Εφαρμογεσ τηλεματικησ στη διοικηση Τσίντζα Παναγιώτα
GIS • Ασχολείται με τη συστηματική και αυτοματοποιημένη διαδικασία επεξεργασίας χωρικών δεδομένων, υποστηριζόμενη από την τεχνολογία των υπολογιστών, αξιοποιώντας βασικές αρχές διαφόρων επιστημών όπως της στατιστικής, της θεωρίας πληροφορίας, της χαρτογραφίας κ.α. • Περιλαμβάνει το απαραίτητο θεωρητικό υπόβαθρο για την επίλυση χωρικών προβλημάτων με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή • Είναι σχεδιασμένα για τη διαχείριση των χωρικών δεδομένων και της αντίστοιχης πληροφορίας – Αποθήκευση – Ανάλυση – Απεικόνιση αποτελεσμάτων • Εμπλέκουν τη χρήση ανθρώπινου δυναμικού, κατάλληλου υλισμικού και λογισμικού καθώς και ένα πλήθος διεργασιών εφαρμοζόμενες στα χωρικά δεδομένα
Τα συστήματα • Αποτελούν συστήματα που βασίζουν τη λειτουργία τους στους Η/Υ, προσφέροντας μια φιλική πλατφόρμα στο χρήστη για τη συγκέντρωση, την αποθήκευση, την επεξεργασία, την ανάλυση και την παρουσίαση των χωρικών δεδομένων • Επιτρέπουν στο χρήστη να αντιληφθεί οπτικά, να κατανοήσει, να διερωτηθεί, να ερμηνεύσει και να αντιληφθεί νοερά μέσω διαφόρων τρόπων οι οποίοι φανερώνουν συσχετίσεις, τάσεις και μοτίβα στη μορφή χαρτών, εγγράφων αναφοράς και πινάκων • Εμφανίζουν δυναμικότητα, επιτρέποντας διαδικασίες ενημερότητας, ανάλυσης και απεικόνισης δεδομένων. Οι πηγές των δεδομένων έχουν ευρύ φάσμα όπως φωτογραφίες από δορυφόρους, εναέριες φωτογραφίες, χάρτες, εκτιμήσεις εδάφους και δεδομένα εντοπισμού και δρομολόγησης (GPS)
GIS & GPS GIS : Περιλαμβάνει σύνολο τεχνικών, μεθόδων και εργαλείων που χρησιμοποιούνται για την απεικόνιση και την ανάλυση της πληροφορίας σε γεωγραφικό ή χωρικό περιβάλλον • GPS : Αποτελούν το σύνολο των τεχνικών που χρησιμοποιούνται (δορυφόροι, επίγειοι δέκτες κ.α.) για τον εντοπισμό θέσης και τη δρομολόγηση • Τα συστήματα GPS μπορεί να ενσωματωθούν στα συστήματα GIS. Τα GIS χρησιμοποιούνται για τη συγκέντρωση σημείων και γραμμών σύνδεσης σημείων τα οποία εισάγονται σε λογισμικό που χρησιμοποιεί εργαλεία GIS για την απεικόνιση της θέσης ενδιαφέροντος καθώς και τη συσχέτιση της θέσης αυτής με άλλα σημεία ενδιαφέροντος
Χωρικά δεδομένα – Spatial data Γεωχωρικά δεδομένα ή γεωπληροφορία - geospatial data ή geographic information • Τα αντικειμένου τα οποία έχουν αριθμητικές εκφράσεις στα συστήματα GIS. • Συνήθως αποθηκεύονται ως δεδομένα τοπολογίας για αυτό και μπορούν να απεικονιστούν σε χάρτες. • Όπως τονίστηκε, τα GIS συστήματα έχουν πρόσβαση,επεξεργάζονται και αναλύουν τα δεδομένα αυτά • Γενικά, αποτελούν δεδομένα πληροφορίας τα οποία περιγράφουν τη θέση, το μέγεθος και το σχήμα αντικειμένων στην επιφάνεια της γης (και όχι μόνο) όπως βουνό, θάλασσα, λίμνη, πόλεις κ.α. Αντικειμένων είτε φυσικά, είτε τεχνητά υλοποιημένων. Επίσης μπορεί να συμπεριλαμβάνουν και άλλες πληροφορίες – χαρακτηριστικά αυτών των αντικειμένων • Τα GIS συστήματα σχετίζουν τα χωρικά δεδομένα με ένα σύστημα συντεταγμένων.
Χωρικά δεδομένα • Το σύνολο των χωρικών δεδομένων οργανώνονται σε επίπεδα, ανάλογα με την κατηγορία της πληροφορίας που παρέχουν και αποθηκεύονται από τα GIS συστήματα, διευκολύνοντας τη διατήρησή τους, την ανάλυσή τους και την απεικόνισή τους : – Χαρακτηριστικά του ανάγλυφου του εδάφους – Στοιχεία απογραφής – Δημογραφικές πληροφορίες – Δεδομένα περιβάλλοντος και οικολογικού ενδιαφέροντος – Δεδομένα δρόμων, χρήσεων περιοχής, ξηρασίας ποταμών κ.α. • Κάθε εφαρμογή χρησιμοποιεί κάποιο ή κάποια από τα διαθέσιμα επίπεδα
Δεδομένα ιδιοχαρακτηριστικού • Εκτός από τα χωρικά δεδομένα, τα συστήματα GIS χρησιμοποιούν και δεδομένα ιδιοχαρακτηριστικού. Αυτά προσαρτώνται συνήθως σε μορφή πινάκων στα αντίστοιχα χωρικά δεδομένα. Ειδικότερα, τα χωρικά δεδομένα απαντούν στο «που;» και τα δεδομένα ιδιοχαρακτηριστικού απαντούν στο «τι;», «που;» και «γιατί;». Γενικά, τα δεδομένα ιδιοχαρακτηριστικού παρέχουν χαρακτηριστικά στα χωρικά δεδομένα • Αποτελούν δεδομένα περιγραφής των γεωγραφικών χαρακτηριστικών στο χάρτη • Κάθε χρήστης μπορεί να αναζητήσει τα δεδομένα ιδιοχαρακτηριστικού και να τα συσχετίσει με τα αντίστοιχα χωρικά δεδομένα. Με κατάλληλο συνδυασμό μπορεί να δημιουργήσει κατάλληλους χάρτες, αναφορές και πίνακες και μέσω αυτών να αναλύσει και να διερευνήσει πληροφορίες βασισμένες στη γεωγραφική θέση προγραμματισμένα και συστηματοποιημένα.
• Λειτουργικότητα : Επιτρέπει την είσοδο, την αποθήκευση, την ανάλυση, την επεξεργασία των δεδομένων και την έκδοση αναφορών με τα αποτελέσματα – δεδομένα • Εργαλείο : Μια «μηχανή» που αποτελεί έναν οργανωμένο συνδυασμό από γεωγραφικά δεδομένα, διαδικασίες, ανθρώπινο δυναμικό καθώς και υλισμικό και λογισμικό υπολογιστών. Η μηχανή αυτή καταφέρνει να διαχειριστεί όλες τις φάσεις της συλλογής, αποθήκευσης, ανάλυσης, εξέτασης, απεικόνισης και εξόδου των γεωγραφικών δεδομένων
Οι 5 άξονες I. Ανθρώπινο δυναμικό : Το σύνολο των ανθρώπων που καθορίζουν και βελτιώνουν τις διεργασίες του GIS συστήματος. Ό βασικότερος άξονας του GIS. Μπορεί με τη συμβολή του να βοηθήσει στο να ξεπεραστούν περιορισμοί και δυσκολίες που εμφανίζονται στους άλλους άξονες – Συγκεντρώνει δεδομένα, διαχειρίζεται την επεξεργασία, την ανάλυση και την αποθήκευση των δεδομένων II. Δεδομένα : Καθορίζουν την ποιότητα ενός συστήματος GIS. Αποτελούν τα δεδομένα πληροφορίας που εισάγονται στο GIS σύστημα προερχόμενα από πολλές διαφορετικέ πηγές III. Λογισμικό : Αποτελούν όχι μόνο το πακέτο λογισμικού GIS, αλλά και τα εργαλεία λογισμικού στατιστικής, βάσης δεδομένων, σχεδιασμού και απεικόνισης. Η λειτουργικότητά τους καθορίζεται από τον τύπο των προβλημάτων που καλείται να επιλύσει το GIS σύστημα. Επιβάλλεται να συμβαδίζει με τις ανάγκες και τις ικανότητες του χρήστη (πχ ArcGIS, Quantum GIS, ENVI κ.α.) IV. Υλισιμικό : Διαμορφώνει την ταχύτητα των διεργασιών του GIS, τον τύπο του λογισμικού και μερικώς τον τύπο και την ιδιοσυγκρασία των χρηστών V. Μέθοδοι και τεχνικές : Αποτελούν τα βήματα που έχουν καθοριστεί για κάθε καθορισμένη μέθοδο και τεχνική που οδηγεί στην έκδοση ορθών αποτελεσμάτων που μπορούν να αναπαραχθούν. Οι διεργασίες που αφορούν την είσοδο, την ανάλυση και τον έλεγχο των δεδομένων καθορίζουν την ποιότητα και την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων
Τύποι δεδομένων
Τύποι GIS • Υπάρχουν 4 βασικοί τύποι GIS οι οποίοι δεν χρησιμοποιούνται κατ’ ανάγκη ξεχωριστά. Μία εφαρμογή GIS μπορεί να χρησιμοποιεί περισσότερους από ένα τύπους GIS – 4 διαστάσεων GIS : Χρησιμοποιούν τρεις διαστάσεις για το χώρο και ακόμα μία για το χρόνο – GIS πολυμέσων/υπερμέσων : Επιτρέπουν στον χρήστη την πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα πολυμεσικών δεδομένων γεωγραφικά συσχετισμένων επιλέγοντας πηγές από μία βάση γεωγραφικών δεδομένων σε απεικόνιση χάρτη – Web GIS : Ευρύτατη πρόσβαση στο διαδίκτυο σε συνδυασμό με τη διαθεσιμότητα των φυλλομετρητών και την έκρηξη της πληροφορίας γεωγραφικών δεδομένων ως αγαθό με πρόσβαση από τον καθένα παρέχουν όλες τις προϋποθέσεις ανάπτυξης νέων μορφών πολυμέσων με γεωγραφικές απεικονίσεις στο διαδίκτυο – GIS εικονικής πραγματικότητας : Επιτρέπει τη δημιουργία, την επεξεργασία και την εξερεύνηση γεωγραφικά συσχετισμένου εικονικού περιβάλλοντος
Κύριες Εφαρμογές • Εκπαίδευση ( Σχολεία – Ανώτατες σχολές) • Δημιουργία χαρτών • Συστήματα πληροφόρησης γεωγραφικών εκτάσεων • Συστήματα υποδομών και υπηρεσιών • Περιβάλλον • Αρχαιολογία • Φυσικές καταστροφές • Δασοκομία • Στρατός • Ωκεανογραφία • Πηγές νερού • Γεωργία, καλλιέργειες
Άλλες εφαρμογές • Δασοκομία : Σημαντικό εργαλείο διαμόρφωσης ορθού προγραμματισμού διαχείρισης της ξυλείας από τα δάση • Στρατός : Είναι γνωστό πως οι στρατιωτικές επιχειρήσεις απαιτούν την όσο το δυνατόν πιο λεπτομερή ανάλυση της μορφολογίας και των χαρακτηριστικών του εδάφους στην εκάστοτε επιχείρηση. Τα συστήματα GIS προσφέρουν μια σπουδαία πλατφόρμα ενοποίησης και ανάλυσης γεωγραφικών δεδομένων. • Ωκεανογραφία : Συμβάλλουν στην μελέτη παραμέτρων που σχετίζονται με τη «συμπεριφορά» των θαλασσών όπως η αλλαγή της στάθμης, των τιμών των θερμοκρασιών και του οικοσυστήματος • Πηγές νερού : Προσφέρουν χρήσιμα εργαλεία χωρικής απεικόνισης των διαθέσιμων υπόγειων υδάτων, των επιφανειών νερού στη γη, εξετάζοντας παράλληλα τα επίπεδα μόλυνσης του νερού • Γεωργία, καλλιέργειες : Παρέχουν εργαλεία διαχείρισης πληροφοριών σχετικών με το κλίμα, την ποιότητα του εδάφους, τα επίπεδα θερμοκρασιών και υγρασίας και τη μορφολογία του εδάφους