Η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών που βασίζεται στην αρχή ότι τα φύλα είναι διαφορετικά αλλά ίσα. Στηρίζεται στην αντίληψη ότι η συμπεριφορά της κοινωνίας απέναντι στις γυναίκες είναι άδικη και καταπιεστική. Επιχειρεί να αναλύσει τις αιτίες και τις διαστάσεις της καταπίεσης των γυναικών, να αφυπνίσει τις γυναίκες για να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους και να κερδίσουν την απελευθέρωσή τους. Γενικά "φεμινισμός είναι μια δυναμική συνεχώς μεταβαλλόμενη, ιδεολογία με πολλές όψεις, όπως η προσωπική, η πολιτική, η φιλοσοφική ή ψυχαναλυτική.
Οι πρώτες φεμινίστριες και τα αρχικά φεμινιστικά κινήματα αποκαλούνται συχνά φεμινίστριες πρώτου κύματος, και οι φεμινίστριες περίπου μετά το 1960 φεμινίστριες δεύτερου κύματος. Πρόσφατα, μια νέα γενιά φεμινιστριών έχουν ξεκινήσει το τρίτο κύμα φεμινιστριών. Πολλοί σχολιαστές έχουν ισχυριστεί πως η σιωπηλή πλειονότητα των σύγχρονων φεμινιστριών έχουν περισσότερα κοινά ιδεολογικά με τις φεμινίστριες του πρώτου κύματος παρά με αυτές του δευτέρου κύματος.
αμερόληπτος φεμινισμός αμερόληπτος φεμινισμός ατομιστικός φεμινισμός ατομιστικός φεμινισμός φιλελεύθερος φεμινισμός φιλελεύθερος φεμινισμός πολιτιστικός φεμινισμός πολιτιστικός φεμινισμός φεμινισμός φύλου φεμινισμός φύλου ποπ φεμινισμός ποπ φεμινισμός ριζοσπαστικός φεμινισμός ριζοσπαστικός φεμινισμός αναρχο-φεμινισμός αναρχο-φεμινισμός Γαλλικός φεμινισμός Γαλλικός φεμινισμός ριζοσπαστικός φεμινισμός ριζοσπαστικός φεμινισμός Μαρξιστικός φεμινισμός Μαρξιστικός φεμινισμός σοσιαλιστικός φεμινισμός σοσιαλιστικός φεμινισμός Αμαζονικός φεμινισμός Αμαζονικός φεμινισμός ψυχοαναλυτικός φεμινισμός ψυχοαναλυτικός φεμινισμός λεσβιακός φεμινισμός λεσβιακός φεμινισμός διαχωριστικός φεμινισμός διαχωριστικός φεμινισμός φεμινισμός τρίτου κόσμου φεμινισμός τρίτου κόσμου μετα-αποικιακός φεμινισμός μετα-αποικιακός φεμινισμός σεξουαλικά φιλελεύθερος φεμινισμός σεξουαλικά φιλελεύθερος φεμινισμός
Ο Ριζοσπαστικός φεμινισμός ισχυρίζεται πως υπάρχει μια καταπιεστική πατριαρχία, αιτία των περισσοτέρων κοινωνικών προβλημάτων. Η βία εναντίον των γυναικών και η καταπίεσή τους είναι πιο θεμελιώδης από τις καταπιέσεις που σχετίζονται με την τάξη, την εθνικότητα, τη θρησκεία. Μερικές ριζοσπαστικές φεμινίστριες συνηγορούν για τον διαχωρισμό, ένας ολοκληρωτικός διαχωρισμός του αρσενικού και του θηλυκού στην κοινωνία και τον πολιτισμό. Ενώ άλλες αμφισβητούν όχι μόνο τη σχέση μεταξύ ανδρών και γυναικών, αλλά το ίδιο το νόημα του “άνδρα” και της “γυναίκας”. Βλέπουν τον φεμινισμό ως ένα απελευθερωτικό κίνημα μεταξύ πολλών.
Το γυναικείο κίνημα ξεκίνησε από τη Βρετανία στα τέλη του 19 ου αιώνα. Πράγματι, οι βουλευτές ήδη από το 1866 αρχίζουν να υποβάλλουν «Υπομνήματα Γυναικών» στο Βρετανικό Κοινοβούλιο για δικαίωμα ψήφου, ενώ στις αρχές του 20ου αιώνα οι Αγγλίδες καταλαβαίνουν πια καλά πως αν οι ίδιες δεν πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, το αίτημά τους δεν πρόκειται να ικανοποιηθεί. Γι’ αυτό το λόγο δημιουργούν μία οργάνωση γυναικών για την διεκδίκηση των γυναικείων δικαιωμάτων. Το κίνημα τους ονομάστηκε «Women's Social and Political Union». Πλήθος γυναικών ξεχύνονται στους δρόμους, εμπρησμοί και διακοπές των συνεδριάσεων του Κοινοβουλίου. Πολλές γυναίκες συλλαμβάνονται. Ο αντρικός πληθυσμός ονόμασε τις γυναίκες αυτές υποτιμητικά σουφραζέτες και είναι εκείνες που όχι μόνο θα ταράξουν τα σίγουρα και ήσυχα νερά του αντρικού κατεστημένου, αλλά θα ξεσηκώσουν και το γυναικείο πληθυσμό όλων των υπολοίπων χωρών, που η μία μετά την άλλη αρχίζουν να αποκτούν το πολυπόθητο δικαίωμα.
Το Μάιο του 1912 η παρέλαση των σουφραζέτων ήταν μια νέα, τολμηρή τεχνική που υιοθετήθηκε τα αμέσως επόμενα χρόνια από τις φεμινίστριες σε Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ, και επικεντρώθηκε στα κύρια σημεία του φεμινισμού που αφορούν στην ισότητα: από τον τομέα της εργασίας και των δικαιωμάτων ψήφου και ιδιοκτησίας, μέχρι το γάμο και την ανατροφή των παιδιών. Ο όρος «σουφραζέτα» (suffragette) προέρχεται από τη γαλλική λέξη “suffrage” που σημαίνει «δικαίωμα ψήφου». Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τη βρετανική εφημερίδα Daily Mail, μάλλον με σαρκαστική διάθεση απέναντι στη μάχη υπέρ της θέσπισης του δικαιώματος της γυναικείας ψήφου.
Μελετώντας κανείς τα ιστορικά κείμενα, αλλά και τα προϊστορικά ντοκουμέντα από την αρχή της εποχής που ονομάζεται πολιτισμένη, βρίσκει τον άντρα και τη γυναίκα αντιμέτωπους. Η σχέση που έχει διαμορφωθεί μεταξύ τους, θέλει τον άντρα κυρίαρχο και τη γυναίκα υποταγμένη σε αυτόν. Οι αμοιβές των γυναικών, για παροχή εργασίας εξακολουθούν, ως επί το πλείστον, να κυμαίνονται σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτές των ανδρών. Ας μην ξεχνάμε, ότι ακόμα οι δουλειές του σπιτιού παραμένουν γυναικεία υπόθεση. Αναμφισβήτητα, πολλοί από τους στόχους που έθεσε στις απαρχές του το συγκεκριμένο κίνημα έχουν επιτευχθεί και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Όμως σε πολιτισμούς του εικοστού πρώτου αιώνα, γυναίκες κυκλοφορούν με μισοκαλυμμένα πρόσωπα και ανησυχούν για τις ενοχλήσεις και τα υβριστικά σχόλια άλλων τα οποία πρέπει να αποφεύγουν, καθώς απαγορεύεται να δεχθούν. Όλα αυτά για μια θρησκεία.
Στην αρχαιότητα, η γυναίκα ήταν προορισμένη να φροντίζει το σπίτι και τα παιδιά. Η θέση της βρισκόταν στην οικογένεια, κάτω από την κυριαρχία του άνδρα, χωρίς συμμετοχή στο δημόσιο βίο και χωρίς δικαιώματα στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς της και τη διεκδίκηση μιας θέσης στην κοινωνία πέρα από τη θέση της μητέρας και συζύγου. Η θέση της ήταν κατώτερη μέσα στην οικογένεια και κάτω από την εξουσία του άντρα- συζύγου ή του πρωτότοκου γιου μετά το θάνατο του συζύγου ή κάποιου από τους συγγενείς αδερφούς ή θείους. Όσον αφορά τα κορίτσια η μόρφωση τους ήταν μηδαμινή. Ασχολούνταν με το νοικοκυριό στο πατρικό τους σπίτι ενώ η μητέρα ή ο πατέρας μάζευαν προίκα ώστε να παντρευτεί. Αυτό συμβαίνει, επειδή αυτή την εποχή τα πιο πολλά ζευγάρια γνωριζόταν με το προξενιό. Η διαδικασία αυτή έχει ως εξής: στο κάθε χωριό υπήρχε μία προξενήτρα που αναλάμβανε τη διαδικασία γνωριμίας των δύο νέων. Στο προξενιό περιλαμβανόταν και η προίκα της νύφης.
Με το πέρασμα του χρόνου η εικόνα της γυναίκας έχει αλλάξει ουσιαστικά. Η γυναίκα παλιότερα αντιλαμβανόταν τον εαυτό της ως λιγότερο δυναμικό και αυτόνομο, κυρίως λόγω του ότι ήταν υποχρεωμένη να παραμένει στο σπίτι και να μην εργάζεται, αλλά να ασχολείται μονάχα με την ανατροφή των παιδιών, με «τα του σπιτιού» και οι προσωπικές της ανάγκες έμπαιναν σε δεύτερη μοίρα. Έτσι ο άντρας ήταν αυτός ο οποίος είχε τη μεγαλύτερη ισχύ από οικονομικής άποψης και όχι μόνο. Ήταν αυτός που είχε το ρόλο του «θηρευτή» που διεκδικούσε το «θήραμά» του. Τα τελευταία χρόνια τα πράγματα έχουν μεταβληθεί και η θέση της γυναίκας έχει αλλάξει πάνω στην κοινωνική σκακιέρα. Η γυναίκα πλέον εργάζεται, βγάζει τα δικά της χρήματα και δεν διστάζει να διεκδικήσει όλα όσα θέλει. Οι αλλαγές αυτές αποτυπώνονται καλύτερα στο θέμα του γάμου, και πιο συγκεκριμένα στο γεγονός ότι οι γυναίκες τα τελευταία χρόνια παντρεύονται σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία. Προτεραιότητα γι’ αυτές δεν αποτελεί πάντα η οικογένεια, αλλά η επαγγελματική καταξίωση και η οικονομική ανεξαρτησία. Όσον αφορά στον άντρα, φαίνεται πως έχει χάσει πια το ρόλο του «κυνηγού» και στέκεται αμήχανος μπροστά στον καινούριο ρόλο της ανεξάρτητης και δυναμικής γυναίκας. Ο άντρας συχνά αισθάνεται αδύναμος καθώς βλέπει ότι η γυναίκα μπορεί πλέον να τα βγάλει πέρα μόνη της και ότι δεν τον έχει τόσο μεγάλη ανάγκη. Η πραγματικότητα αυτή βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με την εικόνα που κυριαρχούσε στο παρελθόν όπου ο άντρας ήταν ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Στη σημερινή πραγματικότητα οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές, αφού συχνά οι σύζυγοι βρίσκονται σε ανταγωνιστική θέση.
Η σύγχρονη γυναίκα καλείται να ανταποκριθεί σε πολλαπλούς ρόλους, σε αυτό της συζύγου, της μητέρας, της εργαζόμενης γυναίκας, της καλής νοικοκυράς κ.ά. Στην προσπάθειά της να ανταποκριθεί σε όλα αυτά και να είναι «σωστή», όπως προστάζει η κοινωνία, συχνά πιέζεται, αγχώνεται και εξαντλείται. Η ανάγκη που προβάλλεται, είναι η γυναίκα να κρατήσει τις λεπτές ισορροπίες που απαιτούνται ανάμεσα στις υποχρεώσεις της ως μητέρας και νοικοκυράς, από τη μία και ως εργαζόμενης, από την άλλη. Παράλληλα, δε θα πρέπει ποτέ να ξεχνάει και το ρόλο της ως γυναίκας. Θα πρέπει να φροντίζει τον εαυτό της, την εμφάνισή της, έτσι ώστε να εκπέμπει τη σεξουαλικότητα που απαιτείται. Δε θα πρέπει να απορροφάται από τις ποικίλες υποχρεώσεις στη δουλειά και στο σπίτι (φροντίδα των παιδιών, καθάρισμα, μαγείρεμα κ.α.) και να ξεχνά ότι είναι και γυναίκα- σύζυγος και ότι θα πρέπει να αφιερώνει και τον απαιτούμενο χρόνο και γι’ αυτό το κομμάτι του εαυτού της. Καθοριστικό ρόλο βέβαια σε κάθε περίπτωση διαδραματίζει και ο σύζυγος, ο οποίος θα πρέπει να τη βοηθά, να τη στηρίζει και να μην πάψει ποτέ να την κάνει να αισθάνεται ότι είναι σημαντική γι’ αυτόν.
ΤΕΛΟΣ