 Michael Grömling Intereconomics January 2014, Volume 49

 1. Εισαγωγή  2. Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και βιομηχανική παραγωγή  3. Κυριαρχία του Εμπορίου Βιομ. Προϊόντων  4. Παγκόσμιο Επενδυτικό “Boom”  5. Τα Επενδυτικά Προϊόντα  6. Εφαρμογές στην Οικονομική Πολιτική

 Η χρηματοοικονομική κρίση έφερε πάλι στο προσκήνιο την συζήτηση για τις Παγκόσμιες Ανισορροπίες στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών.  Από το 2000 εμφανίζονται έντονες ανισορροπίες : o Ελλειμματικές Χώρες ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία o Πλεονασματικές Χώρες Γερμανία, Κίνα, Ιαπωνία, Κορέα

 Θέμα Αντιπαράθεσης : Η σχέση μεταξύ του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών και του κινδύνου μιας κρίσης στον τραπεζικό ή στον δημόσιο τομέα.  Δίνεται έμφαση στα Δίδυμα Ελλείμματα  Η κατάσταση επίδεινώνεται αν υπάρχει έλλειμμα και στον ιδιωτικό τομέα.

 Έμφαση συνήθως δίνεται σε παράγοντες από την πλευρά της Ζήτησης. ( πχ. Υπερβάλλουσα Κατανάλωση – C P, C G ) Το άρθρο έχει σκοπό να δώσει μια εξήγηση από την πλευρά της προσφοράς.  Υπόθεση : Οι Οικονομίες με σχετικά υψηλό μερίδιο βιομηχανικής παραγωγής τείνουν να εμφανίζουν πλεονάσματα στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών.

 Οι ανισορροπίες εξηγούνται από την ιστορική εξέλιξη των Οικονομικών Δομών των χωρών.  Η Προσφορά καθορίζει : o Την Ζήτηση o Τον λόγο εγχώριων / ξένων καταναλωτων  Βελτιώσεις στον τομέα της Προσφοράς ( όροι και ανταγωνιστικότητα ) βελτιώνουν τις ανισορροπίες.  Ισχύει και η αντίστροφη Αιτιότητα : CAB→ Δομή Οικονομίας (CAB>0 → ανάγκη να διατηρηθεί η υψηλή βιομηχανική παραγωγή )

 Δεδομένα για o Βιομηχανικό μερίδιο o Εμπορικό ισοζύγιο o Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών  18 χώρες  Για το 2007

 Οι χώρες με το υψηλότερο μερίδιο εμφανίζουν πλεόνασμα.( Κορέα, Γερμανία )  Χώρες με επίσης με μερίδιο γύρω στο 20% είναι επίσης πλεονασματικες.  Η Ιταλία αν και πλεονασματική εμφανίζει μικρό έλλειμα.  Χώρες με μερίδιο <15% εμφανίζουν έλλειμμα.  Η Ιρλανδία εμφανίζει μεγάλο έλλειμα, αν και έχει μεγάλο μερίδιο.  Η Ολλανδία και το Λουξεμβούργο αν και με μικρά μερίδια εμφανίζουν μεγάλα πλεονασματα. R 2 = 0,12

 Αν εναλλακτικά χρησιμοποιήσουμε το Εμπορικό ισοζύγιο.  Όλες οι χώρες, εκτός από την Ολλανδία, έχουν συνεπή συμπεριφορά.  Οι χώρες με μεγάλο μερίδιο έχουν πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο.  Οι χώρες με μικρό μερίδιο έχουν έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο.  Η σχέση μεριδίου βιομηχανικής παραγωγής και εμπορικού ισοζυγίου είναι πιο στενή. R 2 = 0,65

 Μια εξήγηση για αυτή την θετική σχέση μεταξύ του μεριδίου των βιομηχανικών προϊόντων και του εμπορικού ισοζυγίου είναι ότι η ραγδαία αύξηση του παγκόσμιου εμπορίου οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο εμπόριο βιομηχανικών προϊόντων.  Οι οικονομίες που εξειδικεύονται στην παραγωγή βιομηχανικών προϊόντων, έχουν πλεονέκτημα όταν αυξάνεται το εμπόριο → Πλεόνασμα

149% 139% 170% 182% - 22% - 11%

 Η ραγδαία Αύξηση στις ( ονομαστικές ) εξαγωγές αγαθών οφείλεται εν μέρει και στην σημαντική αύξηση των τιμών των Π. Σ. ( Ενέργεια, Πρώτες Ύλες )  Και σε πραγματικούς όρους όμως το εμπόριο βιομηχανικών προϊόντων (manufacturing) ξεπέρασε κατά πολύ τόσο το εμπόριο των αγροτικών προϊόντων, των ορυκτών ( ενέργεια ) και των υπηρεσιών.

 Λόγοι επικράτησης Εμπορίου βιομηχ. Προϊόντων : o Ένα σημαντικό τμήμα υπηρεσιών δεν είναι διεθνώς εμπορεύσιμο. o Ασύμμετρη απελευθέρωση του εμπορίου αγαθών και εμπορίου υπηρεσιων. o Διεθνής καταμερισμός εργασίας είναι πιο διαδεδομένος στην παραγωγή αγαθών.→ Εξειδίκευση o Τα σύγχρονα συστήματα logistics → προωθούν την διεθνή εξειδίκευση και τον κατακερματισμό των αλυσιδών προστιθέμενης αξίας.

 Ένας άλλος λόγος που εξηγεί την ραγδαία αύξηση του Παγκόσμιου Εμπορίου των αγαθών είναι η προσπάθεια των αναπτυσσόμενων χωρών για γρήγορη ανάπτυξη.(catching-up)  Αυτό όδήγησε σε μια ραγδαία αύξηση (boom) της επένδυσης την προηγούμενη 10 ετία.  Στροφή του Παγκόσμιου Εμπορίου για Επενδυτικά Προϊόντα, προς το όφελος των χωρών που εξειδικέυονταν στην προσφορά τους.

Ραγδαία αυξηση Ακαθάριστης Δημιουργίας Κεφαλαίου 2002: 7 τρισ. $ 2008 : 14,6 τρισ. $ 2009 : μικρή μείωση ( λόγω κρίσης ) 2012 : 17 τρισ. $ : +1,5 τρισ. $ : +10 τρισ. $

 Αποτέλεσμα : Η παγκόσμια δομή της Επένδυσης άλλαξε ριζικά. Ποσοστό Επένδυσης στις Αναπτυσσομενες Οικονομιές  Ασυμμετρία επίδρασης της χρηματοπιστωτικής κρίσης στις διάφορετικές οικονομίες : o Αναπτυγμένες : μεγάλη μείωση επενδύσεων o Αναπτυσσόμενες : επηρεάστηκαν ελάχιστα Ποσοστό Επένδυσης 25%40%50%

 Η ραγδαία αύξηση της επένδυσης και το εμπόριο επενδυτικών προϊόντων που την συνόδευσε, ευνοεί τις οικονομίες στις οποίες η προσφορά επενδυτικών προϊόντων είναι σχετικά υψηλότερης σημασίας.  Αυτές οι χώρες έιναι σε πλεονεκτηκότερη θέση στο να εμφανίζουν πλεονάσματα στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών.

 Από το 2002 ως το 2012 οι αναπτυσσόμενες χώρες συνέβαλλαν στο 70% της αύξησης του κεφαλαίου. Η ανάπτυξη οδηγήθηκε από τις Αναπτυσσόμενες Χώρες. Κυρίως τις Ασιατικές (58% Πληθυσμού )

 Χώρες με περιορισμένες δυνατότες προσφοράς Επενδυτικών Αγαθών δεν μπορούν να επωφεληθούν από μια αύξηση στην ζήτηση τους.  Η Ύπαρξη συγκεκριμένου αριθμού παραγωγών επενδυτικών προϊόντων είναι απαραίτητη ώστε η παγκόσμια ζήτηση να μετατραπεί σε εξαγωγές και να οδηγήσει σε εμπορικά πλεονάσματα.  Οι χώρες που εξειδικεύονται στην προσφορά επενδυτικών προϊόντων, όντως πετυχαίνουν εμπορικά πλεονάσματα ;

R 2 = 0,83

Α. Προσωρινή φύση του πλεονάσματος στο Ι. Τ. Σ.  Η Γερμανία ήταν σε έλλειμμα το 2 ο μισό του 90.  Το εμπορικό της πλεόνασμα θα θα περιοριστεί πολύ σε περίπτωση μείωσης της επένδυσης.  Θα συνεχίσει για πολύ ακόμα η αύξηση της επένδυσης στις αναπτυσσόμενες οικονομίες ;  Αν πάψουν να αποτελούν πόλο έλξης επενδύσεων θα μπορούν να στηρίξουν την ανάπτυξη τους με εγχώρια ζήτηση και εξαγωγές ;  Μια μείωση της επένδυσης → σοβαρά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα.  Σπανιότητα πόρων και κλιματική αλλαγή → ανάγκη επένδυσης.

Β. Οι χώρες με σχετικά χαμηλό βιομηχανικό τομέα δεν είναι απαραίτητα καταδικασμένες να έχουν ελλείμματα.  Συμμετοχή στην αλυσίδα προστιθέμενης αξίας προσφέροντας : o Καινοτόμες υπηρεσίες σχετικές με την βιομηχανίκη παραγωγή o Ενδιάμεσα προϊόντα  Χώρες με διαφορετικές οικονομικές δομές / εξειδικεύσεις μπορούν να επώφεληθούν μέσω της διεθνούς συνεργασίας και συμμετοχής σε Διεθνή Επιχειρηματικά Δίκτυα.  Κυβερνήσεις : business-friendly συνθήκες αγοράς  Επιχειρήσεις : καινοτόμες και ανταγωνιστικές