Σπυριδούλα Βαρλοκώστα Γλωσσική Κατάκτηση ΜΑΘΗΜΑ 6 Σπυριδούλα Βαρλοκώστα Email: svarlokosta@phil.uoa.gr

Πρώιμες προτασιακές δομές Μίμηση παιδιού Πρόταση ενήλικα (1) Doggy bite (Adam 28 μηνών) (The doggy will bite) (2) See cow (Eve 25 μηνών) (I can see the cow) Ενήλικας: [ΚλΦ [ΠρσδΦ The doggy] [Κλ will] [ΡΦ [Ρ bite]]] Παιδί: [ΡΦ [ΟΦ Doggy [Ρ bite]] (3) Kathryn no like celery (Kathryn does not like celery) (Kathryn 22 μηνών) (4) Wayne taken bubble (Wayne has taken the bubble container) (5) Mommy doing dinner (Mommy is doing the dinner) (Daniel 22 μηνών) Blood system not tightly linked to anatomy!!! statistics comparable to lesion lateralization

Πρώιμες προτασιακές δομές (6) Man drive car. Mommy cry. Mommy go. Daddy want bread. Andrew walk. Daddy work. (7) Ενήλικας: What did you draw? Παιδί: Hayley draw boat (Hayley 20 μηνών) (8) Ενήλικας: What does the pig say? Παιδί: Pig say oink (Claire 25 μηνών)  απουσιάζουν τα μορφήματα τα οποία συνδέονται με τη λειτουργική κατηγορία της Κλίσης Blood system not tightly linked to anatomy!!! statistics comparable to lesion lateralization

Προαιρετικά απαρέμφατα (9) a. Pas manger la poupée (French, Pierce 1989) not eat-INF the doll ‘The doll does not eat’ b. pappa schoen wassen (Dutch, Weverink 1989) daddy shoes wash-INF ‘Daddy washes (the) shoes’ c. Mina einer gucken (German, Clahsen, Penke & Parodi 1994) Mina one look-INF ‘Mina is looking at somebody’ d. Gubbe vara där (Swedish, Platzack 1994) old man be-INF there ‘The (or an) old man was there’

Προαιρετικά απαρέμφατα

Μικρές προτασιακές δομές (small clauses) Radford 1986, 1990, 1995, 1996, Guilfoyle & Noonan 1989, Lebeaux 1987, 1988, Platzack 1990

Υπόθεση της ωρίμασης (Maturation Hypothesis)

Παρεμφατικές δομές (12) Kann ikke see (Anne, 24 μηνών) can not see ‘(I) cannot see’ (13) Hij doet ‘t niet (Hein, 28 μηνών) he makes it not ‘He does not make it’

Παρεμφατικές δομές Αντεπιχείρημα στην υπόθεση των μικρών προτασιακών δομών; ‘Απομνημονευμένες’ δομές  δεν αποτελούν αντεπιχείρημα στην υπόθεση των μικρών προτασιακών δομών; Κατανομή των πρώιμων ρηματικών τύπων σε σχέση με κάποια συντακτικά φαινόμενα, όπως η κατανομή της άρνησης στον γαλλικό παιδικό λόγο και η τοποθέτηση του ρήματος στον γερμανικό  η ύπαρξη παρεμφατικών δομών είναι αντεπιχείρημα στην υπόθεση της ωρίμασης.

Παρεμφατικές δομές και κατανομή άρνησης Τα παρεμφατικά ρήματα στη Γαλλική καταλαμβάνουν τη θέση πριν από την άρνηση pas, ενώ τα μη παρεμφατικά εμφανίζονται μετά το pas.

Παρεμφατικές δομές και κατανομή άρνησης

Παρεμφατικές δομές και κατανομή άρνησης Η μελέτη του γαλλικού παιδικού λόγου έδειξε ότι τα παρεμφατικά ρήματα καταλαμβάνουν συστηματικά τη θέση πριν από την άρνηση pas, ενώ τα μη παρεμφατικά εμφανίζονται μετά το pas (Pierce 1992, Wexler 1994).

Παρεμφατικές δομές και V2 Tα παρεμφατικά ρήματα στα γερμανικά σε δεύτερη θέση, ενώ τα απαρεμφατικά στο τέλος της πρότασης.

Παρεμφατικές δομές και V2

Παρεμφατικές δομές και V2 Τα παρεμφατικά ρήματα στον γερμανικό παιδικό λόγο εμφανίζονται συστηματικά σε δεύτερη θέση, ενώ τα απαρεμφατικά στο τέλος της πρότασης (Boser et al. 1992, Poepel & Wexler 1993).

Πρώιμες προτασιακές δομές Τα δεδομένα από την κατανομή της άρνησης στα γαλλικά και του ρήματος στα γερμανικά δείχνουν ότι τα παιδιά γνωρίζουν τη γραμματική της γλώσσας στόχου παρά το γεγονός ότι η χρήση της συμφωνίας δεν είναι παραγωγική σε αυτό το στάδιο. Η χρήση των παρεμφατικών τύπων στην παιδική γλώσσα είναι απολύτως σωστή, παρά το γεγονός ότι η συμφωνία δεν είναι παραγωγική. Με άλλα λόγια, δεν παρατηρούνται λάθη συμφωνίας στον παιδικό λόγο (βλ. Poeppel & Wexler 1993 και Rohrbacher & Vainikka 1994 για τα γερμανικά και Harris & Wexler 1996 για τα αγγλικά).

Υπόθεση της Συνέχειας (Continuity Hypothesis) Oι αρχές της ΚΓ είναι παρούσες σε όλη τη διαδικασία/πορεία της γλωσσικής κατάκτησης από το αρχικό στάδιο (Pinker 1984, Hyams 1986). Ακόμα και στα πολύ πρώιμα στάδια γλωσσικής ανάπτυξης ο φραστικός δείκτης της παιδικής γλώσσας είναι ανάλογος με αυτόν της γλώσσας των ενηλίκων, δηλ. οι λειτουργικές κατηγορίες είναι παρούσες (Pierce 1989, Wessenborn 1990, Hyams 1991). Blood system not tightly linked to anatomy!!! statistics comparable to lesion lateralization

Υπόθεση της Συνέχειας (Continuity Hypothesis) Ισχυρή εκδοχή (strong continuity): από την αρχή της διαδικασίας κατάκτησης όλες οι αρχές της ΚΓ είναι διαθέσιμες στο παιδί και σε κάθε χρονική στιγμή η παιδική γραμματική επιτρέπει μόνο εκείνες της δομές που αποτελούν μέρος της γραμματικής-στόχου. Συντηρητική εκδοχή (weak continuity): στη διαδικασία κατάκτησης επιτρέπονται δομές στη γραμματική του παιδιού που δεν είναι επιτρεπτές απαραίτητα στη γλώσσα στόχο, είναι ωστόσο επιτρεπτές σε άλλες ανθρώπινες γλώσσες, υπακούουν, δηλ. τις αρχές της ΚΓ (Pinker 1984, Hyams 1986). Blood system not tightly linked to anatomy!!! statistics comparable to lesion lateralization

Υπόθεση της Συνέχειας (Continuity Hypothesis) Οι παιδικές γραμματικές είναι πιθανές γραμματικές, δεν υφίστανται, δηλαδή, εξωτικές γραμματικές (wild grammars). Η αναπτυξιακή πορεία/πρόοδος του παιδιού είναι παράγωγο της ανάπτυξης των διαφόρων αντιληπτικών μηχανισμών του παιδιού με βάση τους οποίους αντιλαμβάνεται και επεξεργάζεται τα δεδομένα που προσλαμβάνει από το γλωσσικό του περιβάλλον. Blood system not tightly linked to anatomy!!! statistics comparable to lesion lateralization

Υπόθεση της Ωρίμασης (Maturation Hypothesis) Ισχυρή εκδοχή: απουσία αρχών της Καθολικής Γραμματικής στα πρώιμα στάδια και μεταγενέστερη ωρίμασή τους (Felix 1984) Συντηρητική εκδοχή: ωρίμαση διαδικασιών ή λειτουργικών κατηγοριών (Borer & Wexler 1987, Radford 1990).

Υπόθεση της Ωρίμασης (Maturation Hypothesis) Σε κάθε αναπτυξιακό στάδιο οι παιδικές γραμματικές προσδιορίζονται μόνον από εκείνες τις αρχές της Καθολικής Γραμματικής που έχουν ήδη ωριμάσει, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να παραβιάζουν αρχές που δεν έχουν ακόμα ωριμάσει. Επομένως, σύμφωνα με την υπόθεση αυτή είναι πιθανόν να υφίστανται εξωτικές γραμματικές στη διαδικασία/πορεία κατάκτησης.

Συμφωνία Υποκειμένου στις πρώιμες προτασιακές δομές Wexler (1998): Υπόθεση της Πολύ Πρώιμης Γνώσης της Κλίσης (Very Early Knowledge of Inflection) Hoekstra & Hyams (1995): Υπόθεση της Πρώιμης Μορφοσυντακτικής Σύγκλισης (Early Morphosyntactic Convergence)

Συμφωνία Υποκειμένου σε μορφολογικά πλούσιες γλώσσες Δεν παρατηρούνται λάθη συμφωνίας στον παιδικό λόγο. Το ποσοστό κυμαίνεται στα 3-4% στα Ιταλικά (Guasti 1993/1994) και στ0 1.72% στα Καταλανικά και Ιασπανικά (Torrens 1995). Μαρτυρίες από τα Ιταλικά ότι τα παιδιά χρησιμοποιούν το ίδιο κλιτικό μόρφημα με διαφορετικά ρήματα καθώς και διαφορετικά κλιτικά μορφήματα με το ίδιο ρήμα  αναλύουν το ρήμα σε θέμα και κλιτικά μορφήματα.

Συμφωνία Υποκειμένου Η συμφωνία είναι μια σχέση δομικά εξαρτημένη (structure dependent) ανάμεσα σε ένα συστατικό στον Χαρ της ΚλΦ και στην κεφαλή Κλ. Για να στοιχειοθετήσουμε ότι η Συμφ είναι δομική σχέση και στην παιδική γραμματική πρέπει να αποκλείσουμε το σενάριο ότι είναι μια σχέση γραμμική και ότι βασίζεται σε σημασιολογικές σχέσεις.

Συμφωνία Υποκειμένου Αν η σχέση ήταν γραμμική θα περιμέναμε ότι οι προτάσεις με τη σειρά Ρ Υ θα έπρεπε να περιείχαν λάθη συμφωνίας. Όμως dεδομένα από την Ιταλική δείχνουν ότι δεν υπάρχουν λάθη σε αυτές τις δομές (Guasti 1993/1994)Q (1) L’ ap[r]o io (Dianna 1;10) It is me that opened it Επίσης δεν υπάρχουν λάθη σε συμπλεκτικές δομές: (2) Gaia e Giulia [si] danno un bacino (Dianna 2;0) Gaia and Gulia give each other a little kiss

Στάδιο του Προαιρετικού Απαρεμφάτου (Root/Optional Infinitive Stage) Υπόθεση Υποκατηγοριοποίησης (Underspecification Account): Μοντέλο Παράλειψης Χρόνου (The Tense Omission Model): Χαρακτηριστικά τα οποία είναι θετικά προσδιορισμένα εκφέρονται/εκφράζονται και μορφολογικά. Το Μοντέλο υποκατηγοριοποίσης πρεσβεύει ότι ένα χαρακτηριστικό το οποίο συνήθως είναι προσδιορισμένο σε μια παρεμφατική δομή (π.χ. ο Χρόνος) δεν προσδιορίζεται ή απουσιάζει από τη συντακτική αναπαράσταση. Το μόρφημα το οποίο εκφέρει αυτό το χαρακτηριστικό δεν εκφράζεται μορφολογικά και η συντακτική διαδικασία για την οποία το χαρακτηριστικό είναι υπεύθυνο δεν λαμβάνει χώρα.

Στάδιο του Προαιρετικού Απαρεμφάτου Μοντέλο Παράλειψης Χρόνου (The Tense Omission Model) (Wexler 1994, 1999): Στο στάδιο του Προαιρετικού Απαρεμφάτου το παιδί δεν υποκατηγοριοποιεί το χαρακτηριστικό του χρόνου στις συντακτικές του αναπαραστάσεις. Οι ενήλικες γνωρίζουν τον Περιορισμό του Χρόνου (Tense Constraint): Οι κύριες προτάσεις πρέπει να είναι χαρακτηρισμένες για Χρόνο. Checking Constraint: Η Συμφ και ο Χ έχουν ένα D-feature το οποίο απαλείφεται (is eliminated) μετά από έλεγχο (checking) έναντι του D-feature του υποκειμένου DP το οποίο ανέρχεται στον Χαρ του ΧρΦ και στον Χαρ της ΣυμφΦ. Uniqueness Checking Constraint (Wexler 1999): To D-feature του υποκειμένου DP μπορεί να ελέγξει το D-feature είτε του Χρ είτε της Συμφ.

Πρώιμες προτασιακές δομές στην Ελληνική (1) Ενήλικος: ti tha fas, aghapi mu? Παιδί: fai Ενήλικος: ti tha fai? Παιδί: karabe. (Μαίρη, 1;9) (2) Ενήλικος: etsi Παιδί: nitsi tola! Παιδί: anitsi! Ενήλικος: nitsi? Παιδί: ne (Γιάννα, 1;11) (3) Παιδί: tuto seli Ενήλικος: afto thelis? Παιδί: afto seli (Σπύρος, 1;9)

Κατανομή του τύπου σε -ει σε προτάσεις με ρήμα (εξαιρούνται τα συνδετικά και τα τροπικά ρήματα) (Varlokosta et al 1998)

Ορθές και εσφαλμένες χρήσεις του ρηματικού τύπου σε -ει (εξαιρούνται τα συνδετικά και τα τροπικά ρήματα)

Κατανομή των ρηματ. τύπων που δεν βρίσκονται σε τρίτο ενικό προσ Κατανομή των ρηματ. τύπων που δεν βρίσκονται σε τρίτο ενικό προσ. (εξαιρούνται τα συνδετικά ρήματα, τα τροπικά ρήματα και οι προστακτικές)

Varlokosta, Vainikka & Rohrbacher (1998) Ο τύπος με την κατάληξη –ει αναλύεται ως άκλιτος/μη παρεμφατικός τύπος στην ελληνική παιδική γλώσσα. Εάν ο υπεργενικευμένος τύπος σε -ει ήταν παρεμφατικός, θα ανέμενε κανείς ότι θα εμφανιζόταν ταυτόχρονα με τους λοιπούς παρεμφατικούς τύπους, όπως τα τροπικά ρήματα και τα ρήματα με παραγωγική μορφολογία χρόνου και συμφωνίας. Η μεγάλη συχνότητα του τύπου σε -ει στο πρώτο παρατηρούμενο στάδιο και η μείωσή της σε μεταγενέστερα στάδια είναι ανάλογη με την κατανομή του ελεύθερου απαρεμφάτου που παρατηρείται σε άλλες γλώσσες.

Η κατανομή του τύπου σε -ει με διαφορετικά θέματα (Σπύρος και Γιάννα, πρώτο στάδιο)

Varlokosta et al. 1998: Young children prefer that well-formed item of the verbal paradigm that allows them to use (or project) as little of the functional hierarchy as possible.