ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΥΡΟΧΗΜΙΚΗ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Τα άλατα των μετάλλων που ανιχνεύονται πυροχημικά, αποσυντίθενται στην φλόγα του λύχνου Τα ελαφρά μέταλλα (αλκάλια – αλκαλικές γαίες) διεγείρονται εύκολα και δίνουν φάσματα στο ορατό φως Προτιμούνται χλωριούχα άλατα των μετάλλων γιατί μετά την αποσύνθεση του άλατος, το Cl2 απομακρύνεται χωρίς να διεγερθεί. Λόγω της μοναδικής ηλεκτρονιακής δομής κάθε στοιχείου, το χρώμα της φλόγας ταυτοποιεί κατά κάποιο τρόπο το στοιχείο. Π.χ. Na+ έντονη κίτρινη φλόγα Cu+2 πράσινη για χλωριούχα και κυανή για νιτρικά άλατα
Πίνακας με τα χαρακτηριστικά χρώματα ορισμένων μετάλλων που ανιχνεύονται πειραματικά ΙΟΝ ΧΡΩΜΑ ΦΛΟΓΑΣ Λίθιο, Li+ Νάτριο, Na+ Κάλιο, K+ Ασβέστιο, Ca2+ Βάριο, Ba2+ Στρόντιο, Sr2+ Χαλκός, Cu2+ Κόκκινο Έντονο κίτρινο Ιώδες Κεραμιδί Πρασινοκίτρινο Βυσσινί Γαλαζοπράσινο
ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ Σύρμα χρωμονικελίνης Ύαλος ωρολογίου Διάλυμα HCl 2Μ-4Μ Μία σειρά από στερεά άλατα που θα εξεταστούν: Na2CO3, NaCl, SrCO3, BaCl2, Na2SO4, CuSO4, CaCl2 Ένα «άγνωστο» δείγμα, το οποίο μπορεί να είναι αλάτι του εμπορίου ή κιμωλία Μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαφορετικά άλατα ή διαλύματα των αλάτων.
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Αρχικά καθαρίζεται το σύρμα χρωμονικελίνης βουτώντας το στο HCl, μικρή ποσότητα του οποίου έχει τοποθετηθεί στην ύαλο ωρολογίου. Η δοκιμασία αυτή επαναλαμβάνεται μετά από κάθε διαδικασία. Φέρεται η άκρη του σύρματος στη φλόγα και πυρώνεται. Η πυρακτωμένη άκρη βυθίζεται στο στερεό δείγμα και φέρεται πάλι στη φλόγα. Συμπληρώνεται ο πίνακας του φύλλου εργασίας και επιβεβαιώνεται η σχέση φύσεως ιόντος και χρώματος φλόγας. Επαναλαμβάνεται η διαδικασία και με το άγνωστο δείγμα, οπότε γίνεται ποιοτική εκτίμηση της σύστασής του.
Παρατηρήσεις Αν η ουσία είναι σε διάλυμα, βυθίζουμε την άκρη του σύρματος στο διάλυμα. Πλησιάζουμε την άκρη του σύρματος κοντά στη φλόγα ώστε να εξατμιστεί ο διαλύτης και μετά βάζουμε το σύρμα μέσα στη φλόγα. Μία ιδέα είναι να βάλουμε μία ποσότητα διαλύματος σ’ ένα άδειο δοχείο ψεκασμού και να ψεκάσουμε μ’ αυτό τη φλόγα.