ΕΙΔΙΚΗ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ Τ- ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΑ
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ Είπαμε ότι, η ειδική ανοσία περιλαμβάνει: Αντιδράσεις που μεσολαβούνται από αντισώματα (χυμική ανοσία) Αντιδράσεις που μεσολαβούνται από κύτταρα (κυτταρική ανοσία) Τα αντισώματα παράγονται από τα Β- λεμφοκύτταρα Η κυτταρική ανοσία βασίζεται τα Τ- λεμφοκύτταρα
ΠΩΣ ΑΝΤΙΔΡΑ Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΑΝΤΙΓΟΝΑ Ο οργανισμός, αναγνωρίζοντας το αντιγόνο σαν “ξένο” μπορεί: α) είτε να παραγάγει αντισώματα εναντίον του αντιγόνου (παράγονται από τα Β-λεμφοκύτταρα) ΧΗΜΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ β) είτε να παραγάγει εξειδικευμένα Τ- λεμφοκύτταρα για την εξουδετέρωση του αντιγόνου. ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ
ΔΙΑΦΟΡΕΣ Β ΚΑΙ Τ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ H διαφοροποίησή τους γίνεται σε διαφορετικό όργανο: Τα Τ- κύτταρα στον θύμο, ενώ τα Β-κύτταρα στο μυελό οστών. Αντισώματα: Τα Τ-λεμφοκύτταρα δεν παράγουν αντισώματα ενώ τα Β- παράγουν αντισώματα. Αριθμός: Τα Τ-κύτταρα είναι το 80% ενώ τα Β-κύτταρα το 20%. Κοκκία: Στο ηλεκτρον. μικροσκόπιο, τα Τ-λεμφοκύτταρα εμφανίζουν αρκετά κοκκία λυσοσωμάτων, ενώ τα Β-λεμφοκύτταρα όχι. Υποδοχείς: Τα Τ-λεμφοκύτταρα έχουν στην επιφάνειά τους λιγότερους υποδοχείς σε σχέση με τα Β-κύτταρα. Είδος υποδοχέων: Οι υποδοχείς των Β-κυττάρ είναι ανοσοσφαιρίνες. Κυτταροκίνες: Τα Τ-λεμφοκύτταρα έχουν τη δυνατότητα παραγωγής κυτταροκινών ενώ τα Β-λεμφοκύτταρα πολύ λίγο. Αποστολή: Ο ρόλος των Τ-λεμφοκυττάρων στην ανοσία σχετίζεται με την καταπολέμηση ενδοκυττάριων μικροοργανισμών ενώ ο ρόλος των Β-λεμφοκυττάρων με την καταπολέμηση εξωκυττάριων μικροοργανισμών και των τοξινών τους.
ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ Η κυτταρική ανοσία είναι σημαντική για την αντιμετώπιση κυρίως των ενδοκυττάριων μικροοργανισμών Διαδραματίζει ρόλο στην αντιμετώπιση: ιογενών λοιμώξεων μυκητιασικών λοιμώξεων, καθώς και στις ανοσολογικές απαντήσεις απέναντι σε καρκινογόνα κύτταρα
ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΗΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ Η κυτταρική ανοσία βασίζεται στα Τ-λεμφοκύτταρα. Υπάρχουν 2 υποπληθυσμοί Τ-λεμφοκυττάρων: Τ- βοηθητικά (ΤΗ) Τ- κυτταροτοξικά (Τc) Τα ΤΗ και Τc κύτταρα μπορούν να διακριθούν από την ύπαρξη στην επιφάνειά τους των γλυκοπρωτεϊνών CD4 και CD8. Τα ΤΗ κύτταρα φέρουν CD4 Τα Tc κύτταρα φέρουν CD8
ΚΥΡΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΗ ΚΑΙ ΤC Όταν ένα ΤΗ αναγνωρίσει και αλληλεπιδράσει με ένα σύμπλοκο αντιγόνου-MHC τάξης ΙΙ, αντιδρά παράγοντας κυτταροκίνες, που επιδρούν στα Β- κύτταρα, τα Τc, και τα μακροφάγα. Όταν ένα Τc αναγνωρίσει και αλληλεπιδράσει με ένα σύμπλοκο αντιγόνου-ΜHC τάξης Ι, αντιδρά με πολλαπλασιασμό και διαφοροποίηση και μετατρέπεται σε δραστικό κυτταροτοξικό Τ λεμφοκύτταρο (CTL) που διαθέτουν κυτταροτοξική δράση
ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ Ι: ΑΝΟΣΙΑ ΜΕ ΤΗ-ΚΥΤΤΑΡΑ ΕΞΩΓΕΝΕΣ ΑΝΤΙΓΟΝΟ ΑΝΤΙΓΟΝΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΓΟΝΟΥ ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΥΠΟΔΟΧΕΑ ΤΗ-ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ - ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΤΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΩΝ ΔΡΑΣΗ ΣΕ ΆΛΛΑ ΚΥΤΤΑΡΑ
ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΙΙ: ΑΝΟΣΙΑ ΜΕ Tc ΚΥΤΤΑΡΑ ΕΝΔΟΓΕΝΕΣ ΑΝΤΙΓΟΝΟ (ΣΕ ΚΥΤΤΑΡΟ-ΞΕΝΙΣΤΗ) ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΓΟΝΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ-ΞΕΝΙΣΤΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΥΠΟΔΟΧΕΑ Τc-ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΟΥ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ -ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ Τc ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΥΤΤΑΡΟΤΟΞΙΚΗ ΔΡΑΣΗ Τc ΚΥΤΤΑΡΩΝ
ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΑΝΤΙΓΟΝΩΝ
ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ Τ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ Κατά τη διάρκεια της ωρίμανσης, το Τ λεμφοκύτταρο εκφράζει στην επιφάνειά του ένα μοναδικό μόριο υποδοχέα αντιγόνων, που ονομάζεται υποδοχέας Τ κυττάρου (TCR) Οι υποδοχείς TRC μπορούν να αναγνωρίσουν και να συνδεθούν μόνο με αντιγόνα που είναι ήδη συνδεδεμένα με μεμβρανικές πρωτεϊνες που ονομάζονται μόρια του «Μείζονος Συμπλέγματος Ιστοσυμβατότητας» (MHC) τάξης I ή ΙΙ. Δεν αναγνωρίζουν μεμονωμένα αντιγόνα. Η σύνδεση αντιγόνου-MHC ΙΙ γίνεται σε ειδικά κύτταρα, που λέγονται «αντιγονοπαρουσιαστικά» κύτταρα
ΔΟΜΗ ΤΩΝ TCRs Οι TCRs αποτελούνται από μια αλυσίδα α και μια β. Κάθε αλυσίδα έχει μια μεταβλητή περιοχή (V) και μια σταθερή περιοχή (C). Η δομή τους μοιάζει αρκετά με το τμήμα Fad των ανοσοσφαιρινών To σύμπλοκο αντιγόνου-MHC συνδέεται στην μεταβλητή περιοχή του TCR Οι TCRs αναγνωρίζουν αντιγόνα αλλά δεν μπορούν να μεταβιβάσουν σήμα στο εσωτερικό των Τ κυττάρων. Αυτό γίνεται με τη βοήθεια ενός συμπλέγματος άλλων πρωτεϊνών.
ΔΟΜΗ ΤΩΝ TCRs Η δομή τους μοιάζει αρκετά με το τμήμα τμήμα Fad των ανοσοσφαιρινών
ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ Τ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ Τα ΤΗ λεμφοκύτταρα αναγνωρίζουν το αντιγόνο όταν είναι συνδεδεμένο με μόρια MHC τάξης ΙΙ. Τα Τc λεμφοκύτταρα αναγνωρίζουν το αντιγόνο όταν είναι συνδεδεμένο με μόρια MHC τάξης Ι.
ΑΝΤΙΓΟΝΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Τα αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα (ΑPCs) είναι κύτταρα εξειδικευμένα να προσλαμβάνουν τα εξωγενή αντιγόνα των μικροοργανισμών που εισέρχονται στον οργανισμό. Ανήκουν σε αρκετές τάξεις κυττάρων (Β κύτταρα, μακροφάγα, δενδριτικά) Τα APCs έχουν επιφανειακούς υποδοχείς αντιγόνων που συνδέονται και προσλαμβάνουν τα αντιγόνα με φαγοκυττάρωση ή ενδοκυττάρωση. Στη συνέχεια επεξεργάζονται τα αντιγόνα και τα συνδέουν με μόρια του MHC ΙΙ
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΓΟΝΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ 1. Έχουν φαγοκυτταρική και ενδοκυτταρική δράση για να προσλαμβάνουν τα αντιγόνα 2. Εκφράζουν στην επιφάνειά τους μόρια MHC II 3. Μπορούν να παράγουν ένα συνδιεγερτικό σήμα που απαιτείται για την ενεργοποίηση των ΤΗ
ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΜΕΙΖΟΝ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΙΣΤΟΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑΣ (MHC) Τα μόρια του MHC είναι πρωτεϊνες της μεμβράνης των αντιγονοπαρουσιαστικών κυττάρων (APCs) των οποίων η αποστολή είναι να παρουσιάζουν πεπτιδικά αντιγόνα, ώστε να αναγνωρίζονται από τα Τ κύτταρα. (Ανθρώπινα Λευκοκυτταρικά Αντιγόνα - ΗLA) Τα μόρια MHC είναι δύο τύπων: MHC τάξης Ι και MHC τάξης ΙΙ Κάθε μόριο ΜΗC μπορεί να συνδέεται με ένα φάσμα αντιγονικών πεπτιδίων.
ΓΕΝΕΤΙΚΟΣ ΤΟΠΟΣ ΤΟΥ MHC Ο γενετικός τόπος MHC είναι ένα σύνολο πολυμορφικών γονιδίων που κωδικοποιούν τα μόρια HLA. Ο γενετικός τόπος MHC περιέχει δύο ομάδες γονιδίων: MHC τάξης Ι και τάξης ΙΙ. Τα γονίδια του MHC κωδικοποιούν πρωτεϊνες της κυτταρικής μεμβράνης, με εξαιρετικά μεγάλο πολυμορφισμό. Ο πολυμορφισμός εκδηλώνεται στο μεταβλητό τμήμα των μορίων ΜΗC.
TA ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ APC - Τcell
ΤΑ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΑ ΜΟΡΙΑ CD4 και CD8 Οι πρωτεϊνες CD4 και CD8 είναι επικουρικά μόρια που συνδέονται στα μόρια MHC τάξης Ι και ΙΙ Τα εξωκυττάρια τμήματα των CD4 και CD8 συνδέονται με το σύμπλεγμα πεπτίδιο/MHC-μόριο που εκφράζεται στην επιφάνεια της κυτταρικής μεμβράνης και ισχυροποιούν την σύνδεση των T-λεμφοκυττάρων με αυτό. Τα CD4 και CD8 συμβάλλουν στην μεταβίβαση του μηνύματος στο Τ-λεμφοκύτταρο, αφού τα ενδοκυττάρια τμήματα των μορίων αυτών συνδέονται με ειδικές κινάσες.
ΤΑ ΜΟΡΙΑ CD4 ΚΑΙ CD8
TA ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ APC - Τcell
ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ Για εκπαιδευτικούς λόγους, μπορούμε να διακρίνουμε τα ακόλουθα στάδια στη διαδικασία εκδήλωσης της κυτταρικής ανοσίας: 1ο. Παρουσίαση των ενδοκυττάριων αντιγόνων των μικροοργανισμών στην επιφάνεια των αντιγονοπαρουσιαστικών κυττάρων 2ο. Αναγνώριση των αντιγόνων από τα Τ κύτταρα 3ο. Ενεργοποίηση των Τ λεμφοκυττάρων 4ο. Μετανάστευση των δραστικών Τ λεμφοκυττάρων 5ο. Ανοσιακή δράση των Τ κυττάρων
1o. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΓΟΝΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ Οι υποδοχείς των Τ-λεμφοκυττάρων αναγνωρίζουν πεπτιδικά τμήματα πρωτεϊνικών αντιγόνων μόνο όταν τα πεπτίδια αυτά παρουσιάζονται από εξειδικευμένα μόρια «παρουσίασης» MHC που βρίσκονται στα κύτταρα του ξενιστή. (Δεν αναγνωρίζουν σκέτα αντιγόνα) Επομένως, οι ανοσοαπαντήσεις των Τ-λεμφοκυττάρων μπορούν να δημιουργηθούν μόνο κατά πρωτεϊνικών αντιγόνων των μικροβίων τα οποία έχουν συνδεθεί με κύτταρα του ξενιστή. Γι αυτό, το 1ο βήμα της κυτταρικής ανοσίας είναι η «παρουσίαση» των αντιγόνων των μικροοργανισμών
ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΝΤΙΓΟΝΟΥ Προκειμένου ένα ξένο πρωτεϊνικό αντιγόνο να αναγνωρισθεί από ένα Τ λεμφοκύτταρο, πρέπει να διασπασθεί σε μικρά αντιγονικά πεπτίδια, που να σχηματίσουν συμπλέγματα με μόρια MHC τάξης Ι ή ΙΙ. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται «επεξεργασία και παρουσίαση του αντιγόνου»
ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΝΤΙΓΟΝΟΥ ΕΞΩΓΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΝΔΟΓΕΝΩΝ ΑΝΤΙΓΟΝΩΝ Αν το αντιγόνο είναι εξωγενές, τότε: H επεξεργασία και παρουσίασή του γίνεται από τα ειδικά αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα (APCs), και H παρουσίαση γίνεται με τη σύνδεσή του με μόρια MHC II Ενεργοποιείται η κυτταρική ανοσία των ΤΗ κυττάρων. Αν το αντιγόνο είναι ενδογενές (π.χ. από ενδοκυττάριο ιό), τότε: H επεξεργασία και παρουσίασή του γίνεται στην επιφάνεια του κυττάρου-ξενιστή ή φαγοκυττάρου, Η παρουσίαση γίνεται με σύνδεσή του με μόρια MHC I. Ενεργοποιείται η κυτταρική ανοσία των ΤC κυττάρων
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΓΟΝΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΓΟΝΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ Τα ΤH λεμφοκύτταρα αναγνωρίζουν μόνο πεπτιδικά αντιγόνα που είναι συνδεδεμένα με τα μόρια του MHC ΙΙ της επιφάνειας των αντιγονοπαρουσιαστικών κυττάρων (APCs) Τα ΑPCs είναι κύτταρα εξειδικευμένα να προσλαμβάνουν τα αντιγόνα των μικροοργανισμών που εισέρχονται στον οργανισμό, με φαγοκυττάρωση ή ενδοκυττάρωση. Στη συνέχεια, επεξεργάζονται τα αντιγόνα, τα διασπούν σε πεπτίδια και τα συνδέουν με μόρια MHC ΙΙ
ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΜΟΡΙΑ MHC ΙΙ Οι πρωτεϊνες MHC ΙΙ αποκτούν το πεπτιδικό τους φορτίο κατά τη διάρκεια της σύνθεσής τους μέσα στο αντιγονοπαρουσιαστικό κύτταρο που έχει φαγοκυτταρώσει μικροοργανισμό. Μέσα στο APC, το αντιγόνο υφίσταται επεξεργασία, και οι πρωτεϊνες του μετατρέπονται σε πεπτίδια ικανά να συνδεθούν με τις πρωτεϊνες MHC ΙΙ. Με τον τρόπο αυτό συντίθενται επιφανειακές πρωτεϊνες MHC ΙΙ που είναι συνδεδεμένες με πεπτίδια του αντιγόνου. Το σύμπλοκο αντιγόνου – ΜHC II βρίσκεται πάνω στην επιφάνεια των APCs
TA ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ APC - Τcell
ΤΑ ΕΝΔΟΓΕΝΗ ΑΝΤΙΓΟΝΑ Το ενδογενές αντιγόνο (π.χ. από ενδοκυττάριο ιό) διασπάται σε πεπτίδια στο ενδοπλασματικό δίκτυο του κυττάρου-ξενιστή. Τα πεπτίδια συνδέονται με μόρια ΜΗC Ι. Το σύμπλοκο αντιγόνου-MHC I μεταφέρεται στην επιφάνεια του κυττάρου ξενιστή Τα Τc κύτταρα (που εκφράζουν πρωτεϊνη CD8) αναγνωρίζουν μόνο σύμπλοκα αντιγόνου-MHC I που βρίσκονται πάνω στην επιφάνεια των φαγοκυττάρων ή των κυττάρων ξενιστών
2ο. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΓΟΝΩΝ ΑΠΌ ΤΑ Τ-ΚΥΤΤΑΡΑ Τα Τ-λεμφοκύτταρα φέρουν υποδοχείς (TCR) που μπορούν να αναγνωρίσουν και να συνδεθούν - με το σύμπλοκο αντιγόνου-MHC ΙΙ της κυτταρικής επιφάνειας των APCs ή - με το σύμπλοκο αντιγόνου-MHC I των κυττάρων ξενιστών που έχουν ενδοκυττάρια αντιγόνα. Η σύνδεση των Τ λεμφοκυττάρων στα αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα ενισχύεται από ειδικά μόρια προσκόλλησης, τις ιντεγρίνες.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΩΝ Τ-ΚΥΤΤΑΡΩΝ Σε απάντηση της αναγνώρισης, τα ΤΗ λεμφοκύτταρα εκκρίνουν κυτταροκίνες που επάγουν τον πολλαπλασιασμό των διεγερμένων Τ κυττάρων. Επίσης, οι κυτταροκίνες αυξάνουν τη χημική συγγένεια των ιντεγρινών με τα ΤΗ λεμφοκύτταρα, και διευκολύνουν τη σύνδεση. Σε απάντηση της αναγνώρισης, τα ΤC κύτταρα ενεργοποιούνται, πολλαπλασιάζονται και αποκτούν κυτταροτοξική δράση
3ο. ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ Τ-ΚΥΤΤΑΡΩΝ Τα παρθένα Τ-λεμφοκύτταρα (μη ενεργοποιημένα) συναντώνται στους λεμφαδένες με τα APCs και συνδέονται με ειδικούς υποδοχείς στην επιφάνειά τους. Η σύνδεση οδηγεί στην ενεργοποίηση των Τ κυττάρων. Τα Τ λεμφοκύτταρα εκκρίνουν κυτταροκίνες που επάγουν τον πολλαπλασιασμό και την ωρίμανση των διεγερμένων Τ κυττάρων. Παράγονται έτσι δραστικά Τ-λεμφοκύτταρα, που προέρχονται από τα παρθένα Τ κύτταρα, μετά από ενεργοποίησή τους. Οι κυτταροκίνες αυξάνουν τη χημική συγγένεια των ιντεγρινών με τα Τ λεμφοκύτταρα, και διευκολύνουν τη σύνδεση με τα APCs
4Ο. ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΕΠΟΙΚΙΣΜΟΣ Τα δραστικά Τ κύτταρα μεταναστεύουν στην περιοχή της λοίμωξης. Τα δραστικά Τ κύτταρα εκφράζουν στην επιφάνειά τους μόρια προσκόλλησης. Αυτά συνδέονται με μόρια τα οποία εκφράζονται στο ενδοθήλιο των περιφερικών ιστών που έχουν διεγερθεί από μικροοργανισμούς ή κυτταροκίνες, και λέγονται "σελεκτίνες". Τα δραστικά Τ κύτταρα διέρχονται από το τοίχωμα των αιμοφόρων και συνδέονται με ασθενείς δεσμούς με τις σελεκτίνες. Με διαδοχικούς δεσμούς των σελεκτινών και των ιντεγρινών επιτυγχάνεται η κύλιση των Τ κυττάρων στο ενδοθήλιο και η μετανάστευσή τους. (Είναι ο ίδιος μηχανισμός με την μετακίνηση και των ουδετεροφίλων και μακροφάγων).
Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΣΕΛΕΚΤΙΝΩΝ
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΕΠΟΙΚΙΣΜΟΣ Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι, ο εποικισμός μιας περιοχής με Τ λεμφοκύτταρα είναι ανεξάρτητος της αναγνώρισης του αντιγόνου. Όμως, τα λεμφοκύτταρα που αναγνωρίζουν το αντιγόνο παραμένουν στην περιοχή.
5ο. ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΟΣΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΑΝΟΣΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ Τc ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΦΛΕΓΜΟΝΗΣ Στην περιοχή της λοίμωξης, τα κύτταρα που φέρουν ενδοκυττάριους μικροοργανισμούς παρουσιάζουν τα πεπτιδικά θραύσματα των πρωτεϊνών του μικροοργανισμού προσκολλημένα σε μόρια MHC τάξης Ι, για να αναγνωρισθούν από τα CD8+ δραστικά κύτταρα. Η αναγνώριση οδηγεί στην ενεργοποίηση των κυττάρων και την εκτέλεση της λειτουργίας τους.
ΤΡΟΠΟΙ ΔΡΑΣΗΣ Άρα, η ανοσιακή δράση των Τ λεμφοκυττάρων ασκείται με 2 τρόπους: (α) Τα TH (CD4+) κύτταρα όταν διεγείρονται, απελευθερώνουν κυτταροκίνες, που διεγείρουν άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Ενεργοποιούν τα φαγοκύτταρα για να καταστρέψουν τους μικροοργανισμούς που βρίσκονται στα κυστίδια των φαγοκυττάρων αυτών (β) Τα Tc (CD8+) προκαλούν λύση των κυττάρων που έχουν το αντίστοιχο αντιγόνο. Δηλαδή φονεύουν τα κύτταρα που περιέχουν ενδοκυττάριους μικο-οργανισμούς, εξαλείφοντας την πηγή της λοίμωξης. Ο διαχωρισμός των δύο κατηγοριών δεν είναι απόλυτος. Ορισμένα κύτταρα των δύο ομάδων μπορούν να δράσουν και με τους δύο τρόπους.
ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ CD4+ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Τα CD4+ ενεργοποιούν τα μακροφάγα που έχουν φαγοκυτταρώσει μικροοργανισμούς, με αποτέλεσμα την αύξηση της μικροβιοκτόνου δράσης των μακροφάγων επί των μικροοργανισμών. Η ικανότητα ενεργοποίησης των μακροφάγων εξαρτάται από την αναγνώριση του αντιγόνου. Ετσι εξηγείται η ειδικότητα της αντίδρασης αυτής. Η ενεργοποίηση γίνεται μέσω (α) της έκκρισης ειδικών μορίων πρόσδεσης και (β) της έκκρισης ιντερφερόνης-γ που ενεργοποιεί τα μακροφάγα.
ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ CD8+ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Τα CD8+ κύτταρα αναγνωρίζουν πεπτίδια συνδεδεμένα με μόρια MHC στα μολυσμένα κύτταρα και φονεύουν τα μολυσμένα κύτταρα. Η αναγνώριση γίνεται μέσω του υποδοχέα των Τ κυττάρων (TCR). Τα CD8+ απελευθερώνουν με εξωκύττωση το περιεχόμενο κοκκίων, που περιέχουν: (α) την ουσία περφορίνη, η οποία δημιουργεί πόρους στην μεμβράνη των κυττάρων, (β) μια άλλη ομάδα ουσιών που λέγονται θρυμματίνες. Οι θρυμματίνες εισέρχονται στο κύτταρο-στόχο και επάγουν την απόπτωση (θάνατο). Επίσης, εκκρίνουν την ιντερφερόνη-γ η οποία ενεργοποιεί τα μακροφάγα.