ΥΠΕΡΤΑΣΗ-ΔΙΑΤΡΟΦΗ-ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΕΡΙΕΤΤΑ Μ.ΚΩΣΤΑΚΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ ΕΚΠΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΚΠΑ ΔΙΔΑΚΤΟΡΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΟΣ
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ-ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ Κομβικός ο ρόλος του Νοσηλευτή Ενδιάμεσος αποδέκτης μεταξύ Ιατρού-Ασθενούς Όσο σημαντικό είναι το ΠΡΙΝ άλλο τόσο και το ΜΕΤΑ = ΕΠΙΤΥΧΙΑ Στην Ελλάδα πολλαπλός ο ρόλος του Νοσηλευτή λόγω έλλειψης παροχής πληροφοριών από Ιατρό Απαραίτητη τόσο η ψυχολογική υποστήριξη όσο και η παροχή βασικών γνώσεων ακόμη και σε τομείς που δεν άπτονται των προ-απαιτούμενων γνώσεων (π.χ. συνέργειες φαρμάκων)
Η Νομοθεσία <<δεν εφαρμόζεται>… Στην Ελλάδα της κρίσης δεν υπάρχει σαφής πάντα διαχωρισμός των ρόλων π.χ. επιλογή φαρμάκου από τον ιατρό ή φαρμακοποιό όταν η δραστική ουσία είναι ίδια ποιος είναι ο ειδικός που εφαρμόζει ενέσιμα σκευάσματα πώς προμηθεύομαι οπιοειδή ιδιοσκευάσματα (lonarid); πώς προμηθεύομαι μία αντιβίωση; Τελικός αποδέκτης-θύμα ο ασθενής…
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ H παχυσαρκία Το αλάτι (επιτραπέζιο ή στο μαγείρεμα) Τα ζωικά λίπη Η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας Το οινόπνευμα Η ηλικία
Βάρος και πίεση: ο κίνδυνος υπέρτασης 2 με 6 φορές σε αυξημένο βάρος Αλατοευαισθησία: η πίεση σε πολύ μεγάλο βαθμό σε αλατοευαισθησία και σε λιγότερο σε μη αλατοευαισθησία Ζωικές τροφές: πλούσιες σε λίπη και χοληστερίνη Οινόπνευμα: oι μεγάλες ποσότητες αλκοόλ την πίεση και την αποτελεσματικότητα των αντιυπερτασικών φαρμάκων
Η τακτική σωματική άσκηση την πίεση τόσο αποτελεσματικά όσο και ορισμένα φάρμακα Ταυτόχρονο «κέρδος» σε: μείωση βάρους ρύθμιση σακχάρου υψηλή HDL καταπολέμηση stress αίσθημα ευτυχίας Η πίεση με την ηλικία καθώς ↓ ελαστικότητα των αγγειών+ αθηρώματα
«ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ» Τρόφιμο(100g) Na(100mg) Κρέας κονσέρβα (Λάντσεον μητ) 1050 Κρέας κονσέρβα (Λάντσεον μητ) 1050 Σαλάμι 1850 Λουκάνικα 1100 Τυρί Camembert 1410 Τυρί Φέτα 1260 Μαργαρίνη αλατισμένη 800 Ψωμί άσπρο φρυγανισμένο 640 Ξηροί καρποί αλατισμένοι 440 Ξηροί καρποί ανάλατοι 4 Επεξεργασμένα τρόφιμα που περιέχουν αλάτι(μουστάρδα, τουρσιά), αλλάντικα,καπνιστά κρέατα@ψάρια, τυριά, μαργαρίνη,βούτυρο αλατισμένο,φυστικοβούτυρο, σοκολάτα ρόφημα, ελιές αλατισμένες
ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ Επεξεργασμένα τρόφιμα που περιέχουν αλάτι ή άλλο άλας Να (κονσερβοποιημένα τρόφιμα, έτοιμες σάλτσες, μουστάρδα, τουρσιά) Αλλαντικά, λουκάνικα, καπνιστά κρέατα @ ψάρια Τυριά επεξεργασμένα τύπου Camembert, ροκφόρ, φέτα αλμυρή καθώς και φαγητά που παρασκευάζονται με βάση αυτά Μαργαρίνη αλατισμένη, βούτυρο αλατισμένο, φυστικοβούτυρο Ψωμί άσπρο, πατάτες τσιπς Σοκολάτα ρόφημα Ελιές αλατισμένες
«ΣΥΜΜΑΧΟΙ» Τρόφιμο (100g) Na (100mg) Λάχανο ωμό 7 Ντομάτα ωμή 3 Λάχανο ωμό 7 Ντομάτα ωμή 3 Πορτοκάλι 3 Σύκο 2 Μπάμιες 7 Πράσο βρασμένο 6 Πατάτες βραστές 3 Λαχανικά
ΣΥΜΜΑΧΟΙ Λαχανικά ωμά, φρόυτα @ φυσικοί χυμοί Γάλα @ γιαούρτι αποβουτυρομένο(0%λιπ) Πατάτες βραστές-ψητές, ρύζι, μακαρόνια(ανάλ) Όσπρια, ελαιόλαδο, σπορέλαιο, καλαμποκέλαιο, ελιές ανάλατες Κρέατα(κοτόπουλο @ γαλοπούλα χωρίς πέτσα, μοσχάρι), ψάρια Σπιτικές σούπες χωρίς αλάτι ή κύβους κρέατος, Ξηροί καρποί ανάλατοι Ψωμί μαύρο ή σίκαλης
ΔΙΑΤΡΟΦΗ Υγιεινή Διατροφή: πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ίνες και τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά Φρούτα και λαχανικά: πλούσια σε φυτικές ίνες (μήλα, μπανάνες, κεράσια, σπαράγγια, μπρόκολο, κουνουπίδι) ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΕ ΣΥΓΧΟΡΗΓΗΣΗ ΜΕ SINTROM (δεν επιτρέπονται κάποια λαχανικά) Γαλακτοκομικά: προϊόντα με χαμηλά ή μέτρια λιπαρά ώστε να κερδίζουμε Ca, βιτ D και πρωτεΐνες χωρίς περιττά λίπη (άπαχο ή αποβουτυρωμένο γάλα και γιαούρτι, άπαχα-ημιάπαχα τυριά)
Κρέας-πουλερικά:άπαχο (φιλέτο, μπούτι, ψαρονέφρι) χωρίς πέτσα Ψάρια: τουλάχιστον 3 φορές / εβδομάδα Άπαχη ζωική τροφή, πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα που βοηθούν ελαφρώς στη της πίεσης αλλά και στη του κινδύνου θρομβωτικών αγγειακών επεισοδίων (σαρδέλες, ρέγγα, σολωμός, τόνος) Όσπρια: πλούσια σε φυτικές πρωτεΐνες και θρεπτικές ουσίες (φασόλια, αρακάς, φακές)
Ελαιόλαδο: Εξαιρετική πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων Ελαιόλαδο: Εξαιρετική πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων. Μπορεί να σημαντικά την ανάγκη φαρμακευτικής αγωγής για την υπέρταση (όχι τηγανισμένο μετατροπή cis μορφών σε trans) Καφές: μέχρι 2 φλυτζάνια (200mg καφεΐνης) ημερησίως > 3-4 ροφήματα καφέ ημερησίως ίσως δυσκολέψουν τη ρύθμιση της πίεσης λήψη καφεΐνης και από άλλες πηγές (σοκολάτα, τσάι, αναψυκτικά) Εναλλακτικά: καφές χωρίς καφεΐνη! (στην περίπτωση αυτή ένα φλυτζάνι γαλλικού καφέ περιέχει 2mg καφεΐνη)
ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ: Υγιεινή διατροφή σημαίνει όχι μόνο αγορά υγιεινών τροφίμων αλλά και υγιεινή μαγειρική Η σωστή διατροφή είναι κάτι που συνηθίζεται και οι καλές συνήθειες σταματούν το ίδιο δύσκολα με τις κακές!
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Πώς να τρέφομαι σωστά εκτός σπιτιού; ▪ πιάτα χαμηλά σε λιπαρά ▪ μακαρόνια με φρέσκια ντομάτα ▪ συνοδευτικά: βραστή πατάτα, λαχανικά στον ατμό, ρύζι χωρίς βούτυρο ▪ επιδόρπιο: φρούτα, ζελέ, γρανίτα
▪ προτείνουμε το συνδυασμό δίαιτας με άσκηση Πώς θα αδυνατίσω; ▪ η υγιεινή απώλεια βάρους γίνεται με αργό-σταθερό ρυθμό ▪ τρώμε υγιεινά ▪ προτείνουμε το συνδυασμό δίαιτας με άσκηση ▪ ακατάλληλα τα χάπια για τη μείωση της όρεξης που περιέχουν ουσίες παρόμοιες με την αδρεναλίνη, η οποία αυξάνει την πίεση
Τί να κάνω με το αλάτι; ▪ αποφυγή προσθήκης αλατιού στο μαγείρεμα ή στο πιάτο καθώς οι τροφές περιέχουν από μόνες τους αλάτι ▪ φρέσκιες ακατέργαστες τροφές ▪ έκπλυση κονσερβοποιημένων τροφών. Απομακρύνεται το 1/3 Να που περιέχουν!
ΠΡΟΣΟΧΗ στις ετικέτες συσκευασίας « χαμηλό Να » « χωρίς επιπρόσθετο Να » ΕΠΙΛΟΓΗ τροφών πλούσιες σε κάλιο ( Κ ) πρόσληψη Κ: προστασία από υπέρταση πρόσληψη Κ: βελτίωση ρύθμισης στους ήδη υπερτασικούς
Πλούσιες σε Κ: μπανάνες πορτοκάλια πεπόνια φρέσκα λαχανικά δημητριακά ολικής αλέσεως
Πόσα ποτά μπορώ να πίνω χωρίς να απορυθμίζεται η πίεσή μου; Λιγότερο από 3 μονάδες/ημέρα για άντρες Λιγότερο από 2 μονάδες/ημέρα για γυναίκες Μία μονάδα αντιστοιχεί σε ένα ποτήρι κρασί (150 ml), σε μισό μπουκάλι μπύρας ή σε μία δόση οινοπνευματώδους ποτού (30 ml)
ΚΑΠΝΙΣΜΑ: ΦΙΛΟΣ Ή ΕΧΘΡΟΣ ; ΚΑΠΝΙΣΜΑ: ΦΙΛΟΣ Ή ΕΧΘΡΟΣ ; Υπέρταση και κάπνισμα: πολλαπλασιασμός κινδύνου για έμφραγμα του μυοκαρδίου και εγκεφαλικό επεισόδιο Με τη διακοπή του καπνίσματος: η πίεση η αποτελεσματικότητα των αντιυπερτασικών φαρμάκων
1 χρόνο μετά τη διακοπή ο κίνδυνος για έμφραγμα και στα 5 χρόνια ο κίνδυνος = με αυτόν του μη καπνιστού ο κίνδυνος για καρκίνο των πνευμόνων και άλλες μορφές καρκίνου που σχετίζονται με το κάπνισμα
Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΑΜΕΣΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΑΜΕΣΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ Συνεπώς… Περιορισμός στο ελάχιστο του αλατιού Υγιεινός τρόπος διατροφής Γυμναστική τουλάχιστον 3 φορές/εβδομάδα από 30 λεπτά Μικρές μερίδες φαγητού Διάρκεια στο γεύμα (αργά) Δείπνο πιο ελαφρύ από το γεύμα ▼ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ=κάπνισμα-διατροφή-φάρμακα-γυμναστική
Διαρκής επικοινωνία με τον ιατρό Ρύθμιση του βάρους σύμφωνα με τις συμβουλές του ιατρού Λήψη φαρμάκων ακριβώς σύμφωνα με τη συνταγογραφία (π.χ. δε γίνεται διακοπή αντιβίωσης σε περίπτωσης βελτίωσης των συμπτωμάτων) Διακοπή καπνίσματος
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ-ΠΗΓΕΣ «Πίνακες συνθέσεως τροφίμων και ελληνικών φαγητών», Α. Τριχόπουλου «Χρήσιμες οδηγίες για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της υπέρτασης», Κωνσταντίνος Π. Τσιούφης, Αθήνα 2007 Φαρμακολογία, Harvey Champe, Αθήνα 1997 Διδακτορική διατριβή, Παναγιώτα Μ. Κωστάκου, Αθήνα 2008