Παράδοση 2 4/3/2016

Πριν από την κύρια επική διήγηση ο ραψωδός προέτασσε έναν ύμνο στους θεούς, όπως τους Ομηρικούς Ύμνους. Το προοίμιο της Θεογονίας θεωρείται ως ένας από αυτούς τους Ύμνους που επικαλείται τις Μούσες. Έχει αμφισβητηθεί η οργανική του σύνδεση με την Θεογονία.

α΄μέρος 1-36 : αυτοβιογραφικό υλικό και καταλήγει με την αποδοχή του ποιητή ως ραψωδού, i. 1-21:περιγραφή των χαρακτηριστικών τους δραστηριοτήτων ii :Συνάντηση με τον Ησίοδο β΄μέρος : ύμνος στις Μούσες. Θεογονία. i : συνηθισμένες ασχολίες, ύμνος στον Όλυμπο ii : η γέννησή τους iii : πράξεις και κατορθώματα iv :μετάβαση στο κυρίως ποίημα

Μουσάων Ἑ λικωνιάδων ἀ ρχώμεθ ᾽ ἀ είδειν, α ἵ θ ᾽ Ἑ λικ ῶ νος ἔ χουσιν ὄ ρος μέγα τε ζάθεόν τε καί τε περ ὶ κρήνην ἰ οειδέα πόσσ ᾽ ἁ παλο ῖ σιν ὀ ρχε ῦ νται κα ὶ βωμ ὸ ν ἐ ρισθενέος Κρονίωνος· καί τε λοεσσάμεναι τέρενα χρόα Περμησσο ῖ ο ἢ Ἵ ππου κρήνης ἢ Ὀ λμειο ῦ ζαθέοιο ἀ κροτάτ ῳ Ἑ λικ ῶ νι χορο ὺ ς ἐ νεποιήσαντο καλο ὺ ς ἱ μερόεντας, ἐ περρώσαντο δ ὲ ποσσίν. Με τις Ελικωνιάδες 1 Μούσες ας αρχίσει το τραγούδι μας· 1 κατοικούν τον Ελικώνα, όρος μέγα κι ιερό, και χορεύουν γύρω στη μαβιά πηγή με τα πόδια ανάλαφρα, στον βωμό του παντοδύναμου Κρονίδη. Λούζουν πρώτα το κορμί τους τρυφερό στα νερά του Περμησσού και της Ιπποκρήνης ή του θεϊκού Ολμειού· ύστερα ψηλά ανεβαίνουν στου Ελικώνα τις απάτητες κορφές, και χορούς συστήνουν, όμορφους, χαριτωμένους, τον ρυθμό κρατώντας με τα πόδια τους.

Μουσάων αντί Μουσ ῶ ν ἔ χουσιν: ἔ χω:κατοικώ. τυπικό ρήμα σε ύμνους που χρησιμοποιείται για να οριστεί α. ο χώρος λατρείας, β. ο χώρος κατοικίας ζάθεος=διάθεος:γεμάτος θεούς, ιερός ὀ ρχε ῦ νται αντί ὀ ρχο ῦ νται> ὀ ρχέομαι: χορεύω ἰ οειδής-ές, ( ἴ ον):μενεξεδής, βιολετής, σκουρόχρωμος

ἐ ρισθενής-ές: πολύ δυνατός, παντοδύναμος < ἐ ρι=σθένος λοεσσάμεναι: αντί λουσάμεναι (μτχ αορίστου του λούω). Τελετουργικό λουτρό πριν το χορικό άσμα. τέρην, εινα:απαλός, ντελικάτος χρώς, (χρωτός-χρωτί και χροός, χροΐ, χρόα) ἱ μερόεις (-εντος)-εσσα, εν: αυτός που προκαλεί ίμερο, ποθητός, χαριτωμένος. ἐ πιρρόωμαι (αορ. ἐ περρώσαντο):περπατώ σβέλτα, επιδέξια. Εδώ περπατώ με ρυθμό

ἔ νθεν ἀ πορνύμεναι, κεκαλυμμέναι ἠ έρι πολλ ῷ, ἐ ννύχιαι στε ῖ χον περικαλλέα ὄ σσαν ἱ ε ῖ σαι, ὑ μνε ῦ σαι Δία τ ᾽ α ἰ γίοχον κα ὶ πότνιαν Ἥ ρην Ἀ ργείην, χρυσέοισι πεδίλοις ἐ μβεβαυ ῖ αν, κούρην τ ᾽ α ἰ γιόχοιο Δι ὸ ς γλαυκ ῶ πιν Ἀ θήνην Φο ῖ βόν τ ᾽ Ἀ πόλλωνα κα ὶ Ἄ ρτεμιν ἰ οχέαιραν Από εκεί κινώντας, σκεπασμένες την πυκνήν ομίχλη, προχωρούν μέσα στη νύχτα, τραγουδούν10 με την περίκαλλη φωνή τους, εξυμνώντας τον αιγίοχο Δία και την Ήρα του Άργους, χρυσοπέδιλη βαδίζοντας· [και την κόρη του Δία με την ασπίδα, την Αθηνά με τα λαμπερά μάτια, και το Φοίβο Απόλλωνα και την τοξεύτρα Άρτεμη]

ἀ πορνύμεναι: ἀ πόρνυμι: ἠ έρι : ἀ ήρ, ἀ έρος (Ιων. ἠ ήρ, ἠ έρος):αέρας, ομίχλη ἐ ννύχιαι: ἐ ννύχιος-α-ον: νυχτερινός < ἐ ν+νύξ στε ῖ χον: αναύξητος παρτ αντί ἔ στειχον<στείχω:βαδίζω σε σειρά περικαλλής-ες: περί+κάλλος: πανέμορφος ὄ σσα, η:φωνή ἱ ε ῖ σαι< μτχ ενεστώτα θηλ. ἵ ημι

ὑ μνε ῦ σαι: ρ. ὑ μνέω-ω. μτχ ενεστ. θηλ. ὑ μνο ῦ σαι ἐ μβαίνω < ἐ ν+βαίνω, μτχ πρκ: ἐ μβεβαώς, υ ῖ α, ός: ανεβαίνω, βαδίζω γρήγορα α ἰ γιόχοιο : γεν. εν. α ἰ γίοχος< α ἰ γίς+ ἔ χω γλαυκ ῶ πιν: αιτ. εν. :γλαυκ ῶ πις-δος:με λαμπερά μάτια ἰ οχέαιραν:αιτ. εν. ἰ οχέαιρα, ἡ : αυτή που ρίχνει τα βέλη < ἰ ός=βέλος

ἠ δ ὲ Ποσειδάωνα γαιήοχον ἐ ννοσίγαιον κα ὶ Θέμιν α ἰ δοίην ἑ λικοβλέφαρόν τ ᾽ Ἀ φροδίτην { Ἥ βην τε χρυσοστέφανον καλήν τε Διώνην Ἠῶ τ ᾽ Ἠ έλιόν τε μέγαν λαμπράν τε Σελήνην} Λητώ τ ᾽ Ἰ απετόν τε ἰ δ ὲ Κρόνον ἀ γκυλομήτην Γα ῖ άν τ ᾽ Ὠ κεανόν τε μέγαν κα ὶ Νύκτα μέλαιναν ἄ λλων τ ᾽ ἀ θανάτων ἱ ερ ὸ ν γένος α ἰὲ ν ἐ όντων. εξυμνούν τον κοσμοσείστη Ποσειδώνα, παντοκράτορα της γης,15 σεβαστή τη Θέμη και την Αφροδίτη ελικοβλέφαρη, την Ήβη χρυσοστέφανη και την ωραία Διώνη· τη Λητώ, τον Ιαπετό, τον πανούργο Κρόνο, την Αυγή, τον μέγαν Ήλιο, τη λαμπρή Σελήνη· και τη Γη, τη μαύρη Νύχτα, τον απέραντο Ωκεανό -20 το γένος των άλλων αθανάτων, ιερό και αιώνιο.

γαιήοχον : γα ῖ α+ ἔ χω:που κρατά, που σείει τη γη:παραδοσιακό επίθετο του Ποσειδώνα ἐ ννοσίγαιος: που σείει τη γη, επιθ. του Ποσειδώνα α ἰ δο ῖ ος-α-ον: αυτός που εμπνέει σεβασμό, αιδώ ἑ λικοβλέφαρος,ον: ἑ λίσσω+βλέφαρον ἀ γκυλομήτην: ἀ γκύλος+μήτις Μέλαιναν:μέλας, αινα, αν: μαύρος, σκοτεινός

γλώσσα τεχνητή (Kunstsprache), η οποία ουδέποτε μιλήθηκε. Βάση της είναι η ιωνική διάλεκτος όπως είχε διαμορφωθεί τον 8ο αι. π.Χ. στα παράλια της Μικράς Ασίας. Υπάρχουν ακόμη πολλά αιολικά στοιχεία αλλά και κάποια αρκαδοκυπριακά στοιχεία. Η ύπαρξη πολλών συνώνυμων διαλεκτικών τύπων παρείχε μετρικές ευκολίες στον ποιητή, αφού ανάλογα με τη θέση του στίχου μπορούσε να χρησιμοποιήσει μία από πολλές νοηματικά ισοδύναμες λέξεις.

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Α΄κλίση Ονομαστική του ενικού: σε -η, όχι μακρό - ᾱ, χώρη αντί για χώρα Η γενική ενικού των αρσενικών ουσιαστικών έχει κατάληξη -αο ή -εω, παρά -ου: Ἀ τρεΐδαο αντί Ἀ τρείδου. Η γενική πληθυντικού λήγει συνήθως σε -αων ή -εων: νυμφάων αντί νυμφ ῶ ν. Η δοτική πληθυντικού λήγει σε - ῃ σι ή - ῃ ς: πύλ ῃ σιν αντί για πύλαις. Β΄κλίση Γενική ενικού: καταλήγει σε -οιο, καθώς και -ου. Για παράδειγμα, πεδίοιο, καθώς και πεδίου. Γενική και δοτική δυικού: καταλήγει σε -οιϊν. Έτσι, φαίνεται ἵ πποιϊν, παρά ἵ πποιν. Δοτική πληθυντικού: καταλήγει σε -οισι και -οις. Για παράδειγμα, φύλλοισι, καθώς και φύλλοις. Γ΄κλίση Αιτιατική ενικού: καταλήγει σε -ιν, καθώς και -ιδα. Για παράδειγμα, γλαυκ ῶ πιν, καθώς και γλαυκώπιδα. Δοτική πληθυντικού: καταλήγει σε -εσσι και -σι. Για παράδειγμα, πόδεσσι ή ἔ πεσσι. Δεν υπάρχει αντιμεταχώρηση: βασιλ ῆ ος αντί του βασιλέως, πόληος αντί της πόλεως βασιλ ῆ α αντί βασιλέ ᾱ, βασιλ ῆ ας αντί βασιλέ ᾱ ς, βασιλήων αντί βασιλέων

Αντωνυμίες α΄πρόσωπο Ον. ἐ γώ, ἐ γών Γεν. ἐ με ῖ ο, ἐ μέο, ἐ με ῦ, με ῦ, ἐ μέθεν Δοτ. ἐ μοί, μοι Αιτ. ἐ μέ, με Ον. ἡ με ῖ ς, ἄ μμες Γεν. ἡ μείων, ἡ μέων Δοτ. ἡ μ ῖ (ν), ἄ μμι (ν) Αιτ. ἡ μέας, ἧ μας, ἄ μμε Δυικός Ον / αιτ: ν ῶ ι, νώ Γεν / δοτ: ν ῶ ιν β΄ πρόσωπο Ον. σύ, τύνη Γεν. σε ῖ ο, σέο, σε ῦ, σευ, σέθεν, τεο ῖ ο Δοτ. σοί, τοι, τεΐν Αιτ. σε Ον. ὑ με ῖ ς, ὔ μμες Γεν. ὑ μέων, ὑ μείων Δοτ.: ὑ μ ῖ ν, ὔ μμι, ὗ μιν Αιτ. ὑ μέας, ὔ μμε Ον / αιτ σφ ῶ ϊ, σφώ Γεν / δοτ σφ ῶ ϊν, σφ ῷ ν Γ΄ πρόσωπο Γεν. ο ὗ, ε ἷ ο, ἕ ο, ε ὗ, ἕ θεν Δοτ. ἑ ο ῖ, ο ἱ Αιτ. ἕ, ἑ έ, μιν Γεν. σφείων, σφέων Δοτ. σφι (ν), σφίσι (ν) Αιτ. σφε, σφέας, σφας Δοτ: σφωϊν Αιτ: σφωε

Ρήματα -ν αντί -σαν. Για παράδειγμα, ἔ σταν για ἔ στησαν στο τρίτο πρόσωπο πληθυντικού ενεργητικής Το τρίτο πληθυντικό σε -αται ή -ατο για παράδειγμα ἥ ατο αντί ἧ ντο. Χρόνοι Μέλλοντας: παραμένει γενικά ασυναίρετος. Για παράδειγμα, ἐ ρέω εμφανίζεται αντί ἐ ρ ῶ ή τελέω αντί τελέσω. Ενεστώτας/παρατατικός: επαναληπτικός, φύγεσκον Αόριστος ή παρατατικός: Και οι δύο χρόνοι μπορεί περιστασιακά να χάσουν την αύξησή τους. Για παράδειγμα, βάλον μπορεί να εμφανιστεί αντί ἔ βαλον και ἔ μβαλε μπορεί να εμφανιστεί αντί ἐ νέβαλε. Υποτακτική Η υποτακτική εμφανίζεται με ένα βραχύ φωνήεν. Έτσι, η μορφή ἴ ομεν, παρά ἴ ωμεν. Το δεύτερο ενικό υποτακτικής τέλος εμφανίζεται τόσο ως -ηαι και -εαι. Το τρίτο ενικό υποτακτικής καταλήγει σε -σι. Έτσι, βλέπουμε τη μορφή φορε ῇ σι, αντί φορ ῇ. Περιστασιακά, η υποτακτική χρησιμοποιείται στη θέση του μέλλοντα

Απαρέμφατο Το απαρέμφατο εμφανίζεται με τις καταλήξεις -μεν, -μεναι, και -ναι, στη θέση του -ειν και -ναι. Για παράδειγμα, δόμεναι για δο ῦ ναι, ἴ μεν αντί ἰ έναι, ἔ μεν, ἔ μμεν, ή ἔ μμεναι για ε ἶ ναι, και ἀ κουέμεν (αι) στη θέση του ἀ κούειν. Συνηρημένα ρήματα Στα συνηρημένα ρήματα, όπου στην αττική χρησιμοποιείται ένα -ω-, χρησιμοποιείται -οω- ή - ωω- στη θέση του -αο-. Για παράδειγμα, το ὁ ρ ῶ ντες γίνεται ὁ ρόωντες. Ομοίως, όπου το -αε- συναιρείται σε -α-ή το αει- σε - ᾳ -, θα γίνει είτε αα ή α ᾳ.