Λογιστική για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις Διάλεξη 2 Κοστολόγηση
ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ Οριακή κοστολόγηση (Marginal Costing) Κόστος προϊόντος = συνολικό άμεσο κόστος παραγωγής Κοστολόγηση με επιμερισμό (Absorption Costing) Κόστος προϊόντος = συνολικό άμεσο κόστος (πρώτες ύλες + εργασία) + ένα μέρος των γενικών εξόδων παραγωγής
Οριακή κοστολόγηση (Marginal Costing) Χρησιμοποιείται για βραχύβιες, και μικρής κλίμακας αποφάσεις Σε περιπτώσεις (με μικρή αρχική επένδυση), τα μόνα σχετικά κόστη είναι τα μεταβλητά κόστη Κοστολόγηση με επιμερισμό (Absorption Costing) Χρησιμοποιείται για μακροχρόνιες, και μεγάλης κλίμακας αποφάσεις Σε διάστημα πέραν του ενός έτους, επιχειρήσεις πρέπει να δημιουργήσουν τζίρο που να καλύπτει όλα τα σχετικά κόστη (σημαντική αρχική επένδυση)
Μέθοδοι Οριακής Κοστολόηγης Vs Κοστολόγηση Επιμερισμού Παράδειγμα: επιχείρηση με ένα προϊόν, αποθέματα αρχής = 100.000 Ευρώ Ανά μονάδα (αναμενόμενο) Πρώτες ύλες 50 Ευρώ Εργασία 25 Ευρώ Τιμή 100 Ευρώ Συνολικά στο χρόνο (αναμενόμενο) Σταθερό κόστος παραγωγής 330.000 Ευρώ Άλλο σταθερό κόστος 250.000 Ευρώ Μονάδες προϋπολογισμού 33.000 Κόστος προϊόντος Marginal = 50 + 25 = 75 Absorption = 75 + (330.000 / 33.000) = 85
Οριακή Κοστολόγηση (Marginal Costing): (Ευρώ) Πωλήσεις = 33.000 x 100 = 3.300.000 Μεταβλητό Κόστος = 33.000 x 75 = 2.475.000 Συνεισφορά = 825.000 Σταθερό κόστος παραγωγής 330.000 Άλλα Σταθερά Κόστη 250.000 Κέρδη 245.000 Τελικό απόθεμα (σταθερό) = 100.000 Ευρώ
Κοστολόγηση Επιμερισμού(Absorption Costing): (Ευρώ) Πωλήσεις = 33.000 x 100 = 3.300.000 Κόστος Πωλήσεων = 33.000 x 85 (75+10) = 2.805.000 Μικτό Κέρδος = 495.000 Άλλα Σταθερά Κόστη 250.000 Κέρδος 245.000 Τελικό απόθεμα (σταθερό) = 100.000 Ευρώ
Περίληψη Οριακή Επιμερισμού Κέρδος 245.000 245.000 Τελικό απόθεμα Σταθερό Σταθερό Σχόλια Καμία διαφορά στο τελικό απόθεμα μεταξύ των δύο μεθόδων
Κοστολόγηση με επιμερισμό (Absorption Costing) Πως να υπολογιστεί το μέρος του Σταθερού Κόστους που αποδίδεται σε κάθε μονάδα προϊόντος; (3 μέθοδοι)
Κοστολόγηση Επιμερισμού (Absorption Costing) Απλή Μέθοδος Το παραπάνω παράδειγμα χρησιμοποίησε την απλούστατη μέθοδο επιμερισμού των Γενικών Εξόδων σε κάθε μονάδα προϊόντος: Συνολικό Σταθερό μη-Παραγωγικό κόστος (Γενικά Έξοδα) συνολικές παραγωγικές μονάδες Η μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί από μικρές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα από εκείνες που παράγουν ένα μόνο προϊόν/υπηρεσία ή παρόμοια προϊόντα/υπηρεσίες. Αυτό όμως δεν είναι ρεαλιστικό για αρκετές μικρομεσσαίες επιχειρήσεις.
Απορόφηση Γενικών Εξόδων – (2) Η Παραδοσιακή μέθοδος Ο δεύτερος πιό εύκολος τρόπος απορόφησης των Γενικών Εξόδων είναι βάσει του Άμεσου Κόστους Εργασίας (εργατοώρες) (ή βάσει των ωρών λειτουργίας των μηχανών παραγωγής). Βάσει εργατοωρών Υποθέτει ότι η άμεση εργασία είναι ο κυρίαρχος παράγοντας παραγωγής (= μοναδικό κέντρο κόστους). Θεωρητική προϋπόθεση είναι ότι τα Γενικά Έξοδα υπάρχουν για υποστήριξη της άμεσης εργασίας.
Παραδοσιακή μέθοδος βάσει εργατοωρών – Παράδειγμα Μία εταιρεία παράγει δύο προϊόντα, ποδήλατο και πατίνι. Το πατίνι είναι λιγότερο πολύπλοκο από το ποδήλατο και θέλει λιγότερο χρόνο να κατασκευαστεί. Η εταρεία παράγει 500 πατίνια και 100 ποδήλατα το χρόνο. Τα συνολικά Γενικά Έξοδα είναι 150.000 ευρώ ετησίως. Κάθε πατίνι χρειάζεται 30 ώρες άμεσης εργασίας, ενώ κάθε ποδήλατο χρειάζεται 90 ώρες.
Παραδοσιακή μέθοδος βάσει εργατοωρών – Παράδειγμα Αν χρησιμοποιήσουμε την απλούστερη μέθοδο επιμερισμού Γενικών Εξόδων, έχουμε: 150.000 Ευρώ = 250 Ε. ανά μονάδα πρ. (500 + 100) Είναι όμως ρεαλιστική (ή σωστή) αυτή η εκτίμηση? Αποδίδοντας σε πατίνια και ποδήλατα ίσα Γενικά Έξοδα δεν αντικατοπτρίζει τις διαφορές μεταξύ των δύο προϊόντων.
Παραδοσιακή μέθοδος βάσει εργατοωρών – Παράδειγμα Υπολογισμός συνολικών άμεσων εργατοωρών: Πατίνια 500 x 30 = 15.000 ώρες Ποδήλατα 100 x 90 = 9.000 ώρες Σύνολο 24.000 ώρες Δείκτης επιμερισμού = 150.000 Ευρώ = 6.25 Ευρώ ανά ώρα 24.000 ώρες
Παραδοσιακή μέθοδος βάσει εργατοωρών – Παράδειγμα Γενικά Έξοδα που αποροφόνται: Πατίνι 30 x 6.25 = 187.5 Ευρώ Ποδήλατο 90 x 6.25 = 562.5 Ευρώ Τα οποία είναι διαφορετικά από την απλή μέθοδο με 250 Ευρώ ανά μονάδα προϊόντος. Είναι όμως η άμεση εργασία ο κυρίαρχος παράγοντας στις περισσότερες μικρομεσσαίες επιχειρήσεις;
(3) Μέθοδος Επιμερισμού κατά Δραστηριότητα Η τρίτη μέθοδος επιμερισμού των Γενικών Εξόδων στο μοναδιαίο κόστος των προϊόντων γίνεται ως εξής: 1. Συγκεκριμενοποιούμε τις κατηγορίες των Γενικών Εξόδων και επιμερίζουμε κάθε μία σε κάθε κέντρο κόστους (παραγωγικά Τμήματα). 2. Επιμερίζουμε τα κόστη των “μη-παραγωγικών” τμημάτων στα “παραγωγικά” τμήματα.
Μέθοδος Επιμερισμού κατά Δραστηριότητα 3. Υπολογίζουμε ένα δείκτη επιμερισμού για κάθε “παραγωγικό” τμήμα. 4. Υπολογίζουμε τα Γενικά Έξοδα ανά μονάδα κάθε προϊόντος.
Μέθοδος Επιμερισμού κατά Δραστηριότητα – Παράδειγμα Η εταιρεία που φτιάχνει πατίνια και ποδήλατα έχει δύο παραγωγικά τμήματα (μηχανικής and συναρμολόγησης) και ένα μη-παραγωγικό τμήμα (πωλήσεων). Το τμήμα μηχανικής είναι έντασης μηχανών και το τμήμα συναρμολόγησης είναι έντασης εργασίας. Το τμήμα πωλήσεων ασχολείται με 1.000 εντολές/παραγγελίες το χρόνο, από τις οποίες 200 είναι από το τμήμα μηχανικής και 800 από την συναρμολόγηση. Τα Γενικά Έξοδα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: σχετιζόμενα με κτίρια (50.000 Ευρώ) και σχετιζόμενα με προσωπικό (100.000 Ευρώ).
Μέθοδος Επιμερισμού κατά Δραστηριότητα – Παράδειγμα Κέντρα κόστους μηχανικής και συναρμολόγησης: Το τμήμα μηχανικής καταλαμβάνει το 40% της επιφάνειας της επιχείρησης, το τμήμα συναρμολόγησης το 50% και το τμήμα πωλήσεων το 10%. 35% των υπαλλήλων δουλεύουν στο τμήμα μηχανικής, 60% στο συναρμολόγησης και 5% στο τμήμα πωλήσεων. 1.000 ώρες μηχανικής δουλεύονται συνολικά στο τμήμα μηχανικής και 15.000 άμεσες εργατοώρες δουλεύονται στη συναρμολόγηση.
Μέθοδος Επιμερισμού κατά Δραστηριότητα – Παράδειγμα Για κάθε πατίνι χρησιμοποιούνται 1.2 μηχανικές ώρες στο τμήμα μηχανικής και 20 άμεσες εργατοώρες στη συναρμολόγηση. Για κάθε ποδήλατο χρησιμοποιούνται 4 μηχανικές ώρες στο τμήμα μηχανικής και 50 άμεσες εργατοώρες στη συναρμολόγηση.
Μέθοδος Επιμερισμού κατά Δραστηριότητα – Παράδειγμα 1. Σύνολο μηχανικών ωρών στο τμήμα μηχανικής: Πατίνια 500 x 1.2 = 600 ώρες Ποδήλατα 100 x 4 = 400 ώρες Σύνολο 1.000 ώρες Σύνολο άμεσων εργατοωρών στο τμήμα συναρμολόγησης: Πατίνια 500 x 20 = 10.000 ώρες Ποδήλατα 100 x 50 = 5.000 ώρες Σύνολο 15.000 ώρες
Μέθοδος Επιμερισμού κατά Δραστηριότητα – Παράδειγμα 2. (Ευρώ) 2. (Ευρώ) Κόστος Ποσό Μηχανική Συναρμολόγηση Πωλήσεις Κτίρια1 50.000 20.000 25.000 5.000 Προσ/κό2 100.000 35.000 60.000 5.000 150.000 55.000 85.000 10.000 Εντολές Π.3 0 2.000 8.000 (10.000) 150.000 57.000 93.000 0 1. Επιφάνεις % (40:50:10) Αριθμός εργαζομένων % (35:60:5) 3. Αριθμός εντολών/παραγγελιών πώλησης (200:800)
Μέθοδος Επιμερισμού κατά Δραστηριότητα – Παράδειγμα 2. (Ευρώ) 2. (Ευρώ) Κόστος Ποσό Μηχανική Συναρμολόγηση Πωλήσεις Κτίρια1 50.000 20.000 25.000 5.000 Προσ/κό 100.000 35.000 60.000 5.000 150.000 55.000 85.000 10.000 Εντολές Π.3 0 2.000 8.000 (10.000) 150.000 57.000 93.000 0 3. Διαιρούμε με 1.000 15.000 (σύνολο ωρών) Δείκτης 57 6.2 ανά μηχανική ώρα άμεση εργατοώρα
Μέθοδος Επιμερισμού κατά Δραστηριότητα – Παράδειγμα 4. Γενικά Έξοδα που αποροφούνται: Πατίνι Ποδήλατο Μηχανική 1.2 x 57 = 68.4 4 x 57 = 228 Συναρμολόγηση 20 x 6.2 = 124 50 x 6.2 = 310 Σύνολα 192.4 538
Ποιά μέθοδος είναι σωστή; Υπάρχει απάντηση; Μέθοδος Επιμερισμού κατά Δραστηριότητα – Παράδειγμα Συγκρίνουμε τα αποτελέσματα των τριών μεθόδων: Πατίνι Ποδήλατο - Απλή μεθ. (ανά προϊόν) 250 250 - Άμεσες εργατοώρες 187.5 562.5 Κατά δραστηριότητα 192.4 538 Ποιά μέθοδος είναι σωστή; Υπάρχει απάντηση;