Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΟΛΙΚΩΝ ΤΕΣΤ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ Η ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ Αβαγιανου Π. Α & Ζαφειροπούλου Μ Απρίλιος 2016, Αθήνα

ΠΡΟΒΟΛΙΚΑ / ΠΡΟΒΛΗΤΙΚΑ ΤΕΣΤ Ψυχοδιαγνωστικές δοκιμασίες οι οποίες μας δίνουν στοιχεία σχετικά με : Γνωστική ωριμότητα Ψυχοπαθολογία Επίπεδο ικανοτήτων Συναισθηματικές δυσκολίες

Μέσω των προβολικών τεστ τα παιδιά & οι έφηβοι εκφράζουν ασυνείδητες επιθυμίες και προβάλλουν τον εσωτερικό τους κόσμο ….

ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ & ΤΟ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ Εδώ και εκατοντάδες χρόνια ξεκίνησαν ως καταγραφές προφορικών αφηγήσεων …. Στα τέλη του 17 ου αιώνα άρχισαν να καταγράφονται (Perrault 17o – Grimm 19o ) Τα κλασσικά παραμύθια ( Κοκκινοσκουφίτσα, Χιονάτη, Σταχτομπούτα, Τοσοδούλης ), έμειναν δημοφιλή μέσα στα χρόνια. Υπάρχουν αξίες, ήθη, διαχρονικά & παγκόσμια ( φιλία, πίστη, σχέσεις, εμπιστοσύνη, ανταγωνιστικότητα, απόρριψη ).

Τα παραμύθια ξεκινούν σε ένα επίπεδο φυσιολογικό, υπάρχει μια έξαρση & ένα ‘ καλό τέλος ’. Το παιδί ‘ ταυτίζεται ’ & ‘ προβάλλει ’…. Ο πρωταγωνιστής όπως και το παιδί είναι το επίκεντρο της ιστορίας ! Οι αφηγήσεις είναι ‘ λιτές ’, δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία στην έναρξη της ιστορίας, ενώ οι ήρωες δεν έχουν ονόματα αλλά προδίδεται ένα χαρακτηριστικό καταγωγής ή δύναμης ( βασιλιάς, γίγαντας ). Οι χαρακτήρες παρουσιάζονται ακραία ( καλός - κακός ) Οι ‘ κακοί ’ τιμωρούνται, οι ‘ καλοί ’ αμοίβονται …

Τ Ο ΤΕΣΤ ΤΩΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ (FTT) Κ. Κ ΟΥΛΑΚΟΓΛΟΥ

FTT Χορήγηση σε παιδιά 6-12 ετών. Θεωρητικό υπόβαθρο ψυχοδυναμικό Σύνδεση ανάμεσα στα παραμύθια & τις ασυνείδητες διεργασίες. Χρησιμοποιείται για :  Κλινική αξιολόγηση  Αξιολόγηση θεραπευτικής παρέμβασης ή αναπτυξιακών αλλαγών  Εργαλείο κλινικής ή διαπολιτισμικής έρευνας

FTT Υλικό : 21 κάρτες με ήρωες κλασσικών παραμυθιών. Πριν τη χορήγηση επιβεβαιώνουμε ότι γνωρίζουν τα παραμύθια. Χορήγηση : Μια ατομική συνεδρία περίπου λεπτών. 30 μεταβλητές : ταξινομούνται σε 6 κατηγορίες ( παρορμήσεις, επιθυμίες, ανάγκες, λειτουργίες του Εγώ, συναισθηματικές καταστάσεις, αντικειμενότροπες σχέσεις. Σταθμισμένο στον ελληνικό πληθυσμό.

FTT Τι σκέφτεται & τι αισθάνεται ο κάθε ήρωας ; Με ποιον ταυτίζεται το παιδί ; ( το θύμα ή το θύτη ;) Στις συγκρούσεις μπορεί να φανούν κλινικά στοιχεία. Υπογραμμίζουμε λέξεις ή φράσεις που επαναλαμβάνονται ή μας κάνουν εντύπωση. Άρνηση : O γίγαντας δεν με τρομάζει …. Προβολή : Η Κοκκινοσκουφίτσα είναι πολύ λυπημένη ….

Μ ΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ H Ηρώ είναι 9 ετών και πηγαίνει Δ΄ Δημοτικού. Είναι το πρώτο παιδί σε σειρά γέννησης και έχει δυο αδελφές, τη Θεοδώρα 6 ετών & την Κωνσταντίνα 3 ετών. Η μητέρα ζητά ραντεβού στο Παιδοψυχιατρικό Τμήμα του Αχιλλοπουλείου Νοσοκομείου Βόλου. Στην τηλεφωνική επικοινωνία (intake) η μητέρα αναφέρει : Η Ηρώ είναι ‘ κλειστό ’ παιδί, δεν εξωτερικεύεται & στο σπίτι βγάζει θυμό. Στο σχολείο είναι πολύ ήσυχη … Ζηλεύει τις αδελφές της & ιδιαίτερα τη Θεοδώρα … Η μητέρα αντιμετώπισε πρόσφατα ένα σοβαρό γυναικολογικό πρόβλημα & αυτό επηρέασε όλη την οικογένεια.

Λ ΗΨΗ ΠΔΨ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ 1 η εγκυμοσύνη, επιθυμητή & προγραμματισμένη Καλή πορεία εγκυμοσύνης, καισαρική τομή, 40 εβδομάδες κύηση, θηλασμός 40 ημέρες. Μίλησε 1 έτους, έβγαλε πάνα 2 ½ ετών, περπάτησε 15 μηνών ( φοβόταν πολύ !). Όταν ανακοινώθηκε η 2 η εγκυμοσύνη πάθαινε συνέχεια ατυχήματα & ξεκίνησε δευτεροπαθή ενούρηση, η οποία συνεχίστηκε μέχρι την Α΄ Δημοτικού. Α΄ Δημοτικού επισκέφτηκαν πρώτη φορά ψυχολόγο. Πήγε 4 μήνες. Η μητέρα δεν είδε βελτίωση. Β - Γ Δημοτικού ήταν καλύτερα. Φέτος ξεκίνησαν έντονες εκρήξεις θυμού.

Η ΗΡΩ ΛΕΕΙ …… Νομίζω ότι μιλάω λίγο άσχημα, λέω κακές κουβέντες στις αδελφές μου, ιδιαίτερα στη Φεοδώρα …. Ο μπαμπάς φωνάζει στη μαμά … στο σχολείο φοβάμαι να κάνω λάθη, ιδιαίτερα στα μαθηματικά … έχω μια φίλη τη Χαρούλα, με τις άλλες συχνά μαλλώνω ….

Χ ΟΡΗΓΗΣΗ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ FTT Κοκκινοσκουφίτσα ( κάρτα 3): Σκέφτεται ότι θέλει να κάνει ένα δώρο στη γιαγιά της & μαζεύει λουλούδια από το δάσος. Αισθάνεται λίγο θλίψη γιατί η γιαγιά της είναι άρρωστη … ( Αποτύπωση συναισθήματος σχετικά με την πρόσφατη ασθένεια της μαμάς, αγωνία για να την ανακουφίσει.) Μάγισσα ( κάρτα 3): Σκέφτεται ότι κάποτε ήταν όμορφη αλλά έγινε άσχημη, γιατί όλο μιλούσε άσχημα. Αισθάνεται θλίψη & θυμό γιατί της άρεσε που ήταν κάποτε όμορφη. ( Φόβος απώλειας, θυμός, άγχος, αδελφική αντιζηλία )

Σ ΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ FTT Γίγαντας ( κάρτα 3): Αυτός είναι θυμωμένος γιατί έχασε τους φίλους του, γιατί τους μιλούσε άσχημα. Αισθάνεται θυμό & θλίψη. Κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση, άγχος τιμωρίας. Σκηνές από το παραμύθι της Κ : (1) Την Κοκκινοσκουφίτσα τη μαλώνει η μαμά της γιατί θέλει να πάει από το δάσος & όχι από το χωριό. (3) Μετά πήγε στη μαμά της & της είπε ότι θα πάει από το χωριό και έτσι ένιωσε καλύτερα η Κοκκινοσκουφίτσα..

Θ ΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Μ ΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΣΕ ΓΝΩΣΙΕΣ …. Με τη χρήση του προβολικού τεστ FTT καταφέραμε να έχουμε καλύτερη πρόσβαση & να επιτύχουμε εξωτερίκευση των ‘ γνωσιών ’ του παιδιού. Αφουγκραστήκαμε & καταγράψαμε τις γνωσιακές διαδικασίες του παιδιού με τρόπο ‘ μη επικριτικό ’. Εντοπίσαμε τις αρνητικές γνωσίες, οι οποίες οδηγούν σε χαμηλό συναίσθημα, συμπεριφοριστική αποφυγή και έλλειψη κινήτρου. Εισάγαμε το παιδί σε πιο θετικές & λειτουργικές δεξιότητες & στρατηγικές αντιμετώπισης. Το παιδί βοηθήθηκε με σκοπό να αναπτύξει πιο λειτουργικές υποθέσεις & πιστεύω.

Ηρώ : Η Χιονάτη συζητάει με τον μπαμπά της & σκέφτεται ότι θέλει όταν μεγαλώσει να παντρευτεί έναν ωραίο πρίγκιπα. Θεραπευτής : Γιατί το θέλει αυτό η Χιονάτη ; Η : Για να είναι χαρούμενη & να χαρεί και ο μπαμπάς της. Θ : Τι θα συμβεί αν δεν παντρευτεί έναν πρίγκιπα ; Η : Δεν ξέρω ….. Μάλλον όχι κάτι κακό … μπορεί να παντρευτεί και κάποιον άλλον … Θ : Θα είναι χαρούμενη τότε ; H: Ναι πολύ ! Θ : Υπάρχουν και άλλα πράγματα που κάνουν τη Χιονάτη χαρούμενη ; H: Οι νάνοι, όταν παίζουν & χορεύουν μαζί της. Θ : Ακόμη και αν η Χιονάτη δεν παντρευτεί θα είναι ευτυχισμένη στο σπίτι μαζί με τους νάνους : H: Ναι …. Μάλλον …… Δεν ξέρω σίγουρα …

Σ ΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ …… Τα παραμύθια & η αφήγηση φανταστικών ιστοριών απελευθερώνουν τα παιδιά και τα βοηθούν χωρίς ενοχές και δύσκολα συναισθήματα να εκφραστούν. Ο θεραπευτής μπορεί να χρησιμοποιήσει την αφήγηση σαν μια θεραπευτική τεχνική. Μπορεί να βοηθήσει το παιδί να κάνει τις συσχετίσεις ανάμεσα στους ήρωες και τον ίδιο / α και να δει τις ομοιότητες που έχουν τα προβλήματά του, οι γνωσίες, τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές με τα δικά του.

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ