ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Ι Συνυπολογισμός προηγούμενων δωρεών ή γονικών παροχών για σκοπούς φόρου κληρονομίας Διδάσκων καθηγητής: Α. Τσουρουφλής Εξηνταβελώνη Μαρία ΠΜΣ Φορολογικού δικαίου 2016/2017

Νομοθετικό πλαίσιο Ν. 2961/2001: Κύρωση του κώδικα διατάξεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών προικών και κερδών από τυχερά παίγνια (ΚΦΚ) Ν. 3842/2010 (ισχύει από 23-4-2010)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο φόρος κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών είναι άμεσος και προσωπικός φόρος επί του κεφαλαίου, επί της περιουσίας, και επιβάλλεται στην καθαρή αξία κάθε μεταβιβαζόμενης μερίδας. Κληρονομιά: το σύνολο της περιουσίας του αποβιώσαντος, συμπεριλαμβανομένης δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που μεταβιβάζονται στους κληρονόμους και είναι εφικτός ο προσδιορισμός της αξίας τους. Για τον υπολογισμό του φόρου, ο ν. 2961/2001 όπως ισχύει, κατατάσσει τους φορολογούμενους σε κατηγορίες με κριτήριο τη συγγενική σχέση του δικαιούχου προς το δικαιοπάροχο. Για κάθε κατηγορία ισχύει ιδιαίτερη κλίμακα με ιδιαίτερους κατά κλιμάκια προοδευτικούς συντελεστές.

Σκοπός: η μικρότερη φορολογική επιβάρυνση των μικρής αξίας μεταβιβαζόμενων περιουσιών και των εγγύτερου βαθμού συγγένειας κληρονόμων, δωρεοδόχων, τέκνων και η βαρύτερη φορολογική επιβάρυνση των μεγάλης αξίας μεταβιβαζόμενων περιουσιών και των απώτερου βαθμού συγγένειας δικαιοδόχων. Ο κώδικας, εκτός από τον προσδιορισμό του φόρου βάσει προοδευτικής κλίμακας συντελεστών και κατηγοριών, καθιέρωσε και το θεσμό του συνυπολογισμού στην αιτία θανάτου κτήση όλων των προγενέστερων δωρεών, γονικών παροχών και προικών του ίδιου δικαιοπάροχου (κληρονομούμενου, δωρητή, γονέα) προς τον ίδιο δικαιοδόχο (κληρονόμο, δωρεοδόχο, τέκνο). Αναγκαίο συμπλήρωμα, ήταν η καθιέρωση των διατάξεων με τις οποίες θεσπίστηκε ο τρόπος υπολογισμού του φόρου στις περιπτώσεις συνυπολογισμού προγενέστερων δωρεών, γονικών παροχών και προικών (αρθ. 4, 31, 121 ΚΦΚ).

Σκοπός θεσμού συνυπολογισμού: Αποτροπή καταστρατήγησης του νόμου, μέσω της κατάτμησης της περιουσίας και μεταβίβασης με χαριστικές πράξεις, με σκοπό να τύχουν ισάριθμων προς τις μεταβιβάσεις αφορολόγητων ποσών και ταυτόχρονα να αποφύγουν τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές, που ισχύουν για της μεγάλης αξίας μεταβιβάσεις.

Φόρος δωρεών άρθρο 34 ΚΦΚ στον φόρο δωρεών υπόκεινται: α) η δωρεά που συνίσταται σύμφωνα με τις διατάξεις των αρθ. 496 επ. του ΑΚ και β) κάθε παροχή, παραχώρηση ή μεταβίβαση οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου χωρίς αντάλλαγμα, έστω και αν δεν καταρτίστηκε έγγραφο (άτυπες δωρεές). Είναι δυνατό να χαρακτηρισθεί ως δωρεά και κάθε άλλη μορφή μεταβίβασης περιουσιακών στοιχείων, εάν κριθεί από τον αρμόδιο Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. ότι υποκρύπτει δωρεά.

Φορολογία γονικών παροχών περιουσιακές παροχές των γονέων προς τα παιδιά που γίνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1509 ΑΚ, με σκοπό τη δημιουργία οικονομικής ή οικογενειακής αυτοτέλειας και την επαγγελματική τους αποκατάσταση, και μέχρι ποσού που δεν υπερβαίνει το αναγκαίο, κατά περίσταση μέτρο, εντάσσονται στις ρυθμίσεις της φορολογίας γονικών παροχών, υπόκεινται στο μισό του φόρου δωρεών μέχρι του ποσού που προβλέπεται κάθε φορά στο νόμο, αυτοτελώς από κάθε γονέα προς κάθε παιδί.

Φορολογία κληρονομιών Υποκείμενα του φόρου: οι δικαιούχοι, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, της απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, αιτία θανάτου. Αντικείμενο του φόρου: αρθ.3 του ΚΦΚ. Στο φόρο υποβάλλεται: α) η κείμενη στην Ελλάδα οποιασδήποτε φύσεως περιουσία, η οποία ανήκει είτε σε ημεδαπούς είτε σε αλλοδαπούς β) η κείμενη στην αλλοδαπή ενσώματη ή ασώματη κινητή περιουσία Έλληνα υπηκόου, που έχει την κατοικία του οπουδήποτε, καθώς και αλλοδαπού που έχει την κατοικία του στην Ελλάδα,

Χρόνος γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης: Καταρχήν, σύμφωνα με το αρθρ. 6 ΚΦΚ ο χρόνος θανάτου του κληρονομουμένου. Κατ’ εξαίρεση σύμφωνα με τα άρθρα 7 και 8 του ιδίου κώδικα μπορεί αυτός να μεταφερθεί από το νόμο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, είτε αυτεπαγγέλτως, είτε μετά από απόφαση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Απαλλαγές από φόρο: άρθρο 25 ΚΦΚ: αναφέρονται περιοριστικά στο άρθρο Κατάταξη υπόχρεων σε φόρο σε 3 κατηγορίες (Α, Β, Γ κατηγορία), με κριτήριο τη συγγενική τους σχέση με τον κληρονομούμενο, κάθε κατηγορία διακρίνεται σε 3 κατηγορίες προοδευτικών φορολογικών κλιμάκων, κάθε μία από τις οποίες έχει εφαρμογή για τον προσδιορισμό του οφειλόμενου κατά περίπτωση φόρου: άρθρο 29 ΚΦΚ

Στην Α' κατηγορία υπάγονται: ο σύζυγος του κληρονομουμένου, το πρόσωπο το οποίο είχε συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, οι κατιόντες πρώτου βαθμού, οι κατιόντες εξ αίματος δεύτερου βαθμού και οι ανιόντες εξ αίματος πρώτου βαθμού. Στη Β' κατηγορία υπάγονται: οι κατιόντες εξ αίματος τρίτου και επόμενων βαθμών, οι ανιόντες εξ αίματος δεύτερου και επόμενων βαθμών, τα εκούσια ή δικαστικά αναγνωρισθέντα τέκνα έναντι των ανιόντων του πατέρα που τα αναγνώρισε, οι κατιόντες του αναγνωρισθέντος έναντι του αναγνωρίσαντος και των ανιόντων αυτού, οι αδελφοί (αμφιθαλείς ή ετεροθαλείς), οι συγγενείς εξ αίματος τρίτου βαθμού εκ πλαγίου, οι πατριοί και οι μητριές, τα τέκνα από προηγούμενο γάμο του συζύγου, τα τέκνα εξ αγχιστείας (γαμπροί -νύφες) και οι ανιόντες εξ αγχιστείας (πεθεροί - πεθερές).

Στη Γ' κατηγορία υπάγεται οποιοσδήποτε άλλος εξ αίματος ή εξ αγχιστείας συγγενής του κληρονομουμένου ή εξωτικός. Σε περιπτώσεις σχολάζουσας κληρονομίας, ο φόρος υπολογίζεται στο σύνολο της αξίας της, με βάση τους συντελεστές της Γ' κατηγορίας του άρθρου αυτού, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 101 για νέα εκκαθάριση του φόρου.

Α Κλιμάκιο Κλιμάκια (σε ευρώ) 150.000 1.500 300.000 5 15.000 600.000 Συντελεστής κλιμακίου (%) Φόρος κλιμακίου (σε ευρώ) Φορολογητέα περιουσία (σε ευρώ) Φόρος που αναλογεί (σε ευρώ) 150.000 -------- ------ 1 1.500 300.000 5 15.000 600.000 16.500 Υπερβάλλον 10

Β Κλιμάκιο Κλιμάκια (σε ευρώ) Συντελεστής κλιμακίου (%) Φόρος κλιμακίου (σε ευρώ) Φορολογητέα περιουσία (σε ευρώ) Φόρος που αναλογεί (σε ευρώ) 30.000 ---------- ----------- ------------ 70.000 5 3.500 100.000 200.000 10 20.000 300.000 23.500 Υπερβάλλον 20

Γ Κλιμάκιο Κλιμάκια (σε ευρώ) Συντελεστής κλιμακίου (%) Φόρος κλιμακίου (σε ευρώ) Φορολογητέα περιουσία (σε ευρώ) Φόρος που αναλογεί (σε ευρώ) 6.000 ------ -------- 66.000 20 13.200 72.000 195.000 30 58.500 267.000 71.700 Υπερβάλλον 40

Μέθοδος υπολογισμού του φόρου Ο Κώδικας στο άρθρο 28 παρ. 1 ορίζει ότι «το υπόλοιπο της κληρονομικής μερίδας που μένει μετά τις εκπτώσεις των άρθρων 21 έως και 27 υποβάλλεται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται με βάση το άρθρο 29». Από την διατύπωση αυτή προκύπτει ότι για τον υπολογισμό της καθαρής αξίας της κληρονομικής μερίδας η οποία στο τέλος θα αποτελέσει το αντικείμενο φορολογίας πρέπει να γίνουν οι εξής ενέργειες:

i. Να προσδιοριστεί η φορολογητέα αξία των κληρονομούμενων περιουσιακών στοιχείων της συγκεκριμένης μερίδας (άρθρα 9, 16, 18 και 19). ii. Από την αξία που προκύπτει να αφαιρεθούν τα βάρη, τα χρέη, τα κληροδοτήματα, το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων που εξαιρούνται ή απαλλάσσονται του ελληνικού φόρου κληρονομιών, το μέρος της περιουσίας που παραχωρείται στο Δημόσιο και η ειδική έκπτωση που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 27 του Κώδικα.

iii. Να προσαυξηθεί η προσδιορισθείσα κατά τα ανωτέρω φορολογητέα αξία με τις συνυπολογιζόμενες προηγούμενες δωρεές ή γονικές παροχές του κληρονομούμενου στον κάθε κληρονόμο ή κληροδόχο, εφόσον αυτές δεν έχουν υποπέσει σε παραγραφή, και να προσδιοριστεί ο ανάλογος φόρος, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 ΚΦΚ. iv. Από το φόρο που προκύπτει να εκπέσει ο φόρος των συνυπολογιζόμενων προγενέστερων δωρεών και γονικών παροχών και ο φόρος που αποδεδειγμένα βεβαιώθηκε και καταβλήθηκε στο εξωτερικό (άρθρα 31 και 32 ΚΦΚ)

΄Αρθρο 4 ΚΦΚ «Στην κτήση αιτία θανάτου συνυπολογίζονται οι δωρεές εν ζωή ή αιτία θανάτου, οι γονικές παροχές και οι προίκες του κληρονομουμένου προς τον κληρονόμο ή κληροδόχο, εφόσον η φορολογική υποχρέωση γι’ αυτές γεννήθηκε σε χρόνο που το δικαίωμα του δημοσίου δεν έχει παραγραφεί σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 102. Για το συνυπολογισμό των κτήσεων αυτών λαμβάνεται υπόψη η αξία που είχε υπαχθεί σε φόρο κατά το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης αυτών και όχι τα απαλλασσόμενα ποσά.»

Ως προς την παραγραφή Άρθρο 102 παρ.5 ορίζει: Το δικαίωμα του Δημοσίου για την επιβολή και είσπραξη των φόρων, που προκύπτουν από την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος, σε υποθέσεις για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 1994, έχει παραγραφεί.

Ζητήματα που πρέπει να εξετασθούν κατά τον συνυπολογισμό Α) Αξία συνυπολογιζόμενων δωρεών και γονικών παροχών κατ’ αρχήν λαμβάνεται η φορολογητέα αξία του μεταβιβασθέντος με χαριστική αιτία περιουσιακού στοιχείου που συνυπολογίζεται, κατά το χρόνο που γεννήθηκε γι’ αυτό η φορολογική υποχρέωση υπαγωγής του σε φόρο δωρεάς ή γονικής παροχής Η αξία αυτή περιορίζεται σε εκείνη που έχει υπαχθεί σε φόρο κατά το χρόνο γένεσης της σχετικής φορολογικής υποχρέωσης, με την έννοια της αφαίρεσης των ποσών για τα οποία ο δωρεοδόχος ή το τέκνο (νυν κληρονόμος) έχει τύχει απαλλαγής (αφορολόγητο ≠ απαλλασσόμενο).

Β) Εκπιπτόμενος φόρος συνυπολογιζόμενων δωρεών και γονικών παροχών Για την αποφυγή διπλής φορολογίας των κληρονόμων ή κληροδόχων, στις περιπτώσεις συνυπολογισμού προγενέστερων δωρεών και γονικών παροχών, προβλέπεται στο άρθρο 31 παρ. 1 του ΚΦΚ η αρχή της έκπτωσης, από το φόρο κληρονομιών που έχει προκύψει με την προστεθείσα αξία των προγενέστερων δωρεών και γονικών παροχών που συνυπολογίστηκαν, του ποσού του φόρου που αναλογεί σε αυτές κατά το χρόνο του συνυπολογισμού, και όχι ο φόρος που είχε πράγματι καταβληθεί, εκτός αν ο καταβληθείς φόρος είναι μεγαλύτερος από τον αναλογούντα.

Γ) Περίπτωση μη εφαρμογής του θεσμού του συνυπολογισμού Το άρθρο 31 εδάφ. β παραγρ. 2 προβλέπει ρητά μια περίπτωση μη εφαρμογής του θεσμού του συνυπολογισμού: Ο φόρος που οφείλεται μετά το συνυπολογισμό και την αφαίρεση του αναλογούντος φόρου στη συνυπολογιζόμενη δωρεά ή γονική παροχή, δεν μπορεί να είναι μικρότερος από αυτόν που αναλογεί στην αξία της κτήσης αιτία θανάτου χωρίς τον συνυπολογισμό των προηγούμενων δωρεών και γονικών παροχών. Άρα στις περιπτώσεις αυτές δεν γίνεται συνυπολογισμός.

Δ) Φορολόγηση κληρονομιών με διαφορετικό φορολογικό καθεστώς, εξαιτίας μετάθεσης του χρόνου φορολογίας Στα αρθ. 7, 8 ΚΦΚ προβλέπονται περιπτώσεις μετάθεσης του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης σε μεταγενέστερο χρονικό σημείο από τον χρόνο θανάτου  κίνδυνος να έχουν μεταβληθεί οι φορολογικοί συντελεστές, τα κλιμάκια και γενικότερα το φορολογικό καθεστώς είτε επί το δυσμενέστερο είτε επί το ευμενέστερο σε σχέση με αυτό που ίσχυε κατά τον χρόνο θανάτου του κληρονομουμένου Ρύθμιση αυτού του ενδεχομένου με το άρθρ. 121 ΚΦΚ ως εξής:

1) αθροίζεται η φορολογητέα αξία όλων των κληρονομιαίων περιουσιακών στοιχείων (φορολογηθέντων και μη), την οποία είχαν κατά τον χρόνο γένεσης γι αυτά της φορολογικής υποχρέωσης + η φορολογητέα αξία των τυχόν συνυπολογιζόμενων προγενέστερων δωρεών και γονικών παροχών  συνολική αξία  υπολογίζεται ο φόρος, με βάση τις κλίμακες και τους φορολογικούς συντελεστές που ισχύουν κατά τον χρόνο λήξης της αναβολής φορολογίας

2) Από τον φόρο κληρονομιών που προκύπτει με τον τρόπο αυτόν, εκπίπτεται ο φόρος που αναλογεί, με την χρήση ίδιων κλιμάκων και συντελεστών που ισχύουν κατά τον χρόνο λήξης της αναβολής φορολογίας στη συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων που είχαν ήδη φορολογηθεί στο παρελθόν και συνυπολογίστηκαν, μόνο εφόσον ο φόρος αυτός είναι μεγαλύτερος από αυτόν που είχε βεβαιωθεί και καταβληθεί για συνυπολογισθέντα ποσά. Διαφορετικά μετράται ο ήδη βεβαιωθείς και καταβληθείς φόρος, ως μεγαλύτερος.

Σε καμία όμως περίπτωση ο φόρος κληρονομιών που οφείλεται τελικά για τα περιουσιακά στοιχεία των οποίων είχε αναβληθεί η φορολόγηση δεν μπορεί να είναι μικρότερος από το φόρο που αναλογεί στην κληρονομιαία φορολογητέα αξία αυτών χωρίς συνυπολογισμό των περιουσιακών στοιχείων που είχαν φορολογηθεί στο παρελθόν με διαφορετικό φορολογικό καθεστώς.

E) Δωρεές που έλαβαν χώρα και φορολογήθηκαν στην αλλοδαπή Ιδιαιτερότητα: Ο συνυπολογισμός των δωρεών εν ζωή που έχουν συσταθεί και φορολογηθεί στο κράτος της αλλοδαπής, πριν την εγκατάσταση του δωρεοδόχου στην κληρονομιαία περιουσία μπορεί να προκαλέσει διπλή φορολογία κατά το ελληνικό φορολογικό σύστημα μια δωρεά είναι αντικείμενο εξέτασης από τη φορολογική αρχή δύο φορές: όταν συστάθηκε η δωρεά (φόρος δωρεάς) και όταν πεθαίνει ο δωρητής (φόρος κληρονομίας).

Ζήτημα λοιπόν γεννάται στην περίπτωση που ο δωρητής προέβη σε δωρεά όταν κατοικούσε στην αλλοδαπή, αλλά πέθανε στην Ελλάδα και η ελληνική αρμόδια φορολογική αρχή είναι αρμόδια να επιβάλει φόρο κληρονομίας. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει ο κίνδυνος η ελληνική φορολογική αρχή να φορολογήσει εκ νέου τη δωρεά που δε φορολογήθηκε στην ημεδαπή κατά τη σύστασή της αλλά φορολογήθηκε στην αλλοδαπή. Οριοθέτηση του πεδίου εφαρμογής  ποιες δωρεές φορολογούνται στην Ελλάδα. δωρεές με τις οποίες α) να είχαν μεταβιβασθεί ελληνικά περιουσιακά στοιχεία ή εφόσον μεταβιβάσθηκε αλλοδαπή κινητή περιουσία, β) ο δωρητής να ήταν Έλληνας υπήκοος, ή γ) ο δωρεοδόχος, ημεδαπός ή αλλοδαπός, να είχε την κατοικία του στην Ελλάδα.

Στις ως άνω περιπτώσεις που μία τέτοια δωρεά έχει ήδη φορολογηθεί κατά το αλλοδαπό δίκαιο μια λύση θα ήταν η σύναψη Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολόγησης. Η Ελλάδα όμως δεν έχει συνάψει παρά μόνο τέσσερις (4) (με ΗΠΑ, Ιταλία, Ισπανία και Γερμανία) και γι αυτό τον λόγο ο νομοθέτης προέβη σε ρύθμιση του ζητήματος της έκπτωσης του φόρου που έχει καταβληθεί στο εξωτερικό για κληρονομιαίο περιουσιακό στοιχείο που παράλληλα φορολογείται και στην Ελλάδα με το άρθρο 32 του ΚΦΚ.

Έτσι με βάση το άρθρο 32 ΚΦΚ εκπίπτεται ο φόρος υπό τις παρακάτω προϋποθέσεις: 1) Εάν έχει καταβληθεί ή βεβαιωθεί οριστικά και τελεσίδικα στην αλλοδαπή, 2) ο φόρος αυτός θα πρέπει να αφορά περιουσία που φορολογείται και στην Ελλάδα κατά τις ισχύουσες διατάξεις, και 3) σε κάθε περίπτωση ο οφειλόμενος φόρος κληρονομιών στην Ελλάδα να μην είναι μικρότερος του οφειλόμενου χωρίς τον συνυπολογισμό των στοιχείων της αλλοδαπής που φορολογούνται στην Ελλάδα, διαφορετικά σε αυτή την περίπτωση δεν εκπίπτει ο φόρος που έχει καταβληθεί στην αλλοδαπή

Η τελευταία, όμως αυτή προϋπόθεση δημιουργεί ουσιαστικό ζήτημα διπλής φορολόγησης καθώς ο φόρος που έχει καταβληθεί δεν εκπίπτει τελικά στην περίπτωση που ο φόρος που προκύπτει μετά την έκπτωση είναι μικρότερος από αυτόν που θα οφειλόταν χωρίς τον συνυπολογισμό των στοιχείων της αλλοδαπής και ο φορολογούμενος φορολογείται διπλά για το ίδιο φορολογητέο γεγονός. Παράδειγμα: Ο Α μεταβίβασε με γονική παροχή στις 9-1-2008 την ψιλή κυριότητα ενός διαμερίσματος αξίας 270.000 ευρώ στον γιο του Β, ο οποίος ζήτησε την άμεση φορολόγησή της και κατέβαλε φόρο 1.750 ευρώ. Στις 22-5-2010 ο Α απεβίωσε και με την διαθήκη του άφησε στον γιο του Β ένα οικόπεδο αξίας 180.000 ευρώ.

Ο φόρος που θα καταβάλει ο Β για την κληρονομία θα υπολογισθεί ως εξής: Συνολική αξία περιουσίας 270.000 + 180.000 = 450.000 ευρώ  φόρος κλίμακας Α = 9.000 ευρώ Από το ποσό αυτό θα πρέπει να εκπεστεί ο αναλογών φόρος στη συνυπολογιζόμενη γονική παροχή αξίας 270.000 ευρώ με τις κλίμακες όπως ισχύουν κατά τον χρόνο θανάτου και ανέρχεται σε 1.200 ευρώ. Επειδή όμως είναι μικρότερος από αυτόν που έχει ήδη καταβληθεί, θα αφαιρεθεί τελικά ο βεβαιωθείς των 1.750 ευρώ και έτσι ο τελικά οφειλόμενος φόρος για το οικόπεδο θα είναι μετά το συνυπολογισμό (9.000-1.750) 7.250 ευρώ.

Συμπεράσματα Αρκετά λεπτομερές και τεχνικά δομημένο σύστημα συνυπολογισμού των δωρεών και γονικών παροχών στον φόρο κληρονομίας, προκειμένου αφενός να μην καταστρατηγούνται οι διατάξεις περί φορολογίας κληρονομιών με αποτέλεσμα την φοροδιαφυγή, και αφετέρου να μην φορολογούνται διπλά οι διοικούμενοι. Μόνο ζήτημα ανακύπτει ως προς τον συνυπολογισμό και την έκπτωση φόρου που έχει ήδη καταβληθεί στην αλλοδαπή για στοιχεία της περιουσίας τα οποία φορολογούνται και στην Ελλάδα, στην περίπτωση που ο φόρος αυτός δεν εκπίπτει. Λύση: α) σύναψη ΣΑΔΦ, που θα ρυθμίζουν το ζήτημα αυτό ή β) μεταβολή του νομοθετικού πλαισίου με φορολόγηση των δωρεών ή γονικών παροχών, μόνο στο κράτος στο οποίο συστάθηκαν  κίνδυνος «επιλογής» κρατών με χαμηλούς συντελεστές φορολόγησης.

Πηγές: Φορολογία Κληρονομιών Δωρεών και Γονικών παροχών, Ι. Φωτόπουλος, 5η έκδοση, 2013 Φορολογικό Δίκαιο, Κων. Φινοκαλιώτης, 5η έκδοση, 2014 Στυλιανίδου, Προβλήματα από το συνυπολογισμό δωρεών της αλλοδαπής κατά τον υπολογισμό του φόρου κληρονομιών ή δωρεών στην Ελλάδα, ΔΕΕ 2010, Τεύχος 1

Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!