Πρόληψη μυοσκελετικών παθήσεων στο χώρο εργασίας Πρόληψη μυοσκελετικών παθήσεων στο χώρο εργασίας Φωτεινή Τολίκα Παναγιώτα Σουρτζή

Εισαγωγή

Ανατομία και λειτουργία της Σπονδυλικής Στήλης

Ανατομία Η κατασκευή της ΣΣ είναι τέτοια ώστε να απορροφώνται οι κραδασμοί και να αντέχει στην άσκηση δυνάμεων.

Σπονδυλική Στήλη Οι 33 σπόνδυλοι χωρίζονται σε 5 μοίρες, ανάλογα με την χωροταξική τους θέση: Αυχενική Θωρακική Οσφυϊκή Ιερή και Κοκκυγική

Σπονδυλική Στήλη «Είναι εξαιρετικά δύσκολο να τραυματίσει κανείς την Σπονδυλική του Στήλη»

Σπονδυλική Στήλη Η ΣΣ είναι ένα από τα ισχυρότερα μέρη του σώματος, με σπονδύλους που συνδέονται μεταξύ τους με τους μεσοσπονδύλιους δίσκους, έτσι ώστε να παρέχεται δύναμη και ευελιξία στην ΣΣ. Οι μύες περιβάλλουν τη ΣΣ και την προστατεύουν ενώ παράλληλα επιτελούν και το έργο της κίνησης του σώματος.

Η φροντίδα της σπονδυλικής στήλης Είναι μια διαδικασία που διαρκεί 24h ημερησίως Αφορά όλες τις δραστηριότητές μας, είτε βρισκόμαστε στο σπίτι, στο χώρο εργασίας ή σε κάποια κοινωνική ή αθλητική δραστηριότητα Θα πρέπει να διδάσκεται

Γιατί μας απασχολούν οι μυοσκελετικές παθήσεις? Είναι επίπονες Συνήθως χαρακτηρίζονται από χρονιότητα Κοστίζουν σε χρόνο και πόνο στον εργαζόμενο Κοστίζουν σε χρόνο και χρήμα στον εργοδότη ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΡΟΛΗΦΘΟΥΝ

ΚΟΣΤΟΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ Αναρρωτικές άδειες Μείωση της παραγωγής Απώλεια εργατοωρών Χαμηλή ποιότητα υπηρεσιών Αποζημιώσεις των εργαζομένων

ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Ευρωπαϊκό ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (2000) Ραχιαλγία (αναφέρθηκε από το 33% των εργαζομένων) Μυαλγία κυρίως του αυχένα και των ώμων (αναφέρθηκε από το 23% ) Άγχος (αναφέρθηκε από το 28%) Επαγγελματική εξουθένωση (αναφέρθηκε από το 23%)

Επιδημιολογικά στοιχεία Στη Νορβηγία το 15% της αποχής από την εργασία το 2000 οφειλόταν σε οσφυαλγία Μέσα στο 2000 στην Μ. Βρετανία ο επιπολασμός παρουσίασε ποσοστό 49%, ενώ το ίδιο διάστημα στη Νορβηγία το ποσοστό αναφερόταν 35% Οι άντρες και οι γυναίκες υποφέρουν από οσφυαλγία σε ίδιο ποσοστό. Είναι όμως πιθανότερο να απέχουν οι άνδρες συχνότερο από τις γυναίκες, λόγω της βαρύτητας της εργασίας.

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑΣ ΣΤΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ (Hignett 1996) Σημειακός επιπολασμός (point prevalence) 17% Ετήσιος ή περιοδικός επιπολασμός (period prevalence) 40-50% Επιπολασμός που αφορά όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου (lifetime prevalence) 35-80%

Επιδημιολογικά στοιχεία για την Ελλάδα Οι Έλληνες νοσηλευτές ανέφεραν υψηλά ποσοστά οσφυαλγίας (63% και 67%) για τις αναδρομικές περιόδους των δύο εβδομάδων και των έξι μηνών αντίστοιχα (Vasiliadou et al., 1996)

Μελέτη των επαγγελματικών μυοσκελετικών νοσημάτων στο νοσηλευτικό προσωπικό (Κακαβελάκης και συν. 2001) Επιπολασμός 37,5% για την οσφυϊκή χώρα Επιπολασμός 30,1% για τα άνω άκρα/αυχένα Επιπολασμός 15,1% για τα κάτω άκρα.

Μυοσκελετικά προβλήματα Μελέτη των επαγγελματικών μυοσκελετικών νοσημάτων στο νοσηλευτικό προσωπικό (Αλεξόπουλος και συν. 2001) Μυοσκελετικά προβλήματα Αυχένας Ώμος ΠΧΚ Οσφύ Γόνατο Οποτεδήποτε στο παρελθόν 53 44 46 84 36 Τελευταίο έτος 47 37 39 78 30 Τελευταία εβδομάδα 42 33 32 31 26

Πρόληψη μυοσκελετικών παθήσεων

Νομοθεσία Προεδρικό διάταγμα 397/1994 «Ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας κατά τη χειρωνακτική διακίνηση φορτίων που συνεπάγεται κίνδυνο ιδίως για τη ράχη και την οσφυϊκή χώρα των εργαζομένων σε συμμόρφωση προς την οδηγία του Συμβουλίου 90/269/ΕΟΚ»

Προεδρικό Διάταγμα 397/1994 Ορίζει τη χειρωνακτική εργασία Αναφέρεται στις υποχρεώσεις των εργοδοτών Αναφέρει οδηγίες για την οργάνωση της εργασίας, έτσι ώστε να προστατεύεται ο εργαζόμενος Ενημέρωση και εκπαίδευση εργαζομένων Διαβούλευση και συμμετοχή των εργαζομένων Παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη χειρωνακτική διακίνηση φορτίων για την αποτροπή βλάβης της ράχης/ και της οσφυϊκής χώρας Προσωπικοί παράγοντες κινδύνου

Εργονομικός σχεδιασμός του χώρου εργασίας Στοχεύει: Στην ανάλυση του χώρου εργασίας Στον περιορισμό των επαγγελματικών παραγόντων κινδύνου Στην παρακολούθηση της υγείας των εργαζομένων για την καταγραφή και παρακολούθηση των μυοσκελετικών παθήσεων Στην πληροφόρηση και εκπαίδευση όλων των φορέων για ενεργή συμμετοχή στην πρόληψη των μυοσκελετικών νοσημάτων

Οργάνωση της εργασίας (ωράριο, επάρκεια προσωπικού)

Πρόβλεψη για ασφαλή εκτέλεση της εργασίας Χρήση μηχανικών βοηθημάτων Ποικιλία καθηκόντων Αυτοματοποίηση συγκεκριμένων εργασιών Εργασία εκ περιτροπής Αύξηση της διάρκειας του διαλείμματος Ομοιόμορφη κατανομή της εργασίας σε κάθε βάρδια Αναδιάρθρωση της εργασίας για μείωση της επαναληπτότητας

Προληπτική εξέταση κατά την πρόσληψη Καταγραφή και παρακολούθηση των μυοσκελετικών παθήσεων που προκύπτουν από την εργασία Παρεμβάσεις που αποσκοπούν στη μείωση των ψυχοκοινωνικών παραγόντων κινδύνου

Στάση του σώματος κατά την εκτέλεση της εργασίας Προσαρμογή της εργασίας για να αποφεύγονται οι αφύσικες, άβολες και επίπονες στάσεις Χρήση βοηθητικών μέσων κατάλληλα σχεδιασμένων για την πρόληψη μυοσκελετικών παθήσεων

Εκπαίδευση των εργαζομένων στη χρήση ασφαλών τεχνικών χειρισμού βαρών

Στην εκπαίδευση θα πρέπει να περιλαμβάνονται Τεχνικές χειρωνακτικού χειρισμού ασθενών και άλλων βαρών Ορθή χρήση μηχανικών βοηθημάτων και Μέσων Ατομικής Προστασίας Στάση του σώματος κατά το χειρωνακτικό χειρισμό Κίνδυνοι από απρόσεκτο και βιαστικό χειρισμό

Όταν έχω να μεταφέρω κάτι, άψυχο ή έμψυχο, θα πρέπει να αξιολογώ: Το προς μεταφορά αντικείμενο Το περιβάλλον Τις ικανότητές μου Τη διαδικασία που θα ακολουθήσω

7 βήματα για να μετακινήσετε ένα αντικείμενο: Σκεφθείτε τη μέση σας Πάρτε μία σταθερή θέση Λυγίστε τα γόνατα Βεβαιωθείτε για μια καλή λαβή του αντικειμένου Ρυθμίστε την αναπνοή σας Μεταφέρετε το αντικείμενο ασφαλώς Αφήστε το κάτω

Γενικές αρχές ανύψωσης και μετακίνησης αντικειμένου Τοποθετείστε τα πόδια σας κατάλληλα Κρατήστε την πλάτη σας σε ευθεία θέση Επιλέξτε την καταλληλότερη λαβή Τοποθέτησε σωστά το πηγούνι σας ως προς το αντικείμενο Κρατήστε το αντικείμενο κοντά Ανυψώστε το αντικείμενο με τους μύες των ποδιών Μην στρίβετε τη μέση σας και μην σκύβετε.

Χειρισμός αντικειμένου Ι

Χειρισμός αντικειμένου ΙΙ

Χειρισμός αντικειμένου ΙΙΙ

Χειρισμός αντικειμένου ΙV