ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ-ΑΛΜΠΑ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Διδάσκουσα Π.Δ. 407/80 ΜΑΘΗΜΑ 9 Ο (19/04/2013): ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Οι ενδοοικογενειακές σχέσεις διαφοροποιούνται τόσο με την πάροδο των ετών (ηλικία γονέων και παιδιών), όσο και με το πέρασμα από μια παραδοσιακή οργάνωση σε μια πιο σύγχρονη. Σύμφωνα με τον Λ. Μουσούρου, «οι οικογενειακοί ρόλοι χαρακτηρίζονται από μια εγγενή ασάφεια, ρευστότητα και αντιφατικότητα οι οποίες επιτείνονται από τη στιγμή κατά την οποία η οικογένεια και ο κοινωνικός της περίγυρος εισέρχονται στη διαδικασία του εκσυγχρονισμού». Παραδοσιακά, οι θέσεις και οι ρόλοι μέσα στην οικογένεια εξαρτώνται από το φύλο και την ηλικία, δηλαδή από χαρακτηριστικά που είναι δεδομένα για το άτομο, και δεν επηρεάζονται από την προσωπικότητα, τις ικανότητες ή τις επιθυμίες του.

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Η παραδοσιακή οικογένεια χαρακτηρίζεται από τις σχέσεις εξουσίας μεταξύ των μελών της και από την ακαμψία των οικογενειακών ρόλων. 1.Αριθμός και ηλικία των παιδιών Το πέρασμα από την παραδοσιακή στη σύγχρονη οικογένεια μπορεί να μελετηθεί μέσα από τέσσερις παράγοντες: 2.Εκπαιδευτικό επίπεδο των συζύγων 3.Απασχόληση των συζύγων 4.Διαφορά εισοδήματος μεταξύ των συζύγων

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Ρόλοι και σχέσεις των συζύγων Τ. Parsons Δύο βασικοί τρόποι προσέγγισης των ενδοοικογενειακών- συζυγικών σχέσεων: Πατέρας: εκτελεστικός ρόλος Μητέρα: εκφραστικός ρόλος με γνώμονα την κοινωνική τάξη Bourdieu και Passeron: διατήρηση κοινωνικού επιπέδου Menahem: συζυγικός και συνεταιριστικός τύπος συζυγικών σχέσεων Kellerhals: διαφορετική αντίληψη των συζυγικών σχέσεων για μεσσαία και χαμηλή τάξη.

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ με γνώμονα το φύλο Nicole-Drancourt: διαφορετική κινητοποίηση για την επαγγελματική πρόοδο των συζύγων de Singly: τα ενδιαφέροντα και οι αξίες είναι διαφορετικά για τον άντρα και τις γυναίκες Ο Τ. Caplow πραγματοποίησε μια ιεράρχηση των σχέσεων με βάση τα δώρα:  Η συζυγική σχέση έχει τη μεγαλύτερη αξία από όλες τα άλλες, ωστόσο, είναι δυνατόν ο άντρας να της αποδίδει περισσότερη αξία από ό,τι η γυναίκα.  Η σχέση γονέα-παιδιού έχει μικρότερη αξία από τη συζυγική, αλλά μεγαλύτερη αξία από όλες τις άλλες σχέσεις.

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ  Ο σύζυγος ενός κοντινού συγγενή έχει τόση αξία όση και αυτό ο ίδιος ο συγγενής.  Οι πολύτεκνοι γονείς οφείλουν να αποδίδουν στα παιδιά τους ίση αξία σε όλη τους τη ζωή.  Τα παιδιά, των οποίων και οι δύο γονείς εξακολουθούν να είναι παντρεμένοι μεταξύ τους, οφείλουν να αποδίδουν και στους δύο ίση αξία ή να τοποθετούν μέσα τους τη μητέρα τους λίγο ψηλότερα από τον πατέρα τους.  Ένα παιδί οφείλει ν’ αποδίδει ίση αξία σε όλους τους αδελφούς και τις αδελφές του, όχι όμως και ένας ενήλικας.  Κάποιοι συγγενείς πιο μακρινοί μπορούν να έχουν τόση αξία όση οι αδελφοί και οι αδελφές, λιγότερη όμως από τους συζύγους, τους γονείς ή τα παιδιά.

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Το παιδί στο πλέγμα των οικογενειακών σχέσεων Ιστορική αναδρομή: το παιδί στα μεσαιωνικά χρόνια την αναγέννηση μετά το 18 ο αιώνα Στην παραδοσιακή οικογένεια οικογενειοκεντρική αντίληψη Στην σύγχρονη οικογένεια παιδοκεντρική αντίληψη Ποιο το παράδοξο του πυρηνικού παιδοκεντρικού σχήματος;

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1.Bourdieu, P. & J. C. Passeron La reproduction : Eléments d’une théorie du système d’enseignement. Paris : Editions du minuit. 2.Caplow, T Les cadeaux de Noel à Middletown. Ou comment faire respecter une règle sans pression apparente ?. Dialogue (91), pp Doumanis, M Mothering in Greece : from collectivism to individualism. New York: Academic Press 4.Κατάκη, Χ Οι τρεις ταυτότητες της ελληνικής οικογένειας. Αθήνα: Κέδρος 5.Menahem, G Trois modes d’organisation domestique selon deux normes familiales font six types de familles. Population (6) 6.Morel, M.F L’entrée dans la parentalité. Approche historique. In : F. Singly de (sd), La famille, l’état des savoirs. Paris : La Découverte, pp Μουσούρου, Λ Κοινωνιολογία της σύγχρονης οικογένειας. Αθήνα: Gutenberg 8.Nicole-Drancourt, Ch Stratégies professionnelles et organisation des familles. Revue française de sociologie 9.Parsons, T Eléments pour une sociologie de l’action. Paris : Plon 10.Σαφιλίου-Rothschild, K Η διάρθροσις της οικογενειακής εξουσίας και αι εκ του γάμου ικανοποιήσεις. Επιθεώρησις Κοινωνικών Ερευνών, 13/1972, σσ Singly de, F Fortune et infortune de la femme mariée. Sociologie de la vie conjugale. Paris : Puf 12.Singly de, F. (sd) La famille, l’état des savoirs. Paris : La Découverte