Διοίκηση Ποιότητας Ενότητα 5: Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος Ενότητα 5: Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος Διδάσκων: Τσέλιος Δημήτριος, Καθηγητής Εφαρμογών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων

Άδειες χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται στην παρακάτω άδεια χρήσης Creative Commons (C C): Αναφορά δημιουργού (B Y), Παρόμοια Διανομή (S A), 3.0, Μη εισαγόμενο. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Θεσσαλίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος Σκοποί ενότητας 1. TO DO 2. TO DO 3. TO DO 4. TO DO Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος

Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος Περιεχόμενα ενότητας 1. Το p διάγραμμα 2. Το c διάγραμμα 3. Δειγματοληψία αποδοχής 4. Ο Tagushi και ο ποιοτικός έλεγχος Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος

Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος Το p διάγραμμα Τύπος διαγράμματος ελέγχου που χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση διεργασιών που παράγουν προϊόντα που χαρακτηρίζονται είτε ελαττωματικά είτε συμμορφούμενα με τις προδιαγραφές. Συνήθως ακολουθείται η διωνυμική κατανομή αλλά έχει αποδειχθεί ότι σε περίπτωση μεγάλων μεγεθών μπορεί να χρησιμοποιηθεί η κανονική και έτσι χρησιμοποιούνται οι ακόλουθοι τύποι. Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος

Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος Διάγραμμα τύπου p Οι τύποι που δίνουν τα όρια ενός p-διαγράμματος βασίζονται στη μέση τιμή των ελαττωματικών προϊόντων p: η μέση αναλογία ελαττωματικών σp: η τυπική απόκλιση z: ο αριθμός των τυπικών αποκλίσεων Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος

Παράδειγμα p διαγράμματος (1/3) 1ο 6 0,06 11ο 2ο 5 0,05 12ο 1 0,01 3ο 0,00 13ο 8 0,08 4ο 14ο 7 0,07 5ο 4 0,04 15ο 6ο 2 0,02 16ο 7ο 17ο 11 0,11 8ο 3 0,03 18ο 9ο 19ο 10ο 20ο Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος 8

Παράδειγμα p διαγράμματος (2/3) Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος 9

Παράδειγμα p διαγράμματος (3/3) Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος 10

Άσκηση: κατασκευή p διαγράμματος (1/2) Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος 11

Άσκηση: κατασκευή p διαγράμματος (2/2) Εβδομάδα Παραδόσεις Καθυστερημένες Παραδόσεις 1 800 96 2 845 106 3 830 99 4 780 79 5 770 76 6 880 66 7 875 61 8 77 9 700 56 10 920 110 11 900 121 12 133 13 850 153 14 750 131 15 109 16 730 88 17 80 18 815 75 19 930 25 20 21 910 22 87 23 62 24 93 90 Άσκηση: κατασκευή p διαγράμματος (2/2) Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος 12

Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος Το c- διάγραμμα Τύπος διαγράμματος ελέγχου που χρησιμοποιείται στην παρακολούθηση του αριθμού των ελαττωμάτων ανά ελαττωματικό προϊόν. Τα όρια ελέγχου όσον αφορά τα ελαττώματα ανά προϊόν βασίζονται στην κατανομή Poisson η οποία έχει διακύμανση ίση με το μέσο της. Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος 13

Οι τύποι των ορίων του c διαγράμματος Οι τύποι των ορίων είναι: Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος 14

Άσκηση διαγράμματος τύπου c Μια εταιρεία μεταφορών, σε χρονική περίοδο 9 ημερών δέχτηκε τους εξής αριθμούς παραπόνων από πελάτες: 3, 0, 8, 9, 6, 7, 4, 9 και 8. Κατασκευάστε το διάγραμμα ελέγχου. Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος 15

Δειγματοληψία Αποδοχής Είναι η τεχνική που χρησιμοποιείται για τη στήριξη της απόφασης αποδοχής ή απόρριψης μιας ποσότητας υλικών ή προϊόντων. Εκτελείται μετά την παραγωγή των προϊόντων (εκ των υστέρων) και αυτό είναι το βασικό της μειονέκτημα. Πλεονεκτεί έναντι του 100% ελέγχου. Σχέδιο δειγματοληψίας Πλήθος Δειγμάτων Αποδεκτός αριθμός δειγμάτων που συμμορφώνονται με τις προδιαγραφές. Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος 16

Τύποι δειγματοληπτικών σφαλμάτων Σφάλμα τύπου Ι (εσφαλμένη απόρριψη) είναι η πιθανότητα να απορριφθεί μια παρτίδα της οποίας η ποιότητα δεν είναι τόσο χαμηλή όσο φαινόταν στο δείγμα. Σφάλμα τύπου ΙΙ (εσφαλμένη αποδοχή) είναι η πιθανότητα να γίνει αποδεκτή μια παρτίδα που είναι χειρότερης ποιότητας από όσο προέκυψε από την εξέταση του δείγματος. Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος 17

Πιθανά σφάλματα κατά τη δειγματοληψία Απόφαση Η παρτίδα γίνεται αποδεκτή με βάση το δείγμα Η παρτίδα απορρίπτεται με βάση το δείγμα Είδος παρτίδας Καλής ποιότητας Επιθυμητό αποτέλεσμα Σφάλμα τύπου Ι Χαμηλής Σφάλμα τύπου ΙΙ Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος 18

Δειγματοληπτικά Σχέδια Απλή δειγματοληψία Μέγεθος δείγματος Όριο αποδοχής Απόρριψη ή 100% έλεγχος Διπλή δειγματοληψία Αν n1 το πρώτο δείγμα και ελαττωματικά < c1 τότε είναι αποδεκτή Αν c1≤ ελαττωματικά ≤c2 επιλέγεται δεύτερο δείγμα n2 Αν το άθροισμα των ελαττωματικών είναι ≤ c2 τότε γίνεται αποδεκτή αλλιώς απορρίπτεται. Πολλαπλή δειγματοληψία Επέκταση της διπλής Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος 19

Πολλαπλή δειγματοληψία Αθροιστικός αριθμός ελαττωμάτων Αθροιστικός αριθμός επιθεωρούμενων τεμαχίων Απόρριψη Αποδοχή Συνέχιση δειγματοληψίας Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος 20

Λειτουργική Χαρακτηριστική Καμπύλη (Καμπύλη O.C.) n=200,c=2 n=200,c=5 Πραγματικό ποσοστό ελαττωματικών Πιθανότητα Αποδοχής Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος 21

Ρίσκο του Παραγωγού και του Πελάτη Ρίσκο του παραγωγού είναι το κόστος που θα προκύψει από την απόρριψη μιας παρτίδας καλής ποιότητας. Ρίσκο του πελάτη είναι το κόστος που θα προκύψει για αυτόν από την αποδοχή μιας κακής ποιότητας παρτίδας. Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος

Μεγέθη που σχετίζονται με το δειγματοληπτικό έλεγχο Αποδεκτό Επίπεδο Ποιότητας- AQL Το κατώτερο επίπεδο ποιότητας που μια επιχείρηση είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί. Όριο του Ποσοστού Ανοχής Ελαττωματικών ανά Παρτίδα- LTPD Είναι το επίπεδο ποιότητας στο οποίο η παρτίδα απορρίπτεται. Μέση Εξερχόμενη Ποιότητα- AOQ Το ποσοστό των ελαττωματικών τεμαχίων ανά παρτίδα. Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος

Τυπικά μεγέθη και λειτουργική καμπύλη AQL LTPD 2 Ποσοστό ελαττωματικών 100 95 α=0.05 ρίσκο του παραγωγού β=0.1 Ρίσκο του καταναλωτή Καλές παρτίδες Κακές παρτίδες Ουδέτερη ζώνη Πιθανότητα αποδοχής 7 Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος

Υπολογισμός της Μέσης Εξερχόμενης Ποιότητας (1/3) Η απόρριψη μιας παρτίδας οδηγεί στην αντικατάσταση ή στην επιδιόρθωση. Τότε έχουμε βελτίωση της ποιότητας του προϊόντος που εξέρχεται από την παραγωγή. Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος

Υπολογισμός της Μέσης Εξερχόμενης Ποιότητας (2/3) Pd: το πραγματικό ποσοστό ελαττωματικών Pa: η πιθανότητα αποδοχής της παρτίδας N: ο αριθμός των τεμαχίων της παρτίδας n: ο αριθμός των τεμαχίων του δείγματος Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος

Υπολογισμός της Μέσης Εξερχόμενης Ποιότητας (3/3), Παράδειγμα Το ποσοστό των ελαττωματικών μιας παρτίδας είναι 3% ενώ η χαρακτηριστική λειτουργική καμπύλη έδειξε ότι η πιθανότητα αποδοχής είναι 0,515. Με δεδομένο ότι το μέγεθος της παραγωγής είναι 2000 ενώ το μέγεθος του ελεγχόμενου δείγματος 120, υπολογίστε τη μέση εξερχόμενη ποιότητα. Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος

Ο Taguchi και ο ποιοτικός έλεγχος Η συνάρτηση απώλειας της ποιότητας: L=D2C όπου L= απώλεια, D= απόκλιση από το στόχο και C= το κόστος που απαιτείται για να αποφευχθεί η απόκλιση. Στιβαρό ποιοτικά προϊόν Είναι αυτό που παράγεται σε ομοιόμορφη ποιότητα κα διατηρεί την αξιοπιστία του ακόμη και αν υπάρχει μικρή μεταβλητότητα στα στοιχεία που συμμετέχουν στην παραγωγή του. Σε πολλές περιπτώσεις κοστίζει λιγότερο να εξαλειφθούν τα αποτελέσματα παρά οι αιτίες της κακής ποιότητας. Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος

Φάσεις ανάπτυξης και εφαρμογής της μεθόδου του Taguchi Ο σχεδιασμός του συστήματος Η αρχική έρευνα και ο καθορισμός των προδιαγραφών του σχεδιασμού του προϊόντος. Αναγνωρίζονται οι παράμετροι. Ο παραμετρικός σχεδιασμός Η φάση του πειραματισμού και απόδοση βαρύτητας στις παραμέτρους. Ο σχεδιασμός των ανοχών Τα όρια διακύμανσης των παραμέτρων. Υπάρχουν σφικτές και χαλαρές ανοχές. Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος

Παράγοντες που χαρακτηρίζουν την επίδοση ενός προϊόντος Ελεγχόμενοι παράγοντες (παράγοντες σχεδιασμού) Παράγοντες ελέγχου του στόχου, οι οποίοι επηρεάζουν τα μέσα επίπεδα της επίδοσης. Παράγοντες ελέγχου της μεταβλητότητας, οι οποίοι επηρεάζουν τη μεταβλητότητα της επίδοσης. Παράγοντες κόστους, οι οποίοι δεν επηρεάζουν ούτε τη μέση μεταβλητότητα ούτε τη μέση επίδοση και μπορούν να προσαρμοστούν στις εκάστοτε οικονομικές απαιτήσεις. Μη ελεγχόμενοι παράγοντες (παράγοντες θορύβου) Είναι οι πηγές της διασποράς και σχετίζονται συνήθως με το παραγωγικό ή λειτουργικό περιβάλλον. Δειγματοληψία και Ποιοτικός Έλεγχος

Τέλος ενότητας Επεξεργασία: «Χρήστος Μέγας»