Παραδόσεις εφαρμοσμένης Δασοκομικής Μάθημα 2: Προβλήματα Δασοκομίας της χώρας. Γενική θεώρηση, αντιμετώπισή τους. Στέργιος Βέργος, καθηγητής Καρδίτσα, 11 Οκτωβρίου 2011 ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ – ΠΑΡ/ΜΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡ/ΝΤΟΣ “Εφαρμοσμένη Δασοκομική”

Κατανομή της επιφάνειας της χώρας Μορφές εδαφοπονίαςΈκταση (στρεμ.) Ποσοστό (%) 1Δάση ,0 2Μερικώς δασοσκεπείς εκτάσεις ,6 3Φρυγανότοποι ,1 4Αλπικές εκτάσεις ,3 5Χορτολίβαδα ,3 6Έλη – λίμνες – ποτάμια ,1 7Άγονα ,8 8Γεωργικές καλλιέργειες ,0 Σ ύ ν ο λ ο ,0

Κατανομή της επιφάνειας της χώρας Διαπιστώσεις : Η χώρα μας είναι ορεινή σε ποσοστό περίπου 65%. Δάση καλύπτουν μόνο το 19% του ορεινού αυτού χώρου. Το 45% του ορεινού δασικού χώρου εμφανίζεται ως μερικώς δασοσκεπές, γυμνό και άγονο. Τα περισσότερα από τα οικοσυστήματα αυτού του χώρου (15%) είναι έντονα υποβαθμισμένα (ασταθή), πολλά δε τείνουν προς κατάρρευση. Αναγκαία δασοκομικά μέτρα - επεμβάσεις : Απογραφή και χαρτογράφηση των γυμνών και μερικώς δασοσκεπών εκτάσεων και ιδιαίτερα αυτών που μπορούν ακόμη να ανορθωθούν και αναδασωθούν. Ρύθμιση σημερινών χρήσεων, κυρίως βόσκησης. Κατάλληλος σχεδιασμός και εφαρμογή ενός αναδασωτικού προγράμματος, που σε μια τριετία το πολύ θα έχει καλύψει όλες εκείνες τις δασικές εκτάσεις, που είναι ακόμη κατάλληλες και βέβαια διαθέσιμες για αναδασώσεις.

Κατανομή δασών σε μορφές ιδιοκτησίας Μορφές εδαφοπονίαςΈκταση (στρεμ.) Ποσοστό (%) 1Δημόσια ,5 2Κοινοτικά ,0 3Μοναστηριακά ,4 4Αγαθοεργών Ιδρυμάτων ,4 5Συνιδιόκτητα ,7 6Ιδιόκτητα ,0 Σ ύ ν ο λ ο ,0

Κατανομή δασών σε μορφές ιδιοκτησίας Διαπίστωση : Θεωρείται ιδιαίτερα θετικό το ότι το 65% των δασών μας είναι δημόσια. Για τα μεσογειακά δασικά οικοσυστήματα και ιδιαίτερα για τις συνθήκες της χώρας μας (κλιματικές, αναγλύφου), ο καλύτερος δασοκτήμονας αποδεικνύεται το κράτος, το οποίο φροντίζει για την ευημερία και ευτυχία των πολιτών του, μέσα από την οικολογική αξιοποίηση των δασικών του πόρων. Δεν αντέχει σε επιχειρηματικές δραστηριότητες το ελληνικό δάσος, το οποίο παράγει κυρίως ωφέλειες και υπηρεσίες για τον άνθρωπο και σε μικρότερο, ασύμφορο βαθμό, εμπορεύσιμα προϊόντα.

Κατανομή της επιφάνειας των δασών κατά δασοπονικό είδος Δασοπονικό είδος Έκταση (στρεμ.) Ποσοστό (%) Α Κωνοφόρα 1Ελάτη - Ερυθρελάτη ,1 2Χαλέπιος – Τραχεία Πεύκη ,9 3Μαύρη Πεύκη ,5 4Λοιπά Κωνοφόρα ,9 Σύνολο κωνοφόρων ,4 Β Πλατύφυλλα 5Δρυς ,6 6Οξιά ,7 7Λοιπά φυλλοβόλα ,1 8Αείφυλλα ,0 Σύνολο Πλατύφυλλων ,6 Σ ύ ν ο λ ο ,0

Κατανομή της επιφάνειας των δασών κατά δασοπονικό είδος Διαπιστώσεις : Η χώρα μας με μια σχέση Κωνοφόρων / Πλατύφυλλων = 38% / 62% είναι μια χώρα πλατυφύλλων ειδών. Ειδικότερα είναι μια χώρα δρυός, με όλα τα οικολογικά χαρακτηριστικά που αυτό συνεπάγεται. Η σχέση αυτή δεν πρέπει να θεωρείται αρνητική. Δασοκομικά μέτρα - προτάσεις : Ο οικολογικός χαρακτήρας της χώρας μας θα πρέπει να γίνεται σε κάθε περίπτωση σεβαστός. Η σχέση Κ/Π μπορεί να βελτιωθεί προσωρινά υπέρ των κωνοφόρων, μέσα από ένα ευρύ πρόγραμμα αναδασώσεων, που θα χρησιμοποιήσει τα κωνοφόρα ως πρόδρομα - πρόσκοπα είδη για την επανεγκατάσταση των πλατυφύλλων. Μεικτές καταστάσεις δασών (Π+Κ) θεωρούνται ιδιαίτερα πλεονεκτικές και πρέπει να διατηρούνται και επιδιώκονται.

Κατανομή δασών σε διαχειριστικές μορφές Διαχειριστική ΜορφήΈκταση (στερμ.) Ποσοστό (%) 1Σπερμοφυής ,7 2Πρεμνοφυής ,0 3Διφυής ,3 Σ ύ ν ο λ ο ,0

Κατανομή δασών σε διαχειριστικές μορφές Διαπιστώσεις: Η πλειοψηφία των δασών μας είναι πρεμνοφυούς προέλευσης. Η σχέση Πρεμνοφυών / Σπερμοφυών είναι περίπου 58% / 42% και πρέπει να θεωρείται ιδιαίτερα αρνητική. Δασοκομικά μέτρα: Η αρνητική σχέση Π/Σ πρέπει να ανατραπεί σημαντικά υπέρ των Σπερμοφυών δασών. Σχεδιασμός και εφαρμογή κατάλληλων αναγωγικών – ανορθωτικών επεμβάσεων (με καλλιεργητικά μέτρα, ενρητινώσεις κ.α.) στην πλειοψηφία των πρεμνοφυών δρυοδασών κρίνεται αναγκαία.

Κλάσεις Ξυλαποθέματος

Διαπιστώσεις: Τα δάση μας είναι φτωχά σε ξυλαποθέματα. Μόνο 12% των δασών μας μπορούν να θεωρηθούν κανονικά δάση. Δασοκομικά μέτρα: Αύξηση – αποταμίευση ξυλαποθεμάτων. Κανονικοποίηση των δασών μας. Αναγωγή πρεμνοφυών δρυοδασών. Εφαρμογή κατάλληλων δασοκομικών μέτρων.

Απόληψη λήμματος

Διαπιστώσεις: Παρ' ότι τα δάση μας είναι φτωχά σε ξυλαποθέματα, εντούτοις γίνεται έντονη "εκμετάλλευσή" τους με απόληψη λήμματος μεγαλύτερου από αυτό άλλων χωρών που διαθέτουν κανονικά, πλούσια σε ξυλαποθέματα δάση. Δασοκομικά μέτρα : Απόληψη μικρότερου λήμματος της τάξης του 1% του ξυλαποθέματος. Αποταμίευση ξυλαποθέματος. Συστηματική καλλιέργεια δασών.