ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ 2013 ΟΝΟΜΑ: ΜΑΛΤΕΖΟΣ ΘΩΜΑΣ ΑΜ: ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ: ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Δείκτης ΕΡΙ: Συσχέτιση με κοινωνικούς και διακυβερνητικούς δείκτες και ανάλυση της συμμετοχής των μεταβλητών του στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος, σε ορίζοντα δεκαετίας. 2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εργασία αφορά τη μελέτη του δείκτη περιβαλλοντικής ποιότητας EPI. Στο πρώτο μέρος της εργασία παρακολουθούμε τον συντελεστή συσχέτισης του ΕΡΙ με κοινωνικούς δείκτες και δείκτες διακυβέρνησης και βλέπουμε ποιοι είναι στατιστικά σημαντικοί. Στο δεύτερο μέρος της εργασίας απομονώνουμε τον δείκτη ΕΡΙ και μελετάμε τη συμμετοχή των μεταβλητών που χρησιμοποιεί, τόσο ποσοστιαία όσο και αριθμητικά. Η έρευνα γίνεται σε ορίζοντα δεκαετίας και η χώρα η οποία μελετάται είναι η Ελλάδα. 3

Συσχέτιση Συσχέτιση (τι είναι): «όταν οι τιμές δύο μεταβλητών (δεικτών στην παρούσα περίπτωση) που εκφράζουν τις ιδιότητες, σχετίζονται με τέτοιο τρόπο ώστε η μία έστω y να μπορεί να προβλεφθεί καλύτερα όταν η άλλη έστω x είναι γνωστή, τότε λέμε ότι τα x, y σχετίζονται (θετικά ή αρνητικά). Η απλούστερη μορφή συσχέτισης είναι η γραμμική.» (Κούνιας, Κολυβά -Μαχαίρα, Μπαγιάτης, Μπόρα- Σέντα, 2009). Τύπος συσχέτισης: ρ= [Σ(xi-x)(yi-y)]/[Σ(xi-x)^2 Σ(yi-y)^2]^1/2 όπου y, x=μέσες τιμές. Είναι μη παραμετρικός τύπος συσχέτισης (ο Spearman), επειδή δεν γνωρίζαμε αν το δείγμα ακολουθούσε την κανονική κατανομή. Με πράσινο χρώμα απεικονίζονται εκείνοι οι δείκτες ο συντελεστής των οποίων είναι στατιστικά σημαντικός σε επίπεδο σημαντικότητας α=0,05. Στατιστικά σημαντικός θεωρείται ένας δείκτης ο οποίος όταν ελεγχθεί μέσω της στατιστικής t α,ν προκύπτει πως υπάρχει γραμμική εξάρτηση μεταξύ δύο μεταβλητών 4

ΕΡΙ: Environmental Performance Index Είναι δείκτης ο οποίος κατατάσσει τις χώρες, λαμβάνοντας υπόψη επιδόσεις σε διάφορες κατηγορίες, όπως περιβαλλοντική και δημόσια υγεία και βιωσιμότητα του οικοσυστήματος. Οι τιμές που μπορεί να πάρει ο δείκτης είναι από 0 έως

HDI (Human Development Index) Είναι δείκτης ο οποίος μετράει την ανάπτυξη των χωρών και χρησιμοποιεί τις ακόλουθες μεταβλητές: Υγεία Εκπαίδευση Ποιότητα ζωής με βάση το ΑΕΠ/κεφαλή Οι τιμές που παίρνει ο δείκτης είναι από 0 έως 1. Πηγή: ( 6

DCR (Democracy Index) Είναι ένας δείκτης ο οποίος εκφράζει τη πρόοδο της ανάπτυξης του δημοκρατικού πολιτεύματος σε κάθε χώρα. Οι μεταβλητές που χρησιμοποιεί είναι: Εκλογική διαδικασία Πολιτική ευαισθησία Πολιτική κουλτούρα Πλουραλισμός Κυβερνητική λειτουργία Οι τιμές που παίρνει ο δείκτης είναι από 0 έως 10. Πηγή: Democracy Index 2010, Democracy in retreat, a report from the economist intelligence unit, the Economist 7

CPI (Corruption Perceptions Index) Είναι δείκτης που παρουσιάζει τη διαφθορά του δημόσιου τομέα, που μπορεί να γίνει αντιληπτή, σε 176 χώρες στο κόσμο. Οι τιμές που παίρνει ο δείκτης είναι από 0 έως 100. Πηγή: ( ) 8

EDU-LR (Literacy Rate, adult total %) Είναι δείκτης που εκφράζει το ποσοστό επί τοις 100 του αναλφαβητισμού των ενήλικων στο σύνολο του πληθυσμού των ενήλικων μίας χώρας. Οι τιμές που μπορεί να πάρει ο δείκτης είναι από 0 έως 100. Πηγή: ( ) 9

AGR-L (Agricultural Land % of land area) Ο δείκτης αυτός εκφράζει το ποσοστό επί τοις 100 της έκτασης της γης που είναι ικανό να χρησιμοποιηθεί στον γεωργικό τομέα και βρίσκεται υπό τη μορφή βοσκότοπων και αρόσιμων εκτάσεων. Πηγή: ( ) 10

A & N (Alternative and Nuclear energy % of total energy use ) Είναι δείκτης ο οποίος εκφράζει το ποσοστό επί τοις 100 της συνολικής παραγόμενης ενέργειας της κάθε χώρας, που προέρχεται από αιολική, υδατική, πυρηνική, γεωθερμία και άλλες μορφές ενέργειας, οι οποίες δεν εκπέμπουν CO2. Πηγή: ( ) 11

FA (Forest Area d%) Διαφορά στο ποσοστό της δασικής έκτασης του έτους 2011 και του έτους 2000.Ο δείκτης αυτός παρουσιάζει τη μεταβολή στο ποσοστό. Δασική έκταση θεωρείται αυτή που βρίσκεται κάτω από φυσικές ή φυτεμένες δενδροστοιχίες, με δένδρα ύψους 5 μέτρων και άνω, ανεξάρτητα αν είναι παραγωγικά ή όχι. Δεν συμπεριλαμβάνονται τα δένδρα που προορίζονται για γεωργική παραγωγή καθώς και αυτά που βρίσκονται σε αστικά πάρκα και κήπους. Πηγή: ( ) 12

Παγκόσμιοι Δείκτες Διακυβέρνησης (Worldwide Governance Indicators) Εκτιμούν έξι διαστάσεις της διακυβέρνησης για περισσότερες από 200 χώρες. Οι δείκτες αυτοί είναι: Control of Corruption (CC.EST): εκτιμά πόσο η δημόσια ισχύς χρησιμοποιείται για ίδιο όφελος και πόσο «αλωμένο» είναι το κράτος από συμφέροντα. Government Effectiveness (GE.EST): αφορά την ποιότητα δημόσιων και περιφερειακών υπηρεσιών κ.α. Political Stability and absence of violence (PV.EST): εκτιμά την πιθανότητα βίας ανατροπής της κυβέρνησης καθώς και την βία/τρομοκρατία με πολιτικά κίνητρα Regulatory Quality (RQ.EST): παρουσιάζει την δυνατότητα της κυβέρνησης να εφαρμόζει μέτρα και πολιτικές υπέρ του ιδιωτικού τομέα Rule of Law (RL.EST): απεικονίζει την εφαρμογή των νόμων από τους κρατικούς λειτουργούς και την πιθανότητα τέλεσης αξιόποινων πράξεων-εγκληματικότητα, βία- Voice and Accountability (VA.EST): μετρά την ελευθερία άσκησης εκλογικών δικαιωμάτων, την ελευθερία έκφρασης, την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και την ελευθερία των ΜΜΕ Πηγή: ( 13

ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΧΩΡΩΝ Spearman Correlation Matrix EPI_201 2 HDI_2012 DCR_201 0 CPI_2012 EDU_LR_ 2010 AGR_L__ 2011 A_N_201 0 FACC_ESTGE_ESTPV_ESTRQ_ESTRL_ESTVA_EST EPI_ HDI_ DCR_ CPI_ EDU_LR_ AGR_L__ A_N_ FA CC_EST GE_EST PV_EST RQ_EST RL_EST VA_EST

Οι μεταβλητές που χρησιμοποιεί ο ΕΡΙ για τους στόχους της περιβαλλοντικής υγείας είναι: Παιδική θνησιμότητα Σωματιδιακή ύλη Εσωτερική μόλυνση του αέρα Πρόσβαση σε εγκαταστάσεις υγιεινής Πρόσβαση σε πόσιμο νερό 15

Οι μεταβλητές που χρησιμοποιεί ο ΕΡΙ για τη βιωσιμότητα του οικοσυστήματος είναι: Αλλαγή στη ποιότητα νερού Προστασία ζωτικών οικοσυστημάτων Προστασία βιοσυστήματος Θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές Γεωργικές επιδοτήσεις Απώλεια δάσους Υπερεκμετάλλευση αποθέματος ψαριών 16

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ Environmental Health Ecosystem Vitality Environmental burden of disease Air pollution (effects of humans) Water (effects of humans) Air pollutions (effects on ecosystem) Water (effects on ecosystem) Biodiversity and Habitat Agriculture Forestry Fisheries Climate Change 17

ΤΡΟΠΟΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ 18

Σύνδεση των μεταβλητών Ecosystem Vitality ποσοστιαία συμμετοχή 70% στον ΕΡΙ CountryYear Environment al performance Index Greece200055,8 Greece200156,7 Greece ,9 Greece200357,5 Greece200458,3 Greece200558,8 Greece200659,0 Greece200758,9 Greece200859,6 Greece200959,9 Greece201060,0 Ecosyst em vitality 39,8 40,5 40,7 40,9 41,8 42,4 42,7 42,6 44,0 44,5 44,6 Air pollution (effects on ecosystems) Water (effects on ecosystems ) Biodiversit y and habitat Agricultu re ForestryFisheries Climate Change 23,27,965,236,485,434,326,5 23,37,968,237,485,434,725,9 23,17,968,736,085,434,626,5 22,87,969,736,085,434,426,8 23,87,971,736,385,435,727,3 23,57,974,237,285,435,027,3 23,57,975,037,885,431,928,5 23,57,975,040,385,431,927,2 23,57,978,840,985,431,928,9 23,57,979,740,285,431,930,1 23,57,979,742,185,431,930,1 19

Σύνδεση των μεταβλητών Environmental Health ποσοστιαία συμμετοχή 30% στον ΕΡΙ CountryYear Environment al performance Index Greece200055,8 Greece200156,7 Greece ,9 Greece200357,5 Greece200458,3 Greece200558,8 Greece200659,0 Greece200758,9 Greece200859,6 Greece200959,9 Greece201060,0 Environmen tal health 93,1 94,4 94,8 96,2 96,6 97,0 96,0 Environment al burden of disease Air pollution (effects of humans) Water ( effects of humans) 96,1100,080,2 98,0100,081,8 98,0100,083,4 100,0 84,9 100,0 86,5 100,0 88,1 100,0 88,1 100,0 88,1 98,0100,088,1 98,0100,088,1 98,0100,088,1 20

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΥΡΕΣΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΥ ΕΡΙ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ Τιμή μεταβλητής Χ ποσοστό συμμετοχής = αριθμητικό αποτέλεσμα συμμετοχής 21

Συμμετοχή των μεταβλητών στο δείκτη ΕΡΙ Environmental Health 30% Ecosystem Vitality 70% Environmental burden of disease 16% Air pollution (effects of humans) 7,5% Water (effects of humans) 7,5% Air pollutions (effects on ecosystem) 8,75% Water (effects on ecosystem) 8,75% Biodiversity and Habitat 17,5% Agriculture 5,83% Forestry 5,83% Fisheries 5,83% Climate Change 17,5% 22

Σύνδεση των μεταβλητών Ecosystem Vitality αριθμητική συμμετοχή στον ΕΡΙ Environm ental Performa nce Index 55,8 56,7 56,9 57,5 58,3 58,8 59,0 58,9 59,6 59,9 60,0 Ecosystem Vitality 27, , , , ,289 29, , , , , ,23963 Air PollutionsWater Biodiversit y and habitat Agricultur eForestryFisheries Climate Change 2, , ,407192, , , , , , ,936332, , , , , , ,029452, , , , , , ,193822, , , , , , ,556062, , , , , , ,979292, , , , , , ,121012, , , , , , ,121912, , , , , , ,783452,387374, , , , , ,938812, , , , , , ,938812, , , , CountryYear Greece2000 Greece2001 Greece2002 Greece2003 Greece2004 Greece2005 Greece2006 Greece2007 Greece2008 Greece2009 Greece

Σύνδεση των μεταβλητών Environmental Health αριθμητική συμμετοχή στον ΕΡΙ CountryYear Greece2000 Greece2001 Greece2002 Greece2003 Greece2004 Greece2005 Greece2006 Greece2007 Greece2008 Greece2009 Greece2010 Environm ental Performan ce Index 55,8 56,7 56,9 57,5 58,3 58,8 59,0 58,9 59,6 59,9 60,0 Environme ntal Health 27, , , , , , ,80508 Environme ntal burden of disease Air pollution (effects on humans) Water (effects on humans) 14,421827,56, ,697757,56, ,697757,56, ,56, ,56, ,56, ,56, ,56, ,697757,56, ,697757,56, ,697757,56,

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Όσον αφορά το πρώτο μέρος της μελέτης: παρατηρούμε πως δείκτες με στατιστικά σημαντικό συντελεστή συσχέτισης με τον ΕΡΙ είναι οι δείκτες ανθρώπινης ανάπτυξης, δημοκρατίας, διαφθοράς, αγροτικής γης, ανανεώσιμης και πυρηνικές ενέργειας, δασικής έκτασης, ελέγχου διαφθοράς, αποτελεσματικότητας δημοσίου, πολιτικής σταθερότητας, ενίσχυσης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, εφαρμογής τον νόμων και ελευθερίας λόγου-ΜΜΕ- συνέρχεσθαι κτλ. Όσον αφορά το δεύτερο μέρος της μελέτης: εντοπίζουμε πως η ετήσια μεταβολή που παρατηρήθηκε ήταν μικρότερη της μονάδας. Συνολικά στα δέκα χρόνια που μελετήσαμε η επίδοση της Ελλάδας στον δείκτη ΕΡΙ βελτιώθηκε κατά 4,2 μονάδες. 25

Πηγές για την υλοποίηση της εργασίας Democracy Index 2010, Democracy in retreat, a report from the economist intelligence unit, the Economist Εισαγωγή στην Στατιστική, Σ. Κούνια, Φ. Κολυβά - Μαχαίρα, Κ. Μπαγιάτη, Ε. Μπόρα- Σέντα, εκδόσεις Χριστοδουλίδη,