green & cause-related μάρκετινγκ Τα παιδιά επηρεάζουν τις αγοραστικές αποφάσεις Consumerism (κίνημα για την προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών)

Το Κοινωνικό - Πολιτιστικό περιβάλλον Επιδράσεις Αξίες, πεποιθήσεις, συνήθειες Διατροφικές συνήθειες Στάση προς το γάμο Προστασία περιβάλλοντος Φιλοσοφία για την εργασία Πρόγραμμα μάρκετινγκ Μήνυμα Συσκευασία – όνομα Διάθεση Τιμολόγηση Τύπος προϊόντος

Το Πολιτικο-νομικό περιβάλλον Κυβερνητικός παρεμβατισμός – διατάξεις, κανονισμοί, νόμοι Προστασία ανταγωνισμού Αποφυγή μονοπωλίων Παράνομων πρακτικών ανταγωνισμού (αθέμιτος, συμφωνίες) Οργανισμοί ελέγχου των εταιρειών Προστασία του καταναλωτή Ακατάλληλες ετικέτες προϊόντων Παραπλανητικές τεχνικές Πώληση προϊόντων επικίνδυνων για την υγεία Κακοδιαχείριση προσωπικών δεδομένων Οργανώσεις για την προστασία του καταναλωτή Ο συνήγορος του πολίτη ΙΝΚΑ

Το Πολιτικο-νομικό περιβάλλον επηρεάζει: Κατανάλωση Απαγόρευση αγοράς κάποιων προϊόντων Έλεγχος διαφήμισης-προβολής, φόροι στα προϊόντα, απαγόρευση διανομής, καθορισμός τιμής σε ορισμένα προϊόντα Αποταμίευση Επιρροές στην κατανάλωση Παραγωγή Απαγόρευση παραγωγής από ιδιώτες (π.χ. Νερό, ηλεκτρικό κλπ.) Άδειες ιδρύσεως & εγκαταστάσεως μονάδων Σύνθεση προϊόντων (τρόφιμα, φάρμακα) Συσκευασία, ετικέτα Διανομή, προβολή, τιμολόγηση & ανταγωνισμός

Το Οικονομικό περιβάλλον Δείκτης παραγωγής (ΑΕΠ, ΚΕΠ) Εισόδημα & κατά κεφαλή εισόδημα (ΑΕΕ, ΚΕΕ) Δαπάνη (κατανάλωση, επενδύσεις, αποθέματα, εξωτερικές συναλλαγές) Ακαθάριστες επενδύσεις στη χώρα ανά είδος αγαθού ή κλάδου Δομή κατανάλωσης (ανά τύπο αγαθού και λειτουργία) Δείκτης πληθωρισμού - επίπεδο τιμών Ισοζύγια εξωτερικού (Εξωτερικό χρέος, εμπορικό ισοζύγιο, ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, δανειοληπτική ικανότητα) Βαθμός τεχνολογικής ανάπτυξης Ανεργία Βαθμός απασχόλησης εθνικού παραγωγικού δυναμικού Παραγωγικότητα εργασίας Δημόσιος τομέας – μέγεθος, ελλείμματα Όγκος και αξία λιανικών πωλήσεων Οικονομικός κύκλος Οικονομικό σύστημα (φορολογία, περιορισμοί, νομισματικός κίνδυνος) Διαθεσιμότητα πόρων

Το τεχνολογικό περιβάλλον – ο ρόλος της νέας τεχνολογίας Αύξηση παραγωγικότητας Απελευθέρωση ανθρώπινων πόρων Μείωση κόστους παραγωγής & τιμής Δυνατότητα για περισσότερες λύσεις χρηματοδότησης Αποτελεσματική & γρήγορη διάθεση ‘Άμεση επικοινωνία με τον πελάτη & άμεση διάθεση προϊόντων (ηλεκτρονικό εμπόριο) Ευκολότερη συλλογή πληροφοριών για τους πελάτες Καλύτερη εσωτερική επικοινωνία – intranets, extranets Ανάπτυξη νέων προϊόντων γρήγορα & αποτελεσματικά Αλλαγές στα υπάρχοντα προϊόντα εύκολα & γρήγορα Εξατομικευμένο ΜΚΤ (Customization or One-to-One MKG)

Το ανταγωνιστικό περιβάλλον Η μελέτη του περιλαμβάνει Ποιοί είναι οι ανταγωνιστές & μερίδιο αγοράς Σε ποιά τμήματα αγοράς απευθύνεται (market segments) Τοποθέτηση ανταγωνιστών (positioning) Τάσεις & αλλαγές στο μίγμα μάρκετινγκ Σημεία υπεροχής και αδυναμίες ανταγωνιστών Αλλαγές και τάσεις στις πελατειακές ανάγκες Πως βλέπουν τα προϊόντα οι πελάτες Ωφέλη Βοηθά να εντοπιστούν οι ανταγωνιστικές στρατηγικές και η επιρροή τους στην στρατηγική της εταιρείας Οδηγεί στην κατασκευή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και την προσαρμογή της εταιρικής στρατηγικής Παρέχει συνεχείς πληροφορίες για τους ανταγωνιστές Βοηθά στην διατήρηση του προσανατολισμού στο Μάρκετινγκ

Διεθνές εμπορικό περιβάλλον: οργανισμοί Τρία είδη οργανισμών έχουν δημιουργηθεί για την προώθηση του διεθνούς εμπορίου: 1. Οργανισμοί με στόχο την κάλυψη ανάγκης για διεθνή κεφάλαια: Διεθνής Τράπεζα - International Bank for Reconstruction & Development (IBRD) Παρέχει μακροχρόνια δάνεια κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες Μεταφέρει κεφάλαια από τις ανεπτυγμένες στις υπο-ανάπτυξη χώρες λειτουργώντας σαν εμπορική τράπεζα ($10 δις ετησίως) Διεθνής Ένωση Ανάπτυξης - International development Association (IDA) Θυγατρική της ΙΒRD, δανείζει μακροχρόνια με περίοδο χάριτος& χαμηλά επιτόκια Επενδύει σε τομείς που υπόσχονται οικονομική ανάπτυξη των κρατών 2. Οργανισμοί που διατηρούν τη διεθνή ρευστότητα: Διεθνές Νομισμάτικό Ταμείο - International Monetary Fund (IMF) Προσφέρει βραχυπρόθεσμα δάνεια στα κράτη μέλη ή μακροπρόθεσμα δάνεια σε αναπτυσσόμενες χώρες Συμμετέχουν πάνω από 150 χώρες που συγκεντρώνουν τα 4/5 της παγκόσμιας παραγωγής & το 90% του παγκόσμιου εμπορίου

Διεθνές εμπορικό περιβάλλον: οργανισμοί Διεθνής Χρηματοοικονομικός Οργανισμός - International Finance Corporation (I.F.C) Παρέχει κεφάλαια κινδύνου σε επιχειρήσεις που θέλουν να εισέλθουν σε αναπτυσσόμενες χώρες με εγγύηση μετοχές της νέας εταιρείας 3. Οργανισμοί που προάγουν την απελευθέρωση του διεθνούς εμπορίου και την εξομοίωση των φόρων: Γενική Συμφωνία για δασμούς και εμπόριο ή General agreement of trade & tariffs (GATT) Την έχουν δεχτεί 90 κράτη = 4/5 παγκόσμιου εμπορίου Ανοίγει δρόμο για διεθνή προγράμματα Μάρκετινγκ Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (The World Trade Organisation - WTO) - μετατροπή της GATT σε διεθνή οργανισμό Συμφωνία του Συνεδρίου των Ηνωμένων Εθνών για θέματα εμπορίου και ανάπτυξης (The United Nations Conference on Trade & Development - U.N.C.T.A.D.) Αύξηση των τιμών των πρώτων υλών με έλεγχο της προσφοράς Προστατεύει συμφέροντα υπο-ανάπτυξη χωρών Ευνοεί συνεργασία αναπτυσσόμενων χωρών με πολυεθνικές

To Διεθνές εμπορικό περιβάλλον: ομάδες Free trade area χωρίς εσωτερικούς φόρους: NAFTA (Ζώνη ελεύθερου εμπορίου) Customs Union κοινοί εξωτερικοί φόροι: EC (Τελωνειακή Ένωση) Common market ελεύθερη κίνηση κεφαλαίου & (Κοινή αγορά) εργατικού δυναμικού: EU Economic Union Κοινή οικονομική και νομισματική (Οικονομική Ένωση) πολιτική: EMU Political Union πολιτική αρμονία: Yugoslavia, Soviet (Πολιτική Ένωση) Union

Εμπόδια στο Διεθνές εμπόριο Tariff barriers Non-Tariff barriers Αυξημένη κρατική παρέμβαση Διαδικασίες εισόδου των τελωνείων Υποχρεωτικά χαρακτηριστικά προϊόντων (Γερμανία) Quotas Οικονομικός έλεγχος (κέρδη, συνάλλαγμα) Specific (σε συγκεκριμένα προϊόντα, ανάλογα με βάρος ή όγκο) Ad valorem(% τιμής εισαγωγής) Discriminatory (σε προϊόντα ορισμένων χωρών)

Το Οικονομικό περιβάλλον Επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης Aναπτυγμένες (NAFTA, EU, Japan) Aναπτυσσόμενες(China, Brazil, India) Λιγότερο ανεπτυγμένες (Colοmbia, Cuba, Nigeria) Κατά κεφαλή εισόδημα Αστυφυλία Δομή κατανάλωσης Δείκτης πληθωρισμού - επίπεδο τιμών Εξωτερικό χρέος Δείκτης παραγωγής - επίπεδο εκβιομηχάνισης, υπηρεσίες Οικονομικό σύστημα (φορολογία, περιορισμοί, νομισματικός κίνδυνος) Διαθεσιμότητα πόρων Επίπεδο ανταγωνισμού αγοράς στόχου Αναμενόμενες πωλήσεις, κέρδη, έξοδα Πιθανές αλλαγές περιβάλλοντος αγοράς στόχου Επιλογή χωρών για εξαγωγές ή/και είσοδο, Στρατηγική ΜΚΤ

Παράδειγμα εισόδου σε αγορά: επίδραση οικονομικού περιβάλλοντος China Αυξημένη ζήτηση για βιομηχανικά & καταναλωτικά προϊόντα Υψηλός πληθωρισμός & εξωτερικό χρέος Μικρή διαθεσιμότητα σκληρού νομίσματος για εισαγωγές Αυξανόμενο κατά κεφαλή εισόδημα & μεγάλος πληθυσμός, άρα προβλεπόμενες υψηλές πωλήσεις Μεγάλο ποσοστό εισοδήματος για τρόφιμα Ευνοϊκές αλλαγές στο οικονομικό σύστημα - μικρότερα εμπόδια εισόδου σε ξένες εταιρείες Ιδιωτικοποίηση κρατικών μονοπωλίων Μέση αστυφιλία Περιορισμένη υποδομή και πόροι αλλά καλές προοπτικές λόγω αυξημένων επενδύσεων

Το Πολιτιστικό περιβάλλον Θρησκεία Κοινωνική Οργάνωση Οικογένεια Κοινωνική τάξη & δομή Κοινωνικές ομάδες αναφοράς Εθνικές ομάδες ή φυλές Φαγητό Χρονική ακρίβεια Αισθητικές αντιλήψεις Κανόνες ηθικής Έθιμα και παραδόσεις Γλώσσα Συμβολική επικοινωνία Εκπαιδευτικό σύστημα Δυτικοποίηση προτιμήσεων - παγκόσμιο χωριό, διεθνή brand names Διαμόρφωση μεγάλων πόλεων με ομοιογενείς ανάγκες Μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμού από χώρα σε χώρα Σύσφιξη σχέσεων λαών με τη δημιουργία ζωνών ελεύθερου εμπορίου και ενώσεων όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση Ευκολότερη είσοδος σε ξένες αγορές Λιγότερη διαφοροποίηση της στρατηγικής ΜΚΤ

Παραδείγματα επίδρασης πολιτιστικού περιβάλλοντος Coca Cola in China - αλλαγή ονόματος, από Kooke Koula (μπουκιά κεριού) σε Kee Kou Keele (ευχάριστες γεύσεις & ευτυχία) Coca Cola in Spain - διαστάσεις μπουκαλιού, το δίλιτρο δε χώραγε στα ισπανικά ψυγεία McDonald’s in India - είδος κρέατος αλλαγή σε αρνί λόγω θρησκείας πιο πικάντικη γεύση Mcdonald’s in Greece - διατροφικές συνήθειες έλλειψη ποικιλίας & μεσογειακών φαγητών Marks & Spenser in France - αγοραστικές συνήθειες, περιβάλλον μαγαζιού (αισθητική), τύπος ρούχων Eurodisney in Europe - ταξιδιωτικές συνήθειες

Το Πολιτικό περιβάλλον: παράγοντες που επηρεάζουν Πολιτική σταθερότητα Κλίμα προς ξένες επενδύσεις Δυνατότητα επίτευξης κέρδους Φορολογικό καθεστώς Δυνατότητα επαναπατρισμού κερδών Απεργίες Γραφειοκρατικές απαιτήσεις Δραστηριότητες δημοσίου τομέα Εικόνα επιχείρησης στην αγορά εξωτερικού

Το Πολιτικό περιβάλλον: Πολιτικά γεγονότα Εκλογές Παραίτηση κυβέρνησης Αλλαγές νομοθετικού πλαισίου Αλλαγές στη σύνθεση αντιπολίτευσης Απεργίες ομάδων πολιτών ή γενικές απεργίες Αριθμός μικρών διαδηλώσεων Μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις Μικρές ή μεγάλες αναταραχές και συγκρούσεις Συλλήψεις και φυλακίσεις προσωπικοτήτων Συλλήψεις ή φυλακίσεις ιδιωτών για πολιτικούς λόγους Πολιτικές δολοφονίες Στρατιωτικός νόμος ή λήψη μέτρων έκτακτης ανάγκης Εκτελέσεις προσωπικοτήτων ή ιδιωτών Τρομοκρατικές δραστηριότητες ή σαμποτάζ Ανταρτοπόλεμος Εμφύλιος Πραξικοπήματα

Συνήθεις πολιτικοί κίνδυνοι Στρατηγικές αντιμετώπισης Κρατικοποίηση Εθνικός έλεγχος της επιχείρησης Συναλλαγματικοί έλεγχοι (είσοδος, έξοδος χρημάτων) Περιορισμοί εξαγωγών – εισαγωγών Φορολογικά μέτρα Έκτακτοι φόροι Έλεγχος εξαγωγής τεχνολογίας Εθνικισμός Αποχώρηση από την ξένη χώρα (ΙΒΜ, Coca Cola – India) Προσαρμογή σε νέες πολιτικές συνθήκες (Pepsi, Nestle – India) Συνεργασία σε νέα βάση με την φιλοξενούσα κυβέρνηση Pepsi βοηθά στην εξαγωγή & εμπορία Ινδικών γεωργικών προϊόντων

Νομικό περιβάλλον - Το Διεθνές Δίκαιο Ρυθμίζει σχέσεις κρατών Δε δεσμεύει όλες τις χώρες αν δεν το έχουν αποδεχθεί Διεθνείς συνθήκες, συμφωνίες, πρωτόκολλα, και πράξεις που ρυθμίζουν εμπορικά θέματα Διεθνές Δικαστήριο Χάγης – δεσμεύει μόνο Ευρωπαϊκές χώρες Άλλες διεθνείς νομοθετικές ρυθμίσεις Η συμφωνία της Βέρνης (1886) – προστασία πνευματικής και καλλιτεχνικής ιδιοκτησίας Παγκόσμια συνθήκη προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων Η συμφωνία της Χάγης για προστασία βιομηχανικών δικαιωμάτων Η συμφωνία του Παρισιού για κατοχύρωση βιομηχανικής ιδιοκτησίας (σήματα & προϊόντα) Η συνθήκη καταγραφής εμπορικών σημάτων Η συμφωνία της Νίκαιας – διεθνής καταχώρηση προϊόντων & υπηρεσιών

Νομικό περιβάλλον Παρεμβάσεις Εγχώριου Δικαίου Νομικό περιβάλλον Παρεμβάσεις Εγχώριου Δικαίου Εργατική νομοθεσία Έκδοση αδειών για εισαγωγές – εξαγωγές Δασμοί Περιορισμοί στην εξαγωγή κερδών Περιορισμοί επενδύσεων Περιορισμοί τιμών Ελεύθερες ζώνες, λιμάνια (Γιβραλτάρ, Χονγκ-Κονγκ, Σιγκαπούρη) ή περίμετροι Διακρατικό εμπόριο Νομοθεσία εναντίον δωροδοκίας & ανταγωνιστικής συμπεριφοράς Προστασία εφευρέσεων και εμπορικών σημάτων