ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΕΜΠΕΤΣΟΣ Ph.D.

ΟΡΙΣΜΟΣ (Hogan, Curphy, Hogan, 1994) «το να πείσεις άλλα άτομα να αφήσουν στην άκρη τις ατομικές τους επιδιώξεις και να επιδιώξουν ένα κοινό στόχο ο οποίος είναι σημαντικός για την ευημερία του συνόλου» (Ο ΗΓΕΤΗΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΘΕΤΕΙ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΚΑΙ ΔΙΝΕΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΘΑ ΚΑΘΟΡΙΣΕΙ ΤΟ ΠΩΣ ΘΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΟΥΝ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΑΥΤΟΙ)

∆ιαχειριστής ή Ηγέτης; ; Σε τι διαφέρουν; Ο ∆ιαχειριστής (manager) σχεδιάζει, οργανώνει, επιλέγει προσωπικό, διαχειρίζεται χρήµατα κλπ. Ο Ηγέτης µπορεί να κάνει τα παραπάνω ή να τα αναθέσει σε άλλους. ∆ιακρίνεται όµως από την ικανότητα να κατευθύνει την οµάδα προς τους στόχους. Πολλοί προπονητές είναι καλοί διαχειριστές όχι όµως και ηγέτες.

«Ο μάνατζερ διαχειρίζεται, ο ηγέτης καινοτομεί. Ο μάνατζερ διατηρεί, ο ηγέτης αναπτύσσει. Ο μάνατζερ στηρίζεται στο σύστημα, ο ηγέτης στηρίζεται στους ανθρώπους. Ο μάνατζερ υπολογίζει στον έλεγχο, ο ηγέτης υπολογίζει στην εμπιστοσύνη. Ο μάνατζερ κάνει τη δουλειά σωστά, ο ηγέτης κάνει τη σωστή δουλειά»

ΠΩΣ ΚΡΙΝΕΤΑΙ Η ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ Αnshel (1990) ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΣ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΕΠΙΔΙΩΚΕΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑΦΕΡΝΕΙ ΝΑ ΕΠΙΤΥΧΕΙ ΝΙΚΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΩΝ ΠΑΙΚΤΩΝ ΤΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ ΑΥΤΟΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΕΣΤΙΑΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ

Ευθύνες του ηγέτη Να είναι αποτελεσµατικός ως προς την επίτευξη των στόχων της οµάδος 1) Να είναι αποτελεσµατικός ως προς την επίτευξη των στόχων της οµάδος 2) Νίκες 3) Αυξηµένη συµµετοχή 4) Να ικανοποιήσει τις ανάγκες και φιλοδοξίες του κάθε µέλους της οµάδας 5) Να αναπτύξει τον/την κάθε αθλητή/τρια 6) Να αναδείξει τους/τις αθλητές/τριες

ΠΟΛΥΔΙΑΣΤΑΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΗΓΕΣΙΑΣ (Chelladurai, 1980) H αποτελεσματικότητα της ηγεσίας εξαρτάται τόσο από περιβαλλοντικούς παράγοντες (είδος αθλήματος), όσο και από διατομικούς παράγοντες (χαρακτηριστικά ηγέτη) ΤΡΕΙΣ ΑΛΛΗΛΟΕΞΑΡΤΩΜΕΝΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ: Α. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΗΓΕΤΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Β. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΔΕΙΞΕΙ Γ. ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Η ΗΓΕΣΙΑ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΟΤΑΝ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΗΓΕΤΗ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΟΣΟ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΟΣΟ ΚΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΟΝΤΕΛΟΥ (Horn, 1992) A. TO MΟΝΤΕΛΟ ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΕ ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Β. ΕΝΑΣ ΒΑΣΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΓΕΣΙΑ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ ΕΧΕΙ ΣΤΗΡΙΧΘΕΙ ΣΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Γ. ΤΟ ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΘΛΗΤΕΣ/ΤΡΙΕΣ ΘΑ ΚΑΘΟΡΙΣΟΥΝ ΑΝ ΜΙΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ

Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ: 1) Τις ειδικές ικανότητές του (γνώσεις, επιδεξιότητα, ταλέντο). 2) Τη θέση που κατέχει (ιεραρχία, παλαιότητα στην ομάδα). 3) Το κύρος που έχει (συμπάθειες, «όνομα», θαυμασμός). 4) Τη δυνατότητα διαχείρισης των αμοιβών (κατανομή αμοιβών, επιλογή βασικών παικτών, επαινεί). 5) Τη δυνατότητα επιβολής των επιλογών του (τιμωρίες, αποδοκιμασία, εξαναγκασμός).

ΣΤΥΛ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ (Chellandurai, 1986) A. AYΤΑΡΧΙΚΟ ΣΤΥΛ - Ο ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΠΑΙΡΝΕΙ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΟΤΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΕΧΕΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΗ ΤΗΝ ΣΤΙΓΜΗ ΕΚΕΙΝΗ Β. ΑΥΤΑΡΧΙΚΟ ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ - Ο ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΖΗΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΙΚΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ Β. ΑΥΤΑΡΧΙΚΟ ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ - Ο ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΖΗΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΙΚΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ Γ. ΑΤΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ - Ο ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΖΗΤΑ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ ΑΤΟΜΙΚΑ ΤΗΝ ΓΝΩΜΗ ΤΟΥΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ. Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΣΤΕΙ Ή ΟΧΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΝΩΜΗ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ

(ΣΥΝΕΧΕΙΑ) Δ. ΟΜΑΔΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ - Ο ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΖΗΤΑΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΗ ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ. Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΣΤΕΙ Ή ΟΧΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΝΩΜΗ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ Ε. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ - Ο ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΖΗΤΑΕΙ ΤΗ ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑ ΣΤΥΛ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΝΑ ΥΠΕΡΤΕΡΕΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ 1) Η ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΙΕΣΗ 2) ΤΟ ΠΟΣΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ Η ΟΠΟΙΑ ΘΑ ΛΗΦΘΕΙ 3) ΤΟ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 4) ΤΟ ΠΟΣΟ ΣΥΝΘΕΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 5) Η ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ 6) Η ΙΣΧΥΣ ΤΟΥ ΗΓΕΤΗ 7) ΤΟ ΠΟΣΟ ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΙΝΑΙ Η ΟΜΑΔΑ

ΙΔΑΝΙΚΟΣ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ 1) «Σπάει» τις παραδόσεις. 2) Είναι ικανός να παίρνει αποφάσεις. 3) Είναι αυτάρκης. 4) Στηρίζει τους αθλητές σε περιόδους κρίσης. 5) Είναι έξυπνος. 6) Είναι ρεαλιστής. 7) Είναι πρακτικός. 8) Είναι σίγουρος & ασφαλής. 9) Είναι επινοητικός.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΘΛΗΤΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΩΡΙΜΟΤΗΤΑ 1) Χαμηλή ικανότητα & μεγάλη αφοσίωση: Υστερούν στο τεχνικό μέρος, με μεγάλο ενθουσιασμό για το άθλημα, θέλουν να μάθουν, επιθυμούν να έχουν στενή καθοδήγηση. 2) Μέτρια ικανότητα & χαμηλή αφοσίωση: Κάποιο επίπεδο τεχνικής κατάρτισης, δεν τα καταφέρνουν χωρίς βοήθεια από τον προπονητή. 3) Μεγάλη ικανότητα & μέτρια αφοσίωση: Έμπειροι & ικανοί, υστερούν σε αυτοπεποίθηση ή ενθουσιασμό, χωρίς βοήθεια δεν θα τα καταφέρουν μόνοι τους. 4) Μεγάλη ικανότητα & μεγάλη αφοσίωση: Έχουν την ικανότητα, την εμπειρία & τον ενθουσιασμό, τα καταφέρνουν μόνοι τους, συχνά είναι πιο ικανοί από τους προπονητές τους.

ΣΤΥΛ ΗΓΕΣΙΑΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΩΡΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ 1) ΥΠΑΓΟΡΕΥΤΙΚΟ: (Μεγάλη έμφαση στο τεχνικό μέρος, μικρή έμφαση στις σχέσεις) – Τεχνικές οδηγίες & μεγάλη έμφαση στους ρόλους των αθλητών & τους στόχους. Εφαρμογή στους νέους αθλητές. Ενδείκνυται όταν υπάρχει χρονική πίεση για αποτελέσματα. Κύρια έγνοια ο εντοπισμός των αιτιών της απροθυμίας και των τεχνικών αδυναμιών των αθλητών. Πολύ συγκεκριμένες τεχνικές υποδείξεις.

2) ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΟ: (Μεγάλη έμφαση στο τεχνικό, μεγάλη έμφαση στις σχέσεις) – Στηρίζεται σε τεχνικές οδηγίες. Ενδείκνυται όταν οι αθλητές έχουν ισχυρή παρακίνηση, αλλά υστερούν σε ωριμότητα ή ικανότητα. Πρέπει να αποζητάει τη συναίνεσή τους. Πρέπει να αφιερώνει χρόνο ακούγοντας τους αθλητές και δίνοντας συμβουλές.

3) ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΟ: (Μεγάλη έμφαση στις σχέσεις, μικρή έμφαση στο τεχνικό μέρος) – Εμπλέκει τους αθλητές στη λήψη αποφάσεων. Εστιάζεται στη υποστήριξη & διευκόλυνση. Ενδείκνυται, όταν οι αθλητές είναι ικανοί αλλά ενδεχομένως έχουν μέτρια ωριμότητα. Ακούει τους αθλητές και τους ενθαρρύνει.

4) ΕΚΧΩΡΗΤΙΚΟ: (Χαμηλή έμφαση στις σχέσεις, χαμηλή έμφαση στο τεχνικό μέρος) – Εντοπίζει τα προβλήματα στην ομάδα. Εκχωρεί ευθύνη για την επίλυση των προβλημάτων στους αθλητές. Ενδείκνυται όταν οι αθλητές επιδεικνύουν υψηλό επίπεδο ικανοτήτων & ισχυρή επιθυμία να εργαστούν σκληρά. Δείχνει εμπιστοσύνη στους αθλητές για την διεκπεραίωση του έργου. Παρακολουθεί την κατάσταση από μια σχετική απόσταση & επικροτεί όσα θετικά γίνονται.

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΥΓΜΑΛΙΩΝΑ (ΑΥΤΟΕΚΠΛΗΡΟΥΜΕΝΗ ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ) Η βελτίωση της επίδοσης των μαθητών αποδόθηκε στις διαφορετικές προσδοκίες που είχαν οι δάσκαλοί τους, από συγκεκριμένους μαθητές, που είχε ως συνέπεια τη διαφορετική μεταχείρισή τους. Η διαφορετική αυτή μεταχείριση οδήγησε τους μαθητές να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των δασκάλων τους και να βελτιώσουν πράγματι τις επιδόσεις τους. Συνεπώς, η προσδοκία των δασκάλων ΕΚΠΛΗΡΩΘΗΚΕ.

Lao Tzu, Κινέζος φιλόσοφος Ιδρυτής του Ταοϊσμού