Περιγραφική Βιοστατιστική – Βιοστατιστική Ι Περιγραφική Βιοστατιστική – Κατηγορικές μεταβλητές Επιπολασμός/Επίπτωση

Περιγραφικά μέτρα ποσοτικών μεταβλητών - Παράδειγμα Μέτρηση τιμών CRP (δείκτης φλεγμόνης) 12 παιδιών 8-10 ετών με πυρετό > 38o C και λευκωπά βύσματα στις αμυγδαλές Τιμές CRP ορού ( mg/dl): 4,15,10,8,33,25,36,40,36,66,63,50 Μέση τιμή = 32,17 mg/dl Διάμεσος = 34,5 mg/dl Εύρος κατανομής = 62 mg/dl

Η περιγραφή του δείγματος μέσω των μεθόδων της Περιγραφικής Βιοστατιστικής ΜΕΘΟΔΟΙ Γραφικές Αριθμητικές Ποιοτικά Κυκλικά διαγράμματα Ραβδογράμματα Επίπτωση Επιπολασμός Ποσοτικά Ιστογράμματα Θηκογράμματα Στικτά διαγράματα Μέτρα Θέσης & Διασποράς ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Επιπολασμός- Επίπτωση Είναι βασικά εργαλεία στην περιγραφική έρευνα στο χώρο των επιστημών της υγείας. Αποτιμούν την συχνότητα νοσημάτων στον πληθυσμό Ανήκουν στις αναλογίες (proportions): κλάσματα που ο αριθμητής είναι τμήμα του παρανομαστή

Επιπολασμός Ο επιπολασμός ενός χαρακτηριστικού Α στο δείγμα ή τον πληθυσμό είναι μια αναλογία και εκφράζει: (# περιπτώσεων με το χαρακτηριστικό Α) / (# μελών δείγματος ή πληθυσμού ) την ίδια χρονική στιγμή (σημειακός επιπολασμός) την ίδια χρονική περίοδο (επιπολασμός περιόδου) Περίπτωση (case): μοναδική εμφάνιση του χαρακτηριστικού Α στο άτομο Νόσος, Θάνατος, Σύμπτωμα, Βελτίωση, Αποθεραπεία Αριθμητής επιπολασμού: Σύνολο περιπτώσεων στο δείγμα (παλιές-νέες περιπτώσεις)

Επιπολασμός - Σχηματικά

Επιπολασμός – Παράδειγμα 1 Σημειακός επιπολασμός: Θέλουμε να υπολογιστεί ο επιπολασμός των φυματικών παιδιών ηλικίας 4-10 ετών του Νομού Αττικής μια συγκεκριμένη μέρα Στα αρχεία των ειδικών ιατρείων διαπιστώθηκε ότι αυτή την ημέρα είναι καταγεγραμμένα 100 παιδιά που πάσχουν από φυματίωση. Ο συνολικός πληθυσμός παιδιών ηλικίας 4-10 ετών είναι 100.000 παιδιά ( απογραφή ) Άρα ο επιπολασμός της φυματίωσης σε παιδιά ηλικίας 4-10 ετών ισούται με 100/100000=0,1% την συγκεκριμένη ημέρα

Επιπολασμός – Παράδειγμα 2 Επιπολασμός περιόδου: Θέλουμε να υπολογιστεί ο επιπολασμός των φυματικών παιδιών ηλικίας 4-10 ετών του Νομού Αττικής για το έτος 2007. Από τα αρχεία των ειδικών ιατρείων διαπιστώθηκε ότι 300 παιδία νοσούσαν ή ξεκίνησαν να νοσούν το 2007 Ο συνολικός πληθυσμός παιδιών ηλικίας 4-10 ετών είναι 100.000 Άρα ο επιπολασμός της φυματίωσης σε παιδιά ηλικίας 4-10 ετών για το 2007 ισούται με 300 /100000=0,3%

Επίπτωση Υπολογίζεται σε πληθυσμούς σε κίνδυνο: Άτομα ελεύθερα νόσου – παρακολούθηση για καθορισμένο χρονικό διάστημα Κλειστός πληθυσμός: δεν εισέρχονται νέα άτομα Κάθε άτομο συνεισφέρει το ίδιο και σταθερό χρονικό διάστημα στην μελέτη Η επίπτωση ενός χαρακτηριστικού Α στο δείγμα ή τον πληθυσμό είναι μια αναλογία και εκφράζει: (# νέων περιπτώσεων με το χαρακτηριστικό Α μέσα σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο) / (# μελών δείγματος ή πληθυσμού στην αρχή της χρονικής περιόδου)

Επίπτωση: Παράδειγμα Μελέτη εμφάνισης καρκίνου του παχέους εντέρου σε 1250 ασθενείς με οικογενή πολυποδίαση Διάρκεια παρακολούθησης: 1 έτος Κατεγράφησαν 12 νέα περιστατικά Η επίπτωση του καρκίνου του παχέους εντέρου μέσα σε ένα έτος στο δείγμα της μελέτης είναι 12 περιστατικά ανά 1250 άτομα ή 0,96%.

Επίπτωση - Σχηματικά

Επίπτωση Πυκνότητας – (Incidence Density) Ο πληθυσμός σε κίνδυνο είναι ανοικτός πληθυσμός: επιτρέπεται η εισαγωγή ατόμων στην μελέτη με γεννήσεις ή μετανάστευση Κάθε άτομο συνεισφέρει το δικό του χρονικό διάστημα παρακολούθησης στην μελέτη Η επίπτωση πυκνότητας ενός χαρακτηριστικού Α στο δείγμα ή τον πληθυσμό είναι μια αναλογία και εκφράζει: (# νέων περιπτώσεων με το χαρακτηριστικό Α μέσα σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο) / συνολικός άνθρωπο-χρόνος παρακολούθησης του δείγματος / πληθυσμού κατά την διάρκεια της χρονικής περιόδου. Ανθρώπο-χρόνος: το συνολικό άθροισμα του χρόνου υπό παρακολούθηση των ατόμων της μελέτης

Επίπτωση Πυκνότητας - Παράδειγμα 1000 παιδιά παρακολουθήθηκαν για 1 έτος Συνολικός άνθρωπο-χρόνος παρακολούθησης ήταν 900 ανθρωπο-έτη Εμφανίστηκαν 23 νέα κρούσματα ΒΑ Η επίπτωση πυκνότητας του ΒΑ στον υπό μελέτη πληθυσμό είναι 23/900=0,026 ή 2,6 περιπτώσεις ΒΑ ανά 100 άτομα ανά έτος

Επίπτωση πυκνότητας - Σχηματικά Έναρξη της μελέτης Λήξη της μελέτης Σ(Άνθρωπο-χρόνος) Τ Χρόνος (μήνες, έτη…)

Επιπολασμός & Επίπτωση Συμπερασματικά … Ο επιπολασμός είναι η αναλογία ενός χαρακτηριστικού (που συχνά είναι και νόσος) σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή ή περίοδο Φωτογραφία ενός νοσήματος στον πληθυσμό Η επίπτωση είναι η αναλογία νέας εμφάνισης ενός χαρακτηριστικού (που συχνά είναι και νόσος) σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο Ταχύτητα που τρέχει το νόσημα στον πληθυσμό

Επιπολασμός & Επίπτωση Τόσο ο επιπολασμός όσο και η επίπτωση έχουν τις ιδιότητες της πιθανότητας να συμβεί το χαρακτηριστικό. Για αυτό πολλές φορές εκφράζονται και ως πιθανότητα. Αν ο επιπολασμός της παχυσαρκίας στο δείγμα της μελέτης είναι 28%, τότε αν επιλέξουμε τυχαία ένα άτομο από το δείγμα η πιθανότητα να είναι παχύσαρκο είναι 28%.

Επιπολασμός & Επίπτωση Η επίπτωση πολλές φορές εκφράζεται και ως «κίνδυνος» (risk) να συμβεί το χαρακτηριστικό. Αν η επίπτωση του καρκίνου σε εργάτες ορυχείων είναι 0,03/1000 άτομα μέσα σε ένα έτος, τότε η πιθανότητα (ή ο κίνδυνος) ένας εργάτης ορυχείου να εκδηλώσει καρκίνο μέσα σε ένα έτος είναι 0,3%.

Σύγκριση Επιπολασμού – Επίπτωσης Νέες περιπτώσεις στην περίοδο της μελέτης Πληθυσμός σε κίνδυνο Συγκεκριμένη χρονική περίοδο μελέτης Επιπολασμός Το σύνολο των περιπτώσεων της μελέτης Όλος ο πληθυσμός ( ασθενείς ή μη ) Μια χρονική στιγμή ή περίοδο

Ειδικοί Δείκτες Θνησιμότητα, θνητότητα Ο επιπολασμός του θανάτου σε ένα δείγμα ή πληθυσμό χωρίς νόσο λέγεται θνησιμότητα. Ο επιπολασμός του θανάτου σε ένα δείγμα ή πληθυσμό με νόσο λέγεται θνητότητα.

Ειδικοί Δείκτες Θνησιμότητα, θνητότητα Υπάρχουν και οι ακόλουθοι ειδικοί δείκτες Δείκτης Νεογνικής θνησιμότητας (# θανάτων σε βρέφη 0 – 27 ημερών) / (# γεννήσεων) Δείκτης Βρεφικής θνησιμότητας (# θανάτων σε βρέφη 0 – 364 ημερών) / (# γεννήσεων) Δείκτης Όψιμης Βρεφικής θνησιμότητας (# θανάτων σε βρέφη 28 – 364 ημερών) / (# γεννήσεων) Δείκτης Περιγεννητικής θνησιμότητας (# θανάτων > 28η εβδομάδα κύησης) / (# γεννήσεων) Δείκτης Μητρικής θνησιμότητας

Ο Πίνακας Συνάφειας Είναι Πίνακας διπλής εισόδου δεδομένων. Παρουσιάζει από κοινού 2 κατηγορικές μεταβλητές. Στήλες και σειρές του πίνακα αντιστοιχούν στα επίπεδα των κατηγορικών μεταβλητών Το περιεχόμενο του πίνακα διακρίνεται σε κελιά (cells) τα οποία τον χαρακτηρίζουν 2x2 πίνακας, 2x3 κοκ 21

Παράδειγμα 22

Κατηγορικά Δεδομένα: Γραφήματα & Μέτρα