Εργαστήριο Ανατομίας Ηλιού Καλλιόπη Νευρικό σύστημα Εργαστήριο Ανατομίας Ηλιού Καλλιόπη

Νευρικό σύστημα Το νευρικό σύστημα αποτελείται από εγκεφαλονωτιαίο νευρικό σύστημα και από το αυτόνομο ή φυτικό νευρικό σύστημα Εγκεφαλονωτιαίο νευρικό σύστημα - Κεντρικό (εγκέφαλος + νωτιαίος μυελός ) - Περιφερικό νευρικό σύστημα ( εγκεφαλικά νεύρα, νωτιαία νεύρα και νευρικά γάγγλια) Αυτόνομο νευρικό σύστημα - Συμπαθητικό + παρασυμπαθητικό

Νευρικό κύτταρο – νευρώνας Σώμα νευρικού κυττάρου + αποφυάδες Αποφυάδες νευρικού κυττάρου - δενδρίτες ( δέχονται ερεθίσματα και τα μεταβιβάζουν στο σώμα του νευρικού κυττάρου) - νευρίτης (μεταφέρει το ερέθισμα από το σώμα του νευρικού κυττάρου στις τελικές απολήξεις του νευρίτη) Τελικά κουμπιά λέγονται οι τελικές απολήξεις του νευρίτη Σύναψη – σημείο επαφής των τελικών απολήξεων του νευρίτη με άλλα νευρικά κύτταρα ή με υποδοχείς των εκτελεστικών οργάνων Ο νευρίτης περιβάλλεται από το μυελώδες έλυτρο και από το έλυτρο του Swann. Νευρική ίνα – νευρίτης και τα περιβλήματα του.

Νευρικό σύστημα Φαιά ουσία – συναθροίσεις νευρικών κυττάρων Λευκή ουσία – νευρικές ίνες Λειτουργική διαίρεση νευρώνων - Κινητικοί νευρώνες - Αισθητικοί νευρώνες - Συνδετικοί νευρώνες Πυραμιδική οδός – Κυριότερη κινητική οδός Αισθητική οδός Διαίρεση εγκεφαλικών και νωτιαίων νεύρων - Κινητικά - Αισθητικά - Μικτά

Εγκέφαλος Βρίσκεται στην κοιλότητα του κρανίου Τελικός εγκέφαλος – 2 ημισφαίρια Διάμεσος εγκέφαλος ή διεγκέφαλος - 2 οπτικούς θαλάμους Μέσος εγκέφαλος ή μεσεγκέφαλος - τετράδυμο + εγκεφαλικά σκέλη Οπίσθιος εγκέφαλος ή μετεγκέφαλος - Γέφυρα + παρεγκεφαλίδα Έσχατος εγκέφαλος ή μυελεγκέφαλος - Προμήκης

Τελικός εγκέφαλος Ημισφαίρια Σύνδεσμοι ημισφαιρίων - Μεσολόβιο - Ψαλίδα - Διαφανές διάφραγμα - Πρόσθιος σύνδεσμος Πλάγιες κοιλίες

Ημισφαίρια Φλοιός ημισφαιρίων (εξωτερικά ) Φλοιός ημισφαιρίων (εξωτερικά ) - Αποτελείται από φαιά ουσία Λευκή ουσία ( εσωτερικά ) Μέρη κάθε ημισφαιρίου - Μετωπιαίο λοβό - Βρεγματικό λοβό - Ινιακό λοβό - Κεντρικός λοβός ή νήσος του Reil Έλικες και αύλακες Έλικα του προσαγωγίου Ιπόκαμπος Οδοντωτή έλικα Κεντρική αύλακα Πλάγια σχισμή του Silvious Βρεγματοϊνιακή σχισμή

Κοιλίες ημισφαιρίων 2 Πλάγιες κοιλίες Μέση κοιλία Τέταρτη κοιλία Χοριοειδή πλέγματα – παράγουν εγκεφαλονωτιαίο υγρό

Πυρήνες τελικού εγκεφάλου Ραβδωτό σώμα – διαιρείται από την έσω κάψα (ταινία λευκής ουσίας ) σε κερκοφόρο και φακοειδή πυρήνα. Ταινιοειδής πυρήνας Προτείχισμα

Εγκεφαλικές άλω Στο φλοιό των ημισφαιρίων διακρίνουμε περιοχές στις οποίες υπάρχουν κέντρα με γνωστή λειτουργία Κινητικό κέντρο – μετωπιαίος λοβός (πρόσθια κεντρική έλικα) Αισθητικό κέντρο – βρεγματικός λοβός (οπίσθια κεντρική έλικα) Κέντρο οράσεως – ινιακό λοβό (σφηνοειδές λοβίο ) Κέντρο ακοής – κροταφικό λοβό (άνω κροταφική έλικα ) Κέντρο οσφρήσεως - Ιποκάμπειος και αγκιστρωτή έλικα Κέντρο γεύσης - Ιποκάμπειος και αγκιστρωτή έλικα Κέντρο λόγου - Γωνιώδης έλικα

Διάμεσος εγκέφαλος Οπτικοί θάλαμοι (πλάγια) Υποθάλαμος (κάτω) - Μαστία -Φαιό φύμα (κρέμεται με μίσχο η υπόφυση ) -Οπτικό χίασμα -Τελικό πέταλο Μεταθάλαμος (πίσω) - Γωνατώδη σώματα (έσω + έξω) Επιθάλαμος (ραχιαία) - Επίφυση ή κωνάριο Τρίτη ή μέση κοιλία - Τρήμα Monroi (επικοινωνία με πλάγιες κοιλίες) - Υδραγωγός του Sylvius (επικοινωνία με τέταρτη κοιλία )

Μέσος εγκέφαλος Τετράδυμο (πίσω) - Δύο πρόσθια + δύο οπίσθια διδύμια Σκέλη του εγκεφάλου (μπροστά) Βραχίονες του τετραδύμου (πλάγια) Υδραγωγός Sylvious (εσωτερικό) - Συνδέει τρίτη με τέταρτη κοιλία

Οπίσθιος εγκέφαλος Γέφυρα - Πρόσθια και οπίσθια γεφυρική αύλακα Παρεγκεφαλίδα - Σκώληκας + ημισφαίρια παρεγκεφαλίδας

Έσχατος εγκέφαλος Προμήκη μυελό - Πρόσθια μέση αύλακα - Πυραμίδες - Χιασμός πυραμίδων Τέταρτη κοιλία -επικοινωνεί με την Τρίτη κοιλία προς τα πάνω και με το νωτιαίο μυελό προς τα κάτω.

Μήνιγγες εγκεφάλου Χοριοειδής - χοριοειδή πλέγματα Αραχνοειδής Σκληρή - Φλεβώδεις κόλποι - Προσεκβολές της σκληρής μήνιγγας είναι το δρέπανο του εγκεφάλου, το σκηνίδιο της παρεγκεφαλίδας, το δρέπανο της παρεγκεφαλίδας, το διάφραγμα της υποφύσεως Υπαραχνοειδής χώρος - Ανάμεσα σε χοριοειδή και αραχνοειδή μήνιγγα - Περιέχει εγκεφαλονωτιαίο υγρό Υποσκληρίδιος χώρος - Ανάμεσα σε αραχνοειδή και σκληρή μήνιγγα

Αγγεία εγκεφάλου Πρόσθια εγκεφαλική αρτηρία Μέση εγκεφαλική αρτηρία Οπίσθια εγκεφαλική αρτηρία Αρτηριακός κύκλος ή εξάγωνο του Willis Παρεγκεφαλίδα άνω παρεγκεφαλιδική αρτηρία

Αγγεία εγκεφάλου Άνω εγκεφαλικές φλέβες Έσω εγκεφαλικές φλέβες Κάτω εγκεφαλικές φλέβες Φλεβώδεις κόλποι

Νωτιαίος Μυελός Περικλείεται στον σπονδυλικό σωλήνα 1ος αυχενικός – 2ο οσφυϊκό Συνέχεια του προμήκη Καταλήγει στο μυελικό κώνο και τελικά στο τελικό νημάτιο Ιππουρίς Μοίρες νωτιαίου μυελού - Αυχενική, θωρακική, οσφυϊκή, ιερή, κοκκυγική Χοριοειδή αραχνοειδή σκληρή μήνιγγα

Διατομή νωτιαίου μυελού Λευκή ουσία - εξωτερικά Φαιά ουσία – εσωτερικά Πρόσθια , οπίσθια, πλάγια δέσμη Πρόσθια μέση αύλακα Οπίσθια μέση αύλακα Φαιά ουσία - Σχήμα Η - Πρόσθιο κέρατα (κινητικές ρίζες νωτιαίου μυελού ) - Οπίσθιο κέρατα (αισθητικές ρίζες νωτιαίου μυελού ) - Μεσοκεράτια ζώνη Φαιός σύνδεσμος Κεντρικός σωλήνας Λευκή ουσία - Ανεβαίνουν και κατεβαίνουν νευρικές οδοί - Δέσμες κινητικών ινών κατεβαίνουν - Δέσμες αισθητικών ινών ανεβαίνουν

Νωτιαία νεύρα Συνένωση πρόσθιας και οπίσθιας ρίζας που ξεκινούν από κάθε μυελοτόμιο του νωτιαίου μυελού Το νωτιαίο νεύρο αφού βγει από το μεσοσπονδύλιο τρήμα δίνει πρόσθιο και οπίσθιο κλάδο 31 – 32 ζεύγη 8 αυχενικά 12 θωρακικά 5 οσφυϊκά 5 ιερά 1-2 κοκκυγικά Αυχενικό πλέγμα Βραχιόνιο πλέγμα Οσφυϊκό πλέγμα

Αυχενικό πλέγμα Α1-Α4 νεύρα Δερματικοί + μυικοί κλάδοι Έλασσον ινιακό νεύρο Μείζων ωτιαίο νεύρο Υποδερμάτιο νεύρο Τραχηλικό νεύρο Υπερκλείδια νεύρα Υπογλώσσιο νεύρο Φρενικό νεύρο

Βραχιόνιο πλέγμα Κλάδο του Α4, Α5- Α8 και κλάδο του Θ1 Κλάδοι στο θώρακα - Υποκλείδιο νεύρο - Πρόσθια θωρακικά νεύρα - Μακρό θωρακικό - Ραχιαίο ωμοπλάτης - Υπερπλάτιο - Υποπλάτια νεύρα - Μασχαλιαίο νεύρο Κλάδοι στο βραχίονα -Μυοδερματικό - Κερκιδικό - Μέσο - Ωλένιο - Έξω δερματικό του πήχυ - Έσω δερματικό του πήχυ - Έσω δερματικό του βραχίονα

Νωτιαία νεύρα Οι πρόσθιοι κλάδοι των θωρακικών νεύρων αποτελούν τα μεσοπλεύρια νεύρα με εξαίρεση το Θ1 που συμετέχει στο σχηματισμό του βραχιονίου πλέγματος.

Οσφυϊκό πλέγμα Ο1 – Ο3 νεύρα και μέρος του Ο4 νεύρου Ο1 – Ο3 νεύρα και μέρος του Ο4 νεύρου Κλάδοι οσφυϊκού πλέγματος - Μυϊκοί κλάδοι για το λαγόνιο, τετράγωνο οσφυϊκό, μεγάλο και μικρό ψοϊτη μυ. - Λαγονοϋπογάστριο και λαγονοβουβωνικό νεύρο - Αιδοιομηρικό νεύρο - Θυρεοειδές νεύρο - Μηριαίο νεύρο

Ιερό πλέγμα Πρόσθιοι κλάδοι Ο4,Ο5 + Ι1 – Ι3 νεύρα Κλάδοι ιερού πλέγματος - Μυικοί κλάδοι για απιοειδή, έσω θυρεοειδή, δίδυμους και τετράγωνο μηριαίο μυ - Άνω γλουτιαίο νεύρο - Κάτω γλουτιαίο νεύρο - Οπίσθιο μηροδερματικό νεύρο - Ισχιακό νεύρο χωρίζεται σε κνημιαίο  κοινό περονιαίο

Εγκεφαλικά νεύρα Οσφρητικό νεύρο Οπτικό Κοινό κινητικό Τροχιλιακό Τρίδυμο Απαγωγό Προσωπικό Στατικοακουστικό Γλωσσογαρυγγικό Πνευμονογαστρικό Παραπληρωματικό Υπογλώσσιο

Οδοί νευρικού συστήματος Πυραμιδική οδός -Φλοιοπρομηκική και φλοιονωτιαία δεσμίδα - Αρχίζει από τα κύτταρα κινητικής χώρας του εγκεφάλου - Καταλήγει στους κινητικούς πυρήνες εγκεφαλοκών και νωτιαίων νεύρων - Εντολές του εγκεφάλου για κινήσεις των μυών που υπάγονται στη θέληση μας - Χιασμός κινητικής οδού Εξωπυραμιδική οδός - Τόνος και ρυθμός στις εκούσιες κινήσεις - Χαρακτηριστικές δευτερεύουσες κινήσεις που είναι ιδιαίτερες για κάθε άτομο

Αισθητικές οδοί Αισθητική οδός - Ξεκινάει από τις αισθητικές απολήξεις των νεύρων και καταλήγει στον αισθητικό φλοιό του εγκεφάλου - Χιασμός αισθητικής οδού - Αίσθηση πόνου, αφής, πιέσεως, θερμοκρασίας. Οδοί ειδικών αισθήσεων (όραση, ακοή, γεύση, όσφρηση)

Βιβλιογραφία Drake, Vogl, Mitchel, Gray’s Ανατομία. Keith L. Moore, Kλινική Ανατομία. Ν. Κακλαμάνης, Α. Καμμάς, H Ανατομική του ανθρώπου. Ε. Δ. Κατρίτση, Δ. Αν. Κελέκη, Η. Δ. Κούβελα, Στοιχεία ανατομίας- στοιχεία φυσιολογίας.