Αναισθησιολογικά φάρμακα Αναισθησιολογία Μάθημα 2ο Αναισθησιολογικά φάρμακα ΖΗΣΗΣ ΜΗΤΣΙΟΣ Μαιευτήρας Γυναικολόγος

Κατηγορίες φαρμάκων Ενδοφλέβια αναισθητικά Εισπνεόμενα αναισθητικά Τοπικά αναισθητικά Οπιοειδή και άλλα αναλγητικά Μυοχαλαρωτικά (αποκλειστές της νευρομυικής σύναψης)

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ Κατανέμονται ταχύτατα εντός του ΚΝΣ με αποτέλεσμα την ταχεία και άμεση έναρξη της φαρμακολογικής τους δράσης. Φάρμακα εκλογής για την φάση της εισαγωγής στην αναισθησία. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Προκαλούν απώλεια συνείδησης και αμνησία ανάκλησης γεγονότων Τροποποιούν τα φυσιολογικά ή ηλεκτρικά χαρκτηριστικά της νευρωνικής μεμβράνης ή/και επιδρούν σε υποδοχείς νευροδιαβιβαστών, διαύλους ιόντων ή ενδοκυττάριους διαβιβαστές Περιοχές ΚΝΣ που επηρεάζουν είναι κυρίως ο δικτυωτός σχηματισμός, η αμυγδαλή, το μεταιχμιακό σύστημα και ο υποθάλαμος.

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ Iδεώδες ενδοφλέβιο αναισθητικό Εύκολα διαλυτό Να συντηρείται εύκολα Να μην αποσυντίθεται Να παραμένει σταθερό Να επιτυγχάνει εισαγωγή στην αναισθησία σε χρόνο μιας πνευμονικής κυκλοφορίας Σταθερότητα από άτομο σε άτομο Ικανοποιητικό εύρος ασφάλειας Βραχεία διάρκεια δράσης Ταχεία και πλήρης αποδρομή Ταχύς μεταβολισμός σε μη τοξικούς και μη ενεργούς μεταβολίτες Όχι αναφυλακτικές αντιδράσεις, όχι απελευθέρωση ισταμίνης Όχι πόνος σε iv χορήγηση Όχι θρομβοφλεβίτιδα, ναυτία, έμετο, καρδιαγγεικές μεταβολές Χαμηλό κόστος

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗ Έχουν υψηλή λιποφιλικότητα, διαπερνούν τον αιματεγκεφαλικό φραγμό ταχύτατα και προκαλούν δράση στον εγκέφαλο. Η αναισθητική δράση του φαρμάκου εξαρτάται από την συγκέντρωσή του στον εγκέφαλο , η οποία μεταβάλλεται παράλληλα με την συγκέντρωσή του στο πλάσμα ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ Επηρεάζει την ιστική πρόσληψη, δεδομένου ότι μόνο το μη δεσμευμένο από πρωτείνες (ελεύθερο), κλάσμα του φαρμάκου μπορεί να διέλθει μέσω των μεμβρανών

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΙΣΤΩΝ Η εξισορρόπηση στους διάφορους ιστούς εξαρτάται από την αιματική ροή και την μάζα κάθε ιστού και οργάνων ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ Λιποδιαλυτότητα Μοριακό βάρος Βαθμός ιονισμού.. Τα μη ιονισμένα μόρια είναι περισσότερο λιποδιαλυτά και διέρχονται την κυτταρική μεμβράνη ευκολότερα και γρηγορότερα από τα ιονισμένα μόρια που είναι περισσότερο υδατοδιαλυτά.

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΙΝΗΤΙΚΗΣ Το ποσοστό ιονισμένη/μη ιονισμένη μορφή του φαρμάκου καθορίζεται από την εξίσωση Henderson - Hasselbach μη πρωτονισμένο μόριο (ιονισμένο οξύ ή μη ιονισμένη βάση) Ph-pKa = log --------------------------------------------------------------------- Πρωτονισμένο μόριο (μη ιονισμένο οξύ ή μη ιονισμένη βάση) Pka Η σταθερά pKa ειδική για κάθε φάρμακο, είναι το pH στο οποίο το 50% του φαρμάκου βρίσκεται στην ιονισμένη μορφή

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΒΟΛΗ Τα περισσότερα μεταβολίζονται στο ήπαρ και ένα ποσοστό μεταβολιτών αποβάλλονται μέσω της χολής Από τα νεφρά αποβάλλονται ως υδατοδιαλυτοί μεταβολίτες Η κίρρωση ή η νεφρική δυσλειτουργία δεν παρεμποδίζουν σημαντικά τη φάση αυτή

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ Αναισθητική δράση Κύρια δράση τους η απώλεια της συνείδησης και αμνησίας, δεν προκαλούν χάλαση, δεν προκαλούν αναλγησία 2. Επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστημα Καταστολή καρδιαγγειακού λόγω φλεβικής περιφερικής αγγειοδιαστολής και καταστολή της συσταλτικότητας του μυοκαρδίου. Ο βαθμός καταστολής εξαρτάται από την δόση, την ταχύτητα χορήγησης, τον ενδοαγγειακό όγκο, τον τόνο του συμπαθητικού και από την συνύπαρξη νόσων που επηρεάζουν το καριαγγειακό και ΑΝΣ

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ Επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστημα

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ Επίδραση στο αναπνευστικό σύστημα Απώλεια του τόνου ή της ακεραιότητας της ανώτερης αναπνευστικής οδού καθώς και καταστολή της αναπνοής. Επίδραση στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ)

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΕΙΔΙΚΟΙ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΟΙ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΒΑΡΒΙΤΟΥΡΙΚΑ Παράγωγα του βαρβιτουρικού οξέος, θειοπεντάλη, μεθοεξιτάλη Ισχυρό αναισθητικό Αυξημένη λιποδιαλυτότητα (ταχεία έναρξης δράσης σε 30 sec) Ταχεία ανακατανομή (βραχεία διάρκεια 20 min) Εισαγωγή στην αναισθησία Ματαβολισμός στο ήπαρ Σημαντική αντιεπιληπτική δράση Δεν έχουν αναλγητική δράση

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΕΙΔΙΚΟΙ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΟΙ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΜΗ ΒΑΡΒΙΤΟΥΡΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Κεταμίνη Παράγωγο της φενυλκυκλιδίνης Νατριούχο άλας σε διάλυμα με ph 3,5-5 Ταχεία πρόσληψη από τον εγκέφαλο και ανακατανομή Ήπιο υπναγωγό, προκαλεί αμνησία και αναλγησία Έναρξη δράσης σε 45-60 sec και διάρκεια 10-20 min Αυξάνει την ενδοκρανιακή πίεση (αντένδειξη) Παρενέργειες σιελόρροια , ↑ εκκρίσεων, διέγερση και παραισθήσεις κατά την αφύπνιση

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΕΙΔΙΚΟΙ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΟΙ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΜΗ ΒΑΡΒΙΤΟΥΡΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Προποφόλη Παράγωγο ισοπροπύλ φαινόλης Έναρξη δράσης σε 40 sec διάρκεια 5-10 min, ↑ λιποδιαλυτότητα Εισαγωγή και διατήρηση της ΓΑ, αγχόληση και αμνησία Καταστέλλει λαρυγγικά και φαρυγγικά αντανακλαστικά Αντιεμετικές ιδιότητες Παρενέργειες… πόνο κατά την iv χορήγηση, διεγερτικά φαινόμενα

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΕΙΔΙΚΟΙ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΟΙ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΜΗ ΒΑΡΒΙΤΟΥΡΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Ετομιδάτη Μέτρια υδατοδιαλυτή Γρήγορη εισαγωγή και αφύπνιση με καρδιαγγειακή σταθερότητα Έναρξη δράσης σε 30 sec και διάρκεια 3-10 min Παρενέργειες…έντονος πόνος στο σημείο έγχυσης, διέγερση κατά την εισαγωγή, καταστολή κορτιζόλης στα επινεφρίδια

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΕΙΔΙΚΟΙ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΟΙ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΒΕΝΖΟΔΙΑΖΕΠΙΝΕΣ Διαζεπάμη, Λοραζεπάμη, Μιδαζολάμη Ως αγχολητικά κατά την προαναισθητική αγωγή + καταστολή ασθενούς πρίν την εισαγωγή στην αναισθησία Πρόκληση αμνησίας Κατασταλτικά – αγχολυτικά σε εκτός χειρουργείο αναισθησία Αντιεπιληπτική δράση Μιδαζολάμη: πιο συχνή χρήση Υδατοδιαλυτή Σύντομη έναρξη δράσης - διάρκεια δράσης 15-30 min Συμπεριφορά ανησυχίας, επιθετικότητας, οργής (μειονεκτήματα)

ΕΙΣΠΝΕΟΜΕΝΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ Τα εισπνεόμενα αναισθητικά είναι οι συνηθέστεροι παράγοντες που χορηγούνται για την διατήρηση της αναισθησίας. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Αναστέλλουν ή διεγείρουν δυναμικά που ευοδώνουν ή αναστέλλουν την διέγερση αντίστοιχα (αναστολή διαύλων ασβεστίου). Πρωταρχικοί στόχοι δράσης είναι οι πρωτείνες της κυτταρικής μεμβράνης Χαρακτηριστικά ιδεώδους εισπνεόμενου αναισθητικού Σταθερότητα χημικής αποδόμησης Απουσία ερεθιστικής οσμής (να μην ερεθίζει αεραγωγούς) Να στερείται ηπατοτοξικότητας και νεφροτοξικότητας Χαμηλούς συντελεστές κατανομής Να έχει μεγάλη ισχύ ώστε να επιτρέπει την σύγχρονη χορήγηση Ο2

ΕΙΣΠΝΕΟΜΕΝΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ Διακρίνονται σε: Πτητικά αναισθητικά Αλοθάνιο, Μεθοξύφλουρανιο, Ισοφλουράνιο, Σεβοφλουράνιο, Δεσφλουράνιο, Ενφλουράνιο Υγρά σε θερμοκρασία και πίεση δωματίου Εξατμίζονται μέσω ειδικών συσκευών Αέρια αναισθητικά Ν2Ο Υγροποιούνται υπο πίεση Αποθηκεύονται σε οβίδες Εξέρχονται σε αέρια μορφή

ΕΙΣΠΝΕΟΜΕΝΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ Ο κύριος σκοπός της αναισθησίας με εισπνεόμενα αναισθητικά είναι να επιτευχθεί μια σταθερή και ευνοική πίεση στο όργανο στόχο τον εγκέφαλο. Ελάχιστη κυψελιδική συγκέντρωση (Μinimum Alveolar Concentration = MAC) Είναι η ελάχιστη κυψελιδική συγκέντρωση ενός εισπνεόμενου αναισθητικού η οποία προλαμβάνει την απάντηση (συνήθως κίνηση) σε ένα επώδυνο ερέθισμα στο 50% των ανθρώπων ή των πειραματοζώων Παράγοντες που ↑ MAC Παράγοντες που ↓ MAC Υπερθερμία Υποθερμία Χρόνιος αλκοολισμός Οξεία λήψη αλκοόλης Φάρμακα Κύηση ↑ Na Υποξαιμία Βρεφική ηλικία Προχωρήμενη ηλικία

ΕΙΣΠΝΕΟΜΕΝΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ Χορήγηση από αναισθησιολογικό μηχάνημα → Έισοδος στις κυψελίδες → Πρόσληψη στο αρτηριακό αίμα από τις κυψελίδες → Κατανομή από την κυκλοφορία σε εγκέφαλο – ιστούς → Αποβολή από τους πνεύμονες

ΕΙΣΠΝΕΟΜΕΝΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ Η ταχύτητα αποβολής του αναισθητικού εξαρτάται: Διαλυτότητα Διάρκεια της αναισθησίας Βαθμό μεταβολισμού

ΕΙΣΠΝΕΟΜΕΝΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ Τα πτητικά αναισθητικά είναι αυτά που χορηγούνται στην διατήρηση της αναισθησίας, τα νεότερα είναι λιγότερο διαλυτά βελτιώνοντας την ταχύτητα και την ποιότητα ανάνηψης, απουσία ερεθισμού των αεροφόρων οδών.

ΤΟΠΙΚΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ Τα τοπικά αναισθητικά προκαλούν αναστρέψιμη και προβλέψιμη αναστολή της νευρικής μεταβίβασης στα περιφερικά νεύρα με αποτέλεσμα απώλειας της αισθητικότητας και κινητικότητας σε μια περιοχή του σώματος Χωρίζονται σε: Αμινο-αμίδια (σταθερές ενώσεις, δεν προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις) Λιδοκαίνη Μπουπιβακαίνη Ροπιβακαίνη Εστερο-αμίδια (ασταθείς σε διαλύματα, αλλεργικές αντιδράσεις) Προκαίνη Κοκαίνη Βενζοκαίνη Τετρακαίνη

ΤΟΠΙΚΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Αναισθητική ισχύς Αφορά την κυτταρική νευρική μεμβράνη στην οποία παρεμποδίζει την γένεση και αγωγή του δυναμικού ενέργειας στους διαύλους Na+ Δεν αναπτύσσεται δυναμικό ενέργειας Δεν προκαλείται εκπόλωση της νευρικής ίνας Η ίνα παραμένει σε κατάσταση ηρεμίας Αναισθητική ισχύς Η ισχύς σχετίζεται με την λιποδιαλυτότητα και καθορίζεται από την ελάχιστη συγκέντρωση αποκλεισμού (Cm= minimum anesthetic concentration) και ορίζεται ως η ελάχιστη συγκέντρωση ενός ΤΑ με την οποία μπορεί να αποκλειστεί η μετάδοση της ώσης σε ένα νεύρο σε ορισμένο χρόνο (περίπου 10 min)

ΤΟΠΙΚΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ Τοπική τοξικότητα Σπάνια ένα ΤΑ προκαλεί τοξικότητα από μόνο του ενώ είναι πιθανό να προκληθεί νευρική βλάβη από τις προσθετικές ουσίες (πχ γλυκίνη) που συνήθως συγχορηγούνται. Το αγγειοσυσπαστικό που προστίθεται για να παρατείνει την διάρκεια δράσης μπορεί να προκαλέσει βλάβη αν η έγχυση γίνει απευθείας στο νεύρο Β. Τοξικότητα από το καρδιαγγειακό ↓ συσταλτικότητας μυοκρδίου, ↓ καρδιακής παροχής Μείωση καρδιακής συχνότητας Αρρυθμίες Κοιλιακή μαρμαρυγή

ΤΟΠΙΚΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ Γ. Τοξικότητα από το ΚΝΣ Πρόληψη και αντιμετώπιση -- Προσοχή στην χορήγηση της δόσης -- Χορήγηση σταδιακά με διακοπές -- Αναρρόφηση πριν από την χορήγηση -- Monitoring, ΗΚΓ, ΑΠ, κορεσμός Ο2 -- Εξοπλισμός για διασωλήνωση -- ΕΦ χορήγηση βενζοδιαζεπίνων

ΟΠΙΟΕΙΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο όρος οπιοειδή περιλαμβάνει όλες τις φυσικές ή συνθετικές ουσίες που προκαλούν φαρμακολογικές δράσεις παρόμοιες της μορφίνης και των οποίων τη δράση ανταγωνίζεται η ναλοξόνη. Η μορφίνη προκαλεί αναλγησία, αναπνευστική καταστολή, ευφορία, ναυτία, έμετο και καταστολή κινητικότητας των λείων μυικών ινών. Τα οπιοειδή κατατάσσονται σε 3 κατηγορίες Φυσικά οπιοειδή (μορφίνη, κωδείνη, παπαβερίνη, νοσκαπίνη, θηβαίνη) Ημισυνθετικά οπιοειδή (υδρομορφόνη, υδροκωδόνη, οξυμορφόνη) Συνθετικά (φεντανύλη) Τα οπιοειδή δρούν σε ειδικούς υποδοχείς (μ, κ, δ) που βρίσκονται σε νευρώνες του ΚΝΣ και του περιφερικού νευρικού συστήματος

ΟΠΙΟΕΙΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ Οι κύριες ενέργειες των οπιοειδών διαμεσολαβουνται από 4 οικογένειες υποδοχέων οι οποίες χαρακτηρίζονται με τα ελληνικά γράμματα μ, κ, σ και δ, και η κάθε μία από αυτές παρουσιάζει διαφορετική ειδικότητα για τα φάρμακα που προσδένει. Κυρίως δράση αγωνιστική στους υποδοχείς μ, αλλά και κάποιες δράσεις σε άλλους υποδοχείς: Μορφίνη, Ηρωίνη, Κωδεϊνη, Φαιντανύλη Δράση αγωνιστική στους υποδοχείς κ και δράση μερικού αγωνιστή στους υποδοχείς μ. Πενταζοκίνη. Ανταγωνιστές δρουν στους υποδοχείς μ, κ, σ: Ναλοξόνη, Ναλτρεξόνη

ΟΠΙΟΕΙΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Χορηγούνται ευρέως για την καταπολέμηση του οξέος πόνου μετεγχειρητικού ή μετατραυματικού , του χρόνιου πόνου από καρκίνο και σε ορισμένες περιπτώσεις του χρόνιου καλοήθους πόνου. ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Καταστολή της αναπνοής (δράση στους μ2 υποδοχείς) Βραδυκαρδία (δράση στο παρασυμπαθητικό), υπόταση (αγγειοδιαστολή) ↓ περισταλτικότητας και ↑ τόνου του γαστρεντερικού σωλήνα(παραλυτικό ειλεό) Ναυτία, έμετο (δράση στο κέντρο εμετού) Μυική δυσκαμψία (μ1 υποδοχείς) Αντιβηχική δράση (κατακράτηση εκκρίσεων→ λοιμώξεις αναπνευστικού) Μύση

ΟΠΙΟΕΙΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ Οι αγωνιστές είναι φάρμακα που δεσμεύουν υποδοχείς και τους ενεργοποιούν προκαλώντας μέχρι και 100% της μέγιστης φαρμακολογικής απάντησης. Η μορφίνη είναι το κυριότερο αναλγητικό φάρμακο που περιέχεται στο ακατέργαστο όπιο και είναι το πρότυπο του αγωνιστή οπιοειδών. Η κωδεϊνη περιέχεται σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις και είναι λιγότερο δραστική. Τα φάρμακα αυτά εμφανίζουν μεγάλη συγγένεια προς τους υποδοχείς μ, ποικίλου βαθμού συγγένεια προς τους υποδοχείς δ και κ και μικρή συγγένεια προς τους υποδοχείς σ.

ΟΠΙΟΕΙΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ ΜΟΡΦΙΝΗ (ισχυρός αγωνιστής) Αναλγησία: Τα οπιοειδή φέρνουν ύπνο και, σε κλινικές καταστάσεις όπου υπάρχει πόνος και ο ύπνος είναι απαραίτητος, τα αλκαλοειδή του οπίου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να συμπληρώσουν τις υπνωτικές ιδιότητες των βενζοδιαζεπινών, όπως της φλουραζεπάμης. Θεραπεία της διάρροιας: Η μορφίνη μειώνει την κινητικότητα των λείων μυών και αυξάνει τον τόνο τους. Ανακούφιση από το βήχα: Η μορφίνη καταστέλλει το αντανακλαστικό του βήχα, αλλά η κωδεϊνη και η δεξτρομεθορφάνη χρησιμοποιούνται σε ευρύτερη κλίμακα. Η κωδεϊνη έχει ισχυρότερη αντιβηχική δράση από τη μορφίνη.

ΟΠΙΟΕΙΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ Οι ανταγωνιστές των οπιοειδών προσδένονται με υψηλή χημική συγγένεια στους υποδοχείς των οπιοειδών, αλλά δεν ενεργοποιούν την αντίδραση που προκαλείται από την πρόσδεση των αγωνιστών στον υποδοχέα. Όταν χορηγούνται σε φυσιολογικά άτομα, δεν προκαλούν σημαντικά αποτελέσματα. Ωστόσο, σε ασθενείς που είναι εθισμένοι στα οπιοειδή, οι ανταγωνιστές γρήγορα αναστέλλουν τις δράσεις των αγωνιστών, όπως η ηρωίνη, και προκαλούν την εκδήλωση του συνδρόμου στέρησης από οπιοειδή. ΝΑΛΟΞΟΝΗ Χρησιμοποιείται για να ανατάξει το κώμα και την καταστολή του αναπνευστικού που προκαλούνται από υπερβολική δόση οπιοειδών ΝΑΛΤΡΕΞΟΝΗ Παρόμοια δράση με την ναλοξόνη αλλά με μεγαλύτερη δράση

ΜΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ (ΜΣΑΦ) Τα ΜΣΑΦ χορηγούνται για την αναλγητική, αντιπυρετική και για την αντιφλεγμονώδη δράση τους. Ο κύριος μηχανισμός δράσης τους είναι στην καταστολή της σύνθεσης των προσταγλανδίνων (PG) κεντρικά και περιφερικά αναστέλλοντας την σύνθεση του ενζύμου κυκλοοξυγενάση (COX) Χωρίζονται σε: Σαλικυλικά Παράγωγα του ινδολοξικού οξέος Παράγωγα του προπιονικού οξέος Οξικάμες Παρακεταμόλη

ΜΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ (ΜΣΑΦ) ΣΑΛΙΚΥΛΙΚΑ (Ασπιρίνη) Μηχανισμός δράσης: Η αντιπυρετική και αντιφλεγμονώδης δράση των σαλικυλικών οφείλεται κυρίως στην αναστολή της σύνθεσης προσταγλανδινών στα θερμορυθμιστικά κέντρα του υποθαλάμου και στις περιφερικές θέσεις στόχους. Θεραπευτικές χρήσεις: Χρησιμοποιούνται ως αντιπυρετικά και αναλγητικά στη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, του ρευματικού πυρετού, της ουρικής αρθρίτιδας. Κοινώς αντιμετωπιζόμενες καταστάσεις που απαιτούν αναλγησία, περιλαμβάνουν κεφαλαλγία, αρθραλγία και μυαλγία. Χρησιμοποιούνται για να αναστείλουν τη συσσώρευση αιμοπεταλίων. Χαμηλές δόσεις ασπιρίνης χρησιμοποιούνται προφυλακτικά, για να μειώσουν την επίπτωση παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου και ασταθούς στηθάγχης σε άνδρες, όπως επίσης την επίπτωση της θρόμβωσης της στεφανιαίας αρτηρίας. Καρκίνος του κόλου: Υπάρχει ένδειξη ότι η χρόνια χρήση ασπιρίνης μειώνει την επίπτωση του ορθοπρωκτικού καρκίνου.

ΜΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ (ΜΣΑΦ) Ανεπιθύμητες ενέργειες Γαστρεντερικό: επιγαστρική δυσφορία, ναυτία και έμετος. Μικροσκοπική αιμορραγία. Αίμα: αναστολή της συσσώρευσης των αιμοπεταλίων και την παράταση του χρόνου πήξης. Αναπνοή: Σε τοξικές δόσεις προκαλούν καταστολή του αναπνευστικού και συνδυασμό μη αντισταθμιζόμενης αναπνευστικής και μεταβολική ς οξέωσης. Υπερευαισθησία: Περίπου το 15% των ασθενών που λαμβάνουν ασπιρίνη παρουσιάζουν αντιδράσεις υπερευαισθησίας. Σύνδρομο Reye: Η ασπιρίνη που χορηγείται σε ιογενείς λοιμώξεις έχει συνδεθεί με αυξημένη επίπτωση του συνδρόμου Reye, μιας συχνά θανατηφόρου, κεραυνοβόλου ηπατίτιδας με εγκεφαλικό οίδημα. Τοξικότητα: Η δηλητηρίαση με σαλικυλικά μπορεί να είναι ήπια ή σοβαρή. Η ήπια μορφή καλείται σαλικυλισμός και χαρακτηρίζεται από ναυτία, έμετο, υπεραερισμό, κεφαλαλγία, πνευματική σύγχυση, ζάλη και εμβοές (κουδούνισμα αυτιών)

ΜΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ (ΜΣΑΦ) ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΤΟΥ ΠΡΟΠΙΟΝΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ (Ιβουπροφένη, Ναπροξένη, Κετοπροφένη) Διαθέτουν αντιφλεγμονώδη, αναλγητική και αντιπυρετική δράση και έχουν κερδίσει ευρεία αποδοχή στη χρόνια θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και της οστεοαρθρίτιδας, γιατί οι γαστρεντερικές δράσεις τους είναι γενικά λιγότερο έντονες από αυτές της ασπιρίνης. Όλα απορροφώνται καλά μετά τη χορήγηση από το στόμα Μεταβολίζονται στο ήπαρ και εκκρίνονται από τους νεφρούς Η πιο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια είναι από το γαστρεντερικό και κυμαίνεται από δυσπεψία μέχρι αιμορραγία.

ΜΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ (ΜΣΑΦ) ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΤΟΥ ΙΝΔΟΛΟΞΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ (Ινδομεθακίνη, Σουλινδάκη, Ετοδολάκη) Είναι πιο ισχυρό από την ασπιρίνη ως αντιφλεγμονώδες αλλά είναι κατώτερο από τα σαλικυλικά σε δόσεις ανεκτές από τους ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα Μπορεί να καθυστερήσει τον τοκετό, καταστέλλοντας τις συσπάσεις της μήτρας.

ΜΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ (ΜΣΑΦ) ΟΞΙΚΑΜΕΣ (Πιροξικάμη, Τενοξικάμη) Μόνο η πιροξικάμη είναι διαθέσιμη στην Ελλάδα.Χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας και της οστεοαρθρίτιδας. ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗ Είναι κατάλληλο για την αναλγητική και αντιπυρετική δράση της ασπιρίνης σε μερικούς ασθενείς με γαστρικά ενοχλήματα και σ' εκείνους για τους οποίους η επιμήκυνση του χρόνου πήξης θα ήταν μειονέκτημα ή όταν δε χρειάζονται την αντιφλεγμονώδη δράση της ασπιρίνης.

ΜΥΟΧΑΛΑΡΩΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Tα μυοχαλαρωτικά φάρμακα μειώνουν τον μυϊκό τόνο και διακρίνονται σε εκείνα της αναισθησίας, που δρουν περιφερικά στη νευρομυϊκή σύναψη και στα μυοχαλαρωτικά των σκελετικών μυών που δρουν κεντρικά στο KNΣ H χρήση των μυοχαλαρωτικών προορίζεται για καταστάσεις που συνοδεύονται από μυϊκό σπασμό ποικίλης αιτιολογίας. Χρησιμοποιούνται στο χειρουργείο για την επίτευξη μυικής χάλασης κατά την διάρκεια επεμβάσεων Διευκολύνουν την διασωλήνωση της τραχείας Χωρίζονται σε: Μη αποπολωτικά μυοχαλαρωτικά Αποπολωτικά μυοχαλαρωτικά

ΜΥΟΧΑΛΑΡΩΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Οι νευρικές ώσεις φτάνουν στην νευρομυική σύναψη η οποία περιέχει κυστίδια ακετυλοχολίνης, που εκλύεται στην μετασυναπτική σχισμή και δεσμεύεται από τους νικοτινικούς υποδοχείς της μυικής ίνας προκαλώντας την αποπόλωσή της

ΜΥΟΧΑΛΑΡΩΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΜΗ ΑΠΟΠΟΛΩΤΙΚΑ ΜΥΟΧΑΛΑΡΩΤΙΚΑ Συνδέονται με την νευρομυική σύναψη, αποκλείουν την ροή των ιόντων μέσω των μετασυναπτικών νικοτινικών υποδοχέων της ακετυλοχολίνης και προκαλούν χάλαση Είναι ανταγωνιστικοί αναστολείς της ακετυλοχολίνης στην νευρομυική σύναψη Ανταγωνισμός του μη αποπολωτικού ανταγωνισμού με αναστολείς χοληνεστεράσης Όλα συνδέονται με πρωτείνες του πλάσματος Διαιρούνται σε τρεις κατηγορίες τα βραχείας (μιβακούριο, ραπακουρόνιο με δράση 15-20 min) τα ενδιάμεσης (βεκουρόνιο, ροκουρόνιο, ατρακούριο, cis-ατρακούριο με εγκατάσταση αποκλεισμού εντός 2-3΄και διάρκεια δράσης 30-60΄) τα μακράς διαρκείας (μετοκουρίνη, πανκουρόνιο, αλκουρόνιο με δράση 80-120 min)

ΜΥΟΧΑΛΑΡΩΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΑΠΟΠΟΛΩΤΙΚΑ ΜΥΟΧΑΛΑΡΩΤΙΚΑ Το μόνο δημοφιλές είναι η σουκκινυλοχολίνη ή σκολίνη Η σουκκινυλοχολίνη μιμείται δύο μόρια ακετυλοχολίνης Επειδή η σουκκινυλοχολίνη έχει μεγαλύτερη διάρκεια δράσης από την ακετυλοχολίνη οι δίαυλοι Νa παραμένουν αδρανοποιημένοι για αρκετό χρόνο Η παθολογική δραστηριότητα του ενζύμου «ψευδοχοληνεστεράση» που μεταβολίζει την σουκκινυλοχολίνη μπορεί να οδηγήσει σε εξαιρετικά παρατεταμμένη δράση της σουκκινυλοχολίνης Ανεπιθύμητες ενέργειες Καρδιακές αρρυθμίες Δεσμιδώσεις ή μυικές συσπάσεις Αύξηση ενδογαστρικής, ενδοφθάλμιας και ενδοκράνιας πίεσης Κακοήθης υπερπυρεξία (γενετική διαταραχή μεταβολισμού του Ca, αντίδοτο η δανδρολένη) Υπερκαλιαιμία

Ευχαριστώ…