Φροντιστηριακό μάθημα Κοινωνικής Κλινικής Ψυχολογίας Μιχαλίτση Λίνα

 Το πλαίσιο μέσα στο οποίο διεξάγεται η συνέντευξη έχει μεγάλη σημασία.  Με τον όρο setting εννοούμε το χώρο και το χρόνο διεξαγωγής μίας συνέντεξης καθώς και τον συγκεκριμένο θεραπευτή που έχει αναλάβει τον συγκεκριμένο θεραπευόμενο.  Το αμετάβλητο αυτών των παραγόντων είναι απαραίτητη προυπόθεση, ιδιαίτερα αν αναφερόμαστε σε ψυχοθεραπείες ψυχαναλυτικής έμπνευσης.

 Κάνουμε χειραψία και αυτοσυστηνόμαστε.  Προσοχή στο πώς θα προσφωνήσουμε τον συνεντευξιαζόμενο. Μπορεί να παρασυρθούμε και να χρησιμοποιήσουμε το μικρό του όνομα. Αν όμως δεν μας έχει δώσει αυτό το προνόμιο, ίσως φανεί σαν αυθάδεια.  Σε παιδιά και εφήβους συνηθίζεται η χρήση του μικρού τους ονόματος.

 Προσφέρετε κάθισμα στον συνεντευξιαζόμενο.  Αν διαλέξει εκείνος το κάθισμά του, προσέξτε αν θα καθίσει κοντά ή μακριά σας.  Παρατηρείστε τη μη λεκτική του επικοινωνία:  Κάθετε άνετα ή τραβάει το κάθισμά του;  Ποια είναι η στάση του σώματός του;  Προτιμήστε να καθίσετε διαγώνια από τον συνεντευξιαζόμενο και όχι ακριβώς απέναντι. Αυτό βοηθάει στην εναλλαγή της βλεμματικής επαφής και στην καλύτερη παρατήρησή του.

 Ο ιδανικός χώρος για συνέντευξη είναι αυτός όπου δεν υπάρχει κίνδυνος να σας διακόψουν και που διαθέτει καλή ηχητική μόνωση. Έτσι:  Ο συνεντευξιαζόμενος θα αισθανθεί άνετα να συζητήσει προσωπικά του θέματα.  Η δική σας προσοχή δεν θα αποσπάται από θορύβους.  Απλός, χωρίς πολλά ερεθίσματα και κατάλληλα φωτισμένος.

 Γιατί είναι τόσο σημαντική η επιλογή και διαμόρφωση του χώρου;  Έννοια ορίου, συνόρου.  Ο ανθρώπινος πολιτισμός γεννήθηκε πάνω στην έννοια του διαχωρισμού: διαχωρισμός από τα ζώα, από άλλους λαούς, από τις άλλες φυλές, από άλλες οικογένειες, από άλλα άτομα.  Χρειάζεται να διαχωρίσουμε προκειμένιου να μπορούμε να επικοινωνούμε, να ανταλλάσσουμε, να ζούμε, να αναγνωρίζουμε τους εαυτούς μας.

 Είμαστε συνεπείς. Αν για οποιοδήποτε λόγο καθυστερήσουμε, χρειάζεται να απολογηθούμε.  Ενημερώνουμε εξ αρχής για τη διάρκεια της συνέντευξης.  Φοράμε ρολόι, ή έχουμε οπτική επαφή με ρολόι.  Συνήθως 45’ – 50’ λεπτά (προσαρμογή – ευελιξία).  Δεν του δημιουργούμε άγχος με το χρόνο (διακριτικοί, σεβόμαστε τον άλλο).

 Αν πλησιάζει η ώρα να τελειώσει η συνέντευξη, και μιλάει πολύ, αρχίζουμε να τον προιδεάζουμε.  Ρωτάμε αν υπάρχει κάτι που θα ήθελε να μας πει και δεν ειπώθηκε.  Προσέχουμε τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιεί το χρόνο.Τον παρατηρούμε «μετά» τη συνέντευξη, όταν σηκωνόμαστε να τον ξεπροβοδίσουμε ή φεύγουμε. Τι μας ρωτάει, τι λέει;

 Είναι καλό να γνωρίζει κανείς:  Ποιο είναι το παρουσιαστικό του.  Τι είδους μηνύματα μπορεί να μεταδίδει.  Τι είδους αντιδράσεις μπορεί να επιφέρει.  Προσέχουμε την εμφάνισή μας να είναι όσο το δυνατό ουδέτερη (ντύσιμο, αξεσουάρ, άρωμα).  Προσέχουμε τη δική του εμφάνιση. Πώς επέλεξε να μας παρουσιαστεί;

 Μαγνητοφώνηση.  Σημειώσεις.  Αν δεν κάνουμε τίποτα από τα παραπάνω, αφιερώνουμε χρόνο ακριβώς μετά τη συνέντευξη για να καταγράψουμε τα λεγόμενα του συνεντευξιαζόμενου.  Η καταγραφή δεν είναι μία στείρα διαδικασία αποτίμησης των λεγομένων του συνεντευξιαζόμενου. Περιλαμβάνουμε τη συνολική του εικόνα καθώς και τα συναισθήματα που μας δημιουργήθηκαν.

 Semi A. Antonio (1985). Η τεχνική της κλινικής συνέντευξης. Μετάφραση στα ελληνικά, (επιμ.) Γ. Καπράλος. Αθήνα, Παπαζήσης,  Μάνος Ν. Βασικά στοιχεία Κλινικής Ψυχιατρικής (αναθεωρημένη έκδοση). Θεσσαλονίκη, University Studio Press, 1997.