ΤΟ ΦΩΣ ΩΣ ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΦΥΣΙΚΗ ΟΝΤΟΤΗΤΑ Πανεπιστήμια Πατρών Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική ηλικία Μάθημα: Δραστηριότητες από τον κόσμο της Φυσικής για το Νηπιαγωγείο Καθηγητής: Κώστας Ραβάνης Πιτερού Γεωργία: ΑΜ 5446

ΠΡΩΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΧΟΣ: Τα παιδιά να κατανοήσουν τις διαφορές αλλά και τις ομοιότητες των φυσικών και τεχνητών πηγών φωτισμού αλλά και τον τρόπο λειτουργίας των τεχνητών πηγών. ΥΛΙΚΑ: Διάφορες κάρτες που απεικονίζουν φυσικές και πολλές άλλες τεχνητές πηγές φωτός.

Θα κάνουμε μια συζήτηση με τα παιδιά χρησιμοποιώντας διάφορες κάρτες που απεικονίζουν διαφορετικές πηγές φωτός. Δείχνοντας λοιπόν τις κάρτες στα παιδιά θα τους ζητάω να μου πουν αν ξέρουν πώς λέγεται και πώς λειτουργεί η κάθε φωτεινή πηγή. Μετά θα μιλήσουμε για τις ομοιότητες που έχουν όλες αυτές και πού μας βοηθάνε στην καθημερινότητα μας αλλά επίσης θα τονίσουμε και τις διαφορές που έχουν σε σχέση με τον ήλιο.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Σκοπός αυτής της δραστηριότητας είναι να κατανοήσουν ακόμα καλύτερα τις διαφορές αλλά και τις ομοιότητες των φυσικών και τεχνητών πηγών. Εδώ λοιπόν θα σηκώνεται ένα παιδί και θα διαλέγει μια κάρτα χωρίς να τη δει. Θα την τοποθετούμε με κάποιο τρόπο στο κεφάλι του, έτσι ώστε να μπορούν να τη βλέπουν τα υπόλοιπα παιδιά. Θα πρέπει λοιπόν να κάνει ερωτήσεις για να καταλάβει το τί είναι. Οι ερωτήσεις θα είναι του τύπου: «Λειτουργώ με μπαταρίες», « Έχω διακόπτη», «Φωτίζω μόνο ένα δωμάτιο», και άλλες τέτοιες.

ΤΡΙΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΧΟΣ: Να καταλάβουν ότι το φως υπάρχει παντού, ακόμα και αν δεν το βλέπουμε και ότι είναι ανεξάρτητο από τις φωτεινές πηγές από τις οποίες παράγεται. ΥΛΙΚΑ: Δύο άσπρα χαρτόνια και ένα λέιζερ.

Χρησιμοποιώντας ένα λέιζερ, για να είναι πιο έντονη η κηλίδα φωτός, και αφού εννοείται έχω συσκοτίσει όσο γίνεται την αίθουσα, τοποθετώ απέναντι μου ένα άσπρο χαρτόνι και θέτω σε λειτουργία το λέιζερ, έτσι ώστε να φανεί η κηλίδα φωτός στο χαρτόνι. Ρωτάω τα παιδιά να μου δείξουν πού υπάρχει φως. Αφού μου πουν τις απόψεις τους συνεχίζω τη δραστηριότητα, τοποθετώντας το δεύτερο άσπρο χαρτόνι κάθετα προς το προηγούμενο, έτσι ώστε όταν ξανανάψω το λέιζερ να φανεί ολόκληρη η ακτίνα του.

Μετά από αυτό υποδεικνύω στα παιδιά ότι το φως τελικά δεν ήταν μόνο εκεί που το βλέπαμε καθαρά.Στη συνέχεια κάνουμε μία συζήτηση για το πείραμα που κάναμε και προσπαθώ να τους δώσω να καταλάβουν ότι κάπως έτσι λειτουργούν όλες οι φωτεινές πηγές αλλά με διαφορετική εμβέλεια η κάθε μία. Στο τέλος της συζήτησης θα σταθώ περισσότερο στις ακτίνες του ήλιου, οι οποίες δεν φαίνονται ξεκάθαρα αλλά το φως τους υπάρχει παντού και γι΄αυτό μπορούμε και βλέπουμε.

ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΥΛΙΚΑ: Κεσεδάκια από γιαούρτι, βαμβάκι και φακές. Έχοντας ως στόχο αυτόν που είχαμε και πριν, και θέτοντας ως δεδομένο ότι πριν από αυτή τη δραστηριότητα έχουμε μάθει στα παιδιά τους παράγοντες που είναι απαραίτητοι για την ανάπτυξη ενός φυτού προχωράμε στην επόμενη δραστηριότητα. Σε αυτή λοιπόν θα πούμε στα παιδιά ότι αφού είπαμε ότι το φως είναι παντού, ακόμα και αν δεν μπορούμε να το δούμε, τότε άμα φυτέψουμε τις φακές μας και τις αφήσουμε σε διάφορα σημεία της αυλής θα μεγαλώσουν όλες.

ΠΕΜΠΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΧΟΣ: Να μάθουν τα διαφανή και αδιαφανή αντικείμενα, σύμφωνα δηλαδή με την αλληλεπίδραση τους με το φως. ΥΛΙΚΑ: Διάφορα διαφανή και αδιαφανή αντικείμενα.

Θα ξεκινήσουμε με μία συζήτηση στην οποία θα τους εξηγώ ότι κάποια αντικείμενα τα διαπερνάει το φως και μπορούμε να βλέπουμε μέσα από αυτά ενώ από κάποια άλλα όχι γιατί δεν μπορεί να τα διαπεράσει το φως. Αυτά ονομάζονται διαφανή και αδιαφανή αντίστοιχα. Μετά ένα ένα παιδί, το οποίο θα διαλέγει ένα από τα αντικείμενα που θα έχω εκεί και θα προσπαθεί να δει μέσα από αυτό το αντικείμενο και ανάλογα να το ονομάσουμε διαφανές ή αδιαφανές αντικείμενο. Ίσως αφού κάνουμε αυτό μετά να τα χωρίσουμε κιόλας σε δύο καλάθια ανάλογα με το αν τα διαπερνάει ή όχι το φως.

ΕΚΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΥΛΙΚΑ: Κεσεδάκια από γιαούρτι, βαμβάκι, φακές. Αφού λοιπόν μάθαμε για τα διαφανή και αδιαφανή αντικείμενα, αυτή τη φορά θα επαναλάβουμε ένα παλιό πείραμα για να καταλάβουμε ακόμα καλύτερα ποια αντικείμενα διαπερνάει το φως και ποια όχι.

Θα βάλουμε λοιπόν κάποιες από τις φακές στο παράθυρο της τάξης που είναι διαφανές αντικείμενο και κάποιες μέσα στη ντουλάπα που είναι αδιαφανές. Όταν λοιπόν δούνε τα παιδιά τη διαφορά μεταξύ αυτών θα καταλάβουν ακόμα καλύτερα τα διαφανή και αδιαφανή αντικείμενα. Τέλος, εννοείται πώς πριν δούμε τα αποτελέσματα θα κάνουμε συζήτηση με τα παιδιά για να μας πουν τις δικές τους υποθέσεις σύμφωνα με όσα ήδη γνωρίζουν για το φαινόμενο.