Δρ. Σπυρούλα Σπύρου C.D.A. Κολλέγιο

 Μάθημα

1. Στρες στη σύγχρονη ανθρωπότητα 2. Αντίκτυπο του στρες στη  Εργασία (Εργασιακό Στρες)  Σχέσεις  Εαυτό 3. Βιωματικές ασκήσεις

 Εργασία – απαιτήσεις και απόδοση  Σπίτι και δουλείες του σπιτιού  Κοινωνικές υποχρεώσεις  Παιδιά και οικογένεια  Σχέσεις σύντροφο/σύζυγο  Προσωπική φροντίδα, γυμναστήριο  Μεταφορικά – διακίνηση  Γιορτές, γάμους, γενέθλια, τραπέζια  Οικονομική πίεση Αποτέλεσμα

 Λίστες προγράμματος  Συνεχές τρέξιμο  Έτοιμο ή πρόχειρο φαγητό  Απογοητεύσεις και παρεξηγήσεις  Εξάντληση και κούραση  Αίσθημα συνεχής αποτυχίας  Ρουτίνα με χαμηλή αίσθηση ευχαρίστησης και απόλαυσης  Τσακωμοί και ένταση  Αρνητικότητα και δυσαρέσκεια

 ‘Πιο πολλά, πιο γρήγορα, πιο καλά’  Βελτίωση = πιο πολλά λεφτά (σκληρή δουλεία, περισσότερες ώρες), πιο κοινωνικοί (facebook, εξοδοι, καφέ, φιλίες, ταξίδια), αυτό-βελτίωση (προϊόντα ομορφιάς, ρούχα, αισθητικές επεμβάσεις, γυμναστική, υγιεινή διατροφή, βιβλία, άρθρα)  Συνεχές πίεση και βομβαρδισμός για το πώς μπορούμε να βελτιωθούμε! Και συνεχές υπενθύμιση ότι δεν είμαστε επαρκής!

 Το εργασιακό στρες είναι συνέπεια υπερβολικής πίεσης, ανασφάλειας και υπερβολικών απαιτήσεων στην εργασία, με συμπτώματα τόσο σε επίπεδο συμπεριφοράς όσο και σε επίπεδο υγείας.  Τα 2/3 υπαλλήλων στο Ηνωμένο Βασίλειο νιώθουν ότι δεν έχουν αρκετό χρόνο μέσα στην μέρα για να εκτελέσουν όλες τις δουλείες τους και 94% νιώθει συγκλονισμένοι από πληροφορίες σε σημείο ανημποριάς  Το εργασιακό στρες επηρεάζει το ένα τρίτο των εργαζομένων στην Ε.Ε. (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας)  ‘Οι άνθρωποι τρέχουν με ταχύτητα πιο γρήγορα από ότι οι ίδιοι μπορούν’

 Αρνητικό στρες “distress”  Θετικό και δημιουργικό στρες ‘eustress’ που βοηθά τα άτομα να αντιδρούν ταχέως και αποτελεσματικά στα προβλήματά τους.  Το εργασιακό στρες δε θεωρείται νόσος αλλά μια κατάσταση στην οποία υποπίπτει ο οργανισμός.  Είναι αποτέλεσμα της αντίληψης του εργαζόμενου ότι υπάρχει ανισορροπία ανάμεσα στις απαιτήσεις της εργασίας του και την ικανότητά του να λειτουργήσει αποτελεσματικά.  Η προσωπικότητά του είναι ο καθοριστικός παράγοντας που επηρεάζει τον τρόπο αντίληψης και διαχείρισης μιας κατάστασης στρες.  Η υγεία δε θεωρείται μόνο η απουσία της ασθένειας ή της αδυναμίας αλλά η θετική κατάσταση μιας πλήρους φυσικής, διανοητικής και κοινωνικής ευεξίας.  Το υγιές εργασιακό περιβάλλον είναι αυτό στο οποίο δεν υπάρχει απλά και μόνο η απουσία επιβλαβών συνθηκών αλλά η προώθηση άφθονων υγιών συνθηκών.

 Επηρεάζει την παραγωγικότητα του εργαζόμενου και κοστίζει πολύ στις εταιρείες.  Το εργασιακό στρες στοιχίζει στην αμερικανική βιομηχανία 200 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο σε απουσίες από την εργασία, απώλεια παραγωγικότητας, ιατρικές ασφάλειες, ατυχήματα, ασθένειες και πρόωρους θανάτους  Στην Ευρωπαϊκή Οικονομία στοιχίζει πάνω από 20 δισεκατομμύρια € το χρόνο (Διεθνής Οργανισμό Εργασίας)  30-50% των εργαζομένων αναφέρει ψυχικές διαταραχές π.χ. αγχώδεις διαταραχές και κατάθλιψη

Ατομικά χαρακτηριστικά :  Μη ρεαλιστικές προσδοκίες  Ο τρόπος με τον οποίο το άτομο αντιλαμβάνεται τις πιεστικές καταστάσεις και το πώς αντιδρά σε αυτές  Ευαισθησία  Έντονα ιδεολογικά στοιχεία  Χαμηλή αυτοεκτίμηση  Αυστηρή αυτοκριτική  Φόβος αποτυχίας Εξωτερικά ερεθίσματα:  Παράγοντες που αφορούν στην ίδια την εργασία  Μονοτονία  Πιεστικές προθεσμίες  Εργασία με μεγάλη ταχύτητα  Περιβαλλοντικές συνθήκες  Διαπροσωπικές σχέσεις  Εκφοβισμός και άλλες μορφές παρενόχλησης

 Κεφαλαλγία  Ταχυκαρδία  Ναυτία  Υπέρταση  Ευαισθησία σε αλλεργίες  Δυσπεψία  Δύσπνοια  Υπερβολική εφίδρωση  Εξανθήματα ή δερματικοί ερεθισμοί  Λιποθυμίες  Μικροασθένειες  Δυσκοιλιότητα ή διάρροια  Συχνές λοιμώξεις  Κόπωση  Υποτροπή νοσημάτων  Λήψη/απώλεια βάρους  Αδυναμία χαλάρωσης

 Αδυναμία συγκέντρωσης  Ανησυχία  Λάθη  Μπερδεμένη σκέψη  Διαρκείς αρνητικές σκέψεις  Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων  Κακά όνειρα ή εφιάλτες  Μειωμένη διαίσθηση  Μειωμένη ευαισθησία  Λανθασμένη κρίση  Βραχυπρόθεσμη και όχι μακροπρόθεσμη σκέψη  Βιαστικές αποφάσεις

 Έλλειψη κοινωνικότητας  Διαρκής ανησυχία  Ψέματα  Απρόσεκτη οδήγηση  Μεγάλη κατανάλωση οινοπνεύματος και καπνού  Συνεχείς συγκρούσεις  Κλάμα  Άρνηση συμβουλών και προτάσεων  Επικρίσεις  Βανδαλισμοί  Αργοπορία, μεγάλα διαλείμματα και γρήγορη αναχώρηση από την εργασία  Φωνές  Παθητικότητα  Έλλειψη δέσμευσης

 Εκνευρισμός  Ένταση  Κυκλοθυμία  Αποξένωση  Αίσθηση ανικανοποίητου  Φόβος  Κρίσεις πανικού

 s έξω από ώρες εργασίας  Απαιτήσεις εργοδότη (γρήγορη ανταπόκριση, διαθεσιμότητα, αφοσίωση)  Μέτρα έναντι υπερκόπωσης και burn-out ◦ Γερμανία - νομοθεσία που απαγορεύει σε εργοδότες από το να στέλνουν s ή να τηλεφωνούν σε υπαλλήλους και προσωπικό μετά από κανονικές ώρες εργασίας, εκτός μόνο σε επείγον περιστατικά (ΒMW, Puma, Volkswagen) ◦ Γαλλία – νομοθεσία έναντι εργασιακά s μετά τις 6 το απόγευμα και σαββατοκύριακα

 Φοιτήτριες  Ινστιτούτο  Καθηγήτριες  Νοσηλευτές

 Εκτελώ μια δουλειά την φορά και όχι πολλές μαζί, πιο παραγωγικό = uni-tasking vs. multi-tasking  Κανονικό διάλλειμα – μεσημεριανό, χωρίς τηλέφωνα, ενοχλήσεις, κοινωνικά διαδίκτυα  Εργασιακά και Επαγγελματικά Όρια  Όρια δεν σημαίνει τύψεις που δεν δουλεύω  Όρια και στο σπίτι = φεύγω στην ώρα μου από την δουλεία δεν σημαίνει περισσότερη ώρα στο σπίτι κάνοντας δουλείες  Προτεραιότητες = γιατί το κάνω αυτό? Το κάνω επειδή πρέπει ή επειδή θέλω?  Τελειότητα vs. Αρκετά καλά

 Αλλαγή στον τρόπο αντίληψης και σκέψης  Σταμάτα να τα βλέπεις όλα σαν ‘δουλείες’ που ΠΡΕΠΕΙ να γίνουν!!  Σημαντικό να έχεις σταθερό χρόνο μέσα στην εβδομάδα για ‘ελεύθερο χρόνο’  Ουσιώδη χρόνο για τον εαυτό σου – όχι να κλέβεις μικρά χρονικά διαστήματα  Εσύ διαλέγεις πώς περνάς τον χρόνο σου..facebook? τηλεόραση? στο κινητό?  Μήπως γεμίζω τον χρόνο μου με δουλείες σε σημείο που δεν ξέρω τι να κάνω με ελεύθερο χρόνο?

 Τι κάνω εγώ για τον εαυτό μου?  Τι κάνω όταν χρόνο για τον εαυτό μου?  Τι μου αρέσει να κάνω?  Ποία είναι τα hobbies μου?

 Γονείς – Αδέρφια  Σύντροφος/Σύζυγος (σεξουαλική ζωή)  Φιλίες – Φιλενάδες – Φίλους  Σχέση με το παιδί – παιδία  Εργασιακές σχέσεις  Κοινωνικές σχέσεις  Διαζύγιο  Εξωσυζυγική σχέση  Τσακωμοί – Καβγάδες  Παράπονα  Επιθετική συμπεριφορά

 Εξωτερική εμφάνιση  Ψυχολογική κατάσταση  Ανισορροπία  Συναισθηματική κατάσταση  Αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση  Ευτυχία και ηρεμία  Ανασφάλειες  Κλείσιμο στον εαυτό – απομόνωση

 Για ποια πράγματα μετάνιωσαν στη ζωή τους αυτοί οι άνθρωποι λίγο πριν πεθάνουν…  Κανείς τους δεν αναφέρθηκε σε περισσότερα λεφτά, ή περισσότερο σεξ, ή σε περισσότερες γυναίκες ή άντρες  Με μεγάλη διαύγεια, και με τον θάνατο τόσο κοντά οι ετοιμοθάνατοι εξέφρασαν κοινά πράγματα για τα οποία είχαν μετανιώσει…

1. Εύχομαι να είχα το κουράγιο να ζήσω τη ζωή μου όπως την ήθελα στ’ αλήθεια, και όχι όπως περίμεναν οι άλλοι να την ζήσω. Αυτό είναι το πιο κοινό πράγμα που μετανιώνουν οι πιο πολλοί άνθρωποι, που δεν τίμησαν τα όνειρα τους 2. Εύχομαι να μην δούλευα τόσο σκληρά γιατί έχασα τα παιδικά χρόνια του γιου/της κόρης μου, δεν έζησα όσο θα μπορούσα την συντροφιά με τη γυναίκα/άντρα μου και δεν διασκέδασα όσο ήθελα. Μετάνιωναν που θυσίαζαν τα πάντα για την δουλεία και που ήταν προτεραιότητα στην ζωή τους. 3. Εύχομαι Να Είχα Το Κουράγιο Να Εκφράσω Τα Συναισθήματά Μου. Πολλοί άνθρωποι καταπίεζαν τα συναισθήματά τους για αποφύγουν τσακωμούς ή για να μη στεναχωρήσουν τους άλλους. Το αποτέλεσμα ήταν πως.. συμβιβάστηκαν με μια μέτρια σε συναισθήματα ζωή.

4. Εύχομαι να είχα κρατήσει επαφή με τους φίλους μου. Συχνά οι ασθενείς δεν είχαν συνειδητοποιήσει πλήρως τα οφέλη μιας παλιάς, καλής φιλίας – μέχρι τότε. Πολλοί είχαν απορροφηθεί τόσο με τις ζωές τους που είχαν αφήσει καταπληκτικές φιλίες να μαραθούν. Συχνά οι ετοιμοθάνατοι μετάνιωναν βαθιά που δεν είχαν “ξοδέψει” περισσότερα σε μια φιλία. 5. Εύχομαι Να Είχα Αφήσει Τον Εαυτό Μου Να Νιώσει Ευτυχισμένος. Πολλοί ασθενείς δεν είχαν καταλάβει ότι η ευτυχία είναι επιλογή. Οι πιο πολλοί κλείνονται στην ρουτίνα και σε μοτίβα – φαντάζει πιο άνετο και οικείο. Ο φόβος της αλλαγής τους κρατά σε κατάσταση που απλώς συντηρούνται στην ζωή. Δεν ζουν την ζωή τους στο μέγιστο βαθμό.

Ερωτήσεις - Απαντήσεις

 Στεφανίδου, Α., Βάρβογλη, Λ., Λειβαδίτης, Μ. & Πατάκα, Π. Α. (2010). Η βιοψυχοκοινωνική Προσέγγιση του εργασιακού στρες στους επαγγελματίες υγείας. Νοσηλευτική, 49 (4),

 How to thrive in a world of too much by Tony Crabbe (2014)  The top five regrets of the dying: a life transformed by the dearly departing by Bronnie Ware (2012)  Overload! How too much information is hazardous to your organization by Jonathan Spira (2011)  Woman on the verge of a nervous breakdown by Lorna Martin (2008)

 Κρίσιμα γεγονότα ζωής ◦ θάνατος, διαζύγιο, απόλυση, μετοίκιση, συνταξιοδότηση, κλπ. ◦ Quiz