ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ ΖΥΓΑ ΣΟΦΙΑ Aναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήματος Νοσηλευτικής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

Η αναζήτηση της αλήθειας  Ο άνθρωπος προσπαθεί να καταλάβει το περιβάλλον και τα διάφορα φαινόμενα που αντιμετωπίζει μέσα από: Την εμπειρία Τη λογική σκέψη Την έρευνα (συστηματική και ελεγχόμενη)

Η εμπειρία προς αναζήτηση της αλήθειας  Προσωπική: μια συλλογή γνώσεων και δεξιοτήτων  Η εμπειρία των άλλων ανθρώπων, ειδικά κάποιων που είναι «αυθεντίες», με πείρα, με εξειδίκευση, με ηγετική προσωπικότητα, με θρησκευτικό χάρισμα κλπ.

ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ  Η βασική νοσηλευτική εκπαίδευση δεν επαρκεί για όλη την επαγγελματική πορεία (Stephens et al., 1992).  Κάθε επαγγελματίας υγείας πρέπει να αποκτά νέα γνώση κάθε 4-5 χρόνια για να μη θεωρείται «απαρχαιωμένος» (Nowicki, 1996).

ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ  Το κύρος ενός επιστημονικού κλάδου εξαρτάται από την ικανότητα των μελών του, να αποδεικνύουν συνεχώς τη γνώση, τη δεξιοτεχνία, την αποτελεσματικότητα, την επικαιρότητα και την εγκυρότητα των γνώσεων που κατέχει.

ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ  Ανεπίσημη εκπαίδευση, όταν η προσπάθεια για μάθηση είναι αυτοκατευθυνόμενη και περιλαμβάνει μελέτη βιβλίων, εκπόνηση εργασιών κ.ά.  Επίσημη εκπαίδευση, όταν η προσπάθεια για μάθηση κατευθύνεται από άλλους φορείς και περιλαμβάνει οργανωμένα προγράμματα, σεμινάρια, συνέδρια κ.ά. (Μεϊδάνη, 1994).

ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ  Κάθε δραστηριότητα μάθησης, στην οποία συμμετέχουν ενήλικες καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, με στόχο τη βελτίωση των γνώσεων, των δεξιοτήτων, των ικανοτήτων και των επαγγελματικών προοπτικών, την προσωπική και κοινωνική τους εξέλιξη, αλλά και τη δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου τους.

Η Συνεχιζόμενη Νοσηλευτική Εκπαίδευση προσφέρει στους νοσηλευτές :  Εκπαιδευτική ανάπτυξη διότι αυξάνεται η επιθυμία για συμμετοχή σε επιπλέον εκπαιδευτικές δραστηριότητες.  Επαγγελματική ανάπτυξη διότι αυξάνεται το ενδιαφέρον για τις νέες εξελίξεις και γίνεται καλύτερος προγραμματισμός σταδιοδρομίας.  Προσωπική ανάπτυξη διότι δημιουργείται διάθεση αυτοκριτικής και αυξάνεται η εμπιστοσύνη στα προσόντα τους (Hughes, 1990).

ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ  Οι ενήλικες πρέπει να θέλουν να μάθουν και να αισθάνονται την ανάγκη για ειδικές γνώσεις και δεξιότητες.  Θέλουν να μάθουν μόνο, όταν πιστεύουν ότι αυτό το θέμα θα τους βοηθήσει στην καθημερινή τους εργασία, γι’ αυτό χρειάζεται καλή ενημέρωση και συμβουλευτική εργασία, ώστε να αναγνωρίσουν οι ίδιοι τις ανάγκες τους και να φροντίσουν για την ικανοποίηση τους.

ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ  Οι ενήλικες προτιμούν εκπαίδευση βασισμένη σε ενεργητική συμμετοχή και σε καθημερινά προβλήματα του εργασιακού τους περιβάλλοντος.  Θέλουν πρώτα να λύνουν τα καθημερινά τους προβλήματα και μετά να εξετάζουν πως εφαρμόζεται η θεωρία.

ΙΔΙΑΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ  Η μάθηση των ενηλίκων διευκολύνεται, όταν δίνεται η ευκαιρία να διατυπώνονται ελεύθερα ερωτήσεις και διαφωνίες, σε ένα περιβάλλον που κυριαρχούν οι ώριμες σχέσεις.  Ο εκπαιδευόμενος έρχεται στο εκπαιδευτικό περιβάλλον (τάξη, αίθουσα, αμφιθέατρο) με εμπειρίες και προσωπική άποψη και θα πρέπει να αντιμετωπίζει ένα δεκτικό περιβάλλον έτοιμο να σεβαστεί την προσωπικότητά του.

ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ  Οι ενήλικες αναζητούν την καθοδήγηση, αλλά επιθυμούν να γνωρίζουν και την πρόοδό τους.  Η αξιολόγηση μέσω προφορικής ή γραπτής εξέτασης μπορεί να είναι αποτρεπτική για τον ενήλικα μαθητή, αφού δυνητικά μπορεί να αποτελέσει πηγή αποτυχίας και ταπείνωσης.

ΙΔΙΑΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ  Η χρήση διαδραστικών μεθόδων διδασκαλίας καθώς και η ποιότητα των εκπαιδευτών και του εκπαιδευτικού υλικού είναι δεδομένα που θα κρίνει ο ενήλικας εκπαιδευόμενος και αναλόγως θα συμμετάσχει στη διαδικασία

Ενδοϋπηρεσιακή εκπαίδευση (in Service Education)  «η εκπαίδευση που παραδίδεται σε ένα δομημένο εργασιακό περιβάλλον και η οποία ενδυναμώνει το άτομο ώστε να καταστεί πιο επαρκές επαγγελματικά»

 Ένα ανεπίσημο περιβάλλον διευκολύνει τη μάθηση των ενηλίκων.  Το περιβάλλον πρέπει να είναι άνετο, ευχάριστο, να μη θυμίζει σχολείο, έτσι ώστε να μην υποβιβαστεί η διαδικασία. Γι’ αυτό μια αίθουσα συνεδριάσεων θεωρείται μια καλή λύση διότι υπάρχει καλή ατμόσφαιρα μεταξύ εκπαιδευτών και εκπαιδευομένων και ενισχύεται η ενεργός συμμετοχή των εκπαιδευομένων στη διαδικασία της μάθησης.

Νοσηλευτική Διεργασία  Συστηματική μέθοδος που κατευθύνει το νοσηλευτή και τον ασθενή στον αμοιβαίο: προσδιορισμό των αναγκών για νοσηλευτική φροντίδα σχεδιασμό και εφαρμογή της φροντίδας & εκτίμηση των αποτελεσμάτων

Η νοσηλευτική διεργασία παρέχει το πλαίσιο που δίνει τη δυνατότητα στο νοσηλευτή και τον ασθενή να πραγματοποιήσουν : 1.Συστηματική συλλογή των δεδομένων του ασθενούς (αξιολόγηση) 2.Σαφής προσδιορισμός των δυνατοτήτων και των προβλημάτων του ασθενούς (διάγνωση) 3.Ανάπτυξη ολιστικού εξατομικευμένου σχεδίου φροντίδας το οποίο καθορίζει τους επιθυμητούς σκοπούς του ασθενούς και τις αναμενόμενες εκβάσεις, καθώς και τις νοσηλευτικές παρεμβάσεις που έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες να βοηθήσουν τον ασθενή να επιτύχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα (σχεδιασμός)

4. Εκτέλεση του σχεδίου φροντίδας (εφαρμογή) 5. Εκτίμηση της αποτελεσματικότητας του σχεδίου φροντίδας όσον αφορά στην επίτευξη των σκοπών του ασθενούς (εκτίμηση αποτελεσμάτων ) Η νοσηλευτική διεργασία παρέχει το πλαίσιο που δίνει τη δυνατότητα στο νοσηλευτή και τον ασθενή να πραγματοποιήσουν :

αξιολόγηση διάγνωση σχεδιασμός εφαρμογή εκτίμηση αποτελεσμάτων Τερματισμός νοσηλευτικής φροντίδας ή αναθεώρηση του σχεδίου φροντίδας Οι νοσηλευτές και οι ασθενείς συνεργάζονται για : την προαγωγή της ευεξίας την πρόληψη ασθενειών την αποκατάσταση της υγείας την διευκόλυνση της αντιμετώπισης των δυσλειτουργιών ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ

Αξιολόγηση  Συστηματική και συνεχής συλλογή δεδομένων του ασθενούς, η επιβεβαίωση της εγκυρότητάς τους και η γνωστοποίησή τους στους άλλους επαγγελματίες υγείας  Οργανωμένη δυναμική διεργασία που περικλείει τρεις βασικές δραστηριότητες: συστηματική συλλογή των δεδομένων- ταξινόμηση και οργάνωση συλλεγχέντων δεδομένων και τεκμηρίωση των δεδομένων σε ανακτήσιμη μορφή.

Αξιολόγηση. Ρόλος Νοσηλευτή  Δημιουργεί βάση δεδομένων (νοσηλευτικό ιστορικό, φυσική εξέταση, ανασκόπηση φακέλου ασθενούς, πληροφορίες από υποστηρικτικά άτομα ή επαγγελματίες υγείας)  Ενημερώνει συνεχώς τη βάση δεδομένων  Επιβεβαιώνει τη εγκυρότητα των δεδομένων  Γνωστοποιεί τα δεδομένα

 Υποκειμενικά δεδομένα: όσα το άτομο ή οι σημαντικοί άλλοι αναφέρουν, πιστεύουν ή αισθάνονται  Αντικειμενικά δεδομένα: όσα μπορούν να παρατηρηθούν ή να αποκτηθούν από άλλες πηγές π.χ. εργαστηριακές και διαγνωστικές εξετάσεις, προηγούμενα ιατρικά αρχεία, άλλοι επαγγελματίες υγείας κ.ά.

Προφίλ ατόμου  Το κύριο επίκεντρο του νοσηλευτή είναι η ανάδειξη του προφίλ του ατόμου με τη χρήση διαφόρων μεθόδων και πηγών.  Το προφίλ απεικονίζει τη συνολική κατάσταση της υγείας του ατόμου, παρέχοντας μια εικόνα του βιολογικού, ψυχολογικού, κοινωνικοπολιτισμικού, πνευματικού, γνωστικού και αναπτυξιακού επιπέδου του, της οικονομικής κατάστασης, των λειτουργικών του ικανοτήτων και του τρόπου ζωής του.

 Η νοσηλευτική αξιολόγηση ανάλογα με το περιβάλλον, την κατάσταση του ασθενή, το διαθέσιμο χρόνο και το σκοπό διακρίνεται σε τέσσερις τύπους:  Αρχική αξιολόγηση  Εστιασμένη αξιολόγηση  Επαναξιολόγηση  Επείγουσα αξιολόγηση

ΑΡΧΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ  Η αρχική αξιολόγηση ή αξιολόγηση εισαγωγής πραγματοποιείται κατά την είσοδο του ατόμου στο νοσηλευτικό τμήμα. Είναι λεπτομερειακή με σκοπό την εκτίμηση του επιπέδου υγείας, την αναγνώριση των προβληματικών τομέων και την παροχή πληροφοριών σε βάθος, που είναι σημαντικές για την επαναξιολόγηση.

ΕΣΤΙΑΣΜΕΝΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ  Η εστιασμένη αξιολόγηση αναφέρεται στη συλλογή δεδομένων για ένα πρόβλημα που έχει ήδη αναγνωριστεί. Ακολουθεί την αρχική αξιολόγηση και καθορίζει το επίπεδο υγείας σε σχέση με το πρόβλημα, την επιδείνωση ή τη βελτίωσή του. Αυτού του τύπου αξιολόγησης έχει μεγάλη σημασία στη κλινική πρακτική, διότι μπορούν να αποτιμηθούν νέες καταστάσεις στο ήδη υπάρχον πρόβλημα, ή να αναγνωριστούν δεδομένα που έχουν διαφύγει κατά την αρχική αξιολόγηση.

ΕΠΑΝΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ  Η επαναξιολόγηση, έπεται της αρχικής αξιολόγησης με σκοπό την εκτίμηση των οποιονδήποτε αλλαγών στο επίπεδο λειτουργικότητας του ατόμου. Διενεργείται σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα μετά την αρχική αξιολόγηση, είναι το ίδιο εκτενής, προσδιορίζει το βαθμό βελτίωσης ή επιδείνωσης των προβλημάτων που έχουν ήδη αναγνωριστεί ή υποβάλλει την εξακρίβωση νέων καταστάσεων.

ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ  Η επείγουσα αξιολόγηση πραγματοποιείται σε καταστάσεις απειλητικές για τη ζωή με στόχο την ταχεία αναγνώριση των προβληματικών τομέων και την ταυτόχρονη ιεράρχηση των παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Σ’ αυτό το τύπο αξιολόγησης, εντάσσεται η εκτίμηση του επιπέδου βαρύτητας των ασθενών (triage).

Νοσηλευτική συνέντευξη  Ο νοσηλευτής για να κατανοήσει πλήρως την κατάσταση του ασθενούς και να αναπτύξει σχέση εμπιστοσύνης με αυτόν πρέπει να δημιουργήσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις για ένα κλίμα θετικό.  Η νοσηλευτική συνέντευξη βοηθά στη δόμηση αυτής της σχέσης εφόσον αποβεί επιτυχημένη. Για να δομηθεί αυτή η σχέση όσο πιο θετικά γίνεται πρέπει ο νοσηλευτής να λάβει κάποια μέτρα. Μερικά από αυτά είναι η οργάνωση της όλης διαδικασίας, η διασφάλιση ιδιαίτερου χώρου, η ενεργητική ακρόαση, η χρήση ανοικτών ερωτήσεων, το ενδιαφέρον και η υπομονή.

Φυσική εκτίμηση  Κατά την εκτέλεση της φυσικής εκτίμησης πρέπει πάντα να διασφαλίζεται η ιδιωτικότητα του ασθενούς και να εκτελείται μετά από ενημέρωση του ασθενή του τι πρόκειται να επακολουθήσει.  Ο νοσηλευτής κάνει την εκτίμηση της νευρολογικής κατάστασης του ασθενούς, την εκτίμηση του αναπνευστικού, καρδιαγγειακού, γαστρεντερικού, ουροποιογεννητικού, μυοσκελετικού συστήματος καθώς και της κατάστασης του δέρματος, έτσι ώστε να ολοκληρώσει την συλλογή στοιχείων για την το επίπεδο υγείας του ασθενούς.

Διάγνωση  Η ανάλυση των δεδομένων του ασθενούς για την αναγνώριση των πραγματικών ή δυνητικών προβλημάτων υγείας, των παραγόντων που προκαλούν ή συμβάλλουν στην εξέλιξη αυτών των προβλημάτων καθώς και των τρόπων αντιμετώπισης ή των δυνατοτήτων του ασθενούς  Στη συνέχεια καθορίζει αν κάθε πρόβλημα υγείας αντιμετωπίζεται καλύτερα από τη νοσηλευτική ή κάποιον άλλο επιστημονικό κλάδο υγείας.

 Το 1982 Ιδρύεται ο Σύνδεσμος Νοσηλευτικών Διαγνώσεων Βορείου Αμερικής (NANDA – North America Nursing Diagnosis Association), με πρώτη πρόεδρο τη Marjory Gordon, η οποία δημοσιεύει το πρωτόκολλο των λειτουργικών τομέων δραστηριότητας, ως κατάλογος ταξινόμησης των μέχρι τότε υπαρχόντων νοσηλευτικών διαγνώσεων. Το 1986 ο NANDA εξέρχεται εκτός των ΗΠΑ και συνεργάζεται με το Σύνδεσμο Νοσηλευτών του Καναδά. Το 1988 κυκλοφορεί το πρώτο βιβλίο ταξινομήσεων των νοσηλευτικών διαγνώσεων ως «Nursing Diagnosis: Taxonomy I». Το 1992 η Marjory Gordon εκδίδει το βιβλίο: «Λειτουργικοί τομείς δραστηριότητας – Νοσηλευτική Διάγνωση» (Functional Health Patterns – Nursing Diagnosis), ως πρωτόκολλο αξιολόγησης των αναγκών του ασθενή (ιστορικό) μέσω των 11 τομέων και εντάσσει τις νοσηλευτικές διαγνώσεις σε αυτούς τους τομείς..

 Το 1993 κυκλοφορεί η 2η έκδοση των ταξινομήσεων των νοσηλευτικών διαγνώσεων ως «Nursing Diagnosis: Taxonomy IΙ». Από το έτος αυτό και μετά μέχρι και σήμερα έχουν κυκλοφορήσει επτά (7) εκδόσεις της ταξινόμησης ΙΙ με αναμορφώσεις των ήδη υπαρχόντων διαγνώσεων ή και προσθέσεις νέων.

 Ο NANDA είναι ο πρώτος σύνδεσμος που ιδρύθηκε για την προώθηση και την εφαρμογή στην κλινική νοσηλευτική πρακτική μιας επιστημονικής νοσηλευτικής γλώσσας αποδεκτής από όλους τους νοσηλευτές. Το 1988 μετονομάστηκε σε NANDA-International και συνεργάζεται με όλους τους συνδέσμους που ασχολούνται με την προώθηση μιας κοινής επιστημονικής γλώσσας στη νοσηλευτική επιστήμη.

 Ο κατάλογος του Συνδέσμου Νοσηλευτικών Διαγνώσεων Βορείου Αμερικής στην Ταξινόμηση ΙΙ, περιλαμβάνει 253 νοσηλευτικές διαγνώσεις ταξινομημένες σε 13 τομείς - Προαγωγή της υγείας, Διατροφή, Απέκκριση και Ανταλλαγή, Δραστηριότητα και Ανάπαυση, Γνώση και Αντίληψη, Αυτοεκτίμηση, Ρόλοι και Σχέσεις, Σεξουαλικότητα, Στρες και Μέθοδοι αντιμετώπισης, Αξίες της ζωής, Ασφάλεια και Προστασία, Άνεση, Ανάπτυξη.

 Αντίστοιχη ταξινόμηση των νοσηλευτικών διαγνώσεων σε τομείς, έχει διατυπώσει η Gordon49, σύμφωνα με την οποία, οι νοσηλευτικές διαγνώσεις μπορούν να ταξινομηθούν σε 11 τομείς - Αντίληψη της υγείας, Άσκηση και δραστηριότητα, Διατροφή και μεταβολισμός, Απέκκριση, Ύπνος και ανάπαυση, Γνώση και αντίληψη, Αυτοεκτίμηση και αποδοχή, Ρόλοι και σχέσεις, Ανταπόκριση στο στρες και μέθοδοι αντιμετώπισης, Σεξουαλικότητα και αναπαραγωγή, Αξίες και πεποιθήσεις.

 Οι τομείς τόσο του NANDA όσο και της Gordon χρησιμοποιούνται για την δημιουργία εργαλείων νοσηλευτικής αξιολόγησης, έτσι ώστε να υπάρχει σύνδεση του 1ου με το 2ο στάδιο της νοσηλευτικής διεργασίας. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι τομείς του NANDA δεν έχουν χρησιμοποιηθεί στη σύνθεση και σύνταξη τέτοιων εργαλείων ενώ οι λειτουργικοί τομείς της Gordon έχουν δοκιμασθεί σε πολλές ερευνητικές μελέτες.

Διάγνωση. Ρόλος Νοσηλευτή  Όταν η ανάλυση των δεδομένων αποκαλύψει ένα πραγματικό ή δυνητικό πρόβλημα υγείας που μπορεί να προλάβει ή να αντιμετωπίσει η νοσηλευτική παρέμβαση, το πρόβλημα ορίζεται ως Νοσηλευτική Διάγνωση  Ερμηνεύει και αναλύει τα δεδομένα του ασθενούς  Προσδιορίζει τις δυνατότητες και τα προβλήματα υγείας του ασθενούς  Διατυπώνει και επιβεβαιώνει την εγκυρότητα των νοσηλευτικών διαγνώσεων  Αναπτύσσει ιεραρχικά των κατάλογο των νοσηλευτικών διαγνώσεων

Σχεδιασμός  Καθορισμός των σκοπών- εκβάσεων από το νοσηλευτή σε συνεργασία με τον ασθενή για την πρόληψη, ελάττωση ή επίλυση των προβλημάτων που αναγνωρίσθηκαν από τις νοσηλευτικές διαγνώσεις  Επιλογή σχετικών παρεμβάσεων που έχουν τη μεγαλύτερη πιθανότητα να βοηθήσουν τον ασθενή στην επίτευξη των σκοπών

Σχεδιασμός. Περιλαμβάνει:  Τη νοσηλευτική βοήθεια που απαιτείται από τον ασθενή για να ικανοποιήσει τις ανθρώπινες ανάγκες του και  τις νοσηλευτικές παρεμβάσεις που υπαγορεύονται από το θεραπευτικό πλάνο

Σχεδιασμός. Ρόλος Νοσηλευτή  Καθορίζει τις προτεραιότητες  Καταγράφει τους σκοπούς και τις αναμενόμενες εκβάσεις του ασθενούς και αναπτύσσει στρατηγική εκτίμησης των αποτελεσμάτων  Επιλέγει τις νοσηλευτικές παρεμβάσεις  Γνωστοποιεί το σχέδιο νοσηλευτικής φροντίδας

Εφαρμογή  Αποτελεί την εκτέλεση του σχεδίου φροντίδας. Περιλαμβάνει όλες τις παρεμβάσεις που διενεργούνται από τους νοσηλευτές για: την προαγωγή της ευεξίας την πρόληψη ασθενειών την αποκατάσταση της υγείας τη διευκόλυνση της αντιμετώπισης των δυσλειτουργιών

Εφαρμογή. Ρόλος Νοσηλευτή  Εκτελεί το σχέδιο νοσηλευτικής φροντίδας  Συνεχίζει τη συλλογή δεδομένων και τροποποιεί το σχέδιο φροντίδας εάν ενδείκνυται  Τεκμηριώνει τη φροντίδα

Εκτίμηση αποτελεσμάτων  Είναι η μέτρηση του βαθμού επίτευξης των στόχων του ασθενούς όπως καθορίστηκαν στο σχέδιο φροντίδας  Προσδιορισμός παραγόντων που επηρέασαν θετικά ή αρνητικά την επίτευξη των στόχων  Αναθεώρηση του σχεδίου φροντίδας αν ενδείκνυται

Εκτίμηση. Ρόλος Νοσηλευτή  εκτίμηση του βαθμού επίτευξης των σκοπών/ εκβάσεων  Προσδιορισμός παραγόντων που συμβάλλουν στην επιτυχία ή αποτυχία των σκοπών  Τροποποίηση σχεδίου φροντίδας αν ενδείκνυται

Παράδειγμα των σταδίων της νοσηλευτικής διεργασίας  Αξιολόγηση: χειρουργημένος ασθενής προ διημέρου αναφέρει ότι πονάει πολύ και φοβάται να πάρει αναλγητικά ισχυριζόμενος:’’…δε θέλω να γίνω ναρκομανής’’. Η ΑΠ και οι σφύξεις αυξημένες  Διάγνωση: ‘’πόνος σχετιζόμενος με το φόβο λήψης αναλγητικών φαρμάκων ’’  Σχεδιασμός: ‘’μέχρι τις 3μμ ο ασθενής θα αναφέρει ικανοποιητική ανακούφιση από τον πόνο και θα έχει τη δυνατότητα να αναπαυθεί και να σηκωθεί από το κρεβάτι για να πάει στο μπάνιο’’. Επιλέγετε τη διδασκαλία ως την πρωταρχική νοσηλευτική παρέμβαση  Εφαρμογή: μιλήστε στον ασθενή για προηγούμενες εμπειρίες του σχετικές με αναλγητικά, εξηγήστε του τη δράση, τις ενδείξεις, το δοσολογικό σχήμα, τις πιθανές παρενέργειες, την ανακουφιστική τους δράση. Χορηγήστε τα φάρμακο όταν ο ασθενής δηλώσει πρόθυμος να το λάβει  Εκτίμηση αποτελεσμάτων: μετά την παρέλευση αρκετού χρόνου συνεργαστείτε με τον ασθενή σχετικά ε την ύφεση του πόνου και αξιολογήστε μαζί τις ενέργειες και το αποτέλεσμα.

Χαρακτηριστικά Νοσηλευτικής Διεργασίας  Συστηματική:  Δυναμική  Διαπροσωπική  Προσανατολισμένη σε στόχους  Καθολικά εφαρμόσιμη  Κάθε στάδιο εξαρτάται από την ορθότητα του προηγούμενου και επηρεάζει τα επόμενα  Τα στάδια της νοσηλευτικής διεργασίας αλληλοσυνδέονται  Κάθε στάδιο είναι ευμετάβλητο και συνδέεται με το επόμενο  Η νοσηλευτική διεργασία είναι διαπροσωπική και επικεντρώνεται στον ασθενή και στα προβλήματά του και όχι στις εργασίες.  Καθώς οι νοσηλευτές βοηθούν τους ασθενείς να χρησιμοποιούν τις δυνατότητές τους για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους οι ίδιοι αναπτύσσονται προσωπικά και επαγγελματικά

Νοσηλευτική Τεκμηρίωση  Είναι η γραπτή νόμιμη καταγραφή όλων των παρεμβάσεων που αφορούν τον ασθενή (αξιολόγηση, διάγνωση, προγραμματισμός, εφαρμογή και εκτίμηση)  Πρέπει να συμβαδίζει με τα πρότυπα του επαγγέλματος και της υπηρεσίας, να είναι πλήρης, επαρκής, σχετική, πραγματική και έγκαιρη, να γίνεται στον κατάλληλο χρόνο, με σύστημα και να είναι νόμιμη και εμπιστευτική

αξιολόγηση Μέθοδοι συλλογής δεδομένων:  Παρατήρηση (προβλήματα ασθενούς, απαντήσεις- διαπιστώσεις- απόψεις ασθενούς σχετιζόμενες με την κατάσταση υγείας, άμεσο περιβάλλον ασθενούς, ευρύτερο περιβάλλον)  Συνέντευξη (νοσηλευτικό ιστορικό)  Φυσική εξέταση (επισκόπηση, ψηλάφηση, επίκρουση και ακρόαση)

Πηγές δεδομένων  Ασθενής  Άτομα υποστηρικτικού δικτύου ασθενούς  Φάκελος ασθενούς  Ιατρικό ιστορικό, φυσική εξέταση και σημειώσεις προόδου  Συμβουλευτικές γνωματεύσεις  Αποτελέσματα διαγνωστικών δοκιμασιών  Αρχείο  Βιβλιογραφία

Ι. Κύριο πρόβλημα  Έναρξη προβλήματος  Κύρια συμπτώματα  Εντόπιση  Ποιότητα  Χρονική διάρκεια  Συνοδές καταστάσεις/ συνοδά συμπτώματα  Επιβαρυντικοί παράγοντες  Ανακουφιστικά μέσα  Ανταπόκριση του ατόμου στο πρόβλημα  Επιπτώσεις (λειτουργικότητα, ψυχολογία)  Ανησυχίες  Εκλογίκευση- νόημα

ΙΙ. Νοσηλευτικό Ιστορικό  Ατομικό ιστορικό  Οικογενειακό ιστορικό  Ψυχοκοινωνικό ιστορικό  Ανασκόπηση ανά συστήματα  Ψυχιατρικό ιστορικό

Ατομικό ιστορικό  Δημογραφικά δεδομένα  Γενική κατάσταση υγείας (ηλικία, ύψος, βάρος)  Γεννητικό σύστημα (εγκυμοσύνη, τοκετός, έμμηνος ρύση, εμμηνόπαυση)  Προηγούμενες ασθένειες (παιδική ηλικία- ενήλικη ζωή)  Χειρουργικές επεμβάσεις/ τραυματισμοί (αιτία- χρονολογία-έκβαση)  Φάρμακα  Χρήση ουσιών  Δίαιτα  Συνήθειες- δραστηριότητες  Προληπτικές εξετάσεις- εμβολιασμοί

Οικογενειακό Ιστορικό  Γονιδιακώς κληρονομούμενα νοσήματα  Κληρονομική προδιάθεση  Μεταδοτικές ασθένειες  Επιβαρυντικοί παράγοντες (αναπηρίες, σοβαρές ασθένειες σε συγγενικά πρόσωπα)

Ψυχοκοινωνικό Ιστορικό  Σημαντικά πρόσωπα και ρόλοι  Καθημερινότητα  Σημαντικά γεγονότα  Προοπτική για τη ζωή Ψυχιατρικό Ιστορικό Νοητική λειτουργία Ψυχιατρικά προβλήματα

Ανασκόπηση κατά συστήματα  Γενικά- δέρμα-κεφαλή-τράχηλος- θώρακας-μαστοί-αναπνευστικό- καρδιά- γαστρεντερικό-ουροποιητικό- γεννητικό-μυοσκελετικό-νευρικό- αιμοποιητικό-ενδοκρινικό

Κλινική εξέταση (αντικειμενική)  Γενική παρατήρηση (ανθρωπομετρικά στοιχεία-στάση- βάδιση, έκφραση προσώπου-εμφάνιση-κινητικότητα)  Ζωτικά σημεία (αρτηριακή πίεση, καρδιακή συχνότητα-σφυγμός, αναπνευστική συχνότητα-θερμοκρασία)  Εξέταση κατά συστήματα

Αξιολόγηση λειτουργικότητας  Συνέντευξη  Νοσηλευτικό ιστορικό  Φυσική εξέταση Αξιολόγηση λειτουργικότητας Νοσηλευτική διάγνωση

Αξιολόγηση λειτουργικότητας:Καταγραφή ανά τομείς (Ι)  Αντίληψη για το επίπεδο υγείας  Ευεξία –πόνος(ύπαρξη πόνου και ικανότητα να ελεγχθεί)  Δραστηριότητα/ άσκηση (ικανότητα να πραγματοποιήσει τις καθημερινές δραστηριότητες και άσκηση ανάλογα με την ηλικία και την κατάσταση υγείας)  Ύπνος / ανάπαυση  Ισορροπία υγρών (νεφρική λειτουργία, ισοζύγιο υγρών)  Ιστική αιμάτωση/ κυκλοφορικό (επαρκής ανταλλαγή αερίων, περιφερική αιμάτωση, καρδιακή λειτουργία)  Αναπνευστική λειτουργία  Απέκκριση

Αξιολόγηση λειτουργικότητας:Καταγραφή ανά τομείς (ΙΙ)  Απέκκριση  Μεταβολισμός/διατροφή  Νευρο-αισθητηριακή λειτουργία  Ακεραιότητα του ‘’εγώ’’  Σεξουαλικότητα  Ζητήματα ασφάλειας  Κοινωνική λειτουργικότητα  Μάθηση  Απαιτήσεις αυτοφροντίδας

Νοσηλευτική Διάγνωση  Είναι η κλινική κρίση για την απάντηση του ατόμου, της οικογένειας, ή της κοινότητας σε υπαρκτά ή δυνητικά προβλήματα υγείας ή λειτουργίες της ζωής. Παρέχει τη βάση για την επιλογή των νοσηλευτικών παρεμβάσεων για την επίτευξη των εκβάσεων για τις οποίες είναι υπεύθυνοι οι νοσηλευτές ( NANDA - North American Nursing Diagnosis Association – Ένωση Νοσηλευτικής Διάγνωσης Βορείου Αμερικής, 1994 )

Νοσηλευτική Διάγνωση-Ιατρική Διάγνωση  Ιατρικές διαγνώσεις αναγνωρίζουν νοσήματα περιγράφουν προβλήματα για τα οποία ο γιατρός κατευθύνει την πρωταρχική θεραπεία παραμένουν ίδιες για όσο διάστημα νοσηλεύεται ο ασθενής Νοσηλευτικές διαγνώσεις Εστιάζονται στην αναγνώριση των ατομικών απαντήσεων απέναντι στην υγεία και την ασθένεια Περιγράφουν προβλήματα που αντιμετωπίζονται από νοσηλευτές μέσα στα πλαίσια της ανεξάρτητης νοσηλευτικής πρακτικής Μπορεί να αλλάζουν κάθε μέρα ανάλογα με τις αντιδράσεις του ασθενούς Μπορεί να αλλάζουν κάθε μέρα καθώς οι απαντήσεις του ασθενούς στην υγεία και την ασθένεια μεταβάλλονται

ιατρική - νοσηλευτική διάγνωση  Ιατρική διάγνωση: βρογχογενές άσθμα  Νοσηλευτικές διαγνώσεις: Ανεπαρκής κάθαρση αεραγωγών Διαταραγμένη ανταλλαγή αερίων Δυσανεξία στην άσκηση Αίσθημα κόπωσης Αγωνία Αυξημένος κίνδυνος για λοίμωξη Ανάγκη εκπαίδευσης για ασφαλή φαρμακοθεραπεία

Παραδείγματα νοσηλευτικών διαγνώσεων κατά τομείς λειτουργικότητας  Άσκηση –δραστηριότητα : δυσανεξία στην άσκηση – κόπωση  Κυκλοφορικό: μειωμένη καρδιακή παροχή- μεταβολή ιστικής αιμάτωσης  Ισορροπία υγρών: ανεπάρκεια όγκου υγρών  Ασφάλεια: μεταβολή θερμοκρασίας σώματος(υποθερμία, υπερθερμία)- κίνδυνος για ανάπτυξη λοίμωξης-ανεπαρκής ικανότητα κινητοποίησης  Μάθηση: ελλιπής γνώση για αυτοφροντίδα- ελλιπής γνώση για παράγοντες πρόληψης  Ακεραιότητα του Εγώ: διαταραχή προσαρμογής-αγωνία- διαταραχή αυτοεικόνας-άρνηση, φόβος, πένθος, ανεπαρκής αντιμετώπιση εντάσεων……..

Διατύπωση νοσηλευτικών προβλημάτων Πρόβλημα: προτείνει τους σκοπούς του ασθενούς & τις προσδοκίες για αλλαγή Αιτιολογία: προτείνει τα κατάλληλα νοσηλευτικά μέτρα Προσδιοριστικά χαρακτηριστικά : προτείνουν κριτήρια εκτίμησης των αποτελεσμάτων π.χ. Έλλειμμα αυτοφροντίδας για ατομική υγιεινή σχετιζόμενο με: Φόβο πτώσης στη μπανιέρα και την παχυσαρκία όπως φαίνεται από: Έντονη Δυσοσμία σώματος, ρυπαρά μαλλιά, δήλωση ασθενούς:’’φοβάμαι ότι θα πέσω στη μπανιέρα και θα σπάσω το πόδι μου’’ και το ύψος και βάρος του 1.55cm, 85kg

Παράδειγμα  Ιατρική Διάγνωση: Οξύ Έμφραγμα Μυοκαρδίου  Νοσηλευτικές διαγνώσεις οξύ άλγος έντονη αγωνία σχετιζόμενη με πόνο διαταραχή ιστικής αιμάτωσης αγωνία σχετιζόμενη με την κατάσταση φόβος δυσανεξία στην άσκηση δυνητική δυσκοιλιότητα αυξημένος κίνδυνος για μείωση καρδιακής παροχής, αρρυθμιών, θρομβοεμβολικού επεισοδίου, νέου εμφράγματος άρνηση-πένθος διαταραγμένος κοινωνικός ρόλος