ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ « ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ» ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Β: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «Ν ΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ» Α΄ ΕΞΑΜΗΝΟ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: Κα ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ : ΤΣΑΓΓΟΠΟΥΛΟΥ ΘΕΟΔΟΤΑ Α.Ε.Μ: 1131/14 ΚΟΜΟΤΗΝΗ 2015

θέμα Ο μικρός Γιάννης (10 ετών) θα πρέπει να παρουσιάσει στη γιορτή του σχολείου του ένα παραδοσιακό χορό από την ιδιαίτερη πατρίδα του σε τρεις μήνες από σήμερα. Ο Γιάννης μαθαίνει παραδοσιακούς χορούς εδώ και 2 χρόνια χωρίς όμως να γνωρίζει κάποιο χορό από την περιοχή που κατάγεται. Ζητά από τον πατέρα του που συμμετέχει σε χορευτικό συγκρότημα και γνωρίζει καλά να χορεύει να τον βοηθήσει. Ο χορός που επέλεξε είναι ο Καλαματιανός. Ποια προσέγγιση πρέπει να ακολουθήσει;

Χαρακτηριστικά του ασκούμενου Ηλικία: Ο Γιάννης είναι 10 ετών. Στην ηλικία αυτή μπορούν τα παιδιά να ανταποκριθούν κινητικά μέχρι και σε 8 μουσικά μέτρα, αντιλαμβάνονται και αναπαράγουν με ακρίβεια όλες τις ρυθμικές δομές. Επίσης, είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν τις σωστές και απαραίτητες μυϊκές ομάδες εξασφαλίζοντας οικονομία και ακρίβεια στην κίνηση (Joyce, 1984). Προηγούμενη εμπειρία: Μαθαίνει παραδοσιακούς χορούς εδώ και δύο χρόνια και έχει διδαχθεί απλά βήματα και μοτίβα, άρα γνωρίζει αρκετά από τα βασικά κινητικά στοιχεία των μοτίβων που περιλαμβάνει η δεξιότητα στόχος καθώς και αρκετά στοιχεία ρυθμικής αγωγής (τέμπο). Παρακίνηση: Είναι ιδιαίτερα παρακινημένος και πρόθυμος να εξασκηθεί ώστε να χορέψει με δεξιοτεχνία και χωρίς λάθη στη γιορτή του σχολείου του. Προσοχή: Χρειάζεται αυξημένη προσοχή κατά την εκτέλεση της δεξιότητας καθώς χρειάζεται παράλληλη επεξεργασία πληροφοριών από το περιβάλλον που αφορούν τη μουσική, το χώρο και ίσως τους θεατές.

Διέγερση : Η διέγερση θα πρέπει να κρατηθεί σε ένα μέτριο επίπεδο, καθώς το είδος της δεξιότητας και ο χώρος το απαιτούν για μια όσο το δυνατόν υψηλότερη απόδοση. Στάδιο μάθησης: Ο Γιάννης βρίσκεται στο αρχικό στάδιο μάθησης της συγκεκριμένης δεξιότητας κατά το οποίο θα πρέπει να αναγνωρίσει τα γνωστά κινητικά στοιχεία, να τα τροποποιήσει, να μάθει τα καινούρια και να τα συνδυάσει με τα γνωστά. Καθώς έχει την πείρα των δύο προηγούμενων χρόνων, το στάδιο αυτό θα είναι πάρα πολύ σύντομο. Φυσικές ικανότητες: Φυσικές ικανότητες που απαιτούνται σε μέτριο βαθμό είναι η ευκινησία-ευλυγισία, η αντοχή, η ταχύτητα κίνησης των κάτω κυρίως άκρων και σε υψηλότερο βαθμό η συναρμογή-κινητικός συγχρονισμός. Συναρμοστικές Ικανότητες : Σύνθετη ικανότητα αντίδρασης, κιναισθητική διαφοροποίηση στο χώρο και στο χρόνο, ισορροπία (στατική & δυναμική), προσανατολισμός στο χώρο, ρυθμική ικανότητα.

Χαρακτηριστικά Δεξιότητας Κινητική Δεξιότητα Δεξιότητα σε κλειστό κύκλωμα ελέγχου όπου υπάρχει εξωγενής αισθητική ανατροφοδότηση (από τον εκπαιδευτή και το αποτέλεσμα) και ιδιοαισθητική- κιναισθητική ανατροφοδότηση (από τη θέση του σώματος και τις κινήσεις των ποδιών ) Κλειστή δεξιότητα στο προβλέψιμο περιβάλλον της σχολικής αυλής-σκηνής Ο κίνδυνος τραυματισμού είναι σχεδόν μηδενικός Σειριακή δεξιότητα καθώς έχουμε διακριτές κινήσεις που συνδέονται μεταξύ τους και εκτελούνται με συγκεκριμένη σειρά. Αδρή και σύνθετη δεξιότητα όπου συμμετέχουν μεγάλες μυϊκές ομάδες και μεγάλος αριθμός αρθρώσεων

Στόχοι μάθησης Η μάθηση του «Καλαματιανού» πρέπει να γίνει μέσω ενός τρίμηνου κινητικού προγράμματος, ώστε στο τέλος να παρουσιαστεί στη γιορτή του σχολείου. Να υπάρχει μεταφορά γνώσης, κινητικά στοιχεία από προηγούμενους χορούς που έχει διδαχθεί π.χ. συρτός. Να νιώσει το ρυθμό, να αισθανθεί τη μελωδία και να κατανοήσει τη δομή της. Να κατακτήσει τα κινητικά μοτίβα και να κάνει επέκταση της χορευτικής φόρμας. Σταδιακά ο ασκούμενος να μπορεί να εντοπίζει και να διορθώνει τα λάθη του στα βήματα του χορευτικού μοτίβου. Να ελαχιστοποιήσει τα λάθη του, να τελειοποιήσει τη δεξιότητα και να εκτελέσει τα κατάλληλα βήματα στην συγκεκριμένη χορευτική ρουτίνα χωρίς λάθη. Να υπάρχει γενίκευση της δεξιότητας με μεταφορά μάθησης, να γνωρίζει τα βήματα ως βάση και για άλλους χορούς.

Περιβάλλον απόδοσης Η δεξιότητα θα παρουσιαστεί στο χώρο του σχολείου μπροστά σε κοινό (παρουσία γονέων, δασκάλων και υπόλοιπων συμμαθητών) Θα υπάρχει πίεση χρόνου καθώς η δεξιότητα θα πρέπει να παρουσιαστεί σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή, στα πλαίσια ροής ενός προγράμματος γιορτής, για συγκεκριμένο μικρό χρονικό διάστημα και θα υπάρξει μόνο μια ευκαιρία- προσπάθεια.

Δομή εξάσκησης Ο χορός είναι μια δεξιότητα υψηλής συνθετότητας και οργάνωσης και απαιτείται η χρήση της Προοδευτικά (προχωρητικά ) Μερικής Μεθόδου. Θα χρειαστεί κατανεμημένη εξάσκηση, με εναλλάξ περιόδους-ημέρες ανάπαυσης και εξάσκησης για να είναι πιο αποτελεσματική. Κατά την εκμάθηση των 4 χορευτικών μοτίβων η εξάσκηση θα είναι ομαδοποιημένη και απλοποιημένη στην αρχή και στη συνέχεια σειριακή, τα κινητικά-χορευτικά μοτίβα θα εναλλάσσονται με την ίδια σειρά (σταθερή εναλλαγή δεξιοτήτων).

Προετοιμασία εξάσκησης Τα βασικά του βήματα (χορευτική φράση) του Καλαματιανού είναι 12 και χορεύονται συγχρόνως από όλους τους χορευτές σε κύκλο, με φορά προς τα δεξιά. Η λαβή των χεριών είναι V. Η μουσική του φέρει το γνήσιο ελληνικό μουσικό μέτρο των 7/8. Στο αρχικό στάδιο – γνωστικό, γίνεται στον ασκούμενο ορισμός των στόχων της δεξιότητας, ποια είναι τα βασικά κινητικά στοιχεία και δίνονται οδηγίες για τις κινήσεις που θα εκτελεστούν. Χωρίζεται ο χορός στα 4 κινητικά μοτίβα του με τρεις κινήσεις το καθένα. Στο κάθε κινητικό μοτίβο, η πρώτη κίνηση είναι μεγαλύτερη σε χρονική αξία (3/8) από τις άλλες δύο που είναι ισόχρονες (2/8). Γίνεται ανάλυση της χορευτικής δομής (μεγάλο, μικρό – μικρό) φωνητικά, με παλαμάκια, χτύπημα με μύτες ποδιών.

Γίνεται επίδειξη -παρουσίαση της δεξιότητας-χορού με παράλληλη επεξήγηση και υποδείξεις (λεπτομερή ανάλυση των μοτίβων της δεξιότητας και μετά σύνδεση μεταξύ τους). Δίνεται το ρυθμικό μέτρημα που έχει ο χορός και το οποίο είναι προσαρμοσμένο στο μουσικό κομμάτι του (ρυθμική πλοκή). Ειδικές προπαρασκευαστικές ρυθμικές ασκήσεις που χαρακτηρίζουν το συγκεκριμένο χορό (παλαμάκια). Αναγνωρίζει ο ασκούμενος τα γνωστά μέρη-βήματα, μαθαίνει τα καινούρια και τα συνδυάζει με τα γνωστά (μεταφορά μάθησης). Σημεία προσοχής αποτελούν η χρονική διάρκεια των βημάτων (ρυθμός) και η στάση του σώματος.

Εξάσκηση Γίνεται ανάλυση των πρώτων βημάτων με φωνητική μετρική ή παλαμάκια (6-8 επαναλήψεις) και σε αργό ρυθμό (επίδειξη- επεξήγηση-πράξη) αφιερώνοντας το 1/3 στην επίδειξη-επεξήγηση και τα 2/3 στην πρακτική εξάσκηση του μαθητή. Στις πρώτες επαναλήψεις κάθε μοτίβου γίνεται απλοποίηση της εξάσκησης για να διατηρήσει περισσότερο τον έλεγχο της κίνησης και να περιορίσει τα λάθη. Επανάληψη του πρώτου μοτίβου σε πιο γρήγορο ρυθμό Επανάληψη με τη συνοδεία της μελωδίας και του τραγουδιού, υποστηριζόμενο με μέτρημα ή παλαμάκια. Αρκετές επαναλήψεις μέχρι η κίνηση να εκτελείται ομαλά, ήρεμα και με το μικρότερο και με το λιγότερο ενεργειακό κόστος. Ανάλυση των επόμενων βημάτων, του δεύτερου χορευτικού μοτίβου (επίδειξη- επεξήγηση-πράξη) σε αγρό ρυθμό και επανάληψη του μοτίβου σε πιο γρήγορο ρυθμό. Προσθέτουμε στο πρώτο κινητικό μοτίβο το δεύτερο. Μαθαίνουμε με τον ίδιο τρόπο και τα υπόλοιπα μοτίβα, τα οποία συνδέονται κάθε φορά με τα προηγούμενα. Κατά το ενδιάμεσο αυτό στάδιο θα αυξάνει την αυτοματοποίηση της δεξιότητας, θα μειώνει την αυτό-ομιλία, θα αυξάνει την ικανότητα να αναγνωρίζει τα λάθη του και σταδιακά να τα μειώνει. Στο τελικό στάδιο θα πρέπει να εκτελεί την δεξιότητα αυτοματοποιημένα, χωρίς λάθη και με αυξημένη αυτοπεποίθηση.

Ανατροφοδότηση Η ανατροφοδότηση στο αρχικό στάδιο θα είναι περιγραφική (για τα λάθη στα βήματα ή στο ρυθμό) ή καθοδηγητική (για τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν για να διορθωθούν τα λάθη). Επιδοκιμασία των προσπαθειών και ενθάρρυνση της προσπάθειας. Στο προχωρημένο στάδιο η ανατροφοδότηση θα είναι περιληπτική(στο τέλος της προσπάθειας θα ενημερώνεται για τα λάθη και θα γίνονται οι υποδείξεις). Όσο προχωράει η μάθηση και βελτιώνεται ο ασκούμενος, θα μειώνεται και η ανατροφοδότηση. Ο στόχος της μάθησης θα είναι να ελαχιστοποιηθούν σταδιακά τα λάθη κατά την εκτέλεση της χορευτικής δεξιότητας σε και στο τέλος να εξαλειφθούν. Στο τελικό στάδιο η απόδοση να διατηρείται σε υψηλό επίπεδο και η ανατροφοδότηση να είναι μόνο εσωτερική, από την αίσθηση της κίνησης.

Αξιολόγηση Η αξιολόγηση της δεξιότητας θα γίνει στο τέλος της εξάσκησης με το κατά πόσο ο ασκούμενος εκτελεί επιτυχημένα τη δεξιότητα. Να μπαίνει σωστά στη μουσική. Να εκτελεί τα βήματα, ακολουθώντας το ρυθμό. Να έχει τη σωστή στάση στο σώμα και στο ύφος. Να κινείται στη σωστή κατεύθυνση. Να σηκώνει σωστά το πόδι. Να υπάρχει μεταφορά γνώσης. Να γίνει εξάσκηση και σε ένα άλλο τραγούδι.

Ευχαριστώ πολύ!!!