Καταρτισμός σχεδίων διαχείρισης Θεωρητικά πλαίσια έρευνας ΔΙΑΛΕΞΗ 5η Καταρτισμός σχεδίων διαχείρισης Θεωρητικά πλαίσια έρευνας Σύγχρονα ζητήματα θεωρίας και πράξης Η ανάγκη ύπαρξης θεωρητικού πλαισίου στην έρευνα Κατανόηση θεωρητικών πλαισίων

Εισαγωγή Αυτό που μπορεί να θέσει μια έρευνα σε κίνδυνο είναι η απουσία επαρκούς σχεδιασμού και κατάρτισης ενός αντίστοιχου τεκμηριωμένου σχεδίου διαχείρισης του ερευνητικού προγράμματος Η έρευνα έχει αρχή, μέση και τέλος Ένα πλήρες σχέδιο διαχείρισης θα πρέπει να περιλαμβάνει παραμέτρους όλων των επιμέρους ερευνητικών σταδίων Ως αποτέλεσμα, ο ερευνητής θα πρέπει να είναι αποτελεσματικός διαχειριστής του προγράμματος

Βασικές ικανότητες του ερευνητή Να τηρεί τα συμφωνημένα χρονοδιαγράμματα Να καταγράφει την καθημερινή εξέλιξη του ερευνητικού προγράμματος Να μπορεί να καθοδηγεί τους συνεργάτες του Να διαχειρίζεται πιθανά προβλήματα Να είναι ρεαλιστής και ορθολογιστής Να είναι γνώστης του αντικειμένου Να είναι προνοητικός

Η κατάρτιση ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης Το πρώτο βασικό μέρος μιας ερευνητικής μελέτης είναι ο σχεδιασμός Απαιτείται προετοιμασία του ερευνητικού έργου τόσο θεωρητική όσο και μεθοδολογική Ο σχεδιασμός, αν και θεωρείται μια επίπονη διαδικασία, είναι μεγάλης σημασίας για την επιτυχία της έρευνας Αποτελεί πολύτιμο οδηγό καθ’ όλη τη διάρκεια της

Με το σχέδιο διαχείρισης επιτυγχάνονται Αποσαφηνίζονται οι ερευνητικοί σκοποί και στόχοι Καθορίζονται με σαφήνεια οι τρόποι που θα επιτευχθούν οι σκοποί και οι στόχοι Καταγράφονται τα απαιτούμενα χρονικά πλαίσια της έρευνας Καταγράφονται οι απαιτούμενοι υλικοί πόροι Γίνεται επιμερισμός της εργασίας Καταγράφονται εναλλακτικές λύσεις Διατυπώνονται οι τρόποι και οι μέθοδοι αξιολόγησης της έρευνας

Αξιολόγηση του ερευνητικού σχεδιασμού Σε κάθε έρευνα, παρουσιάζονται δυσχέρειες και προβλήματα Δεν θα πρέπει να προκαλεί απογοήτευση Όσο καλός και αν είναι ένας σχεδιασμός, μια πολύ χρήσιμη πρακτική, είναι η πιλοτική εφαρμογή μιας έρευνας Η αξιολόγηση του ερευνητικού προγράμματος ξεκινά από την πρώτη μέρα της έναρξης του και τελειώνει μετά την ολοκλήρωση του

Τύποι αξιολόγησης Η αρχική (να ολοκληρωθεί στον προβλεπόμενο χρόνο, με την ίδια ποιότητα και χρήματα) Η ενδιάμεση (ελέγχεται η εξέλιξη του έργου, κατά πόσο εκπληρώνονται όλα όσα είχαν σχεδιαστεί, και καταγράφεται σε τι απαιτείται αλλαγή και προσοχή) Η τελική (αποτελεί μια διαδικασία απολογισμού επί του συνόλου του ερευνητικού έργου, αν πραγματοποιήθηκαν οι σκοποί της έρευνας αξιοποιώντας τις μεθόδους, τις τεχνικές, τους πόρους)

Κριτήρια αξιολόγησης Η αλήθεια που διακρίνει τα ευρήματα της μελέτης (αληθινά και αξιόπιστα) Η ισχύς των ευρημάτων μιας μελέτης (αναφέρεται στην ικανότητα γενίκευσης τους) Η συνέπεια της έρευνας (η ικανοποίηση της δυνατότητας σε περίπτωση επανάληψης της έρευνας) Η αντικειμενικότητα της έρευνας (ο βαθμός που είναι απαλλαγμένη από προκαταλήψεις)

Κριτήρια θετικής αξιολόγησης μιας έρευνας περιλαμβάνονται Η σαφήνεια που έχουν διατυπωθεί οι ερευνητικοί σκοποί Δυνατότητα διερεύνησης του προβλήματος Επάρκεια βιβλιογραφικής/θεωρητικής ανασκόπησης Κατάλληλη δειγματοληψία Κατάλληλοι μέθοδοι διαχείρισης Ακρίβεια στην παρουσίαση αποτελεσμάτων Τήρηση κανόνων ηθικής και δεοντολογίας της έρευνας

Ερωτήσεις που τίθονται στα πλαίσια ανάπτυξης ενός σχεδίου έρευνας Ποιος είναι ο σκοπός της έρευνας Δείγμα (τυχαίο ή όχι) Δείγμα (θα μελετηθεί σαν μια ομάδα ή χωρισμένο σε περισσότερες) Πόσες ομάδες θα υπάρξουν Θα καθοριστούν τυχαία οι ομάδες Συλλογή δεδομένων (από ένα ή περισσότερους χώρους) Δεδομένα (ανάλυση) Αξιοποίηση αποτελεσμάτων

Θέματα που μπορεί να ανακύψουν κατά τη διαδικασία έρευνας στον χώρο της υγείας Αναγνώριση της ποικιλομορφίας της κοινωνίας(πολυδιάστατα και σύνθετα φαινόμενα) Υιοθέτηση θεωριών υγείας και μεθοδολογικές επιλογές στην έρευνα (επιλογή θεωρητικού πλαισίου) Αναγνώριση των μειονεκτημάτων των ερευνητικών μεθοδολογιών κατά την επιλογή τους Βιβλιογραφική ανασκόπηση Θέματα γραμμικότητας (τα αποτελέσματα από την στατιστική ανάλυση είναι μάλλον περιγραφικά) Θέματα αιτιότητας (σχέσεις μεταξύ των μεταβλητών)

Θεωρία και έρευνα Η διεξαγωγή ποσοτικών ερευνών επιτρέπει τον έλεγχο μιας θεωρίας και το θεωρητικό τους πλαίσιο μπορεί να είναι είτε μια δοκιμασμένη θεωρία ή ένα εννοιολογικό μοντέλο Τα θεωρητικά πλαίσια αποτελούν ένα γνώμονα ουσίας για τον ερευνητή που τα ακολουθεί από την αρχή Η θεωρία είναι προσωρινή μέχρι την απόδειξη από την έρευνα Η ύπαρξη θεωρητικού υπόβαθρου σε μια έρευνα προσδίδει μεγάλη αξία στα αποτέλεσμα της

Η αξιοποίηση των θεωριών στα πλαίσια της έρευνας υγείας συμβάλλει Στη διάκριση μεταξύ ψευδών και αληθινών γεγονότων Στη σύνθεση και την άθροιση της γνώσης Στην επιστημονική κατεύθυνση της έρευνας Στην ανάπτυξη ενός εμπεριστατωμένου πλαισίου καταγραφής της υπάρχουσας γνώσης

Ορισμοί Θεωρία είναι μια σειρά συσχετιζόμενων δομών (εννοιών), ορισμών και προτάσεων που παρουσιάζει μια συστηματική άποψη των φαινομένων, καθορίζοντας τις σχέσεις ανάμεσα σε μεταβλητές, με σκοπό την εξήγηση και την πρόβλεψη των φαινομένων Εννοιολογικά πλαίσια αναφέρεται στον μηχανισμό που αποσκοπεί στην οργάνωση των φαινομένων και στο οποίο περιλαμβάνονται έννοιες και υποθέσεις Εννοιολογικά μοντέλα αποτελούν δομημένες παραστάσεις κάποιου φαινομένου ή ζητήματος

Έννοιες απαραίτητες για την οικοδόμηση μιας θεωρίας Οι έννοιες. Συνθέτουν το θεμέλιο λίθο μιας θεωρίας, εκφράζονται κυρίως με λέξεις, περιγράφουν ένα φαινόμενο και προσδίδουν ξεχωριστή ταυτότητα. Διακρίνονται από α) το συμβολισμό τους (λέξεις ή όρος) και β) από τον ορισμό τους Προτάσεις. Περιγράφουν τις σχέσεις που διέπει δύο ή περισσότερες έννοιες. Περιγράφουν την κατεύθυνση, τη δομή, τη δύναμη, τη συχνότητα, την πιθανότητα, την αναγκαιότητα και την επάρκεια μιας σχέσης

Έννοιες απαραίτητες για την οικοδόμηση μιας θεωρίας Υποθέσεις. Αποτελούν μια πιο συγκεκριμένη μορφή των προτάσεων, οι οποίες θεωρούνται ως δεδομένες (αποτελούν την αφετηρία για την οικοδόμηση μιας θεωρίας) Δομές (όταν οι έννοιες αποκτούν ευρείς ορισμούς, πχ στρες = συναισθηματική ανταπόκριση) Μεταβλητές (αποτελούν τον πιο αυστηρά καθορισμένο όρο και αποδίδουν ένα μετρήσιμο χαρακτηριστικό)

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ