Εισαγωγή στη Διοικητική Λογιστική

Γενικές Αρχές Προϋπολογισμού Αναφορά σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο Να είναι κατανοητός, σαφής, απλός Υποδιαίρεσή του σε επί μέρους προϋπολογισμούς σε κάθε τομέα ευθύνης Εναρμόνιση με τους επιμέρους στόχους της επιχείρησης Οι στόχοι που τίθενται στον προϋπολογισμό πρέπει να είναι ρεαλιστικοί και εφικτοί Ο προϋπολογισμός πρέπει να είναι ελαστικός και προσαρμόσιμος σε νέες συνθήκες Στην κατάρτιση του προϋπολογισμού πρέπει να συμμετέχουν όλοι οι φορείς της επιχείρησης Δεν πρέπει να είναι καταπιεστικός και να περιορίζει την πρωτοβουλία των εργαζομένων

Στοιχεία ενός προγράμματος προϋπολογισμού Αξιολόγηση της επίδρασης όλων των σχετικών μεταβλητών στην επιχείρηση Συγκεκριμενοποίηση των στόχων της επιχείρησης Αξιολόγηση των στρατηγικών της επιχείρησης Διαμόρφωση προϋποθέσεων σχεδιασμού Αξιολόγηση των σχεδίων της επιχείρησης Ανάπτυξη και αποδοχή του μακροχρόνιων και βραχυχρόνιων τακτικών σχεδίων Ανάπτυξη συμπληρωματικών αναλύσεων Εκτέλεση-εφαρμογή σχεδίων Ανάπτυξη και διανομή αναφορών σχετικά με την εκτέλεση του προγράμματος Προσαρμογή όπου και όταν χρειάζεται

Προϋποθέσεις κατάρτισης προϋπολογισμού Καλή οργανωτική διάρθρωση και λογιστική οργάνωση Στενή συνεργασία στελεχών επιχείρησης Σωστή εκτίμηση των παραγωγικών δυνατοτήτων της επιχείρησης

Διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού Προϋπολογισμός πωλήσεων Προϋπολογισμός παραγωγής Προϋπολογισμός εξόδων λειτουργίας Προϋπολογισμός λοιπών εσόδων-εξόδων Τι πιστεύεται ότι πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για την κατάρτιση των προϋπολογισμών πωλήσεων-παραγωγής;

Διαδικασία προετοιμασίας του προϋπολογισμού Πριν την έναρξη κάθε οικονομικού έτους καθορίζονται γενικές κατευθύνσεις και στόχοι για την επόμενη οικονομική περίοδο Πρόβλεψη πωλήσεων (στατιστικές-εμπειρικές μέθοδοι, εμπειρία κλπ) λαμβάνοντας υπόψη πολλούς παράγοντες Συνεργασία μεταξύ τμημάτων για ανταλλαγή πληροφοριών για κάθε επιμέρους προϋπολογισμό Μελέτη των επιμέρους προϋπολογισμών κάθε τμήματος και συμφωνία για το τελικό μέγεθος του προϋπολογισμού Σύνταξη γενικού προϋπολογισμού Έγκριση από το ΔΣ της επιχείρησης

Οργάνωση της κατάρτισης του προϋπολογισμού Η εργασία αυτή διενεργείται: Α) από συγκεκριμένο τμήμα ή διεύθυνση Β) μέρος της διεύθυνσης πωλήσεων ή παραγωγής Γ) κατανέμεται σε κάθε τμήμα με τη μορφή επιτελικών υπηρεσιών Περιλαμβάνει: Παροχή κάθε είδους πληροφόρησης Καθορισμό γενικών κατευθύνσεων Συντονισμό των επιμέρους διευθύνσεων Παρακολούθηση-έλεγχος της εκτέλεσης του προϋπολογισμού-διαπίστωση αποκλίσεων Συντάσσει έκθεση με συμπεράσματα προς την γενική διεύθυνση

Παράδειγμα προϋπολογισμού πωλήσεων Ένας αθλητικός σύλλογος παρέχει υπηρεσίες επί πιστώσει σε όλα τα μέλη του. Από την ανάλυση των δεδομένων προηγουμένων ετών διαπιστώθηκαν τα εξής για την είσπραξη των συνδρομών: Α) το 70% εισπράττεται τον τρέχοντα μήνα Β) το 15% εισπράττεται ένα μήνα μετά Γ) το 10% εισπράττεται δύο μήνες μετά Δ) το 4% εισπράττεται τρεις μήνες μετά Ε) το 1% δεν εισπράττεται ποτέ για διάφορους λόγους Για το 1ο εξάμηνο του προσεχούς έτους προβλέπονται τα εξής έσοδα από συνδρομές (ποσά σε ευρώ): Μήνας Συνδρομές Ιανουάριος 120000 Φεβρουάριος 140000 Μάρτιος 160000 Απρίλιος 180000 Μάιος 200000 Ιούνιος 170000 Να υπολογισθούν οι εισπράξεις του συλλόγου κατά τον Απρίλιο. Να υπολογισθούν οι εισπράξεις του συλλόγου κατά το τρίμηνο Απριλίου-Ιουνίου που προέρχονται από συνδρομές που πραγματοποιήθηκαν εντός του τριμήνου Απριλίου-Ιουνίου.

Παράδειγμα προϋπολογισμένης κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης Ο κύριος Πιπερίδης είναι υπεύθυνος ενός αθλητικού κέντρου στην περιοχή της Αθήνας το οποίο προσφέρει χώρους για ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίριση, πετοσφαίριση καθώς και μια πισίνα για εκμάθηση κολύμβησης σε παιδιά. Επιθυμεί να συντάξει μια προϋπολογιστική κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης για τα επόμενα 2 τρίμηνα του 2008 έχοντας τα εξής στοιχεία: Υπολογίζει ότι το 1ο τρίμηνο ο αριθμός των συνδρομητών θα αυξηθεί κατά 300 άτομα και στο 2ο τρίμηνο κατά 200 άτομα στα αθλήματα μπάσκετ και ποδοσφαίρου μιας και οι χώροι υπέστησαν μετατροπές ώστε να μπορεί να διεξάγονται και αγώνες ποδοσφαίρου 5χ5, ενώ αναμένει μια αύξηση στους συνδρομητές κολύμβησης κατά 100 άτομα στο 1ο τρίμηνο και 50 άτομα στο 2ο τρίμηνο μετά την πρόσληψη ειδικού προσωπικού για θεραπεία εγκύων γυναικών. Η συνδρομή έχει αποφασισθεί να παραμείνει σταθερή στα 50 ευρώ το μήνα. Τα λειτουργικά έξοδα κάθε μήνα περιλαμβάνουν τους μισθούς 3 γυμναστών, ενός γιατρού και μιας φυσιοθεραπεύτριας αντί 1200 ευρώ το μήνα. Το ενοίκιο του χώρου ανέρχεται σε 1000 ευρώ μηνιαίως, ενώ τα έξοδα για ηλεκτρικό, τηλέφωνο και νερό είναι 500 ευρώ μηνιαίως. Τέλος το αθλητικό κέντρο πληρώνει κάθε μήνα τόκους για ένα επισκευαστικό δάνειο που έλαβε τον Δεκέμβριο του 2007 ύψους 400 ευρώ.

Παράδειγμα ταμειακού προϋπολογισμού Νο 1 Το αρχικό ταμειακό υπόλοιπο την 1η Ιανουαρίου 2008 εκτιμάτε στις 30000 και οι πωλήσεις με πίστωση ήταν (ποσά σε ευρώ): Νοέμβριος 80000-Δεκέμβριος 90000-Ιανουάριος 75000-Φεβρουάριος 75000- Μάρτιος 80000 Μια ανάλυση των αρχείων της επιχείρησης έδειξε ότι οι πελάτες τακτοποιούν τους λογαριασμούς τους κατά 60% τον μήνα της πώλησης, 25% τον επόμενο μήνα και 15% τον μεθεπόμενο μήνα. Από τους προϋπολογισμούς των αγορών έχουμε τα εξής: Δεκέμβριος 60000- Ιανουάριος 55000-Φεβρουάριος 45000-Μάρτιος 55000 Όλες οι αγορές είναι με πίστωση και η εμπειρία δείχνει ότι το 90% πληρώνεται τον μήνα της αγοράς και το υπόλοιπο τον επόμενο μήνα. Οι μισθοί ανέρχονται σε 15000 το μήνα, το ενοίκιο σε 1000 μηνιαίως και τα λοιπά διοικητικά έξοδα σε 2500 κάθε μήνα. Τέλος οι φόροι 8000 τακτοποιούνται κάθε Φεβρουάριο ενώ η επιχείρηση κάθε Μάρτιο λαμβάνει ασφάλιστρα 25000. Ζητείται: Να συνταχθεί ο ταμειακός προϋπολογισμός της επιχείρησης για τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο.

Παράδειγμα ταμειακού προϋπολογισμού Νο 2 Μια επιχείρηση έχει υπόλοιπο ταμείο 27000 ευρώ την 1η Μαρτίου 2008 και ζητείται να ετοιμάσετε ένα ταμειακό πρόγραμμα για τον Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο βασιζόμενοι στις παρακάτω πληροφορίες: Οι μισθοί καταβάλλονται στον τρέχοντα μήνα. Οι πιστωτές δίνουν πίστωση ενός μηνός. Τα σταθερά έξοδα πληρώνονται ένα μήνα πίσω και περιλαμβάνουν αποσβέσεις 5000 το μήνα. Οι πωλήσεις με πίστωση τακτοποιούνται ως εξής: 40% το μήνα της πώλησης, 45% τον επόμενο μήνα και 12% τον μεθεπόμενο μήνα ενώ το υπόλοιπο αντιπροσωπεύει επισφαλείς πελάτες. Μήνας Πωλήσεις με μετρητά Πωλήσεις με πίστωση Αγορές με πίστωση Μισθοί Σταθερά έξοδα Ιανουάριος 74000 55200 9000 30000 Φεβρουάριος 82000 61200 Μάρτιος 20000 80000 60000 9500 Απρίλιος 22000 90000 69000 32000 Μάιος 25000 100000 75000 10000

Προϋπολογισμοί μη κερδοσκοπικών οργανισμών Οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί διαφέρουν ως προς τους γενικούς στόχους Οι στόχοι επιτυγχάνονται με σωστό έλεγχο κεφαλαίων και άριστη χρήση τους Οι προϋπολογισμοί βοηθούν στην καλύτερη χρήση-διάθεση των κεφαλαίων Ακολουθούνται οι ίδιες αρχές κατάρτισης όπως και στις επιχειρήσεις

Παράδειγμα ταμειακού προϋπολογισμού Νο 3 Η διοίκηση του ΟΝΑ Σπάρτης χρειάζεται να ετοιμάσει τον ταμειακό προϋπολογισμό για τον Νοέμβριο 2009 και έχει διαθέσιμες τις παρακάτω πληροφορίες: Α) Το υπόλοιπο μετρητών την 1η Νοεμβρίου είναι 28300 Σεπτέμβριος Οκτώβριος Νοέμβριος Β) Υπηρεσίες με άμεση πληρωμή 13200 10800 14400 Υπηρεσίες με πίστωση 108000 120000 105000 Τα έσοδα από υπηρεσίες με πίστωση εισπράττονται μέσα σε 2 μήνες. Το 60% εισπράττεται το μήνα της προσφοράς των αθλητικών υπηρεσιών και το 40% τον επόμενο μήνα. Γ) Η διοίκηση του ΟΝΑ προγραμματίζει την αγορά διαφόρων εφοδίων αξίας 9600 με πίστωση. Οι πιστωτές πληρώνονται κατά 50% το μήνα της αγοράς και το υπόλοιπο 50% τον επόμενο μήνα ενώ υπάρχει ένα υπόλοιπο πιστωτών την 1η Νοεμβρίου ύψους 4200. Δ) Οι μισθοί που πρέπει να πληρωθούν τον Νοέμβριο είναι 72000 Ε) Οι αποσβέσεις του αθλητικού κέντρου ανέρχονται σε 12000 Στ) Τον Νοέμβριο θα πληρωθεί μια δόση ενός βραχυχρόνιου δανείου ύψους 9600 Ζ) Λοιπές πληρωμές του Νοεμβρίου υπολογίζονται σε 6720. Να ετοιμαστεί ο ταμειακός προϋπολογισμός του ΟΝΑ Σπάρτης τον Νοέμβριο 2009.

Παράδειγμα ταμειακού προϋπολογισμού Νο 4 Η «Υψόμετρο» είναι μια χονδρεμπορική εταιρεία εμπορίας ενός μοναδικού τύπου εξαρτήματος για χειμερινά σπορ. Τα αποθέματα, η παραγωγή και οι πωλήσεις φαίνονται στον παρακάτω πίνακα (ποσά σε μονάδες): Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος Αρχικό απόθεμα 10000 10000 10000 Αγορές εμπορευμάτων 60000 70000 35000 Πωλήσεις 60000 70000 40000 Τελικό απόθεμα 10000 10000 5000 Η τιμή πώλησης ανά εξάρτημα είναι 12 ευρώ. Το 25% των συνολικών εσόδων από πωλήσεις εισπράττεται τον μήνα της πώλησης και το υπόλοιπο τον αμέσως επόμενο μήνα. Οι εισπρακτέοι λογαριασμοί την 1η Οκτωβρίου ανέρχονται σε 450000. Η εταιρεία προμηθεύεται τα εξαρτήματα στη τιμή των 7 ευρώ/μονάδα και οι μισές από τις προμήθειες εξοφλούνται κατά τον μήνα της πώλησης και οι άλλες μισές τον επόμενο μήνα. Τα έξοδα λειτουργίας αναμένεται να ανέλθουν σε 150000 κάθε μήνα και σε αυτά περιλαμβάνονται αποσβέσεις 30000. Το 50% των εξόδων πληρώνεται κατά τον μήνα που προκύπτουν και το υπόλοιπο τον αμέσως επόμενο. Την 1η Οκτωβρίου οι πληρωτέοι λογαριασμοί ανέρχονταν σε 290000 και το υπόλοιπο ταμείου σε 80000. Για τον Νοέμβριο είναι προγραμματισμένη μια πληρωμή 300000 για αγορά εξοπλισμού και τον Δεκέμβριο πρόκειται να πληρωθούν οφειλόμενα μερίσματα ύψους 200000. Να συντάξετε τον ταμειακό προϋπολογισμό για το τρίμηνο Οκτώβριος-Δεκέμβριος.

Παράδειγμα ταμειακού προϋπολογισμού Νο 5 Η επιχείρηση «ΣΕΤΕ» ΑΕ έχει πραγματοποιήσει τις εξής προβλέψεις για τις πωλήσεις και την παραγωγή της για το 2ο τρίμηνο του επόμενου έτους (ποσά σε μονάδες): Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Παραγωγή 50000 50000 60000 Πωλήσεις 60000 40000 50000 Η τιμή πώλησης των προϊόντων της είναι 15 ευρώ ανά μονάδα. Οι εισπράξεις από πωλήσεις προϋπολογίζονται σε 60% το μήνα της πώλησης, 30% τον επόμενο μήνα και 10% τον μεθεπόμενο μήνα από την πώληση. Οι εισπρακτέοι λογαριασμοί την 1η Απριλίου ανέρχονται σε 510000. Για τα στοιχεία κόστους είναι γνωστά τα εξής: Το κόστος παραγωγής ανέρχεται σε 6 ευρώ/μονάδα. Από αυτά το 40% εξοφλείται το μήνα που προκύπτει και το υπόλοιπο τον επόμενο μήνα. Τα μηνιαία έξοδα διοίκησης ανέρχονται σε 120000 ενώ το υπόλοιπο πληρωτέων λογαριασμών της 1ης Απριλίου είναι 192000 και θα εξοφληθεί εξολοκλήρου τον αμέσως επόμενο μήνα. Να συντάξετε τον ταμειακό προϋπολογισμό της επιχείρησης για το τρίμηνο Απρίλιος-Ιούνιος.

Παράδειγμα ταμειακού προϋπολογισμού Νο 6 Η εμπορική επιχείρηση «ΑΒ» πραγματοποίησε κατά τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους πωλήσεις 160000 εκ των οποίων οι 40000 ήταν μετρητοίς και οι υπόλοιπες επί πιστώσει. Για τους δύο επόμενους μήνες, Μάιο και Ιούνιο, προβλέπει πωλήσεις 230000 και 120000 αντίστοιχα εκ των οποίων 50000 και 30000 προβλέπει να είναι πωλήσεις της μετρητοίς. Τα στελέχη της επιχείρησης βάση προηγουμένων ετών εκτιμούν ότι ένα 5% των επί πιστώσει πωλήσεων δεν εισπράττεται ποτέ. Το 60% των πωλήσεων επί πιστώσει εισπράττονται τον ίδιο μήνα και το υπόλοιπο τον επόμενο. Οι αγορές αποθεμάτων κάθε μήνα ταυτίζονται με τις πωλήσεις τους επόμενου μήνα και το μεικτό περιθώριο κέρδους είναι 30% επί των πωλήσεων. Όλες οι αγορές αποθεμάτων γίνονται επί πιστώσει και το 25% πληρώνεται το μήνα της αγοράς ενώ το υπόλοιπο 75% τον αμέσως επόμενο μήνα. Να συντάξετε τον ταμειακό προϋπολογισμό της επιχείρησης για το δίμηνο Απρίλιος-Μάιος.