ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «Τα παιχνίδια του τόπου μου στο χθες και στο σήμερα» Επιμέλεια-παρουσίαση: Θ. Γιωτοπούλου

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΧΡΟΝΟΣ : Υλοποιήθηκε κατά το διάστημα Νοεμβρίου 2016 - Μαΐου 2017, της τρέχουσας εκπαιδευτικής περιόδου (2016-2017). Η ενασχόληση με το Πρόγραμμα λάμβανε χώρα 2 ώρες εβδομαδιαίως. ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ: Για την υλοποίηση του συγκεκριμένου πολιτιστικού προγράμματος συνεργάστηκε ομάδα 15 μαθητών του ΕΕΕΕΚ Λιβαδειάς, τα ονόματα των οποίων είναι τα ακόλουθα: 1) Δημήτρης Βόγγλης, 2) Δημήτρης Δημολούλιας, 3) Θανάσης Κολοβός, 4) Λάμπρος Κόντος, 5) Λουκάς Κοχιαδάκης, 6) Γιώργος Νικολάου, 7) Οργκέστ Τσάφα, 8) Βασιλική Καραδήμα, 9) Χριστίνα Κουτσοδήμου, 10) Μαρία Λαμπίρη, 11) Ραφαέλα Ράπτη, 12) Ζένια Ζαννιά, 13) Δημήτρης Κουτσοδήμος, 14) Βασιλική Μπασινά, 15) Μίνα Μήτσου .Το συντονισμό των εργασιών και τη γενικότερη επίβλεψη του προγράμματος είχε η εκπαιδευτικός Θεοχαρούλα Γιωτοπούλου (ΤΕ16, ΠΕ02).

Η ανάπτυξη δεξιοτήτων που αφορούν στην έρευνα. ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 ΑΦΟΡΜΗΣΗ: Η ενασχόληση με το θέμα αυτό έγινε κατόπιν επιλογής από μια σειρά θεμάτων σχετικά με τον πολιτισμό και την παράδοση, όπου το συγκεκριμένο θέμα συγκέντρωσε την μεγαλύτερη αποδοχή από τους μαθητές. ΣΚΟΠΟΣ: Η γνωριμία των μαθητών με τα παραδοσιακά παιχνίδια της περιοχής τους, εμπλεκόμενοι προσωπικά στη διαδικασία αναζήτησης υλικού και εργαζόμενοι ομαδικά. ΟΙ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΙ: Η κοινωνική δραστηριοποίηση των μαθητών και η συνακόλουθη ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων στη βάση ενός κοινωνικού στόχου. Η ενίσχυση της αυτοπεποίθησής τους μέσω της ανάπτυξης των πρωτοβουλιών. Η ανάπτυξη δεξιοτήτων που αφορούν στην έρευνα. Η αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο. Η επαφή με την παράδοση της περιοχής τους μέσα από τη σκοπιά των παιχνιδιών (υπήρξε έντονο το ενδιαφέρον να μάθουν πως διασκέδαζαν τα παιδιά των παλαιότερων εποχών). Η καλλιέργεια της ομαδοσυνεργατικότητας. Η παραγωγή λόγου, σύνδεση κειμένου και εικόνας.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ , ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ: ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ , ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ: Χωρισμός των μαθητών σε 3 ομάδες των πέντε ατόμων. Η κάθε ομάδα ανέλαβε την έρευνα συγκεκριμένων θεμάτων. Έγινε συζήτηση για τους τρόπους που θα δουλέψουν και θα συγκεντρώσουν πληροφορίες για τα παραδοσιακά παιχνίδια, κυρίως, αυτά που παίζονταν παλιότερα. Καταγραφή των παιχνιδιών. Τα μέσα που χρησιμοποίησαν οι ομάδες ήταν: Αναζήτηση παραδοσιακών παιχνιδιών σε βιβλία (επισκέψεις στην κεντρική δημοτική βιβλιοθήκη του Δ. Λεβαδέων, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χαιρώνειας), Παρακολούθηση σχετικών ομιλιών σε βίντεο στο ΕΕΕΕΚ Λιβαδειάς για τα παραδοσιακά παιχνίδια του τόπου μας με παράλληλη παρουσίαση κάποιων εξ’αυτών (π.χ. τυφλόμυγα κ.α.), Συλλογή πληροφοριών από το οικογενειακό-συγγενικό-φιλικό περιβάλλον και καταγραφή αυτών, Χρήση του διαδικτύου. Φωτογραφικό υλικό και κείμενα από ιστορικά και λαογραφικά τοπικά εγχειρίδια, περιοδικά, εφημερίδες, διαδίκτυο, εγκυκλοπαίδειες. Κατόπιν: Συγκέντρωση και Επεξεργασία του υλικού. Μορφοποίηση. Τέλος: Παρουσίαση του προγράμματος.

Αρχίζουμε με μια σύντομη εισαγωγή για το παιχνίδι και τη σημασία του. ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ: Αρχίζουμε με μια σύντομη εισαγωγή για το παιχνίδι και τη σημασία του. Έπειτα, κάνουμε μια ιστορική αναδρομή για το παιχνίδι στην ελληνική κοινωνία (αρχαία Ελλάδα, Βυζάντιο, Τουρκοκρατία, Νεώτερη Ελλάδα). Στη συνέχεια παρουσιάζουμε το ετήσιο ημερολόγιο με τα 12 παιχνίδια που επιλέχτηκαν από την ομάδα μας. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Εξασφαλίστηκε η βιωματική μάθηση (μέσα από την αναζήτηση πληροφοριών σε βιβλιοθήκες, διαδίκτυο). Ενισχύθηκε η αυτοπεποίθηση και η αυτοεκτίμηση των μαθητών μέσα από τη συμμετοχή τους στο εν λόγω πρόγραμμα. Καλλιεργήθηκε η κοινωνική και ιστορική ευαισθησία τους. Αναπτύχθηκε άριστη συνεργασία. Αποτέλεσμα αυτής της δουλειάς ήταν η δημιουργία ενός ετήσιου ημερολογίου, το οποίο τυπώθηκε και μοιράστηκε στους συμμετέχοντες (γεγονός που χαροποίησε ιδιαίτερα τους μαθητές, που πήραν στα χέρια τους το προϊόν της εργασίας τους).  

Λίγα Λόγια για το παιχνίδι…. ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 Λίγα Λόγια για το παιχνίδι….  Το παιχνίδι και η κίνηση αποτελεί ζωτική ανάγκη για κάθε νεαρή ζωή μέσα στη φύση. Αυτή η φυσική ανάγκη δεν μπορεί να λείπει από τα παιδιά. Παιδί και παιχνίδι είναι δύο λέξεις που συνεπάγεται η μία την άλλη. Μέσα από αυτό, εδώ και χιλιάδες χρόνια, τα παιδιά σ’όλο τον κόσμο ψυχαγωγούνται, αυτοδιαπαιδαγωγούνται, δοκιμάζουν και ασκούν τις δυνάμεις τους, ανταγωνίζονται σωστά με τα συνομήλικά τους, μαθαίνουν να πειθαρχούν στους κανόνες, φτιάχνουν χαρακτήρα, δημιουργούν προσωπικότητα, κοινωνικοποιούνται, ασκούν το σώμα και το πνεύμα τους. Δυστυχώς, όμως, ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η έλλειψη ανοιχτών χώρων, η ανάπτυξη της τεχνολογίας και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών οδήγησαν στη λήθη πολλών παραδοσιακών παιχνιδιών. Τα παιχνίδια αυτά διατηρήθηκαν με ή χωρίς παραλλαγές επί αιώνες και συνέβαλαν στην ανάπτυξη του χαρακτήρα και των φυσικών χαρακτηριστικών χιλιάδων νέων. Είπαν για το παιχνίδι: O FREUD : «Το παιγνίδι είναι έκφραση του υποσυνείδητου και της φαντασίας του παιδιού».   O ROUSSEAU : «Πρέπει να ακολουθούμε τους κανόνες της φύσης και να μην της είμαστε ενάντιοι».

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 Το παιχνίδι της μίμησης Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να γίνει στο παιχνίδι της μίμησης και στη σημαντική λειτουργία που επιτελείται μέσω αυτής, διότι: «Το παιχνίδι ζωντανεύει μέσω του μηχανισμού Κάλεσμα-Απόκριση. Η συνδρομή της μεταμφίεσης, του μακιγιάζ, του προσωπείου, ώστε η μίμηση να έχει ισχυρά ερείσματα, πρέπει να γίνει αντιληπτή ως «κάλεσμα», του οποίου η «απόκριση», αποτελεί η εμφάνιση του πρωτότυπου στη συμπεριφορά και την όψη του παίκτη. Εξάλλου, το θέατρο έχει τις ρίζες του στο παιχνίδι και, όπως και ο χορός βασίζεται στη μίμηση». France Schott-Billmann Και όπως σημειώνει ο ίδιος συγγραφέας: «Το παιχνίδι της μίμησης/ομοιώματος, όπως το παρατηρούμε στο παιδί, μεταμορφώνει το ανθρώπινο σώμα, το κάνει να υπερβαίνει το χώρο και το χρόνο, τροποποιεί την ταυτότητά του, τη θέση του, τον κοινωνικό του ρόλο». Οι παραπάνω θεωρίες συμπληρώνουν η μία την άλλη και μας δείχνουν τη μεγάλη σημασία του παιχνιδιού για τη ζωή των παιδιών, αλλά και για την ίδια την κοινωνία.

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ   ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Το παιχνίδι έχει παίξει σημαντικό ρόλο στη ελληνική κοινωνία. Από την αρχαιότητα ως σήμερα έχει βοηθήσει τα παιδιά του λαού μας να ξεπεράσουν πολλές δύσκολες καταστάσεις. Οι αρχαίοι Έλληνες έδιναν μεγάλη σημασία στο ρόλο του παιχνιδιού. Το είχαν σαν μέσο αυτοαγωγής. Αυτοί πρώτοι κατάλαβαν την αξία των ομαδικών παιχνιδιών και πίστευαν ότι με αυτά πραγματοποιείται η τελειοποίηση του ανθρώπου. Γι’ αυτό, τα ενέταξαν στο πρόγραμμα αγωγής των παιδιών. Θεωρούσαν, όμως, ότι ήταν σημαντικά και για τους μεγάλους. Έτσι και οι μεγάλοι αφιέρωναν μεγάλο μέρος από τον ελεύθερο χρόνο τους σε ομαδικά παιχνίδια και σε αγώνες. Στην αρχαία Ελλάδα έπαιζαν πολλά ομαδικά παιχνίδια. Τα έπαιζαν στο δρόμο και στις αυλές και πάντα υπήρχαν κανόνες, που όλοι έπρεπε να τηρούν πιστά. Επίσης, έλεγαν πως το παιχνίδι είναι ένα μεγάλο αγαθό, διότι αναπτύσσει τη συντροφικότητα, ασκεί το σώμα, καλλιεργεί το πνεύμα, μαθαίνει τα παιδιά να σέβονται τους κανόνες-νόμους του παιχνιδιού και έτσι, όταν μεγαλώσουν, να σέβονται και να τηρούν τους νόμους της πατρίδας τους. Ο Πλάτωνας τόνιζε την ανάγκη να αφήνουν τα παιδιά να παίζουν ως τα έξι τους χρόνια, με όποια παιχνίδια ήθελαν και όπως ήθελαν. Τόνιζε, όμως, πως θα έπρεπε να έχουν κάποια κατεύθυνση, έτσι ώστε μέσα από αυτά να προσανατολίζονται προς την εκμάθηση κάποιου επαγγέλματος. Ο Αριστοτέλης συμβούλευε τους γονείς να δίνουν όσο γίνεται πιο πρωτότυπα παιχνίδια, για να αφοσιώνονται σ’ αυτά και να ενοχλούν λιγότερο και ταυτόχρονα να αναπτύσσουν δημιουργική φαντασία. Ο Ιπποκράτης συμβούλευε τους μεγάλους να τρέχουν με τον κρίκο, (το σημερινό στεφάνι, το τσέρκι), για να διατηρήσουν τη φόρμα τους και τους μικρούς για να παίξουν.

ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 ΒΥΖΑΝΤΙΟ Στα χρόνια του Βυζαντίου και μέχρι το 9ο μ.Χ. αιώνα δεν υπάρχουν αρκετές πληροφορίες για τη θέση του παιχνιδιού και της άσκησης μέσα στην τότε κοινωνία. Αν και γνωρίζουμε ότι δεν είχε τη θέση που κατείχε στην αρχαιότητα, στο Βυζάντιο από συνήθεια και για λόγους ψυχαγωγικούς και παραδοσιακούς οι άνθρωποι ασκούνταν και έπαιζαν παιδικά και πνευματικά παιχνίδια. Μελέτες, που έγιναν για τη θέση του παιχνιδιού στη ζωή των Βυζαντινών, δείχνουν ότι, μετά τον 11ο μ.Χ. αιώνα, το χρησιμοποιούσαν για τη δημιουργία ανθρώπινων χαρακτήρων. Στην εκπαίδευση η Φυσική Αγωγή δεν υπήρχε, γεγονός που οφείλονταν στο ότι η εκπαίδευση ήταν καθαρά εκκλησιαστική και πολλοί νέοι πήγαιναν στα μοναστήρια. Από τα υπόλοιπα, όμως, παιδιά το παιχνίδι δεν έλειπε. Τα αγόρια συνήθως έπαιζαν στις αυλές και στις αλάνες της γειτονιάς παιχνίδια, όπως το κρυφτό, κυνηγητό, τυφλόμυγα, αλώνι, μήλο και τα κορίτσια με τις κούκλες στο σπίτι. ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ Οι πληροφορίες που έχουμε για τα παιχνίδια την εποχή αυτή είναι ότι άλλα είχαν αρχαιοελληνικές ρίζες, άλλα βυζαντινές και αρκετά προέρχονταν από διάφορες εθνικότητες. Ο χώρος που έπαιζαν τα παιδιά ήταν το αλώνι. Μερικά από τα παιχνίδια αυτά ήταν το κλέφτικο (το κρυφτό), ο πετροπόλεμος, η ξιφομαχία, το κυνηγητό. Παράλληλα, υπήρχαν υπαίθρια παιχνίδια και για τα κορίτσια όπως η μέλισσα, το κουτσό το μήλο, η πινακωτή η τυφλόμυγα, το τσιλίκι.

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 ΝΕΩΤΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ Στους νεώτερους χρόνους τα παιχνίδια έπαιξαν σπουδαίο ρόλο για τα παιδιά του λαού μας. Τα χρόνια της Κατοχής (1940 –44) ήταν πολύ δύσκολα για όλους. Οι ελλείψεις σε ρούχα και τρόφιμα, η εξαθλίωση και η φτώχια κυριαρχούσαν σ’όλη τη χώρα. Τα παιδιά ήταν αδύνατα, ρακένδυτα και ζούσαν με το φόβο του θανάτου. Κατάφεραν να επιβιώσουν με τη λιγοστή τροφή, που τους εξασφάλιζαν όπως μπορούσαν οι γονείς τους, αλλά και με το παιχνίδι. Το παιχνίδι τους βοήθησε να ζουν και να νιώθουν, για όσο διαρκούσε αυτό, ελεύθερα και ανέμελα από τα προβλήματα, τους γέμιζε με θάρρος, αυτοπεποίθηση και χαρά. Από την άλλη, μέσα από την κίνηση διασφάλιζαν, όσο αυτό ήταν δυνατό, την καλή τους υγεία και την ομαλή ανάπτυξη του σώματός τους. Αργότερα, μεταπολεμικά, οι συνθήκες διαβίωσης ήταν πολύ δύσκολες και τα παιδιά από πολύ μικρά αναγκάζονταν να εργαστούν, για να συνεισφέρουν στην οικογένεια. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν κατάφερναν συχνά, με την πρώτη ευκαιρία, να αφήσουν τη δουλειά και να παίξουν με τους συνομήλικούς τους στο δρόμο. Έτσι, έστω και για λίγο, ζούσαν και εκφράζονταν σαν παιδιά. Επομένως, με το παιχνίδι ξεχνούσαν για λίγο τα προβλήματα και τις δυσκολίες, χαλάρωναν, διασκέδαζαν και κατάφερναν να μη χάσουν το κουράγιο τους και την αισιοδοξία τους για τη ζωή και για ένα καλύτερο αύριο.

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ…. Σήμερα, αν και οι αλάνες, κυρίως στις πόλεις, έχουν μειωθεί, τα παιδιά χαίρονται όταν βρίσκουν χώρο για να παίξουν, να τρέξουν, να κινηθούν. Δυστυχώς, η εύρεση χώρου δεν είναι πάντα εφικτή στις σύγχρονες πόλεις. Τα κτίσματα και οι δρόμοι δε βοηθούν το παιδί και το παιχνίδι. Τα πάρκα και τα αθλητικά κέντρα, όπου υπάρχουν, είναι οι μόνοι χώροι όπου μπορούν να παίξουν. Το πρόβλημα της μη ύπαρξης αρκετών χώρων για παιχνίδι, έχει σαν αποτέλεσμα τα παιδιά να ασχολούνται με ηλεκτρονικά παιχνίδια και να απομονώνονται στο σπίτι, να μην κινούνται όσο θα ήθελαν και θα έπρεπε, να γίνονται οκνηρά, μοναχικά, με προβλήματα βάρους, αλλά και κατά μεγάλο ποσοστό και κοινωνικότητας.

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 Σφεντόνα: παιχνίδι ατομικό ή και ομαδικό κάποιες φορές. Αποτελούνταν από τα ακόλουθα υλικά: ξύλο συνήθως οξυάς σε σχήμα δίχαλου, λάστιχο και δέρμα ζώου. Σκοπός: ψυχαγωγικός και πρακτικός, συνδύαζε το παιχνίδι και το κυνήγι πουλιών σε δάση, ποτάμια και σε μέρη που υπήρχαν δέντρα. Τα παιδιά παραμόνευαν και στόχευαν τα πουλιά. Νικητής ήταν όποιος κατάφερνε να ρίξει (χτυπήσει) περισσότερα πουλιά. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2017 Κυριακή Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 Βασιλειάδια ή σίκια ή κότσια: παιχνίδι ομαδικό, παίζονταν από 5-7 άτομα. Τα υλικά του ήταν κόκκαλα από ζώα (μικρά αμνοερίφια), απ’την περιοχή της κνήμης (γόνατο). Σκοπός: οι παίχτες μαζεύονταν και έχοντας καθένας από 10 περίπου βασιλειάδια στην τσέπη του τα έριχνε ανάλογα με τη σειρά του. Η μια πλευρά, η όρθια, κέρδιζε και η άλλη, η πλάγια, έχανε, ανάλογα με το πως στεκόταν το βασιλειάδι όταν το έριχναν. Οι παίχτες, κάθε φορά που έριχναν, πόνταραν κιόλας σε αριθμό από βασιλειάδια, έτσι ώστε όποιος έχανε έδινε τα βασιλειάδια που πόνταρε στον παίκτη που έριξε όρθιο βασιλειάδι. Νικητής ήταν αυτός που συγκέντρωνε τα περισσότερα βασιλειάδια. ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2017 Κυριακή Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 27 18 19 20 21 22 23 24 25 26 28

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 Αβρόχια ή δίχτυ: παιχνίδι ομαδικό. Αποτελούνταν από δίχτυ που συνήθως το χρωμάτιζαν πράσινο για να μην ξεχωρίζει από το πράσινο του εδάφους. Στα άκρα του είχε δυο ίσια ξύλα που ήταν τρυπημένα και είχαν σχήμα τετράγωνο. Σκοπός ήταν κυρίως να πιάσουν τα πουλιά τα οποία κελαηδούσαν ωραία και κατόπιν τα έβαζαν σε κλουβί, αλλά και κάποια που δεν κελαηδούσαν και προορίζονταν για μεσημεριανό φαγητό. Όταν έστηναν το δίχτυ έβαζαν για δόλωμα σιτάρι, καλαμπόκι (για να πάνε τα πουλιά) αλλά και αγκάθια. Χρησιμοποιούνταν σαν παγίδα πουλιών. ΜΑΡΤΙΟΣ 2017 Κυριακή Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 Τσουβαλοδρομίες : παιχνίδι ομαδικό, παίζονταν από 5-7 άτομα. Παίζονταν ως εξής: χάραζαν μ’ένα ξύλο σε ένα δρόμο ή σε αλάνα μια γραμμή ως σημείο εκκίνησης και μια άλλη ως σημείο λήξης (τερματισμού). Αυτά ήταν τα όρια της διαδρομής που έπρεπε να διανύσουν τα παιδιά που συμμετείχαν. Οι παίχτες έμπαιναν σε τσουβάλια (λινάτσες) και δίνοντας το σύνθημα, πηδούσαν κρατώντας το τσουβάλι. Σκοπός: ποιος θα τερματίσει πρώτος. Όσοι δεν τερμάτιζαν ή έπεφταν στη διαδρομή ήταν οι χαμένοι του παιχνιδιού. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2017 Κυριακή Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 / 30 24 25 26 27 28 29

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 Κουταλοδρομίες: παιχνίδι ομαδικό. Παίζονταν από 5-8 άτομα ως εξής: σε μια αλάνα, όπου συγκεντρώνονταν τα παιδιά τραβούσαν μια γραμμή με ένα ξύλο ως σημείο εκκίνησης και μια άλλη ως σημείο λήξης(τερματισμού). Οι παίχτες τοποθετούνταν στη γραμμή εκκίνησης έχοντας ένα λυγισμένο κουτάλι στο στόμα τους μέσα στο οποίο είχαν βάλει ένα βρασμένο αυγό. Με το σύνθημα οι παίχτες άρχιζαν να βαδίζουν όσο το δυνατό πιο γρήγορα έχοντας τα χέρια τους πίσω και με βασικό τους στόχο να μην τους πέσει το αυγό προσπαθούσαν να τερματίσουν πρώτοι. Εκείνος που θα τα κατάφερνε θα ήταν και ο νικητής. ΜΑΪΟΣ 2017 Κυριακή Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 Δαχτυλίδι: Παίζεται με 3-4 παιδιά. Ένας έχει στα χέρια του ένα δαχτυλίδι και το περνάει από τα χέρια των παιδιών. Κάποια στιγμή αφήνει το δαχτυλίδι σε κάποιον χωρίς να το πάρουν είδηση τα άλλα παιδιά. Πρέπει να βρουν σε ποιον έχει αφήσει το δαχτυλίδι. Όποιος το βρει παίρνει το δαχτυλίδι και ξαναρχίζει το παιχνίδι. Όση ώρα περνάνε το δαχτυλίδι από χέρι σε χέρι λένε και ένα τραγούδι: ‘‘Πουν' το, πουν' το το δαχτυλίδι, ψάξε, ψάξε δεν θα το βρεις! δεν θα το βρεις, δεν θα το βρεις, το δαχτυλίδι που ζητείς’’ ΙΟΥΝΙΟΣ 2017 Κυριακή Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 Πεντόβολα: κοριτσίστικο παιχνίδι. Αποτελούνταν από 5+1 καθαρές και γυαλιστερές πέτρες (χαλίκια), όμοιες περίπου στο μέγεθος. Συνήθως πήγαιναν στο ποτάμι για να τις βρουν. Καθάριζαν το μέρος από τα χώματα και από άλλα αντικείμενα. Κάθονταν απέναντι, έριχναν κλήρο ποιος θα αρχίσει πρώτος. Πέντε βόλια ήταν κάτω μέσα σ’ένα κύκλο και ένα το έριχναν προς τα πάνω. Στο διάστημα που το ένα βόλι ήταν στον αέρα, έπρεπε ο παίχτης να αρπάξει ένα βόλο από κάτω και να τον βγάλει έξω από τον κύκλο. Αν προλάβαινε καλώς, αν όχι, έχανε. ΙΟΥΛΙΟΣ 2017 Κυριακή Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 Τόπα: κοριτσίστικο παιχνίδι. Αποτελούνταν από κουρέλια σε σχήμα μπάλας (τόπι), τα οποία γέμιζαν με μαλλιά προβάτων που κάθε σπίτι είχε και έπαιζαν μεταξύ τους. ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2017 Κυριακή Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 Πάνινη κούκλα: κοριτσίστικο παιχνίδι, ομαδικό παίζονταν από 2-3-4 κορίτσια. Την έφτιαχναν από κουρέλια. Πρώτα το κεφάλι και το γέμιζαν με βαμβάκι ή το πιο συνηθισμένο με πίτουρα ή άχυρα. Για μάτια έραβαν κουμπάκια, για μαλλιά έβαζαν νήμα ή τρίχες αλόγων και τις κολλούσαν με ψαρόκολλα ή τα έραβαν πάνω στο κεφάλι. Το ίδιο έκαναν και για το σώμα της κούκλας. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 Κυριακή Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 Σχοινάκι: παιχνίδι ομαδικό αλλά και ατομικό, παίζονταν από αγόρια και κορίτσια. Κάθε απόγευμα σε κάθε γειτονιά (μαχαλά) άκουγες τις φωνές των παιδιών που έβγαιναν κι έπαιζαν σχοινάκι. Πρώτα-πρώτα χωρίζονταν σε ομάδες αγόρια και κορίτσια. Την κάθε άκρη του σχοινιού την κρατούσε ένα άτομο και γύριζαν ταυτοχρόνως και τα δυο άτομα το σχοινί γυρίζοντας το χέρι σαν ένα μεγάλο κύκλο. Το σχοινάκι έκανε ένα μεγάλο κύκλο και η ομάδα, που ήταν μέσα, έπρεπε να πηδάει το σχοινί, όταν αυτό έφτανε στα πόδια και να μην το πατήσει. Όποιος το πατούσε έβγαινε έξω. Και το παιχνίδι συνεχίζονταν ώσπου να βγουν όλοι από τον κύκλο. ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2017 Κυριακή Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 Τυφλόμυγα: παιχνίδι ομαδικό. Παίζονταν, συνήθως, μέσα στο σπίτι από πολλά παιδιά, αγόρια και κορίτσια. Ένα παιδί έδενε τα μάτια με ένα μαντήλι και προσπαθούσε να πιάσει ένα από τα υπόλοιπα παιδιά, τα οποία κινούνταν στο χώρο για ν’αποφύγουν την τυφλόμυγα. Αυτό που θα έπιανε θα προσπαθούσε να το αναγνωρίσει δια της αφής. Αν τα κατάφερνε, θα γίνονταν με τη σειρά του η νέα τυφλόμυγα, αν όχι θα παρέμενε το ίδιο τυφλόμυγα. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2017 Κυριακή Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

ΕΕΕΕΚ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ (ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ) Εκπαιδευτικό Έτος 2016-2017 Σβούρα: Παίζονταν από ομάδες παιδιών. Κάθε ομάδα είχε μια σβούρα ξύλινη. Ένα παιδί από κάθε ομάδα γύριζε τη σβούρα της ομάδας του συγχρόνως με τις άλλες σβούρες των άλλων ομάδων. Όποια σβούρα σταματούσε πρώτη να γυρίζει αυτή η ομάδα έβγαινε και απ’το παιχνίδι. Νικήτρια ήταν η ομάδα που η σβούρα της εξακολουθούσε να περιστρέφεται ως το τέλος. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 Κυριακή Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 / 31 25 27 28 29 30

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ 1.Παιδικά παιχνίδια (Αρχαιολογικό Μουσείο Χαιρώνειας)

2.Αναπαράσταση παιχνιδιών ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ 2.Αναπαράσταση παιχνιδιών Α) Τυφλόμυγα

Β) Το δαχτυλίδι

Γ) Κατασκευή πάνινης κούκλας (Σε συνεργασία με το καλλιτεχνικό εργαστήρι του σχολείου)