Μακροοικονομία Διάλεξη 5

Πληθωρισμός: μετράει τη μεταβολή του γενικού επιπέδου των τιμών Τα αίτια του Πληθωρισμού 1)Η θεωρία του πληθωρισμό ζήτησης: Όταν το επίπεδο τιμών υψώνεται συνεχώς λόγω αύξησης της ζήτησης για αγαθά και υπηρεσίες, τότε έχουμε πληθωρισμό ζήτησης. Αν υπάρχουν υποαπασχολούμενοι παραγωγικοί συντελεστές η αύξηση του επιπέδου των τιμών Ρ θα οδηγούσε σε αύξηση του προϊόντος Q. Σε επίπεδο πλήρους απασχόλησης κάθε αύξηση της ζήτησης θα συνεπάγεται μόνο αύξηση του επιπέδου των τιμών Ρ λόγω της πλήρους ανελαστικότητας της καμπύλης Προσφοράς. -Η αυξημένη ζήτηση που προκαλείται από την ύψωση της τιμής, δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθεί λόγω αδυναμίας αύξησης του προϊόντος.

Διάγραμμα Πληθωρισμού Ζήτησης Αρχικό Σημείο Ισορροπίας Ι (P, Q) πλήρους απασχόλησης Η αύξηση της ζήτησης από Ζ σε Ζ 1 οδηγεί σε αύξηση του γενικού επιπέδου τιμών από P σε P 1. Το επίπεδο του προϊόντος παραμένει σταθερό λόγω ανελαστικότητας της καμπύλης προσφοράς Αν η καμπύλη προσφοράς είναι ελαστική μπορούμε να έχουμε πληθωρισμό ζήτησης;

2) Η θεωρία του πληθωρισμού κόστους αποδίδει τη μεταβολή του επιπέδου των τιμών: α) στην ύπαρξη ολιγοπωλίων στην αγορά αγαθών και υπηρεσιών β) στην ύπαρξη ισχυρών εργατικών σωματείων στην αγορά εργασίας Οι ολιγοπωλιακές αγορές χαρακτηρίζονται από σχετική σταθερότητα τιμών, οι οποίες μεταβάλλονται ανάλογα με τις μεταβολές στο κόστος παραγωγής Τα εργατικά σωματεία είναι επαγγελματικές εργατικές ενώσεις, οι οποίες έχουν ως σκοπό τη βελτίωση της οικονομικής θέσης των μελών τους

Διάγραμμα πληθωρισμού κόστους Αρχικό σημείο ισορροπίας Ι (P, Q) Μια αύξηση του κόστους παραγωγής μετατοπίζει τη καμπύλη προσφοράς από τη θέση Π στη θέση Π 1 με νέο σημείο ισορροπίας Ι 1 (P 1, Q 1 )

Τα ισχυρά εργατικά σωματεία επιτυγχάνουν αύξηση εργατικού μισθού W μεγαλύτερου της αύξησης παραγωγικότητας Λόγω ολιγοπωλίου, οι επιχειρήσεις μεταφέρουν την επιπρόσθετη αύξηση του κόστους στους καταναλωτές με αύξηση των τιμών των προϊόντων. Συνέπειες: -Η αύξηση των μισθών W πέρα από την αύξηση της παραγωγικότητας οδηγεί σε αύξηση της ανεργίας για τα μη μέλη των εργατικών σωματείων -Η αύξηση του επιπέδου τιμών Ρ μειώνει την πραγματικής αξίας του χρήματος με αποτέλεσμα την αύξηση του επιτοκίου r και μείωση των επενδύσεων

Διάγραμμα Συμπιεσμένος Πληθωρισμός: καθορισμός ανώτερων ορίων τιμών (τεχνητή συγκράτηση τιμών) Αρχικό Σημείο Ισορροπίας Ι 1 (P 1, Q 1 ) Επιβολή ανώτατης τιμής P 2 τότε η προσφερόμενη ποσότητα μειώνεται σε Q 2 Η καμπύλη ζήτησης μετακινείται τεχνηέντως στο Ι 2 όμως γι’ αυτό το επίπεδο τιμών οι καταναλωτές ζητούν ποσότητα Q Οι παραγωγοί δεν είναι πρόθυμοι να καλύψουν το κενό στη ζήτηση σε αυτό το επίπεδο τιμής μειώνοντας τη προσφορά στο Q 2 Δημιουργία μαύρης αγοράς Μείωση κοινωνικής ευημερίας

Έρπων πληθωρισμός: είναι ο πληθωρισμός μικρής έντασης. Έχει θετική επίδραση στην αύξηση του προϊόντος Y λόγω ότι ενθαρρύνει τις επενδύσεις I. H αύξηση του επιπέδου των τιμών των αγαθών προηγείται της αύξησης του επιπέδου των τιμών των συντελεστών παραγωγής με αποτέλεσμα τη προσδοκία κέρδους. Καλπάζων πληθωρισμός ή υπερπληθωρισμός: έχει σαν αποτέλεσμα τη συνεχή και μεγάλη μείωση της αγοραστικής δύναμης του χρήματος. Εμφανίζεται σε μη κανονικές οικονομικές καταστάσεις Πληθωρισμός Ύφεσης ή Στασιμοπληθωρισμός: η αύξηση του γενικού επιπέδου τιμών που συνοδεύεται από αύξηση της ανεργίας

Συνέπειες Πληθωρισμού Αναδιανομή των εισοδημάτων και του πλούτου. Τα άτομα με σταθερό χρηματικό εισόδημα και σταθερές πληρωμές δέχονται μεγαλύτερες μειώσεις του πραγματικού τους εισοδήματος. Αρνητική επίδραση στο Ισοζυγίου των εξωτερικών πληρωμών. Τα αγαθά των άλλων χωρών γίνονται φθηνότερα Μη άριστη κατανομή των συντελεστών παραγωγής (μη κατάλληλες επενδύσεις) Πιθανή δημιουργία προϋποθέσεων για τον υπερπληθωρισμό (με την δημιουργία αρνητικού ψυχολογικού κλίματος)

Μέτρα αντιπληθωριστικής πολιτικής Πληθωρισμός Ζήτησης: Η Ζήτηση είναι πάνω του εισοδήματος ισορροπίας. -Δημοσιονομική πολιτική περιοριστική: μείωση των δημοσίων δαπανών και αύξηση της φορολογίας. -Νομισματική πολιτική περιοριστική: μείωση της προσφοράς χρήματος Πληθωρισμός Κόστους: -Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας στις αγορές προϊόντων και εργασίας (εξάλειψη των ολιγοπωλιακών και μονοπωλιακών συνθηκών) -Φορολογικές ελαφρύνσεις στην τιμολόγηση των αγαθών -Φορολογικές ελαφρύνσεις του κόστους εργασίας -Πολιτικές αυξήσεις της παραγωγικότητας Κεφαλαίου & Εργασίας -Πολιτικές αύξησης κινητικότητας εργασίας -Πολιτικές βελτίωσης τεχνολογίας με στόχο τη μείωση του κόστους παραγωγής

Μειονεκτήματα άμεσων ελέγχων τιμών Περιορισμός ελεύθερης λειτουργίας αγοράς Άνοδο της ανεργίας, λόγω έλλειψης κινήτρων για επενδύσεις Τα συστήματα ελέγχου είναι γραφειοκρατικά Δημιουργία παράνομης κερδοσκοπίας (Μαύρη Αγορά) Ενίσχυση μονοπωλιακής δύναμης μεσαζόντων