Ο ρόλος της συμβουλευτικής στη γονεϊκότητα Aμπλά Φωτεινή

Ορισμός γονεϊκότητας H γονεϊκότητα αφορά: την κλινική και την εξελικτική ψυχολογία. Είναι μια διαδικασία κοινωνική και βιολογική, η οποία αφορά αμφίδρομες σχέσεις μεταξύ ατόμων που ανήκουν σε δύο ή περισσότερες γενιές. Έχει να κάνει και με : κοινωνικούς, οικονομικούς, πολιτικούς και εκπαιδευτικούς παράγοντες οι οποίοι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και εν τέλει δημιουργείται η μοναδική ιστορία ενός ανθρώπου.(Κιζιρίδου,2011)

Θεωρητική εισαγωγή γονεϊκότητα Γονεϊκότητα είναι οι αντιλήψεις και οι πρακτικές των γονέων κατά την ανατροφή και την παροχή φροντίδας των παιδιών τους, οι οποίες βασίζονται σε προσωπικές τους εμπειρίες από τους γονείς τους ή από άλλους ενήλικες που έδρασαν ως πρότυπα για τους ίδιους.(Κιζιρίδου,2011)

Έξι στάδια της γονεϊκής ανάπτυξης α) Στάδιο της δημιουργίας εικόνας (εγκυμοσύνη μέχρι γέννα)Οι μελλοντικοί γονείς προσπαθούν να φανταστούν τι είναι γονεϊκότητα β) Το στάδιο της ανατροφής (Γέννηση μέχρι 2 ετών) Οι γονείς θέτουν προτεραιότητες και προγραμματίζουν τη ζωή τους με βάση τις ανάγκες του παιδιού. γ) Το στάδιο της εξουσίας (2 – 5 ετών). Οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με θέματα χειρισμού της εξουσίας τους όπως τα όρια, η επιτυχής επικοινωνία με το παιδί τους, ο χειρισμός συγκρούσεων και η εκδήλωση επιθυμιών. δ) το ερμηνευτικό στάδιο (5 –12 ετών) Οι γονείς καλούνται να εξηγήσουν τον κόσμο στο παιδί τους, να απαντήσουν σε ερωτήσεις του και να του παρέχουν τις κατάλληλες δεξιότητες και πληροφορίες που χρειάζεται προκειμένου να αναπτύξει στάσεις και αξίες. ε) Αλληλοεξαρτώμενο στάδιο (εφηβεία)Οι γονείς εδώ θα πρέπει να αναθεωρήσουν ορισμένες απόψεις που είχαν σχετικά με τη γονεϊκότητα και να έρθουν αντιμέτωποι με ένα «άλλο» παιδί. Στ) Το στάδιο της αποχώρησης(ενηλικίωση)Οι γονείς θα πρέπει να βρουν μια ισορροπία μεταξύ του αποχωρισμού του παιδιού τους και της συνέχισης επικοινωνίας. (Κιζιρίδου,2011)

6 γονεϊκή τύποι ελληνικής οικογένειας ο ευερέθιστος όπου είναι νευρικός με χρήση αυστηρού ελέγχου και περιορισμών, ο φιλόδοξος όπου έχει υψηλό βαθμό απαιτήσεων και προσδοκιών, επιθυμώντας υψηλές επιδόσεις από το παιδί του, ο απορριπτικός όπου χαρακτηρίζεται από χαμηλό βαθμό ανταπόκρισης και ουσιαστικής επίδειξης ενδιαφέροντος προς το παιδί, ο υπερπροστατευτικός όπου συνάδει με υπερβολικές συμπεριφορές ανησυχίας προς το παιδί, ο ανήσυχος όπου ανησυχεί υπερβολικά σε όλες τις περιστάσεις της ζωής του παιδιού και ο κοσμικός όπου επιδεικνύει ελάχιστο ενδιαφέρον για το παιδί, έχοντας λίγες απαιτήσεις από αυτό.(Πέκης,2017)

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Η ψυχολογική κατάσταση των γονέων, δηλαδή το κατά πόσον οι ίδιοι έχουν κατακτήσει ένα σημαντικό βαθμό ωριμότητας. Η σχέση των γονέων ως ζευγάρι, δηλαδή, ο βαθμός ύπαρξης συναισθηματικής κάλυψης, κατανόησης αναγκών και επιθυμιών, επικοινωνίας και σεβασμού, αλλά και συμφωνίας σχετικά με τον τρόπο διαπαιδαγώγησης των παιδιών. Το καθημερινό άγχος που βιώνουν οι γονείς, συνήθως λόγω οικονομικών και επαγγελματικών δυσκολιών. Η ένταση και η ανασφάλεια των γονέων από τον καθημερινό αγώνα επιβίωσης ή από την προσπάθεια τους να χτίσουν την καριέρα τους, μεταφέρεται στο σπίτι και επηρεάζει το χρόνο και την ποιότητα της σχέσης τους με το παιδί. Τα προσωπικά βιώματα στην οικογένεια προέλευσης, δηλαδή ο τρόπος με τον οποίο οι ίδιοι οι γονείς μεγάλωσαν, αλλά και σημαντικά γεγονότα, ιδιαίτερα στην παιδική τους ηλικία, τα οποία επηρέασαν τις μετέπειτα επιλογές τους (Λαμπριανίδου,2012)

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ Το μέγεθος της οικογένειας. Έχουν διαπιστωθεί διαφορές στη συμπεριφορά των γονέων με ένα παιδί σε σύγκριση με γονείς που έχουν περισσότερα παιδιά. Ακόμη, η συμπεριφορά μπορεί να επηρεάζεται από το αν η οικογένεια είναι μονογονεϊκή, δηλαδή αν υπάρχει μόνο ένας γονέας λόγω θανάτου ή διαζυγίου ή απόκτησης παιδιού εκτός γάμου. Η συμπεριφορά του ίδιου του παιδιού. Το κάθε παιδί έχει τη δική του προσωπικότητα, τα δικά του χαρακτηριστικά και επηρεάζει καθοριστικά τη στάση των γονέων απέναντι του. Οι επαφές με άλλους γονείς, δηλαδή η επικοινωνία και ανταλλαγή εμπειριών μ' άλλους γονείς που έχουν ίδια προβλήματα και ανησυχίες. Το οικονομικό και μορφωτικό υπόβαθρο των γονέων, από το επάγγελμα, τις προσωπικές προσδοκίες για το παιδί, τις προσωπικές αντιλήψεις για το ρόλο των δύο φύλων κ.τ.λ. (Λαμπριανίδου,2012)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ Για όλους τους ανωτέρω λόγους, η υπεύθυνη ενημέρωση των γονέων - μέσα από κατάλληλα προγράμματα συμβουλευτικής - θεωρείται όχι μονάχα απλώς πολύτιμη, αλλά μάλλον αναγκαία, πολύ περισσότερο στις μέρες μας, που οι κοινωνικές δομές μετεξελίσσονται ραγδαία και τα παιδιά καλούνται διαρκώς να αντιμετωπίζουν νέες καταστάσεις και νέους κινδύνους, ενώ ο ρόλος του γονέα γίνεται ολοένα και πιο δύσκολος και η ανάγκη για υποστήριξη του γίνεται επιτακτικότερη. (Λαμπριανίδου,2012)

Ο ρόλος της συμβουλευτικής Η Συμβουλευτική βοηθάει τους γονείς : να δουν συμπεριφορές και να αντιληφθούν στάσεις με τις οποίες αντιμετωπίζουν το παιδί τους. Δίνει τη δυνατότητα στους γονείς : να συνειδητοποιήσουν, να ελέγξουν σε ποιους ψυχολογικούς τύπους γονέων ανήκουν, τί μπορούν να κάνουν, πώς να καλλιεργήσουν τον εαυτό τους, να αυτοβοηθηθούν και να μπορέσουν να μετριάσουν όσα αρνητικά στοιχεία έχουν. (Λαμπριανίδου,2012)

Ο ρόλος της συμβουλευτικής(Λαμπριανίδου,2012) Βοηθά τους γονείς να μπουν στη διαδικασία : αυτογνωσίας, αυτοκριτικής και αυτοαμφισβήτησης. Παρέχει τη δυνατότητα να εξετάζουν και να ελέγχουν κάθε φορά τη στάση τους στη διαπαιδαγώγηση, ώστε να μην είναι ούτε αυταρχικοί ούτε πολύ επιεικείς.

Βιβλιογραφία Κιζιρίδου(2011).Μεταπτυχιακή Εργασία«Σύνδεση των αναμνήσεων των γονέων αναφορικά με τον τρόπο ανατροφής τους σε σχέση με τις αυτο-αναφορές του γονεϊκού τους τύπου και την αντιλαμβανόμενη σχολική επίδοση των παιδιών τους» Λαμπριανίδου(2012).Πτυχιακή Εργασία «Συμβουλευτική Γονέων παιδιών προσχολικής ηλικίας,ζητήματα οριοθέτησης» Πέκης, A. (2017)Γονεϊκό στυλ διαπαιδαγώγησης και επιδόσεις μαθητών σχολικής ηλικίας: θεωρητικές και πρακτικές όψεις Tα εκπαιδευτικά τεύχος 107-108