ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Ι ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Καρυπίδης Μιχαήλ Συνέχεια σημειώσεων κου ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΚΙΛΚΙΣ 2016 ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ

ΛΟΓΟΙ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ - ΣΗΜΑΣΙΑ: 1) ΕΡΕΥΝΑ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ /ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΩΝ ΜΕΤΡΗΣΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ 2) ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ: ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ/ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΥΛΙΚΟΥ ΓΙΑ ΣΩΣΤΗ ΕΠΙΛΟΓΗ (τύπος βάμβακα όριμος-μερσεριζέ, αντοχές πολυέστερ, πολυαραμιδια Έλεγχος Φθοράς αποθηκευμένων υλικών για μεγάλο χρονικό διάστημα (πχ. Βαμβακερά υφάσματα χωρίς αντοχή) 3) ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ ΥΛΙΚΟΥ ΣΕ ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΦΑΣΕΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ (Πχ μέτρηση απορροφητικότητας για την μετέπειτα ευκολία/ομοιομορφία βαφής υφάσματος)

ΛΟΓΟΙ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ - ΣΗΜΑΣΙΑ: 1) ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΡΘΟΤΗΤΑΣ ΤΕΛΙΚΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ Γνώση προδιαγραφών προϊόντος Πώληση –προώθηση προϊόντος 2) ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΜΕ ΠΕΛΑΤΗ Μέσω προκαθορισμένων προδιαγραφών σε προσύμφωνο με το πελάτη 3) ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕ ΚΑΝΟΝΕΣ Νόρμες – Κανονισμοί σύμφωνα με Υπουργικές αποφάσεις κλπ 4) ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕ ΔΙΕΘΝΗ ΣΤΑΝΤΑΡΤ ISO OEKOTEX ΚΛΠ

1. ΠΟΣΟ ΣΥΧΝΑ και ΠΟΤΕ: Κόστος Ελέγχου: Σε κάθε διαδικασία θα ήταν μεγάλο επιπλέον Πολλά τεστ είναι καταστροφικά για το προϊόν πχ σχίσιμο Σε καίρια σημεία που είναι χαρακτηριστικά και πριν γίνει μεγάλη επένδυση, πχ πριν γίνει προσάρτηση κάποιου ακριβού κεντήματος πάνω στο ρούχο, έλεγχος ορθότητας παρτίδας ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Σημασία δεν έχει το κάθε προϊόν να είναι σωστό αλλά η παρτίδα να είναι αποδεκτή. Εύρεση του ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟΥ ΛΑΘΟΥΣ που οδηγεί σε λάθος απόδοση υλικού. Μείωση χρόνου και κόστους όταν γίνεται σωστός δειγματοληπτικός έλεγχος Πολλά τεστ είναι καταστροφικά. Αν τα ελέγχαμε όλα δεν υα υπήρχαν τελικά προϊόντα

ΤΡΟΠΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  Ένα σύστημα ελέγχου ποιότητας έχει 2 τρόπους διασφάλισης τήρησης των προδιαγραφών που εκφράζουν την ποιότητα:  Ο άμεσος έλεγχος της παραγωγικής διαδικασίας ○ εφικτό μόνο όταν υπάρχει η δυνατότητα αμέσου ελέγχου της παραγωγής για το 100% των προιόντων ή για δείγμα που η απόφαση αφορά όλη την παραγωγή  Ο δειγματοληπτικός έλεγχος αποδοχής ○ Όταν ο άμεσος έλεγχος της παραγωγικής δεν είναι εφικτός ή οικονομικά σκόπιμος π.χ. γι' ορισμένα εξαρτήματα που αγοράζονται από τρίτους, το μόνο που απομένει είναι η αποδοχή ή απόρριψη παρτίδων πριν προχωρήσουν και χρησιμοποιηθούν σε επόμενες φάσεις της παραγωγής.

ΧΑΡΤΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ  Για προϊόν που παράγεται για 1η φορά, η σε μικρές παρτίδες των τεμ.,  Πιο απλός και γρήγορος τρόπος για τον έλεγχο ποιότητας (ενός κρίσιμου χαρακτηριστικού του προϊόντος)  μετρήσεις για κάθε μονάδα χωριστά.  Μετά το ξεκίνημα της παραγωγής, για κάθε μονάδα ή παρτίδα προϊόντος, αφού ολοκληρωθεί μία επεξεργασία (ή σε καίρια σημεία), κάνουμε τη σχετική μέτρηση και απεικονίζουμε το αποτέλεσμα στο κατάλληλο διάγραμμα

ΤΡΟΠΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  Για την διασφάλιση της ποιότητας χρησιμοποιούνται διάφοροι χάρτες ελέγχου στους οποίους εξετάζονται τα χαρακτηριστικά των προϊόντων είτε δειγματοληπτικά είτε στο σύνολο τους: ΧΑΡΤΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΑΛΛΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ

ΤΡΟΠΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ  Για την διασφάλιση της ποιότητας χρησιμοποιούνται διάφοροι χάρτες ελέγχου στους οποίους εξετάζονται τα χαρακτηριστικά των προϊόντων είτε δειγματοληπτικά είτε στο σύνολο τους: ΧΑΡΤΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΑΛΛΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ

ΧΑΡΤΗΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ  Από το «χάρτη» έχουμε άμεση αντίληψη του αριθμού των ελαττωματικών, το ποσοστό τους προς την συνολική παραγωγή.  γνωρίζουμε το χρόνο που εμφανίζεται ένα ελαττωματικό, ώστε να αντιδράσουμε εγκαίρως στον εντοπισμό της αιτίας που το προκάλεσε.  Το μειονέκτημα είναι το κόστος που αυξάνεται ανάλογα με το μέγεθος κάθε παρτίδας.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΧΑΡΤΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ  κρίσιμο χαρακτηριστικό ποιότητας= βάρος

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΧΑΡΤΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ  Κατακόρυφος άξονας: τεχνικές προδιαγραφές, δηλ. την ιδανική τιμή που θέλουμε να έχει το βάρος και τα όρια στα οποία είναι δυνατόν να κυμαίνεται χωρίς να δημιουργείται πρόβλημα στην ποιότητα.  Οριζόντιος άξονας: η χρονική σειρά με την οποία γίνονται οι μετρήσεις για κάθε μονάδα. :  ΙΤΠ = Ιδανική Τιμή Προδιαγραφών (ο στόχος ποιότητας)  ΑΟΠ = Ανώτατο Όριο Προδιαγραφών (οι επιτρεπτές αποκλίσεις ή ανοχές, =<1σ)  ΚΟΠ = Κατώτατο Όριο Προδιαγραφών (οι επιτρεπτές αποκλίσεις ή ανοχές, =<1σ)

ΕΡΜΗΝΙΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ ΣΕ ΧΑΡΤΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ Περιπτώσεις:  Διαδοχικά σημεία που εμφανίζουν μια τάση ανοδική ή καθοδική (απαιτείται επέμβαση για να σταματήσουμε την εξέλιξη της πορείας).  Ένα ή περισσότερα σημεία εμφανίζονται έξω ή πολύ κοντά στα επιτρεπτά όρια, εκφράζοντας την μη- φυσιολογική κατάσταση και λειτουργία.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ :  Για σωστή απόδοση των ιδιοτήτων από κάθε χρήστη απαιτείται η σχολαστική τήρηση διαδικασιών και κανόνων  ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ (Reproducibility)  ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΛΟΓΩ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ  Σήμανση/Προστασία Γάντια-Γυαλιά-Ρόμπες/Χρόνοι/ Σοβαρότητα-Ευθύνη  ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΛΟΓΩ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ 1.ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

ΚΑΝΟΝΩΝ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ :  Ρύθμιση συσκευών και συνθήκες  ΚΡΑΔΑΣΜΟΙ  ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ – ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΙΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ (κινητά)  ΣΤΑΘΕΡΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΣΚΕΥΩΝ  ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ –ΣΚΟΝΗ (επιρροή φωτοκυττάρων)  ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΣ (βλέπε Κ/Υ συνθήκες)  ΣΩΣΤΗ ΦΩΤΕΙΝΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΗ (όχι υπερβολές)  ΒΑΘΜΟΝΟΜΗΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ  ΑΤΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ/ΚΟΜΠΡΕΣΕΡ/ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ ΕΚΤΟΣ ΕΡΓ. 1.ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

ΚΑΝΟΝΩΝ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ :  ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΧΗΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΥΣΗΣ ΑΠΟ ΤΕΣΤ ΒΡΑΔΥΦΛΕΓΙΑΣ ΥΛΙΚΩΝ  ΠΛΑΚΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΚΑΙ ΌΧΙ ΦΛΟΓΙΣΤΡΟ ΛΟΓΩ ΑΝΑΦΛΕΞΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ 1.ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ :  ΚΛΩΣΤΟΥΦΑΝΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ: 20C (±2C), 65%RH (±5%) -ISO 139  ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΔΟΚΙΜΙΑ (Reproducibility)  Λόγω φυσικο-χημικής δομής η απορρόφηση υγρασίας προκαλεί διαφοροποίηση στην συμπεριφορά (κλωστοϋφαντουργικές ιδιότητες)  Εφελκισμό, λύγισμα, βάρος, διυγραντική ικανότητα, διαστάσεις κλπ  Εάν είναι πάνω από το όριο  Δελτίο Μη Συμμόρφωσης  Διορθωτικές και Προληπτικές Ενέργειες 1.ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΡΗΣΗ: Να εργάζονται μόνον όταν ο καθηγητής είναι μέσα στο εργαστήριο. Να εκτελούν μόνον τις ασκήσεις που υποδεικνύει ο καθηγητής, ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες εκτέλεσης της εργαστηριακής άσκησης. Να διαβάζουν/ακούν με προσοχή όλη τη διαδικασία εκτέλεσης της εργαστηριακής άσκησης. Να χρησιμοποιούν τα κοπτικά όργανα με μεγάλη προσοχή, σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης. Να μην τοποθετούν τις συσκευές ή τα βοηθητικά υλικά στην άκρη του πάγκου εργασίας. 1.ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΡΗΣΗ: Ο πάγκος εργασίας να είναι πάντα καθαρός και να περιέχει μόνον τα απαραίτητα όργανα και υλικά που θα χρησιμοποιηθούν στην υπό εκτέλεση εργαστηριακή άσκηση. Να γνωρίζουν τη θέση και τη χρήση των πυροσβεστήρων και των φαρμακείων με τα είδη πρώτων βοηθειών. Να αναφέρουν στον καθηγητή το παραμικρό ατύχημα (π.χ. διάχυση ουσιών στον πάγκο ή στα ενδύματά τους, σπάσιμο γυάλινων συσκευών και τυχόν μικροσωματικές βλάβες). Να αποφεύγουν την επαφή με ηλεκτρικά καλώδια και πρίζες. Να πλένουν πάντα τα χέρια τους μετά το πέρας της εργαστηριακής άσκησης. Να μη μεταφέρουν τρόφιμα ή ποτά στο χώρο του εργαστηρίου. Να χρησιμοποιούνται ρόμπες προστασίας σε ασκήσεις όπου χρησιμοποιούνται χημικές ουσίες. Αυτές οι ουσίες μπορεί να επιδράσουν στα ενδύματα και να τα καταστρέψουν 1.ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

 ΒΑΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Μικροσκόπιο (μελέτη ινών) Κλωστόμετρα & βελόνες (για σχέδιο πλέξης/ύφανσης, πυκνότητας κλωστών). Χάρακες και μεζούρες ( διαστάσεων ). Θερμαντική πλάκα. Συσκευή μέτρησης pH (pH – μετρο). Γυάλινος εξοπλισμός. Παχύμετρο Δυναμόμετρο 1.ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

 ΒΑΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Όργανο για τον προσδιορισμό της αντοχής στο σχίσιμο (Elmendorf). Όργανο για τον προσδιορισμό της αντοχής στη διάρρηξη (Auto Burst). Όργανο για τον προσδιορισμό της αντίστασης στο κομπάλιασμα (pilling) μέθοδος ICI και μέθοδος MARTINDALE. Όργανο για τον προσδιορισμό της αντοχής στο ξέφτισμα (snagging). Όργανο για τον προσδιορισμό της αντοχής στο τσαλάκωμα (Crease recovery tester). Όργανο για τον προσδιορισμό της δυσκαμψίας του υφάσματος. 1.ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

 ΒΑΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Όργανο για τον προσδιορισμό της αντοχής χρωματισμού βαμμένου υφάσματος στο χλώριο και σε άλλα λευκαντικά μέσα. Συσκευή για τον προσδιορισμό της αντοχής χρωματισμού βαμμένου υφάσματος στον ιδρώτα, στο θαλασσινό νερό και στο χλωριωμένο νερό. Αέριος χρωματογράφος και όργανο ατομικής απορρόφησης για τον προσδιορισμό των επιβλαβών ουσιών. Θάλαμος παρατήρησης και κλίμακες των “ΓΚΡΙ” για την εκτίμηση της αντοχής των χρωματισμών. 1.ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

 ΒΑΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Όργανο για τον προσδιορισμό της αντοχής χρωματισμού βαμμένου υφάσματος στην ξηρή και υγρή τριβή. Όργανο για τον προσδιορισμό της αντοχής χρωματισμού βαμμένου υφάσματος στο χλώριο και σε άλλα λευκαντικά μέσα. Συσκευή για τον προσδιορισμό της αντοχής χρωματισμού βαμμένου υφάσματος στον ιδρώτα, στο θαλασσινό νερό και στο χλωριωμένο νερό. Αέριος χρωματογράφος και όργανο ατομικής απορρόφησης για τον προσδιορισμό των επιβλαβών ουσιών. Θάλαμος παρατήρησης και κλίμακες των “ΓΚΡΙ” για την εκτίμηση της αντοχής των χρωματισμών. 1.ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

 ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Σκοπός της άσκησης Αρχή της μεθόδου: (συνοπτικά η μέθοδος). Συσκευές και όργανα Δοκίμια: δείγματα ινών, των νημάτων ή των υφασμάτων Διαδικασία: βήμα προς βήμα το πρωτόκολλο της διαδικασίας ελέγχου Έκφραση αποτελεσμάτων: οδηγίες επεξεργασίας αποτελεσμάτων. Φύλλο εργασίας: Έντυπο, με τις μετρήσεις, οι υπολογισμοί των αποτελεσμάτων και ερωτήσεις / συμπεράσματα. Το φύλλο εργασίας κάθε άσκησης παραδίδεται στον καθηγητή συμπληρωμένο για την σύγκριση των αποτελεσμάτων με τις εργαστηριακές αναφορές. Περιοδικά και όχι στο τέλος του εξαμήνου θα ζητούνται δομημένες εργαστηριακές αναφορές προς εξέταση. Η ύλη εξέτασης βασίζεται κυρίως σε αυτές. 1.ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ