1 Χωροταξική Αλληλεξάρτηση - Περιοχή Αγοράς Περιοχή Αγοράς και Κώνος του Lősch - Υποθέσεις –Καταναλωτές ομοιόμορφα κατανεμημένοι –Ομοιόμορφη μεταφορά προς κάθε κατεύθυνση –Έξοδα μεταφοράς αναλογικά –Πώληση προϊόντος σε τιμές εργοστασίου –Παραγωγικοί πόροι ομοιόμορφα κατανεμημένοι στο χώρο –Οι άλλοι παραγωγοί είναι απομακρυσμένοι τόσο ώστε η ζήτηση να μην επηρεάζεται από την παρουσία ανταγωνιστών

2 Περιοχή Αγοράς και Κώνος Ζήτησης p Απόσταση t1t1 t2t2 P + r t 2 P + r t 1 q1q1 q2q2 P + r t 2 P + r t 1 p Τιμή Ποσότητα

3 Κώνος Lősch - Χωνί Τιμών Απόσταση q2q2 P Ο κώνος δημιουργείται από περιστροφή του τριγώνου OPq 2 γύρω από τον άξονα Pq 2. Το ύψος του κώνου δείχνει τη ζητούμενη ποσότητα Η περιφέρεια του κύκλου που αντιστοιχεί σε ακτίνα t 2 καθορίζει τα όρια της περιοχής αγοράς που ελέγχεται από το εργοστάσιο στον τόπο P Η τιμή P+rt 2 λέγεται μέγιστη τιμή παράδοσης του προϊόντος ή μέγιστη τιμή επιβάρυνσης του καταναλωτή Οι συνολικές πωλήσεις του εργοστασίου είναι ίσες με το γινόμενο του όγκου του κώνου επί την πυκνότητα του πληθυσμού Τα συνολικά έσοδα είναι το γινόμενο των πωλήσεων επί την τιμή του προϊόντος Ο

4 Χωροταξική Αλληλεξάρτηση - Θεωρία Hotteling Ι. Παραδοχές Καταναλωτές ομοιόμορφα κατανεμημένοι κατά μήκος μιας γραμμικής αγοράς Υπάρχουν δύο παραγωγοί που παράγουν ακριβώς το ίδιο προϊόν Κάθε παραγωγός επιβαρύνει τους καταναλωτές με την τιμή του εργοστασίου συν τα έξοδα μεταφοράς Η ζήτηση του προϊόντος είναι πλήρως ανελαστική Κάθε παραγωγός είναι ικανός (και ελεύθερος) να αλλάξει τόπο εγκατάστασης Οι παραγωγοί είναι πρόθυμοι να αγωνιστούν για τον τόπο εγκατάστασής τους Κάθε παραγωγός μπορεί να εφοδιάσει ολόκληρη την αγορά

5 Χωροταξική Αλληλεξάρτηση - Θεωρία Hotteling ΙΙ. Προβλέψεις Χωροθέτησης Απόσταση Ε Ε’ Περιοχή αγοράς επιχείρησης Α Περιοχή αγοράς επιχείρησης Β Α Β Καμπύλη τιμής παράδοσης της Α Καμπύλη τιμής παράδοσης της Β Τιμή πώλησης στο εργοστάσιο Κόστος Μεταφοράς

6 Χωροταξική Αλληλεξάρτηση - Θεωρία Hotteling IΙ.Ι. Προβλέψεις Χωροθέτησης Απόσταση Α Καμπύλη τιμής παράδοσης της Α Καμπύλη τιμής παράδοσης της Β Β Ζ Περιοχή αγοράς επιχείρησης Β Περιοχή αγοράς επιχείρησης Α

7 Χωροταξική Αλληλεξάρτηση - Θεωρία Hotteling IΙ.II. Προβλέψεις Χωροθέτησης Απόσταση Α Καμπύλη τιμής παράδοσης της Α Καμπύλη τιμής παράδοσης της Β ΒΖ Περιοχή αγοράς επιχείρησης Α Περιοχή αγοράς επιχείρησης Β

8 Χωροταξική Αλληλεξάρτηση - Θεωρία Hotteling II.III Προβλέψεις Χωροθέτησης Απόσταση Α Καμπύλη τιμής παράδοσης της Α Καμπύλη τιμής παράδοσης της Β ΒΖ Περιοχή αγοράς επιχείρησης Α Περιοχή αγοράς επιχείρησης Β

9 Χωροταξική Αλληλεξάρτηση - Θεωρία Hotteling Χαλάρωση Υποθέσεων - I. Μη Ανελαστική Ζήτηση Απόσταση Α Καμπύλη τιμής παράδοσης της Α Καμπύλη τιμής παράδοσης της Β ΒΖ Περιοχή αγοράς επιχείρησης Α Περιοχή αγοράς επιχείρησης Β Η μη-ανελαστική ζήτηση θα εισάγει στοιχεία ευαισθησίας της ζήτησης στην διαμόρφω- ση του επιπέδου τιμών, τουλάχιστον για τους πιο απομακρυσμένους κατανα- λωτές. Αυτοί δεν θα είναι, ενδεχομένως, διατεθειμένοι να πληρώσουν τόσο υψηλές τιμές, και οι επιχειρήσεις θα μετακινηθούν στα άκρα για να μεγιστοποιήσουν τις πωλήσεις τους.

10 Χωροταξική Αλληλεξάρτηση - Θεωρία Hotteling Χαλάρωση Υποθέσεων - II. Απεριόριστο Μήκος Αγοράς Απόσταση Α Καμπύλη τιμής παράδοσης της Α Καμπύλη τιμής παράδοσης της Β Β Περιοχή αγοράς επιχείρησης Α Περιοχή αγοράς επιχείρησης Β Απομάκρυνση των επιχειρήσεων έχει σαν από- τέλεσμα να αποφευχθεί ο ανταγωνισμός και να παρεμβληθεί ανάμεσα στις επιχειρήσεις μία περιοχή που δεν εφοδιάζεται από καμία επιχείρηση. Η περιοχή ΓΔ δεν εξυπηρετείται από καμία επιχείρηση και έτσι εγκαταλείπεται. Περιοχή εγκατάλειψης ΓΔ

11 Χωροταξική Αλληλεξάρτηση - Θεωρία Hotteling Χαλάρωση Υποθέσεων - III. Κυκλική Αγορά Α Β ΑΒ Σε περίπτωση κυκλικής αγοράς, η χωρική συγκέντρωση δεν εξυπηρετεί καμία επιχείρηση σε σχέση με την ανταγωνίστριά της. Στην θέση 1 η μετακίνηση της μιας επιχείρησης κοντά στην άλλη αυξάνει εξίσου τα προστατευμένα τμήματα της αγοράς των δύο επιχειρήσεων. Η μετακίνηση από την θέση 1 στην θέση 2 (απομάκρυνση επιχειρήσεων) αυξάνει τα χωρικά όρια πωλήσεων χωρίς ύπαρξη ανταγωνισμού. Θέση 1 Θέση 2

12 Χωροταξική Αλληλεξάρτηση - Θεωρία Hotteling Χαλάρωση Υποθέσεων - IV. Πολλές Επιχειρήσεις Απόσταση Α Καμπύλη τιμής παράδοσης της Α Καμπύλη τιμής παράδοσης της Β Β Περιοχή αγοράς επιχείρησης Α Περιοχή αγοράς επιχείρησης Β Καμπύλη τιμής παράδοσης της Γ Γ Περιοχή αγοράς επιχείρησης Γ Σε περίπτωση ύπαρξης πολλών επιχειρήσεων, η συγκέντρωση στη μέση της αγοράς δεν είναι σταθερή. Η μετακίνηση οποιασδήποτε από τις επιχειρήσεις, θα αυξήσει τις πωλήσεις της. Οι διαδοχικές μετακινήσεις θα οδηγήσουν στην διασπορά των επιχειρήσεων. Για περισσότερες από τρείς επιχειρήσεις μπορεί να παρατηρηθεί διασπορά ή και συγκέντρωση ανά δύο, κ.λ.π.

13 Χωροταξική Αλληλεξάρτηση - Θεωρία Hotteling Παράγοντες Χωροταξικής Αλληλεξάρτησης Ι Ελαστικότητα Ζήτησης –Ανελαστική ζήτηση ευνοεί την συγκέντρωση –Ελαστική ζήτηση προκαλεί διασπορά των επιχειρήσεων Σχέση τιμής υπηρεσιών μεταφοράς και τιμής προϊόντος –Υψηλή συμμετοχή της τιμής των υπηρεσιών μεταφοράς στην τιμή που ο καταναλωτής πληρώνει για το προϊόν προκαλεί διασπορά Μορφή καμπύλης οριακού κόστους –Με κατιούσα καμπύλη οριακού κόστους, το κόστος μεταφοράς προκαλεί μεγάλη αύξηση στην τιμή πώλησης του προϊόντος στο εργοστάσιο (με ενιαία τιμολόγηση) με αποτέλεσμα να μειώνονται οι πωλήσεις στην περιοχή αγοράς και να ενθαρρύνεται η διασπορά. –Με ανιούσα καμπύλη οριακού κόστους ευνοείται η συγκέντρωση των επιχειρήσεων.

14 Χωροταξική Αλληλεξάρτηση - Θεωρία Hotteling Παράγοντες Χωροταξικής Αλληλεξάρτησης ΙI Η ύπαρξη οικονομιών συσπείρωσης –Οι οικονομίες συσπείρωσης μειώνουν το κόστος παραγωγής και αυξάνουν τα έσοδα των επιχειρήσεων (εξαρτάται από την μορφή συσπείρωσης). Όταν η συγκέντρωση των επιχειρήσεων αυξηθεί σημαντικά, τα έσοδα που θα μπορούν να πραγματοποιηθούν σε άλλες τοποθεσίες δεν θα είναι λιγότερα και έτσι θα αρχίσει η διασπορά των επιχειρήσεων. Αβεβαιότητα –Αβεβαιότητα σε σχέση με την πολιτική εγκατάστασης άλλων επιχειρήσεων γενικά προωθεί την συγκέντρωση των επχιερήσεων στο κέντρο της αγοράς Ανταγωνισμός από υποκατάστατα προϊόντα –Ανταγωνισμός από επιχειρήσεις που παράγουν υποκατάστατα προϊόντα προωθεί την εγκατάσταση κοντά στους ανταγωνιστές (συγκέντρωση)

15 Χωροταξική Αλληλεξάρτηση - Θεωρία Hotteling Παράγοντες Χωροταξικής Αλληλεξάρτησης IΙI Διαφοροποίηση προϊόντων ενός κλάδου –Υψηλός βαθμός διαφοροποίησης των επιχειρήσεων προωθεί την συγκέντρωση ομοειδών επιχειρήσεων που πωλούν διαφοροποιημένο προϊόν Ανομοιόμορφη κατανομή του πληθυσμού –Περιοχές υψηλής πληθυσμιακής πυκνότητας (αστικά κέντρα) έλκουν τις επιχειρήσεις και ενθαρρύνουν την συγκέντρωση Προσωπικές επαφές –Επαφές με πελάτες, προμηθευτές και χρηματοδότες, εάν είναι σημαντικές, έλκουν τις επιχιερήσεις να εγκατασταθούν στις περιοχές αυτές. Συστήματα τιμολόγησης - ιδιαίτερα των υπηρεσιών μεταφοράς