ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ Ι ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΡΙΣΕΩΝ Ι Δρ. Γρηγόριος Ιορδάνου

Εκτίμηση κινδύνου Μια τυπική διαδικασία αξιολόγησης των συνεπειών της απειλής (απειλών) και των πιθανοτήτων τους. Περιλαμβάνει τέσσερα στάδια: Στάδιο I: Αναγνώριση του κινδύνου (ων) Στάδιο II: Εκτίμηση των συνεπειών Στάδιο III: Εκτίμηση των πιθανοτήτων Στάδιο IV: Χαρακτηρισμός του κινδύνου και της αβεβαιότητας

«Τρίπτυχο του Κινδύνου» (a) τι μπορεί να πάει λάθος (b) ποιες οι συνέπειες και (c) πόσο πιθανές είναι Το Τρίπτυχο του Κινδύνου είναι η προτιμώμενη προσέγγιση για εκτίμηση κινδύνου για μηχανικά συστήματα. Συνήθως η ίδια προσέγγιση υιοθετείται σε περιπτώσεις που υπάρχει μια απειλή στο περιβάλλον και οι κίνδυνοι χρειάζεται να εκτιμηθούν

Εικόνα 8: Τα βασικά στάδια εκτίμησης του κινδύνου Εικόνα 8: Τα βασικά στάδια εκτίμησης του κινδύνου. Τα στάδια της εκτίμησης που προηγούνται του χαρακτηρισμού του κινδύνου και της αβεβαιότητας απαντούν στο «Τρίπτυχο του Κινδύνου»: (a) τί μπορεί να πάει λάθος; (b) ποιες θα είναι οι συνέπειες; και (c) πόσο πιθανές είναι οι συνέπειες αυτές. Η αβεβαιότητα πρέπει να αντιμετωπίζεται σε κάθε στάδιο. Τα στάδια της εκτίμησης που προηγούνται του χαρακτηρισμού του κινδύνου και της αβεβαιότητας απαντούν στο «Τρίπτυχο του Κινδύνου»: (a) τί μπορεί να πάει λάθος; (b) ποιες θα είναι οι συνέπειες; και (c) πόσο πιθανές είναι οι συνέπειες αυτές. Η αβεβαιότητα πρέπει να αντιμετωπίζεται σε κάθε στάδιο

Μια σταδιακή προσέγγιση στην ΕΚ Ανεξάρτητα με τη μέθοδο, ποσοτική ή ποιοτική, που θα εφαρμόσει αυτός που κάνει την εκτίμηση, πρέπει πρώτα να εκτιμηθεί το μέγεθος της απειλής, δηλ. της πηγής του κινδύνου, σε επόμενο στάδιο να αξιολογηθεί η σπουδαιότητα της. Για την ακρίβεια πρέπει να κατανοηθεί πλήρως ποια στοιχεία του περιβάλλοντος απειλούνται και πως από μια συγκεκριμένη πηγή κινδύνου, να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις να διερευνηθεί η πιθανότητα να έχουμε πράγματι αυτές τις επιπτώσεις.

Στάδιο I: Πιστοποίηση της πηγής κινδύνου (ων) Μια απειλή ή αλλιώς μια πηγή κινδύνου για το Περιβάλλον είναι: μια κατάσταση ή ένας βιολογικός, χημικός ή φυσικός παράγοντας που μπορεί κάτω από ορισμένες συνθήκες να οδηγήσει σε βλάβες ή σε ανεπιθύμητες συνέπειες για τον άνθρωπό ή/και το Περιβάλλον. Σε αυτές τις απειλές συμπεριλαμβάνεται (ενδεικτικά): η συσσώρευση χημικών, ένα παλιρροϊκό κύμα κατά μήκος μια λωρίδας μιας ακτής, η είσοδος χώρο-κατακτητικών ειδών, ένα ξηρό καλοκαίρι που οδήγησε σε χαμηλή στάθμη ροής των υδάτων ενός ποταμού την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένου καλαμποκιού.

Όταν η ΕΠΚ γίνεται ώστε να ληφθούν πολιτικές δράσεις/ αποφάσεις, η πηγή κινδύνου μπορεί να είναι τόσο ευρεία όπως για παράδειγμα οι δυσμενείς επιπτώσεις των οδικών μεταφορών στο Περιβάλλον ή η κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων.

Σφάλμα από την παράβλεψη δευτερευουσών απειλών Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια μιας πλημμύρας ποταμού, μπορεί να αποτεθούν ιζήματα σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις που θα βρεθούν κάτω από τα νερά. Τα ιζήματα αυτά εάν είναι ρυπασμένα, θα επιβαρύνουν την αγροτική γη και μπορεί να αποτελέσουν μια δευτερεύουσα απειλή. Αυτά τα δευτερεύοντα θέματα πρέπει από την αρχή να ληφθούν υπόψη.

Αιθαλομίχλη στις πόλεις από την καύση των τζακιών

Αιθαλομίχλη στις πόλεις από την καύση των τζακιών Πηγή κινδύνου = ο καπνός στην ατμόσφαιρα της πόλης Τα ΜΜΕ= εστίαση στα αιωρούμενα σωματίδια Αλλά… Τι γίνεται π.χ. αν δεν καίνε μόνον ξύλα αλλά και σκουπίδια που περιέχουν και πλαστικά (διοξίνες);

Στάδιο II: Εκτίμηση των επιπτώσεων Οι πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν από μια πηγή κινδύνου είναι συνυφασμένες με την πηγή. Όλες οι πιθανές επιπτώσεις πρέπει να θωρηθούν σε αυτό το στάδιο. Για παράδειγμα, ο καπνός από τα τζάκια ρυπαίνει την ατμόσφαιρα της πόλης, άρα είναι οφθαλμοφανές ότι επιβαρύνει την ανθρώπινη υγεία. Χρειάζεται να εκτιμηθεί η έκθεση του πληθυσμού και να αποτιμηθεί το μέγεθος των επιπτώσεων (π.χ. πόσο αυξάνεται η θνησιμότητα εξαιτίας του φαινομένου).

Στάδιο II: Εκτίμηση των επιπτώσεων Αναφύονται όμως και άλλα δευτερεύοντα θέματα: α) πόσο ρυπαίνονται οι πολιτιστικοί θησαυροί της πόλης; β) πόσο αλλοιώνεται η ορατότητα; γ) πόσο καταστρέφεται η βλάστηση; δ) πόσοι ρύποι θα περάσουν στο νερό και στα εδάφη;

Στάδιο II: Εκτίμηση των επιπτώσεων Οι επιπτώσεις μιας πηγής κινδύνου μπορεί να είναι άμεσες ή εν δυνάμει απειλές για την ανθρώπινη υγεία και το Περιβάλλον, επιπτώσεις στην ιδιοκτησία ή επιπτώσεις σε πολύτιμες υπηρεσίες π.χ. στον τουρισμό ή στις αγροτικές σοδιές. Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι για να εκτιμηθεί το μέγεθος αυτών των επιπτώσεων. Αλλά οπωσδήποτε πρέπει να οριστεί ο χρόνος έναρξης των επιπτώσεων, καθώς επίσης η περιοχή που θα επεκταθεί η εκτίμηση των επιπτώσεων και η χρονική κλίμακα.

Στάδιο II: Εκτίμηση των επιπτώσεων Σε κάποιες περιπτώσεις η εστίαση της εκτίμησης είναι σε κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες που θα υπάρξουν.

Στάδιο III: Εκτίμηση των πιθανοτήτων των επιπτώσεων Έχοντας συστηματικά καταγράψει όλες τις πιθανές επιπτώσεις από μια πηγή κινδύνου (περιγράφοντάς τες είτε ποιοτικά είτε ποσοτικά), η πιθανότητα να συμβεί κάθε μια πρέπει να υπολογιστεί. Είναι δύσκολο να εκτιμηθούν οι πιθανότητες για τις επιπτώσεις από διακριτά ή σπάνια φαινόμενα. Ποιο εύκολα υπολογίζονται για φαινόμενα που εύκολα παρατηρούνται.

Για παράδειγμα πόσο πιθανό είναι να συμβεί ένα τσουνάμι στην Ελλάδα; Σοβαρός κίνδυνος για τσουνάμι στην Ελλάδα (2012) Κίνδυνο για τσουνάμι στην Ελλάδα ύψους 3-5 μέτρων, το καλοκαίρι βλέπουν οι Γερμανοί, μιλώντας για παλιρροϊκά κύματα ύψους 3-5 μέτρων όχι μόνο στις νότιες ακτές αλλά και στη Β. Ελλάδα. Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού Focus, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Άαχεν θεωρούν ότι έχουν υποτιμηθεί οι εκτιμήσεις ότι φονικά τσουνάμι έχουν χτυπήσει τις ακτές τις Ελλάδας και τα ελληνικά νησιά στο παρελθόν.

Για παράδειγμα πόσο πιθανό είναι να συμβεί ένα τσουνάμι στην Ελλάδα; Σύμφωνα με μελέτη που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της «Αμερικανικής Εταιρίας Σεισμολογίας» στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια, και η βορειοανατολική ακτή θα πρέπει να συμπεριληφθεί στον κατάλογο των περιοχών της Ελλάδας που είναι επίφοβες για τσουνάμι. Οι νέες γεωλογικές μελέτες αφήνουν να εννοηθεί ότι η Ελλάδα μπορεί να είναι ευάλωτη σε κάποιο τσουνάμι

Εν αντιθέσει με το τσουνάμι, η πιθανότητα για θερμοκρασιακή αναστροφή πάνω από μια πόλη είναι ευκολότερο να εκτιμηθεί.

Ασφυξία στην Αθήνα από τα τζάκια (2013) Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες που λειτούργησαν το Σαββατοκύριακο ως «καπάκι» πάνω από τη χώρα ευνόησαν τη συσσώρευση ρύπων, με αποτέλεσμα οι τιμές να χτυπήσουν... κόκκινο.

(α) Κατακόρυφη δομή της θερμοκρασίας αέρα, στην οποία παρατηρείται ανυψούμενη θερμοκρασιακή αναστροφή. Το στρώμα αναστροφής λειτουργεί ως εμπόδιο για την κατακόρυφη διάδοση των αέριων ρύπων, (β) θερμοκρασιακή αναστροφή στο Lochcarron της Σκωτίας (2006). (http://www.meteo.gr/pdf/Anastrofi.pdf)

Θερμοκρασιακή αναστροφή λέγεται το φαινόμενο κατά το οποίο η θερμοκρασία του αέρα αυξάνεται τοπικά με το ύψος αντί να μειώνεται, όπως κανονικά συμβαίνει.

Θερμοκρασιακή αναστροφή στην Αθήνα 2-3 φορές το χρόνο στην Αθήνα

Πιθανότητες να συμβούν οι επιπτώσεις: α) Την πιθανότητα της έναρξης εκδήλωσης του φαινομένου β) Η πιθανότητα έκθεσης σε μια απειλή γ) Η πιθανότητα να υποστούν συνέπειες οι αποδέκτες

α) Η πιθανότητα της έναρξης εκδήλωσης του φαινομένου Η πιθανότητα του να συμβεί κάτι μπορεί να εκφραστεί μεταξύ του 0-1 Τα μη πιθανά γεγονότα έχουν πιθανότητα κοντά στο 0 ενώ αυτά που είναι πιθανά κοντά στο 1. Πολλοί περιβαλλοντικοί κίνδυνοι είναι αναμενόμενοι γιατί τα μηχανικά συστήματα κάπου, κάποτε θα αστοχήσουν. Οι μηχανικοί χρησιμοποιούν τα Δέντρα Σφάλματος για να μελετήσουν την πιθανή αστοχία ενός μηχανικού συστήματος.

Το Δέντρο Σφάλματος (ΔΣ) είναι ένα διάγραμμα που εκθέτει τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των πιθανών κρίσιμων γεγονότων ενός συστήματος και των γενεσιουργών αιτιών τους και συντίθεται από κόμβους και πύλες διαφόρων τύπων, που συνδέονται μεταξύ τους με κλάδους.

Κορυφαίο γεγονός: εκφράζει ένα πρόβληµα ένα σφάλµα ή µια αστοχία του συστήµατος. Ενδιάµεσα γεγονότα: εκφράζουν την κατάσταση του συστήµατος (η οποία είναι διάφορη του κορυφαίου γεγονότος) όταν συνδυαστούν δύο ή περισσότερα βασικά γεγονότα µέσω των λογικών πυλών . Λογική πύλη AND: δηλώνει ότι το εξαγόµενο γεγονός (ενδιάµεσο ή κορυφαίο) προκύπτει µόνο όταν συµβούν όλα τα εισαγόµενα γεγονότα (ενδιάµεσα). Λογική πύλη OR: δηλώνει ότι το εξαγόµενο γεγονός (ενδιάµεσο ή κορυφαίο) προκύπτει µόνο όταν συµβεί τουλάχιστον ένα εισαγόµενο γεγονός (βασικό ή ενδιάµεσο)

Στην Ιαπωνία στην εκτίμηση κινδύνου στο Fukushima Daiichi Nuclear Power Station, Με το Δέντρο Σφάλματος εκτιμώνται οι πιθανότητες να συμβεί ένα κορυφαίο γεγονός. Σεισμός

β) Η πιθανότητα έκθεσης σε μια απειλή «τι μπορεί να συμβεί» εάν απελευθερωθούν, για παράδειγμα, ραδιενεργά υλικά στο περιβάλλον από έκρηξη σε πυρηνικό εργοστάσιο ή βιολογικοί ρύποι από μια μεγάλη μονάδα κομποστοποίησης. Οι ουσίες αυτές μπορούν να ταξιδέψουν (ατμοσφαιρική διασπορά) σε μικρές και μεγάλες αποστάσεις από την πηγή και να φθάσουν στους αποδέκτες. Εδώ, πρέπει να βρεθεί η χρονική και χωρική κατανομή των επικίνδυνων παραγόντων από την πηγή τους.

Exposure pathways to humans from environmental releases of radioactive material

γ) Η πιθανότητα να υποστούν συνέπειες οι αποδέκτες Εάν συμβεί η έκθεση στον επικίνδυνο παράγοντα, ο αναλυτής ενδιαφέρεται για τις επιπτώσεις που μπορεί να προέλθουν από τη έκθεση. Η πιθανότητα αρνητικών επιπτώσεων εξαρτάται από την ευαισθησία και την ευπάθεια (susceptibility and vulnerability) του αποδέκτη, τη δραστικότητα του ιδίου του παράγοντα και την ποσότητα και την χρονική διάρκεια της έκθεσης.

Στάδιο IV: Χαρακτηρισμός του κινδύνου και της αβεβαιότητας Ο χαρακτηρισμός του κινδύνου ενοποιεί την πληροφορία από τα τρία προηγούμενα στάδια. Εδώ πρέπει να καθοριστεί ποιοτικά, ή ακόμη καλύτερα ποσοτικά, η πιθανότητα να συμβούν οι δυσμενείς επιπτώσεις εάν ο συγκεκριμένος παράγοντας έρθει σε επαφή με τον αποδέκτη κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες έκθεσης.

Στάδιο IV: Χαρακτηρισμός του κινδύνου και της αβεβαιότητας Απασχολεί ιδιαίτερα η σπουδαιότητα του κινδύνου. Για να είναι εφικτός ο χαρακτηρισμός του κινδύνου χρειάζεται να υπάρχουν δεδομένα αναφοράς. Για παράδειγμα, για να είμαστε σε θέση να πούμε ότι «αυξήθηκαν οι εισαγωγές στα νοσοκομεία της Αθήνας τον Δεκέμβριο 2013 λόγω αιθαλομίχλης» πρέπει τα νοσοκομεία να τηρούν διαχρονικά αρχεία με το ιστορικό των ασθενών.

Αξιολογώντας τις εναλλακτικές επιλογές Αξιολογώντας τις εναλλακτικές επιλογές Μη αποδεκτά επίπεδα κινδύνου: • εξουδετέρωση της πηγής κινδύνου αν είναι δυνατόν • μείωση των επιπτώσεων με βελτίωση των τεχνικών περιβαλλοντικής διαχείρισης ή των μηχανικών συστημάτων • Μείωση του κινδύνου μέσα από νέες τεχνολογίες, διαδικασίες ή επενδύσεις (ασφαλιστικές εταιρείες κτλ) • αξιοποίηση των δυνητικών οφελών του κινδύνου, υιοθετώντας νέες ευκαιρίες,

Ποια θα είναι η επιλογή; Τεχνικούς παράγοντες Οικονομικούς παράγοντες Περιβαλλοντική ασφάλεια Οι δυνατότητες της διοίκησης

Προσεγγίσεις μείωσης κινδύνου Μηδενικός κίνδυνος δεν είναι συνήθως εφικτός. Συνήθως στοχεύεται μια ισορροπία μεταξύ μείωσης του κινδύνου και του κόστους και η χρήση BAT (Best Available Technologies).

Διευθετώντας τον κίνδυνο Εξάλειψη κινδύνου= Παύση περαιτέρω δραστηριοτήτων Μείωση κινδύνου= Χρήση καλύτερων πρακτικών Μεταφορά κινδύνου= Αύξηση της ασφάλειας

Συμμετοχή των ενδιαφερομένων http://www.ypeka.gr/?tabid=467 http://www.elinyae.gr/el/item_details.jsp?cat_id=788&item_id=2936 http://europa.eu/legislation_summaries/environment/general_provisions/l28056_el.htm http://www.nfgr.org/index.php?option=com_content&view=article&id=103&Itemid=66&lang=el http://www.coastlearn.org/gr/tourism-gr/boxes/tools_ee_ddbr.html

Συμμετοχή των ενδιαφερομένων Βασικοί πυλώνες πρόσβαση σε πληροφορίες έκφραση της άποψης και συμμετοχή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων δυνατότητα για νομικές ενέργειες (σε περίπτωση διαφωνιών)

http://envriskassessmenttoolkit. oecd. org/Default. aspx http://envriskassessmenttoolkit.oecd.org/Default.aspx?idExec=7a42ec70-df01-44f8-81a6-bd188a491c51 http://www.eea.europa.eu/publications/GH-07-97-595-EN-C2/1.html

Στρατηγική για την Ευαισθητοποίηση του Κοινού Παράδειγμα. Στρατηγική για την Ευαισθητοποίηση του Κοινού, Απόθεμα Βιόσφαιρας στο Δέλτα του Δούναβη (DDBR)28 Στρατηγική για την Ευαισθητοποίηση του Κοινού το βασικό μέσο ανάπτυξης της δημόσιας ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης, της οικολογικής εκπαίδευσης επικοινωνία μεταξύ των εμπλεκόμενων ομάδων στο Απόθεμα Βιόσφαιρας στο Δέλτα του Δούναβη (DDBR).

Στόχος της Στρατηγικής για την Ευαισθητοποίηση του Κοινού Βασικός σκοπός της Στρατηγικής είναι η υποστήριξη της διατήρησης και της αειφορικής διαχείρισης των φυσικών πόρων του Δέλτα του Δούναβη, με παράλληλη βελτίωση των κοινωνικο-οικονομικών ωφελειών προς την τοπική κοινωνία, καθώς και η οικονομική βιωσιμότητα της Διοίκησης του Αποθέματος Βιόσφαιρας στο Δέλτα του Δούναβη (DDBRA), μέσω της εφαρμογής ενός ολοκληρωμένου και με σαφείς στόχους σχεδίου σχετικά με δραστηριότητες ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης του κοινού.

Αναγκαιότητα για μια Στρατηγική για την Ευαισθητοποίηση του Κοινού Η κρίσιμη κατάσταση των σημαντικών, παγκοσμίως, φυσικών πόρων του Δέλτα του Δούναβη. - Η αναγνώριση του κεντρικού ρόλου που διαδραματίζουν η τοπική κοινωνία και οργανισμοί όσον αφορά την επιτυχή διαχείριση και ανάπτυξη του DDBR. - Η ανεπαρκής ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών και οργανώσεων, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, σχετικά με το DDBRA και με θέματα διατήρησης ευρύτερα.   - Η ευκαιρία της προβολής της 10ης Επετείου του DDBRA και του έργου GEF. - Οι γενικότερες ωφέλειες που απορρέουν από μια ολοκληρωμένη ενημέρωση για μια αειφορική κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.

Προετοιμασία της Στρατηγικής Η προετοιμασία της Στρατηγικής χρηματοδοτήθηκε από το Έργο για τη Βιοποικιλότητα του Δέλτα του Δούναβη (GEF) και έλαβε την υποστήριξη του διεθνούς οργανισμού για τη διατήρηση της Χλωρίδας και της Πανίδας. Η Στρατηγική ετοιμάστηκε ανάμεσα στον Οκτώβριο του 1999 και το Μάιο του 2000. Μερικές από τις σημαντικές πτυχές που λήφθηκαν υπόψη κατά την προετοιμασία της Στρατηγικής αυτής, ήταν:

Προετοιμασία της Στρατηγικής - Πρόκειται για την πρώτη Στρατηγική για την Ευαισθητοποίηση του κοινού που έχει αναπτυχθεί για προστατευόμενη περιοχή στη Ρουμανία. Ένα μεγάλο σύνολο εμπλεκόμενων ομάδων συμμετείχε ενεργά κατά την προετοιμασία της. - Οι συμμετοχικές προσεγγίσεις που εφαρμόσθηκαν βοήθησαν στην ανάπτυξη μιας πιο ολοκληρωμένης, αποτελεσματικής και αποδεκτής Στρατηγικής. - Το DDBRA αναγνώρισε τη σημασία της διαβούλευσης των εμπλεκόμενων ομάδων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και υιοθέτησης πολιτικής.

Προετοιμασία της Στρατηγικής Οι συμμετοχικές προσεγγίσεις αποδείχτηκαν αποτελεσματικές ως προς την εξομάλυνση των αντιπαραθέσεων, την αλλαγή στάσεων, τη θεμελίωση συνεργασιών και τη διάδοση της πληροφορίας. - Έγινε μια ευρεία προσέγγιση ευαισθητοποίησης του κοινού, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για πολλές διαφορετικές οργανώσεις και μηχανισμούς που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν, προκειμένου να καλλιεργηθεί μια ατμόσφαιρα ευαισθητοποίησης όχι μόνο για το DDBRA και το Δέλτα του Δούναβη, αλλά επίσης και για γενικότερα κοινωνικά και περιβαλλοντικά θέματα.

Προετοιμασία της Στρατηγικής - Αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα με σκοπό την αύξηση της συμμετοχής των εμπλεκόμενων ομάδων στο DDBRA, αλλά και την καλλιέργεια διαλόγου και τη διάδοση των πληροφοριών. Απομένουν ακόμη να γίνουν πολλές βελτιώσεις.

Βασικά θέματα 1. Ρύπανση 2. Κατανόηση των λόγων ίδρυσης του DDRB 3. Δημόσια εικόνα του DDBRA 4. Οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες της τοπικής κοινωνίας 5. Εσωτερική επικοινωνία στο DDBRA 6. Επικοινωνία ανάμεσα στο DDBRA και στις τοπικές εμπλεκόμενες ομάδες 7. Πλήθος διαφορετικών διοικητικών φορέων που εμπλέκονται στη διαχείριση του DDBR 8. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση 9. Ερμηνεία της νομοθεσίας 10. Εκμετάλλευση φυσικών πόρων 11. Ανεκμετάλλευτες δυνατότητες για τον τουρισμό 12. Διατήρηση των τοπικών παραδόσεων και του πολιτισμού.

Ομάδες-Στόχοι (Εμπλεκόμενες ομάδες) Ομάδες-Στόχοι (Εμπλεκόμενες ομάδες)  Ένα σύνολο διαφορετικών ομάδων ατόμων έχουν κάποιο ενδιαφέρον για το Δέλτα του Δούναβη, ή ασκούν την επιρροή τους κατά κάποιον τρόπο. Η Στρατηγική για την Ευαισθητοποίηση του Κοινού στο Δέλτα του Δούναβη σχεδιάστηκε για να περιλάβει όσο το δυνατόν περισσότερες ομάδες. Ωστόσο, είναι σημαντικό η δημόσια ευαισθητοποίηση να απευθύνεται σε συγκεκριμένες ομάδες-κλειδιά.  Τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν για την αναγνώριση των ομάδων-στόχων, ήταν: Το επίπεδο άμεσης επιρροής που ασκεί η ομάδα στο Δέλτα του Δούναβη. Η ικανότητα της ομάδας να επηρεάζει το Δέλτα του Δούναβη (από περιβαλλοντική, κοινωνική, οικονομική, πολιτική ή νομοθετική άποψη). Ο βαθμός στον οποίο οι αντιλήψεις ή η στάση της ομάδας θα πρέπει να αλλάξουν προκειμένου να επιτευχθεί μια αποτελεσματική διατήρηση του DDBR.

DDBR