Νεοελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα Ενότητα 10 η : Η Νέα Αγωγή – Διεθνώς και στην Ελλάδα Παντελής Κυπριανός Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών Τ.Ε.Ε.Α.Π.Η. 1

Σκοποί ενότητας Να κατανοήσουν οι φοιτητές ποιοι είναι οι βασικοί εκφραστές της Νέας Αγωγής Να γνωρίσουν τις βασικές παιδαγωγικές τους ιδέες. Να γνωρίζουν πως επηρεάζει την ελληνική εκπαίδευση η κίνηση της Νέας Αγωγής, από ποιους και πως «εισάγεται» στην Ελλάδα 2

Περιεχόμενα ενότητας Προάγγελοι της Νέας Αγωγής Ίδρυση Ινστιτούτου Jean- Jacques Rousseau Αρχές της Νέας Αγωγής Νέα Αγωγή και Ελλάδα 3

Προάγγελοι της Νέας Αγωγής Αφετηρία, καταβολές, Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία, Η.Π.Α. 4

Προάγγελοι της Νέας Αγωγής 1889 : Αφετηρία της παγκόσμιας παιδαγωγικής κίνησης ‹‹Νέα Αγωγή›› Καταβολές-αναφορές. Αναφέρονται σε ορισμένους παιδαγωγούς που εστιάζουν στη «φυσική» αγωγή και την αυτενέργεια του παιδιού. Όπως: Locke, Rousseau, Basendow, Pestalozzi και Fröbel 5

Προάγγελοι της Νέας Αγωγής ΓΕΡΜΑΝΙΑ Julius Langdehn ( ) Rembrandt als Erzieher (Ο Rembrandt ως παιδαγωγός) Hermann Lietz ‹‹DLEH›› (Ένωση των Γερμανικών Εξοχικών Παιδαγωγείων)  Οικοτροφεία  Λίγα παιδιά (όχι πάνω από 300)  Έμφαση στη σωματική αγωγή, την τέχνη και τη σχολική ζωή  Μόρφωση μέσα από προσωπικές εμπειρίες και ομαδική εργασία  Καθοριστικό ρόλο οι δάσκαλοι 6

Προάγγελοι της Νέας Αγωγής «Haubinda»  Μόνο αγόρια ηιλκίας ετών  Αγρόκτημα όπου εργάζονται τα παιδιά  Πρόγραμμα μαθημάτων επηρεασμένο από της μέσης εκπαίδευσης  Έμφαση στην προσωπική έκφραση και τη δουλειά σε εργαστήρια και μελετητήρια 7

Προάγγελοι της Νέας Αγωγής «Bieberstein»  Αγόρια ετών  Έμφαση στα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες 8

Προάγγελοι της Νέας Αγωγής ΑΓΓΛΙΑ Cecil Reddie 1889, Νέο Σχολείο του Abbosholme  Ιδιωτικό  Αντίδραση στα καθιερωμένα  Στην εξοχή, είναι μικρό, αγόρια 11 ως 18  8 τάξεις  Πειθαρχία και σκληραγωγία  Ενίσχυση θετικών επιστημών 9

Προάγγελοι της Νέας Αγωγής ΑΓΓΛΙΑ John Haden Badly, 1893, ‹‹Badales››  Πρότυπό του το Abbosholme  Μεικτή φοίτηση  Μαθητική αυτοδιοίκηση  Ποικίλη (και όχι μόνο αριστοκρατική) η κοινωνική προέλευση των μαθητών  Παιδαγωγικές αρχές και φιλοσοφική σκέψη του Reddie 10

Προάγγελοι της Νέας Αγωγής ΓΑΛΛΙΑ Edmond Demolins 1898, ‹‹ École des Roches ››  Η δουλειά του καθενός για την ευτυχία όλων  Εξατομικευμένες διδακτικές μέθοδοι  Ανάπτυξη φυσικής αγωγής  Έμφαση στις θεωρητικές και θετικές επιστήμες 11

Προάγγελοι της Νέας Αγωγής Η.Π.Α. John Dewey  Σχολείο Εργασίας  Επιστημονική γνώση  Διάδοση δημοκρατικών αρχών Επίσκεψη σε Τουρκία και Γερμανία Parkhurst (Συνεργασία με Montessori 1919)  Παιδιά με «σωματικά ελαττώματα» Kilpatrick( μαθητής του Dewey)  Θεμελιωτής από παιδαγωγική και τεχνική σκοπιά του Σχεδίου Εργασίας (Project) 12

Ίδρυση Ινστιτούτου Jean- Jacques Rousseau Ευρωπαίοι παιδαγωγοί, λόγοι ίδρυσης του Ινστιτούτου, τι σηματοδοτεί 13

Ίδρυση Ινστιτούτου Jean- Jacques Rousseau Ευρωπαίοι Παιδαγωγοί MONTESSORI – DECROLY - STEINER -NEIL – PIAGET – KERSHCENSTEINER – FERRIERE – FREINET 1912→ ΙΔΡΥΣΗ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ JEAN-JACQUES ROUSSEAU : Βασική αρχή – μοτο «ΑΣ ΜΑΘΑΙΝΕΙ Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΑΠΌ ΤΟΝ ΜΑΘΗΤΗ» 14

Αρχές της Νέας Αγωγής 1 ο Διεθνές Συνέδριο, λόγοι, ποίες είναι οι αρχές, πως θεμελιώνονται 15

Αρχές της Νέας Αγωγής ΓΑΛΛΙΑ 1921 Ανάγκη ένωσης υποστηρικτών της Νέας Αγωγής => Διεθνές Συνέδριο για την Νέα Αγωγή ΔΙΑΤΥΠΩΘΗΚΑΝ ΟΙ 7 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ: 1.ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΤΗΤΑ 2.ΑΤΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ 3.ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΣΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ 4.ΑΙΣΘΗΜΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ 5.ΕΓΩΙΣΤΙΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ≠ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΟΛΟΤΗΤΑΣ 6.ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 2 ΦΥΛΩΝ 7.ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΟΛΙΤΗ 16

Αρχές της Νέας Αγωγής Georg Kerschensteiner :Γερμανός Παιδαγωγός, θεμελιωτής του «Σχολείου Εργασίας Α. Δημαράς: «Αλλά, κατά τον Kerschensteiner, το Σχολείο Εργασίας αποβλέπει γενικότερα στην αγωγή του πολίτη, με τη θεωρητική ενημέρωση των παι­διών για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του, αλλά κυρίως με μια δημο­κρατική οργάνωση της σχολικής ζωής. Οι ομαδικές εργασίες, η συνεργασία, και η συλλογική λήψη αποφάσεων αποτελούν τη βάση αυτής της προσπάθειας που στην πλήρη της ανάπτυξη προβλέπει τη συμμετοχή όχι μόνο μαθητών και δασκάλων, αλλά και γονέων. Γιατί ο Kerschensteiner δεν αφήνει αμ­φιβολίες: 17

Αρχές της Νέας Αγωγής Το σχολείο μόνο του δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη δημοκρατία' πρέπει παράλληλα να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις που θα εξαλείψουν τις κοινωνικές ανισότητες, και θα απλώσουν τη μόρφωση σε όλους τους πολίτες. Με τον Kerschensteiner οι αρχές της «Νέας Αγωγής» περνούν από τις ατο­μικές ή συλλογικές πρωτοβουλίες σε μικρά, οπωσδήποτε κοινωνικά απομονωμένα, σχολεία στο χώρο της επίσημης εκπαιδευτικής πολιτικής, και συνδέονται άμεσα με τα ευρύτερα κοινωνικά θέματα». 18

Νέα Αγωγή και Ελλάδα Πως μεταφέρθηκαν οι ιδέες της Νέας Αγωγής στην ελληνική πραγματικότητα 19

Νέα Αγωγή και Ελλάδα Δημοτικισμός και Εκπαιδευτικός Δημοτικισμός Έλληνες Παιδαγωγικοί Γερμανοσπουδαγμένοι – «Συντηρητικοί» και «Προοδευτικοί» Α. Δελμούζος – Δ. Γληνός – Μ. Κουντουράς Σχολείου του Βόλου 20

Τέλος Ενότητας Η Νέα Αγωγή – Διεθνώς και στην Ελλάδα 21

Βιβλιογραφία Γληνός Δ. Α., (Γαβριήλ Αντ.) (1921), Οι χοίροι υΐζουσιν, τα χοιρίδια κοΐζουσιν, οι όφεις ιύζουσιν, Εστία, Αθήνα (ανατύπωση Επικαιρότητα, 1995). Γληνός Δ. Α., (1925), Ένας άταφος νεκρός. Μελέτες για το εκπαιδευτικό μας σύστημα, εκδόσεις Α. Ι. Ράλλη, Αθήνα. Γληνός Δ. Α. ( ), Εκλεκτές σελίδες, τόμοι Α.΄, B΄, Γ΄, Δ΄, Στοχαστής, Αθήνα. Δελμούζος Α., (1926), Δημοτικισμός και παιδεία, Α. Ι. Ράλλης, Αθήνα. Δελμούζος Α., (1958), Μελέτες και πάρεργα, τόμοι Α΄, Β΄, Αθήνα. Δελμούζος Α., (1959), Το κρυφό σκολειό, , Γαλλικό Institut Francais d’ Athènes, Αθήνα. Dewey J., (1924), Τα Σχολεία της Εργασίας, Α. Ι. Ράλλης, Αθήνα. Εξαρχόπουλος Ν. Ι., (1907), Ποιος τις πρέπει να είναι ο Διδάσκαλος, Εν Αθήναις. Εξαρχόπουλος Ν. Ι., (1927), Η εξέλιξις της παιδαγωγικής επιστήμης και αι σύγχρονοι κατευθύνσεις αυτής, Απόσπασμα εκ των Πρακτικών της Ακαδημίας Αθηνών, 4. 22

Βιβλιογραφία Mialaret G., κ. ά (1997), Εισαγωγή στις επιστήμες της αγωγής, εκδόσεις Τυπωθήτω, Αθήνα. Μωραΐτης Δ. Γ. ( ), Ιστορία της παιδαγωγικής, Αθήνα. Γληνός Δ. Α., (Γαβριήλ Αντ.) (1921), Οι χοίροι υΐζουσιν, τα χοιρίδια κοΐζουσιν, οι όφεις ιύζουσιν, Εστία, Αθήνα (ανατύπωση Επικαιρότητα, 1995). Γληνός Δ. Α., (1925), Ένας άταφος νεκρός. Μελέτες για το εκπαιδευτικό μας σύστημα, εκδόσεις Α. Ι. Ράλλη, Αθήνα. Γληνός Δ. Α. ( ), Εκλεκτές σελίδες, τόμοι Α.΄, B΄, Γ΄, Δ΄, Στοχαστής, Αθήνα. Δελμούζος Α., (1926), Δημοτικισμός και παιδεία, Α. Ι. Ράλλης, Αθήνα. Παπανούτσος Ε. Π., (1978), Α. Δελμούζος, ΜΙΕΤ, Αθήνα. 23

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 24

Σημειώματα 25

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Κυπριανός Παντελής. «Νεοελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα». Έκδοση: 1.0. Αθήνα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 27

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει:  το Σημείωμα Αναφοράς  το Σημείωμα Αδειοδότησης  τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων  το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 28