Συμβουλευτική οικογένειας & ο ρόλος του εκπαιδευτικού ο ρόλος του εκπαιδευτικού Καλλιόπη Κουνενού Επίκουρη Καθηγήτρια Συμβουλευτικής & Επαγγελματικού Προσανατολισμού Γενικό Τμήμα Παιδαγωγικών Μαθημάτων ΑΣΠΑΙΤΕ

Η Οικογένεια ως Σύστημα Διατηρεί ισορροπία Ανταλλαγή με το περιβάλλον Αλληλοεξαρτώμενα μέρη ενός συνόλου

Θεωρία της Επικοινωνίας Σύμπτωμα ως κρυφό μήνυμα Παράδοξο - το αδύνατο να επιτευχθεί Μηνύματα διπλού δεσμού Ανάγκη για: Ξεκάθαρη επικοινωνιακή σχέση

Υπαρξιστική Θεωρία Σύμπτωμα ως έκφραση έλλειψης διαχωριστικών γραμμών μεταξύ δύο γενεών «Βρεφοποίηση» γονέων «Γονεϊοποίηση» παιδιών Ο πάσχων ως αποδιοπομπαίος τράγος Ανάγκη για: Εύκαμπτες, ευλύγιστες σχέσεις «Κυλιόμενος» αποδιοπομπαίος τράγος

Συμπεριφοριστική Θεωρία Αρνητικά γνωσιακά σχήματα στη σκέψη Έμφαση στις αρνητικές πλευρές του παιδιού Διατήρηση αρνητικών προσδοκιών Διατήρηση συγκεκριμένων παραδοχών για τη μορφή της σχέσης Ανάγκη για: Αναγνώριση αρνητικών γνωσιακών σχημάτων Αλλαγή αρνητικών σχημάτων & προσδοκιών

Υπόδειγμα του Μπόουεν Έλλειψη εξατομίκευσης γονέων Περιπλεγμένες συναισθηματικά σχέσεις θερμή εξαρτημένη σχέση διαρκή σύγκρουση Εμπλοκή-παρέμβαση παιδιού στη συζυγική σχέση γονέων τριγωνοποίηση

Το Στρατηγικό Υπόδειγμα και η Σχολή του Μιλάνου Χρήση του συμπτώματος για να αλλάξει τους γονείς: παρεμβατική συμπεριφορά  πρόθεση για έλεγχο ψυχοσωματικά προβλήματα, άγχος, κατάθλιψη, διαταραχή διατροφής  ανάγκη να αποτελέσουν αντικείμενο αγάπης

Αναπτυξιακή Προσέγγιση Σύμπτωμα ως αποτέλεσμα απώλειας εξατομίκευσης σε κάποιο στάδιο ανάπτυξης της οικογένειας: Βρεφική Νηπιακή Σχολική Εφηβική Ενηλικίωση Γεροντική ηλικία

Δομική Θεωρία Προβλήματα στην αναπτυξιακή πορεία της οικογένειας Μη τήρηση της ιεραρχίας Σύμπτωμα ως έκφραση δυσλειτουργίας της δομής Παιδί και σύπτωμα  αποδιοπομπαίος τράγος

Δομική Θεωρία Πρότυπο ψυχοσωματικής οικογένειας Τα όρια ανάμεσα στα υποσυστήματα είναι πολύ χαλαρά Η διαφοροποίηση και εξατομίκευση των μελών είναι σχεδόν ανύπαρκτη Υπάρχει απώλεια της ιδιωτικότητας του καθενός Επιδεικνύεται έντονη υπερπροστατευτική συμπεριφορά Ιδιαίτερη ευαισθησία σε μια δύσκολη στιγμή Ο ασθενής αισθάνεται ευθύνη να προστατεύει την ενότητα της οικογένειας Η οικογένεια στο σύνολο της παρουσιάζει ακαμψία στη συμπεριφορά Τα μέλη αποφεύγουν με κάθε τρόπο τη μεταξύ τους σύκρουση Το σύμπτωμα διατηρείται από την ανάμιξη του παιδιού στη γονεϊκή σύγκρουση

Ψυχοδυναμική Προσέγγιση Η γονική στάση καθορίζεται από σχέσεις με την οικογένεια προέλευσης Στάδια ανάπτυξης της γονικής ικανότητας: Προ-λεκτική, προ-συμβολική περίοδος: εμπειρία της μητρικής φροντίδας ως βρέφος Συμβολική περίοδος: σχηματισμός ιδανικού γονέα Εφηβική ηλικία & ενηλικίωση: συνεχή ανάγκη για άλλους Σύμπτωμα ως αποτέλεσμα στερεοτυπικών ρόλων: το παιδί ως αντιπρόσωπος των γονέων, ρυθμιστής της αυτοεκτίμησης του γονέα

Ψυχοδυναμική Προσέγγιση Προβολή στο παιδί: καλών ή κακών πλευρών του εαυτού αίσθημα ανεπάρκειας ασυνείδητες ανάγκες παλινδρόμησης καταθλιπτική διάθεση συναίσθημα ότι είναι αβοήθητος προβολή αντιθετικών χαρακτηριστικών Ταύτιση: γονέα με παιδί γονέα με παιδί στην αντίστοιχη αναπτυξιακή φάση παιδιού με γονείς ή με αδέλφια της οικογένειας προέλευσης Ανάγκη για: Ενσυναίσθηση απέναντι στο παιδί Γονική συμμαχία

Συμπεράσματα Πρόληψη παγίωσης συμπτωμάτων στο παιδί μέσω: Σαφή όρια μεταξύ γονέων και παιδιών Επίλυση συζυγικών δυσκολιών στο πλαίσιο της συζυγικής σχέσης Μη εμπλοκή του παιδιού στη συζυγική σχέση Αποφυγή ανάθεσης του ρόλου του αποδιοπομπαίου τράγου στο παιδί Αποδοχή της προσωπικότητας του παιδιού Συνεχείς ευκαιρίες για αυτονόμηση του παιδιού

Περιστατικό βίας και σχολικού εκφοβισμού στην Α’ Λυκείου Ένας μαθητής (το θύμα ) περιγράφεται ως ευαίσθητος, ήσυχος, προσεκτικός με εσωστρεφή προσωπικότητα και με πολύ άγχος. Ήταν ένα αγόρι με ελάχιστες επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Στο ίδιο τμήμα υπήρχε κάποιος άλλος μαθητής (ο θύτης) ο οποίος ήθελε να κυριαρχεί στην τάξη, αδυνατούσε να ελέγξει τις ενορμήσεις του, φαινόταν να ικανοποιείται με την πρόκληση πόνου στους συμμαθητές του Από την πρώτη εβδομάδα έναρξης του σχ. Έτους δημιουργήθηκε το πρόβλημα. Στην αρχή εμφανίσθηκε η λεκτική επίθεση (σαρκασμός, βρίσιμο, ειρωνεία). Η πρώτη αντίδραση του μαθητή (θύμα) ήταν ο φόβος, περπατούσε μόνος του στο σχολείο και καθόταν στο θρανίο μακριά από τον μαθητή που τον πείραζε. ( στην φάση αυτή δεν αντιλήφθηκα ιδιαίτερα το πρόβλημα). Αργότερα τη λεκτική επίθεση ακολούθησε η συναισθηματική επίθεση (εκβιασμός, απομόνωση του παιδιού-θύματος, καταστροφή των προσωπικών του αντικειμένων). Όταν ο μαθητής (θύτης) διαπίστωσε ότι υπήρχαν υποστηρικτές μαθητές οι οποίοι γελούσαν με το (θύμα)και παρότρυναν τον «παλληκαρά» να συνεχίσει, ο τελευταίος προχώρησε και στη σωματική επίθεση (σπρωξίματα, κλωτσιές, χαστούκια).

Ας συζητήσουμε... Ας υποθέσουμε ότι καλείτε τους γονείς και των δύο παιδιών σε χωριστές συναντήσεις.  Τι πληροφορίες θα επιχειρήσετε να συλλέξετε που να αφορούν στην οικογένειά του καθενός, προκειμένου να κατανοήσετε την πηγή του προβλήματος για το κάθε παιδί;